장음표시 사용
51쪽
internum,non item. Etsi integrum sciverit propinatum
in aegritudinibus,non tamen 1, vires in eo inventae aut animadversiae, quae admirandae forent, cum praesertim experimentum repeti non posset tarius in tanta auri caritate. Respondemus itaque Dioscoridem eXcusatum esse cur nihil de auri corpulenti, adeo cari, reme diis tradiderit, cum ut vanissimus de damni cu usdam author coargui posset,si effectus non responderent lemper experimento. Deinde, quia clausum auri compositum invenit, cujus Proprium sit potius pati,quam agere, Omnibus qualitatibus aequatis in 1 ubtantiis tum fir- miter conii is Sc missis. At Dioscoridi Galenum, Avi cennam& multos alios classicOS MediCOS Opponem VS, au tu min. vel ratione vel eXperientia edocni,non illud 1n tot con dpositione immissisi ent etiam in sua corpulentia-Clausi ira, nisi hoc modo hominibus divitibus imponere, aut pauperes pecuniis emungere forte vellent,quod neutiquam est credibile de tant ae authoritatiS V1rIS, JUOS ΠΟ-stri seculi Medici volentes sequuntur, debere ista tui dc
praesupponi. Aurum enim ingreditur antidotos, Laeti tiam Galeni dictam, Dianaos cum, Diambram, Auream AleXandrinam.Alclaermes, erosis, e lapide Tadian , . alia medicamenta nunc in ossicinis usitatiuima. Quid ad haec illi, qui auro nullam vim,Elleboro qualem au tconferendam asscribunt 3 An tacent, aut Praeceptor es suos Ellebori essentia extracta pro didactro eXcipiunt Erastus, Germaniae nos rae Medicus doctissimus,ut fatear,improbavit eX metallis remedia,*raesertim e X auro. At idem tamen lapides non rejecit e medicamento rum classe, cum de sabulo non Philosophico, cui con-.trarius integrum tractatum ediderit reipsa appro-
52쪽
s2 cIRCurobarit lapidum Virtutes,dummodo vel illi vel laae sint fitis cognitae: Si itaque alium lapidem, vel etiam vires auri in medicina agnovisset,absque dubio illis neutiquam contradixisset. Qu*d vero non cognitis contradixerit, an ideo, quod docti viri est, fecerit, udicent alii. Multae
sunt de esse possunt,quae nec Erastus,ne C tu, nec ego, CC se forte credimus, at nostra incredulitate non CXpu-M natur,ut esse desinant. Sed audiamus Erasti seu uacium
E ,. ratIODCS Metasiorum, Hacq amni, prae erum aura se argenti V tincturae a naturans maxime ab aesunt, quia venenatam '' qualitatem, naturae nostrae inimicam continenti mordent enimo arrodu t. Illa autem,quae corpuό nostrum nutriunt, caudum nutibumfovent tumidum radicate conservant,naturae nosera
'smilima tota sub antia olentia saltem esse debent,ut in sub-
' antium no seri corporis transimulari commodeposint. Similia enim siminbus aluntur se conservantur : Calida enim calidum
- ρο in conservatione, in curatione autem contrari mpostulat. Nam
ex quibuου constamus,ex iis quoque propter similitudinem, quae V debet esse materiae, si feniamin. Debent igitur esse calida se humi aproportionata,quo in his consimi vitae non enim quodvis cuivis,sed determinate est amicum,alias ex quolisei eret '' quodlibet,quod omni Philosophiae rationali contrariv. uisne- V sit,aliis partes nervos dis,albis carnosas,aliis culaneas ab se conservari' et asia vero,quia a natura Nos dissi unt, tu quod V e mentis proxima , paucissimis, ut optime probat Eraseu conflata istionibin, Corpin autem no rum ex maxime mi is, V tum quod sicca dura sint,ade. ut corpori nostro nsque nutri-
δ' tione, neque conservatione, neque restauratione congrua esse possint. Imo cum nec hi e curibemo Iri u arationeaumarte, ' aut medio naturae no rae non inimico po mi, quomώδε, qu sq, naturae congrua se non inimica erunt' ua ratione, inquam,
facio es celeriter in optimum naturae succuM aut sanguinem
53쪽
ro potabili proclamant, Vendunt, aliisque Obtructiliat, vel scriptis ebuccinantur, letestari,Omnium proboriam commercio & honore indignos pronunciare & ait elere, tum qima falsa dicunt , scribunt & factunt ipsi, tum
Quia alios emungunt bonis, raptorum Initar,& multorum damnorum & errorum Catis aestini. Verum si antC-
dictus author cu)us in nominati verbale Cita Vi bonUm cum malo, legitimum cum illegitimo,Usum cUm ab usu, confundat,Jam Don Rhadiendus, imo resutata S est, ne Erasti errores erras te veritatemque oppugnaste uultra
suis chartis videatur. Propossitio nostra est in hoc capite, Ut patet, de auri viribus medicinalibus OccultiS, quae quomodo auro astaribi possint, si quaeratur Z Ego vicissim quaero; Quidni auro Θ Cur non auro magIS, quam ulli ex vegetabilibus. Z De cibis hic non loquImur aut
potulentis, quomodo auriam devorari aut potata debeat,ut in sta ccum id sanguinem transferatur, quemamodum cibi, olera, carnes, Vinum, & Rusmodi. Hoc C-nim esset stulti imaginari: Medicinales Virtut auri,
non alimentales,& aurum medicinam fieri pol , non al1mentum corpori humano, demonstramus. Omn1aataque ante relata contraria nobis scopum propositum non attingunt,imo longissime inde aberrant. Nemo,ut opinor,negabit inesse vino optimo Rhenano V1rCS IDC-dicinales,etiamsi pro alimento liquidou stirpetUr, separatis nempe aquosis partibus a puro spiritu,qui non nu
54쪽
plius est alimentostis,sed potius medicamentostis,sccre dc calidae facultatis,quamvis actu it humidus instar aquae purae, atque inde frigidus squae qualitas propria est aquae existimari possit. Hic spiritus, in vino uvisque latenue,est potissima Mus forma tib efficacia, qua separata,
aqueum quid remanet, materiae vicem obtinens. At unde haec forma introducitur in uvas, quae . ab initio gemmata apparentes ne minimum de illo spiritu,quoad sensiim habuerunt 3 Deinde vero cum racemi grata diores facti, sed adhuc immaturi sunt austerique, propinquam potentiana hunc spiritum moX au cupandi a c-quirunt. Unde igitur hunc inspiratum calorem obtinent 3 An ex nihilo aut casu Θ Netatiquam. EX Sole Mus que radiis, qui successu tempori mittuntur in uvas Crudas, eaSque mattarant Calefaciendo & virtutem for malem immittendo. Ad eundem modum in argento vivo,vel inminera, ex qua fit aurum per naturam ab in1-tio non fuit vis auri calida, sicca, humida, frigida de humida absque aequatione . Postea vero cum calor Solis vel subterraneus, ejus vicarius ex refleXione, per mille forte annos inciperet agere in hanc mineram vel argen tum vivum, produxit formam auri aequatam 3 qua qUO- modo medicinalis non sit, haud video. Ratio enim δίeXperientia, duo illa optima Medicinae aliarumque artium Criteria,unanimi consensu hoc evincunt,es authoritates innumerora testium attestantur. Cum humana curiositas partim,partim necessitas in medicinam adhibuerit δί utiliter ministrari probaverit omnia undecunque petita simplicia naturalia, non solum vegetabilia, sed & animalium partes, rejecta, sl ercora, imo Venelaosi,serpentes,Viperas, aconitum pardali anches δ hujus
modi infinita alia, etiam ab ipso homine desumpta, ut
55쪽
s D R. a T O. J J aureum Galeni emplastrum non ex auro,sed stercore humano factum aureum dictum, quia centenis aureis recompensatum Galeno dicatur crani Um, mumiam, sianguinem, & quid non Z ipsam cicuta Io, Opilam,hyoscyamum lcsexcenta alia,quae etiam the riacis, Mithridatio & magnis compositionibus induntur cum totius mundi applausu quare solum aurum a Deo aut natura neglectum foret aut minus dotatum,ut posset aut debere pro medicina usurpari 3. Si respondent, ipsum non posse digeri a calore humano. Hic victusjaceo: at facile resurgam, ipsosque adversarios posternam suis propriis
armis,nis1 mihi demonstraverint,quomodo omniaj am dicta a calore humano evincantur dc digerantur. Imo , . contrarium illis prorsus obstrepo,nempe, qUOd si a calor abmenium re humano quid digeratur, non esse medicamentum, sed alimentum, Lactuca, lac, ovavi ejusmodi digeruntur facile, hinc pro cibis , non medicamentis, nissi forte aliquando medicamentosis dantur. Idem de aliis oleribus,ut acetosia, beta,brassica, borragine,&c. nec non ictuini potus varii generibus statui potes , ea nunc ali
mentorum, nunc medi Camentorum Vicem obtineroe.
At de juniperi baccis, et leboro, cicuta, napello&hujUS farinae aliis idem dici non potest, quod humano Ventriculo pro cibis es se queant,quamvis turdus, sturnus ,boves,mures montani iisdem nutriantur pingilescant,la t ab experientia conssat. Humanae naturae non solum o- pium , si dosin cedat,sed etiam crocus, Optimiam a lias cordiale medicamentum condimentum ciborum,ne Cnon manna, inter benedicta lenitiva celebra ta,si hujus libra una aut plures, illorum drachmae toti demassumantur,eXtrema noxiae fuisseteguntur.
4demus etiam optima, ab usu pessima evadere posse, pessima
56쪽
pessimaVicissim bono usu optima, ut in theriaca Andromachi patet, quae Optima est, si bene administretur, ,
quantitate decenti, alias pessima dc noXia;& econtra Vipera, alin pessima veneno, praeparatione in theriacam promovetur. Nulla itaque est rat1o, cur aurum dicatur, Ῥὶν,..im non poste Gigeri, quia ne C debeat digeri ; quod veneno
antiri:um sam qualitatem habeat adjunctam, manifeste falsium' ' est, dc si haberet, aeque tolli posset, ut in venenatis jam
dictis: cum contra, Cordi confortando su bveniat dc Contra Venena si appetiaS ferat,non ut venenum propulsans aliud uti arsenicum exterius cordi admotum pro amu-
leto contra pestem praestare dicunt sed Alexipharma
cum unicum& pro rium Cordiale,aDEO datum anatura productum,& a Sole coelesti inspiratu. Aliqui infe- oh.s b. rsitata ruabs', fumio arsenicalibus in terra: 'isceribusino lia. produci, tib in auri minera seperesse venenosas qualitates adhictas,atqudeo no esse eXpersVenenositatis, quomodocunque praeparetur aut usurpetur. O Medici mediam pertundite venam, ubi hellebori vix centum plaus fra tantae insaniae sussiciant, ut uno ictu omnis scaturigo ejus erumpat. Quando aurum dicimus, aurum intelligimus,quando rastrum, rastrum,non allia pro Ca pis, aut pepones pro cucumeribus accipientes. At istis Criticis pro virgula Censeria rassorum, pro cerebro caepa, p. bissi, Cord ζ pepo OCCurrit. QVando de homine sermo est, V non desecundinis,unna,stercore& finguine mens rUO, inter quae Crevit in utero materno, accipiendus est. Ab illis enim ab obs etrice dro matre,dum infans esset recens editus,satis purgatus fuit, sic aurum, si crevisset inter tales fumos sub terrae visceribus, ut pecontingi an non
ab illis, antequam Aurum merum & purum dici possit, per tot examina ignium & aquarum quasi februatum dc lustratum
57쪽
A D R IT O. ITltis ratum,exquisitissimHiberatum ess)De metallis irri perfectis qtiibusdam haec forte dici queant, at neutiquam de perfectis,quae sunt ideo perfecta dicta,quia ab
his fumis de substat aliis corrodentibus per naturam sinteXpurgata, per artem quoque segregata, quae ideo incorruptibilia habentur, quia nihil faecum corrumpeΩ-tium talium in se habeant. Idem itaque dicunt illi bis pueri, chim alarum perfectissimum metallum hac labe imperfectionis polluunt,tanquam demons frandum sibi sumerent triangulum absque tribus angulis,aut circulum perfectum non rotundum. Eant igitur nugatores ad Utopienses male feriatos,ibique suam caninam exerceant facundiam,quamdiu velint. De experientia authoritate alibi satis dictum est,tum a nobis,tum ab aliis. Quescirca ad rationes descendemus magis ConspicuaS.CΑΡ. IX.
ratione Aurum adeo et entriculo indige Cor
di sirituum Vitalium o cinae succurrat , tactu actu si idum,eidem calorem suppeditet,
Uirtutem medicinalem missisiet contra adversa
lium optuton . QUAMPLuRIMI ex vulgo hanc nostram de auro desisquisitionem videntes,eam prorsus inutilem arbitri untur,tanquam nemo haec ignorarit,antequam Theognis nasceretur, putantes, si modo auri copiam
58쪽
habeant, se optime ejus vireS in emendo,pompOSC se o- stentando aut luxuriando , reipsa demonstraturos: Qui laus,nescio an plus sit ingenii vel prudentiae, quam mulis, qui herbas & avenam optime noverunt ad sitos usiis communes transferre depascend O,at quae utilitas, illarum in medicina vel hominum operibus aliis eristat,plane ignorant. Bosaeque cassi ellum aliquod videt, Ut veteranus miles,at ille oculis colorem eXternum solummodo, hic intellectu discernens, cujus sit figurae dc munitionis. Ille actu reflexu destituitur,llic utitur. Ille in praesenti saltem ejus imaginem sentit, hic quoque longo tempore posci: Imb tanta disserentia inter visum utriusque quanta inter somnium dormientis & actiones vigilantis. Bobus dc mulis itaque ad sua pascua demissis,nos auri virtutes interioreus alacriori animo rimabimur,non minus laetabundi jucunda illa& libero homine dignisama speculatione, quam servi illi avaritiae vel luxuriae,qui ideo aurum in oculis'mente gestant,
quia quantum ejus habeant, tantum apud alioSauthoritatis uris,gratiae, favoris, obsequii, erudition1S-eXistimationis consequantur,licet revera sint stolidi, elingues, hoc est, fiat Stratonicus de quodam nulli,miai, magni sces : Verum aulo eosdem instare adversarios, qui verentur, ne coelum ruat, aut Elephantos cum potu absorbeant,se non habere strutiocameli ventr1culos, quasi aurum possint digerere, ut ille ferrum. Fateor,tales plerumque es e delicatulos , qui nec manum nec mentem multum fatigarint laboribus, studiis & curis, ideoque tenerae concoctionis haberi, quibus cavendum inprimis, ne aurum crudum vel indigestibile de vorent,& sic ii 'obs fructiones ab auro factas,morbum
priori deteriore in incidant. His ut satisfaciamus &Ο, mnibus
59쪽
ex Aristotele dictetium selic homo frenerent hominem, hoc est, quod sol mi undat semini humano vim illam generativam & VIVit1-Cam,neCnon calidum nativum, unde generetur homo, Quod ab quedi ibio Vertim esset,sitamma persem Cng nerantis in genitum traducatur,si ei b c litus immittatur ut verissimum est, minime. Quomodo Cui tyx . , ὰ his Quod Sol,coeli quassi COGCum Corde humano maXImam
sumpathiam habeat,non absque ratione credibile est. Ut enim ille calorem dc tu cem stellis coeli,sit C hoC mcmbris d visceribus corporis humani calorc&spiritUSVItales suppeditat. Adhaec,Sole coeli, quassi imagine&idoli isti in terra produxisse,Aurum,negata non potest. Non movemUr nudis vocabulis, quod Chymici aura item Vocent, sed ipsisus rei proprietatibus,quae sunt, Quos Aurum metallorum purissimum & clarissimum, ne Cnon magis mariarum existat ut cap. F. & 6. dictum quodque in illis locis potissimum inventatUr,ublinforvis&calor solis regnet,ut in India,Arabia,ubi Obri Zum & purum naturale inventum est, & adhuC invenittar. n aliis locis,quo magis ad eptentrionemreCCdant,eo aurum in ortu sivo primo plus imperfectorum metallorum adjunctum habet,quae sit per aquas siepat ator ias Cineritium , aliaque examina inde
at non mInus Perfectum aurum est quam Arabicii Ut patet de Hispanico, UngarIco,Germanse
tum&CXamen. Aurum itaque naturale Solis est si i
mrus ille Eeta, qui vellus aureum Iasai seu Medi
60쪽
lius de patris natura plurimUm obtinet,dc sic calorem innatum solarem in silis visceribus abscondit. Ore Vul tuque patrem referens soboles, plerumque ejusdem mores,hoc est, vitia vel virtutes imitatur. Ainurum cOlorem rubetin solis Ostendit, nec non puritatem dclu-Au-umh. CCmini argentUm Junae albedinem dc nitorem. Quod si ea herbarum genera Heliotropia seu Solisequia recte vocemus , quae nocte flosculos si os languidulos clauia dunt , de die ad selis orientis calorem motum aperiunt &circumvertunt,ut in flore solis& in tybis seu cichoreis quotidie videmus, quidni aurum verissimum Heliotropium existimemus,quod ad Orienrem meridionalem solem saltem ObVertitur seu genera tur,calore gaudet,nec igne corrumpitur. . Ut enim lateres & vitra in igne ardentissimo cocta facta, post: omnem violentiam ignis facile perferunt, sic aurum asilis ars usatis maturatum non pertimescit alienum quemcun que calorem: Ergo si aurum plurimum Virtutis de sole impetravit,non mirum es ,si cordi unice approprietur. Aia Misu Q d si dicamuS,hominis appetitum potius aurum de-
μη ρη si siderare coeco quodam raptu,quam alia mundi bona, o ouis ιλ. Cor RUS, tanquam magnes Ierrum,alitici appetat,pro- Amphitana pler medicinalem virtutem, non paradoxon absurdum
his, . . Videri debeat illi,qui rei circumstantias penitius con
traditu, , is, sideret Albertus Magnus dentibus Jc craneis humanis muVζ4sqr aurificam vina asscribi quia sitis temporibus in suturisIA; .e. ib. dc dentium CaVitatibUS mortuorum, aurum saepe 1n-Raes mira at ventum refert.At dehis fides sit penes lectorem. Dear dearum tibiis Vere narratur,quod in a quis retentae alliciant pisces, quos illae absque labore captant δc de Vorant. Sic Panthaera belua sit avitate suae:lellis feras ad se attrahit