Chronographia regum Francorum

341쪽

enricus rex cummispanis suis, eo quod equi nonnullorum eorum erant loricati, aggressi sunt Sagittarios principis Franci vero ab equis suis descendentes pedite pugnaverunt contra principem et ejus homine armorum. Primo quidem impetu vicerunt sagittarii aciem,ispaniorum, quoniam ex Sagitti eorum plures ipsorum videbant equos uos, nonobstantibuSarmis quibus eo tegerant, cadere et mori; unde nimio pavore correpti, ipsi et eorum ex Ilenricus cum eis protinus terga vertentes, fuge presidium ociusqueSierunt. Illis de campo evulsis, Franci qui contra principem et ejus aciem pugnabant, mox ab omni parte circumvallati ab hostibus, quamquam mira vii

tute se dessenderent, ipsi tamen pauci a multitudine victi sunt et dirissima cede assecti. Erant enim inter nongentos et mille homines armorum, ibique capti sunt Beri Pandus de Glaiquino, marescallus de Audenehen et Balbus de Villaniis, omnes que alii aut capi aut mortui sunt'. Post hanc victoriam, princeps alsi duxit regem Petrum Burgenis, et ibi recipi fecit eum tanquam regem ac per eum regni Suthoniugium SuScepit'. Eo tempore rex Ilenricus in statu visi exiit deruispania et venit Avinionem ad Papam Urbanum a quo modicum succursum habuit, quia sibi providebat ut iret Romam ad tenendum ibi suam Sedem apostolicam idcirco abiit ad Ludovicum, ducem Andegavie,

342쪽

qui tunc faciebat guerram contra Johannam reginam Sicilio, in regno ejus relati et terra Provincie. Anno Domini millesimo CCC LXVII', OStquam princeps alii regreSSu est deruispania, multi capitanei

magnarum Societatum convenerunt cum arolo de

Arthesio . dono regis Franci comite egenaci, germano Johannis de Artesio, comitis Augi dono ejusdem regis Johannis con Sobrini eorum Iliciarolus, sustinendo opinionem Roberti de Arthesio, patris Sui, volebat eos adducere ad conquerendum comitatum Arthesii ' transieruntque debachando per Franciam,

relatis au depredatious commiSe par ce compagule et e Item quod tempore quo magne Societate Anglicorum revenerunt dolispania, idem Narolus easdem societates suis vadiis reti- uuit, eiSque magna et diverSa pecuniarum Summa tradidit, ut pro eodem guerram facerent contra cariSSimam consanguic eam nostram comitissam Flandrio, subditam dicti domini motu regis et jus terram, quam habet et habebat infra regnum, licet Ceciam dictus dominus meus esset, Sicut semper fuit et est de suisa subditis quibuscumque paratus ministrare justici complemen tum eidemiarolo et aliis quibuscumque, dictasque societates per regnum Franci duci fecit et procuravit, que tunc tempo- ubi villas Sancti Florentini, Castri Gonterii et plures alias vil-

las, castra ceperiant, debellarUut patriam concremarunt, genu te captivarunt et interfecerunt, muliere violarunt ac tot et tanta mala, crimina, excesSus et delicta fecerunt, comiSerunt

et perpetrarunt quod de facili narrari vel extimari non pos sent , Bibl. nat. land hane. 55 5 dossie 63 . 2. Froissari ed Luce, t. VII, p. 5 a tori de ne a donuerceite explication do I altaque dos Grandes Compagnio contre laChampagne et tale-de-France La mire dii Landit a Salut-Denis si uin l868 en ut v ouit perdue , Ibid. p. o est Parerreumque la Chronostr hia placo a mort de Charies d 'Artois a

343쪽

Briam, Campaniam et Laudunestum et nec ultra tranS- ierunt quoniam, ut dicitur, tunc mortuus S prefatusiarolus de Arthesio Regressi sunt ergo per Frai Ciam, nec assuit quisquam qui eos debellaret. Eodem vero anno, ultima septimana ouadragesime',

per totam Franciam, Almaniam, Angliam, IIispaniam et in multis aliis partibus, populi ceperunt eXPaVeScere et fugere ad loca forcia : insuper qui erant in locis firmatis dubitabant et tamen nesciebant propter quid. is temporibusfarolus, Boemi rex ac Romanorum imperator, de mandato prefati Pape Urbani expeditionem movit in Italiam. Cujus expeditionis causa fuit quod dudum Innocens Papa quintus, immediate pre- decessor Pape Urbani, misit eumdem Urbanum, abbatem Sancti Victoris de Massilia, nuncupatum Grimoaldum in legationem ad partes Lombardi pro negociis Ecclesie et cum idem legatus venisset Mediolanum, quedam verba dixit domino Barnabo que non sibi placuerunt; idcirco dominus Barnabo congregavit

omne meretrices civitatis per quas fecit eum cum maxima derisione conducere extra civitatem et unde non modicum fuit ira commotuS.

Cumque ipse legatus esset in appoStolatu apice ConStitutus, exquisivit ab imperatore vindictam derisionis dicto Barnabo sibi facte; qui ejus parere mandato ProtaVS mox congregatis exercitibus intravit Lomba diam'. Quo audito, prefatus dominus Barnabo statim

s. Durio auri mars 86 in . St. . 2. Euri 368 Barnabo, eigneu de Milan, fit rassemble des

gensi'armes par outem alio, a temoignage de Innales Medio-ἰαneriSCS, OUr altaque Mantovo, errare, Padoue Muratori, Rerum talicarum scriptores, t. XVI, col. 3T .

344쪽

cum exercitu magno venit in terram Mantuane urbis obviam imperatori ad dessendendum paSsum contra eum, fecitque fieri serratia lignea in modum Septim seu palidum lignorum propugnaculis fortificata que tenebant Spacium quasi duarum leucarum, ubi posuit homines armorum ad inhibendum imperatori introitum patri Sue.

ouo perveniens imperator, obsedit serratia et ibi multos assultus fecit sed minime prevaluit. Interim dominus Barnabo tantum fecit apud Papam quod indulsit ei dictum injuriam sibi factam de quo imperato tristis et dolens recessit et abiit ad Papam, qui

tunc erat Rome, a quo honorifice u Sceptus est . Tunc cum maxima solempnitate, de manu Pape, coronata est imperatrix, tercia uxor ejus'. Et recedens a Roma venit ad Lucanam civitatem, ubi multe seditiones a civibus facie sunt contra eum, ita ut incurreret magnum periculum; tandem vero ui industria, non Solum cum amore civium sed et omnium Italicorum et cum plurimis diviciis recedenS', profectu est

in terram Suum.

Anno Domini, coc Lxviii Bertrandus de lai- quino redemptus et liberatus a Burdegula tabiit ad

s. Nou avons surre potui a relation 'un temoin oculaire. L'empereur arriva octobro 368 a Viterbe, o i joignit lopapo L 22 du momo mois, totas detix sirent leur utre a Romo Pallage, ita Pupurum Dentonensium, . II, p. iiij. 2. Loris octobro, i 'imperatrico fit son entre tales cardinauxallerent a recevoir Leri' ' novembre, te aperia cotironua et lecardinali'Ostio fit les onctions Ibi . . 3. I parati qu'il traliqua dos droit de I Empire et rempli alia si

345쪽

Ludovicum, ducem Andegavi et comitem Cinomannie, qui obsidebat Tarasconem in Provincia det post modicum, facta pace cum regina Sicilie, prefatus dux abiit Tolosam, quoniam erat capitaneus de Lingua occitana et locum tenens regis in eadem regione tacui idem rex, frater ejus, hiis diebus', ad vitam tantum, dedit ducatum Turonim habebat etiam dono ejusdem regis, fratris Sui ad vitam Solum castrum Ribodi montis ubi est prepositura regalis ballivi Viromandensis,

cum tota castellania.

Rex quoque,enricus et Bertrandus de luiquino collegerunt exercitum quem idem dux Andegavi habebat, quando faciebat guerram contra dictam reginam et abierunt in Ilispaniam' et abeuntes urgenis, ibidenricus receptus est tanquam rex', Sine aSSultu vel

contradictione, ac parimodo factum est ei in pluribus villis illius regni, congregatisque multis, abiit ante urbem Toleti et obsedit eam.

346쪽

Et rex Petrus qui erat in Sibilia . mox ut hec audivit, abiit ad rege Belle marine et Grenate et alibi ac fere cum XL milibus hominum: abiit versus Toletum. ouo audito, exieraricus et Bertrandus de Glaiquino,

Secreetu quam potuerunt', obviam eis abierunt et antegardiam eorum, quam erranduS, Comes CaStren-

Sis , ducebat, repente aggressi sunt; quibus victis, multi redierunt ad castra regis Petri. Porro soldarii Sarraceni, hiis auditis, non audentes bellum expectare fuge presidium elegerunt. Insuper rex Petrus et dictus Ferrandus, cum quibusdam aliis, fugerunt in castellum quod dicitur de Motello p. Rex autem,enricus, hoc audito, statim abiit et obsedit castellum. Porro rex Petrus videns Se ita ObSeSSum, vocavit Secrete unum asconem qui erat cum Bertrando de Glatquin et prius fuerat cum principe allie, promisitque multa pecunias, dummodo eum educeret de manibus inimicorum suorum quod cum annuisset vi ille, rex Petrus secrete exiit de caStello'. Vir autem qui eum conducebat, duxit eum ad tentorium eripio regis, qui statim fecit eum decapitari et caput ejus in buto unius lance Superponi.Deinde cum ipsum caput ostenderetur illis de castello, statim se reddiderunt et recepti sunt omne a regemenrico excepto comite Castrensi quem decollari jussit.

s. FroisSari, ed Luce, t. VII, p. XXIX, O te s. 2. Vingi mille homules ou o,do hommes, solo te manu Scrit de la Chronique norinunde p. 86j. 3. Ce ut eu esset uno surpriso Froissari, ed Luce, t. VII, p. XXXI, Doteri . . Don ornaud de Castro. S. Montiel. - mars 862.6. Ceci se passa dans la uuit duri mars 362.

347쪽

Et inde exienricus, abiens ante Toletum, ostendit eis caput Petri regis; qui hoc viso, statim se reddiderunt cum pluribus villis de patria, et tantum quod nominatus est extispani et Castelle. is diebus procurante Margareta, comitissa Pthesii, matre Ludovici, comitis Flandriei, ruptus est tractatus qui fiebat inter domardum, regem Anglie et predictum comitem Flandri propter matrimonium de Johanne, duce Lencastrie, fili ejuSdem regis, cujuS uxor decesserat et Margareta, filia et herede dicti comitis Flandrie, que dudum desponsavit juvenem ducem Burgundie, ut dictum Si Stipra. Deinde procurante predicta comitissa Arthesii, tractatum est matrimonium de Philippo duce Burgundie diatre minoreiaroli regis Franci et dicta filia comitis Flandrie. Hus causa, prefatus rex Franci a Parisius venit ornacum ibique confirmatum est idem matrimonium, Sic quod idem ex Pestituit comiti Flandri Insulas et uacum et omnia appendensitai pSarum, olim a rege Philippo Pulcro acquisitarum Super Guidonem comitem In Super vitiavit Flamin-gos ab omnibus debitis seu Pedevanciis quibuscum-

. Eu effet, Marguerit mitriout so iussuenc a service duproj et de mariage caresse par Chartes V Baronioruyn do Let-teuhove,fistoire de Flori re t III, p. θ6, et cruride Chroniques, t. VI, p. 26 3.2. Charies Walla, ourna probablemon au debui u moid de septembro 368 E. Petitotes Cours de Chartes V, p. 26, note 2, et Granil Chroniques t. VI, p. 26 mais te comi de Flandro

declinario ut entroviso La restitutio de places fortes et rabando des reclamations pecuniatres de la France urent eu par

348쪽

que, quibu Pro tempore retroacto obligati erant et tenebantur causa rebellionum eorum regibus Francie. Porro Johannes en castrie uxorem duxit filiam Petri, regi dispanie, cujus cauSa regnum i Spaniorum ex paterna et avita Successione sibi debitum con- ira denricum regem repetit, quartillando arma Sua

armis hujus regni II ispani et Castelle.

Circa prenotatum annum MN CCC LXVIII ' Leo, dux

Clarericie, secundus filius Edowardi, regis Anglie, venitrualesium et inde per Franciam abiit Lomba

l. Lionei, duc do Clarence, arriva a Paris lora avrit 368 6rondes Chroniques t. VI, p. 25 l . Sur te fetes de gon mariage,

volestes annales Mediolanenses Muratori, erum laticorum Scriptores, t. XVI, col. TZ8 . Volci une letire crite eurepres la mortdu duc par o beau-perem Illustri principi et honorando con-u auguineo nostro carissimo domino comiti Cantabrugi s Ed- monil comte de Cambridpe). - Illustris princeps et honorande cotiSanguine cariSSime grate nobis admodum liter vestre exhibito uobis per nobilem dominum igardum Musardi, milia tem no Strum, et omnia contenta in litoris ipsis ac etiam iliae que idem dominus RiZardus, vestri parte latius nobis expo- a suit, menti noStro consolationem maximam intulerunt in ea parte potissime in qua comprehendimus vos multum disposi tum assinitatem et consanguineitatem nostram dulciter reti- Dere, quantUmcumque illuster dominus Leonellus quondam germanu VeSter, filiusque noSter, prodolor sit ab humanisu extractuS, cujusquidem assinitatis et intime consanguineitatis e condunctioinem intendimus vobiscum indissolubiliter obsere varo, di Spositi vos reputare conSanguineum et filium carissi- mum, sicut predictus dominus Rigardus nobis retulit vestri parte. Et quia inter alia, idem dominus Rigardus dixit nobisu quod placeret vobis habere unum de curserit nostris, dispo-e fuimus de presenti vobis mittere curserios duos bonos, et ultea ius facere quocumque nobis possibilia plac endo votis vestris. Et ideo requiratis cum plena fiducia nos et nostra, intimantes

e nobis Sepius Statum vostrum quem optamu pro Sperum tan- quam nostrum. Scientes quod dictos curserios vestros mitte-

349쪽

diam, ubi uxorem duxit filiam Gali ac de Mediolano,

domini apte, Κaroli regis Francie, de Sorore Del iem sed non multum post absque liberis decessit cujus ossa per Franciam in Angliam delata sunt tumulanda Relicta vero ejus paulo poStharquisum de Montes errato UPSit. Post mortem hujus regis Petri,aarolus, ex Fran- Cie, per consilium quod habuit, mandavit dissidendiam Edonardo, regi Anglie, pluribu certis ex cauSi Sy quas fecit publice declarari per omnes bona villa regni sui et in patriis convicinis regni, ut sunt Cameracesium, uanonia et multe alie ' per quas dictum regem Anglie contra conveneionem tractatu pacis inter eos dudum facti aperte venire a Struebat, et ab pSo calumpniari seu molestari multimodis ostendebat.

Et modicum post, villa de Abbatisvilla que multum fortificata fuerat ab Anglicis, se reddidit regi

Francie, procurante lagone de Castellione, domino Dampnepetre et ollaincuri atque magistro balistariorum Franci et mediantibus quibusdam aliis de

villa A; Anglicique ibidem commanentes, nichil talec mus in Angliam, quia ipsos ad parte Vasconi mittere non possemus, quia essent sub periculo perditionis, quia possinta accipi per gentes societatum quo in partibus illis presenciae liter sunt. Datum Modoeti die XV marcii s ccc LXIXJ. - Galeag, vicecomes Mediolani, et: imperiali vicarius gene-e aliS. v Areli. nat. Vso si piecere jl. I mouriat lo Loctobre de la memoran Dee u Alba.2. et te sommation ut signifieo a prince de Galles, a finde anno s868. 3. Le comi de Flandre refusa, lora decembro, de laissor publier cereo dans se domatues FroiSSari, ed. Κervy de Let-tentiove, t. XVIII, p. bl . . a Chronique normande p. 8 et bo, noteri ne ditarie des

350쪽

premeditati, Subito capti sunt, videlicet Nicholaus de Lovanio, mileS, gubernator comitatus Pontivi et Nicholaus de Luda, preSbyter, thesaurariu ejuSdem ex parte

regis Anglie et plures alii' sed modicum post liberati abierunt perialesium in Angliam. Insuper villa de Rua reddita est regi Francie'. Deinde Guid de Luxemburgo, comes de ignei et

de Sancto Paulo Pacione uxoris sue, cui terra de Ligneyin Barpesio', per mortem avi sui atrandi de Lucem- burgo, domini de Ligneyo, non diu ante obvenerat, de qua denricus, dux BarrenSi S comitatum nuperfecerat, et cum eo dominus Ranevallis, qui Sororem suam habebat uxorem et prenominatus Ilugo de Castellione, magister balistariorum, abierunt ante villam de Crotoyo et eam satis cito conquisierunt. Anglici vero qui erant in villa, intraverunt turrem sed post modicum, Salvis corporibus suis, Se reddiderunt. Postea Franci abierunt obsessum castellum de Notella, cujus caStellanus erat Richardus de Cobeliam qui

particularites qui arquentrici a reddition ' bovilla 2 avril

l. Froissari ed Luce, t. VII, p. si et di signate la captured senecha de Pontioli Nicolas de Louvain et cellei'un a mouit

ton so rendit aussi loris avrit 36s cf. Grandes Chroniques t. VI, p. 2 lj.

p. 82 et les Crun es Chroniques t. VI, p. 2 2 appellent te cha-