장음표시 사용
471쪽
ctim consyderatis suscipi solet,in hoc est suus ascensus Analyticus, descensus
suntheticus, &utriusque conuersito , quorum prior motus ad inuentionem maxime,secundus ad tradixionem,ad iudicium tertius religatur. Hunc:excipit alter Eccentricus Epicyclum deserens in rebus simpliciter vel abstractim consyderatis cuiusmodi quaestionem omnes compositae includunt sibi, quippe quae in eandem ultimo resoluatur eo potissimum scopo uti occulta &confusaneam rebus immersam multiplicitate eruat, pro inuenienda scilicet multiplicitate ordinum vel progressus resolutorij &compositorij, quae ex considerandarum rerum multiplici ratione progerminat, siue sit multiplicitas Phystica, qua Depius totum in partes dirimi solet i vel Metaphysica, qua cuncta in formam atque subiectum, in agens & patiens,& extremorum mediu: Siue demu ssit Rationalis, qua genus in species, au t uniuersale quodlibet in mimis communia tribuatur. Hic rursus & suus ascensus, suus descensus atque conuersito magis magisque iam definita. Incumbit duobus circulis Epicyclus tertius maiori violentia & pernicitate cuncta in quaestione determinans pro inuentione similiter Analytica via ab effectu ad caussas, pro traditione per synxhesin priori oppositam, pro iudicio tandem per conuersionem plenariam Vtriusque. Et in ipso quidem Epicyclo duplex est compositio,exterior una secundum
facultatum animi trium distinctam rationem: interior altera,quae rationi soli sic tota respondet,ut ratio in anima, velut facultas una& princeps cuncta in unitatem referti , extremasque potentias ambitu suo &potestate contineat. . Sunt autem in singulis istis discursionum circulis sui rursus ascensus particulares,descensus, atque circuitus, ut cuncta minora maiorum ideam assidue representent, donec per resolutionem ad minutissima scru pula proferamur.
Est & in singulis discursus in longitudine sub causae effectusque nuda relatione Metaphysica: in latitudinem sub habitudine signi reique signata: Physica; in altitudinem,sub conceptu Logico,&orbis instrumentari) raptu,vel sub nominibus entium rationis. ι- ITractantur horum discursuum modi vel orbes idonei singulis, & eorundem arcus usque ad scrupula fere distinctii pet Canones s. facto auspicio aquςstione practica per problematicam,vsque ad simplicissimam,in quam omnes necessario terminantur.
Vnde cum in omni praxi, in propositione qualibet, etiam,in quovis composito naturali sint semper extrema duo extremorum medium siue proportio 1 Docetur primum distatutio fini propositi in suos conceptus pro rationis practicae necessitudine different iiii inde inconceptibus singulis sua sta- unumn passivum alterus quo' tum Analogia per caussas utriusque sit vestiganda. Tertio ab extremorum singulis velut cat ceribus, discursus ante signati triplices proferuntur, ut a par te subiecti passibilis prii num,m ox & ab extremo agente vel masculo,tandem
6c a medio, in quo proportio collucitur per proportionςm jndicatio, per indicationem
472쪽
dicationem AE tiologismus absoluitur, in quo scientia demum animaeq; summa perfectio reponatur , quo rerum veritas ante naturae demersa penetralibus efflorescit. estque haec facultas aetiologistica, velut anima quaedam totius Methodi, artisque Cyclognomicae forma generalis, tota per totam aequaliter exporrecta.&in discursu quidem Metaphysico theatrum caussarum omnium atque effectuum instituitur secundum ordinem relationis ad idem aequiuoce, a primis principii s scilicet per caussas medias vel antecedentes usq; ad extrinsecas vel elementa, quorum primo se consequentia rudis ostendit ratione
loci vel temporis , vel apparentis similitudinis. In discursiti Physico determinantur singula magis per signa propria atque communia sub io. primis generibus comprehensa, & relatione secundum idem. Absoluit indefinita utrinque extrema ratio per orbem instrumentarium. Quo mentem nunc huc celerem, nunc diuidit illuc, In partesque rapit Narias,perque omnia Nersat.
Peracta circuitus parte pro inuetionis Methodo docetur de Synthesis Canone nono Iudich ratio pro sui natura per uniuersos promiscue prorogatur, Uti Circulus ex analyseos atque Syntheseos mutua conuersione perficitur. Haec primum ad uniuersalem methodum penes syntheticam normam sunt referenda: luam ubi repereris, facile per subsumptionem quandam poteris Min singulorum consyderatione particulares methodos inuenire, dum uniuem
salis ratio inuenta per orbem Cyclognomicum sub disiunctivae propositionis habitu constituitur , ut si dicam inflammatio potest fieri vel in neruis, vel in
membranis, tunicis, corde,cerebro, hepate,costis,& c. fit rursus vel a sanguinesmplici, vel flaua bili vel humore Melancholico,vel horum permistione,dum vel pluriu, uti ex usu assiduo& exercitatione per epilogismum in pluribus est
obseruatum. Hic si te ab uniuers Method. ad Achillem aut Socratem coferas, in quibus morbi confusa notio ad inflammationis speciem accedere videatur, procede per orbes ante signatos 3. discurre in longit. latit. 3c profunditatem: tandem tibi definiet ratio, num magis sit affectum latus, num pulmonum exteriores musculi ; rursus quo ad materiem,an magis ex bili,an ex sanguine, an aliunde. quod ad efficientem caussam, an magis a laesione, an ab intemperie, an obstructione potius . in forma quoq;,an latum obstructio;an una sit inflammatio: deinde si siti nu incipiat, augeatur,cosi stat, an declinet potius Inum stet victoria a parte aegri, num ipsius morbi; postremo pro aegri & morbi ratione,
pro partis affectae natura,& aharu circumstantiarum vi, remedioru quoque substantia, quantitas, qualitas,locus, tempus & ordo per analogiam mutuam penitius innotescent,una cum uniuersa predictionis methodo,quae cuncta si dextre consequimur, nos sane diuinis intelligentijs quam simillimos reddent, isqve metus omnes,m inexorabile fatum
Subjcient pedibus repitumque Acherontis avari. Vides vero & inter potentiarum habitus circulum, qualis in rebus est uniuersi singulis. Nam ex particularium conjderatione primum uniuersalis rei
473쪽
i34 APPENDIX. cuiusque Methodus exaratur, atq; ex eadem rursus particulares caeterae, dum ex confusa notitia determinata nascitur,& ex eadem rursus probantur eadem vel hisce similia, per quae prior facta est demonstratio. nec tamen idcirco progressus fiunt in infinitum, verum ex circuloru natura saepe se mutuo vel aequὸionota definiunt: cognitionis autem extrema sunt intelligibiles notiones,sensibiles species, & nobis quoque congenita compositionis omnis ac diuisionis seminariae; quorum virtus in omnibus mundis,mundorumque particulis minimis est manifesta. Atqui,ut dies diem aperit, & clauus clauum pellit,sic una propositio declarat alteram ars arti lumen affert, eXperientiae ratio, experiem
Equidem quo quisque immensum doctrinae naturarumque theatrum hoc infinitum angusto pictum velut in clypeo secum circumferat;feci profecto,ut mathematici solet,dum caeli vel terrae circulos omnes, lateque patores ambitus virtute optices Sc radiorum visus, angulorumq; mutua proportione ad res visibiles in paruam contrahunt Astrolabi) vel Planisph rh formam;in quam defixus oculus, quae propter infinitudinem in exemplari capere non potest, intuitu celeri in eiusdem imagine consequatur. Nos autem in hoc maiore volumine viam secuti fere syntheticam sumus, ipsius interim Analyseos ratione non omnino neglecta; quin Vt totius forma cum eiusdem materie cossentiret, quandoquidem in naturae rebus &rationis ad unitatem maxime& ternionem S ex hac profluentem novenarium ubique fere respexerim. Opus quoq; hoc unicu de doctrina ordinu digessi, primum in tres praecipuas partes, cuiq; assignando capita nouem,ut ad 27. excrescat,qui numerus eius est interualli,quo Luna Soli congressa iterum,& lucis Sc motus sui perfectum compleat orbem. Fateor tamen secutum me passim seriem satis tumultuariam, multaque sub
finem tradidisse,quae praemisisse forsitan satius fuit principii loco; plura quoq; vel omisisse, vel obscuriora iusto saepius inculcasse, ut fert ipserum partium aD finitas summa , rerumque tractandarum difficultas vix ullis rationum limitibus circumscripta , utque fert demum prima quaeque inuentio;de qua non dubito quin usu ueniat mihi quod mille hominum solet, ut usus, aetas, ratio scilicet semper aliquid apportent noui, sintque vulgato prouerbio δευτεραι
οντιδες σοφωτερα .Verum ut verbo me absoluam,
Nunc te ruarmoreum pro tempore fecimus : at tu
Si foetur regem senisuerit, aureus esto.
474쪽
TIS, IN QIO PROGNOS PS VENrVR E AETATIS,
una cum circulorum vel circuituum caussis in rebus humanis ab eodem authore composita, Anno I I 6 3. ex ea, quae tum vigere coepit, planetarum trium sygygia h u C in . dodecat orio.
i Edo humeros pater,adde manus ω brachia moli ii Ocius,adde latus luteri, seremit impete vastol Ipec vide, 'ὶθ polus alter, illa Dcaonis Arctos.
i Cedo humeros mecum. premaque robora cedo. cessas ruit Oceano grauis CVmbra, Deosque Nescio quam siveros,terram,mare,tartara turbet. on cadit in superos pavor. heus absim moueri quem nuda malipauidum violentia fregit Hai nus, assuetos mecum partire labores, Et gemino serua nutantem cardine mundum. Tu tergum He steri s,Septemque aduerte Trioni obnixus labia: mibiIolis retna cadentis, Et rutili incumbant sceperlustrata Canopi. Se qui nam tanto prorumpens flamma fragora Surgit aduersos Naturae sigibus orbes circumagitὸ iideas toto palantia caelo dera,non aliter quam si ipse a vertice mundus Ardeat,aut iterum auulsis 'Phaethonta quadrigis Praecipitem et elut illa Deum pater, atque hominum rex.
Auo fragor hic quo fumus abit,terramqMe olumque, Et 'reta terribili rapiens mertigine secumἶ Tande oculos modo,iam tristi circumspiceo vultu Erigone saeuo cessit siua sceptra Leoni, Squasset em circtur acies,inclara Bootis, Pleiadesque tuae patrios siub mole lacertos Defecisse putan Titan perterritus ipse Oceani citius mitreo segurgite condit. α id referam quanto mersis elementa Aguris,
HERC. Orbis totius tempestas i sciuatar.
475쪽
Turbataeque acies celsi gestemin uterque Saeuius incumbant, obluctantesque fatigentἶVix ita Piritui secta est,mibi perforat artus Sanguineio se or inguaeque volumis auces 2Egra trahunt,etiam ho litibus Iunonia restat Inuidia, oe sedes trunt sera monstra quietas
, et u L. Tone modum Alcides, animo iampone querelas. Fatorum noua lux coelo deducta sereno Spargitur: illa prius nigranti turbine terrasymplicat 'caeca pingit res nube futuras. suoque nouae facies iijs consultantibus adsunt,
Toti ecies simul ida nouas roua monstra figurat. Perser, obdura Diui salesanguine felixta, ,ha V Monstrorum domitor, breuis est, si ' rarius irret nv p Dis lis labor,en labor hic solo Hercule dignus. M a st e. Non Erymanthei rabies me perculit apri, Nec fera Geryonis,neque vis immunior 'drae, Aut Acherontea tria Cerberus ora palude, Ter triplici nexu intorquens sub luminis auras.
Nestio quid Tauro Thressa quid a ne maius
ta bmotiori Huc Leo parturiat, dudum cui braebia Cancersentrabit, sist caelitu plus parte reliquit.
Tu modo cum recreet ratio percepta laborum, Japetionides edissere mera roganti, Et caussas obiter Gatique arcana reclude. Scis etenim,o multi dotem inuidere Deorum. Rem petis obsecuram, longisermonis egentem, P auca tamen minime merborum in nocte sepulta
Et quantum esseri permisit,piter,audi.
Principio terram, oe conceptos alberis orbes, Totqueper innumeras distincta animalia classes cum natura parens in mundi insitus honorem
476쪽
Unius mige sit, ist exemplaris imago, Fit sane migemino mundi res sine ferantur:
Auaque Bonum ρ ectent,simplex sit in orbe figura
Aua Pulchrum multiplicitas comitetur 629 Ordo. . Singula bub caelo, subter labentia terras Fata rotant, iactatae animae bur sium atque deorsum Circuitus complent Narios, nastentibus ortum Excipit occasius, odium pax,turba quietem. Hincgaudent metuuntque, humiles modo tollit in altum, Praecipitemque trabit modo Fors sublata ruinam. Has rerum Natura mices quo tempore primum Brachia Tellari porrexerat Amphitrite Signiferi iussit celatas margine Septem Erronum arbitrio numerumque,modumque tenerenncontemplare igitur,mentemqμe per omnia molue Sedulus, exemplo ditione o Aa,pagos glomerans,casias tenues,amplisque Penates. Nonne vides quantum quae sint in honore deosum ynclinata ruant, ω quae cecidere, serenum Protinus assumptis rapiantur in aethera pennis 'Scilicet utplenum cuncti voliremus in orbem, Angustisprimum melior concordia rebus Pudulat, flatu pacissimul agmen honorum, Maiestas, opum vena fluit Ῥbere riuus, onec ad extremum saturato ventre petulcisse luxum fraudes mortalia corda fatificant; Donec e ambitio rebus male anni secundis Audeat in caedes oe aperta tumesiere bella, vastet agro hominesque: hinc se prius oesua perdit,
Priuat uiuens alienum iuris aceruum.
Jam sileo Thebas,excisaque Pergama Troiae, Poruorum patriam, oe te quondam maxima mundi Roma caput. Heu quo Francorum gloria celsit
unitatis reis gula. Multiplicit itis& ordinis. Circuitus neis cessitas in re-hus singulis. uniuersi. Αsttorsi etiacuitus ut sig
sonis ins sioris. Exemplo doacentur circulistus rerum huimanarum.
Conuersionui gradus. Ascensu Fastigium. Descensus. i
477쪽
Auoque ferox quondam tantis Germania bestis, Tot stolia, oe laetos celebrans a Marte triumpiosZAspice oe Anglorum quae n-c Sors,quaefuit olim. Tum Flandros Batavosque, Belgarum inclyta regna. Ut morum sic in Fati quoque circulus idem voluitur.ynterea solio pater arduus alto
vilestia re- Tempora dinumerans,quoties in caraeve res est, 'orbe si1- Horribili faciem nymbo dextramque trisulcisticius descrip- Ignibus armatam quassat, nutuquepotenti
ut istis men- A feras acies bocat, genus omne Deorum'. rem nondu- Hacseries Fati ter denis circiter annis C Iisi euo Vertitur.Ante alios caeli in commune theatrum
m. 2. Cumsue Mars sese,o Saturnia stelia receptat,
qu1il hoi Proque nouis hominum tractant noua foedera rebus Adibuomo, Maioress alios rapida ex vertigine caeli circuitus dicant alii: maioribus illis Aufi riciis Deus ad centena aut millia ducit.
unc quia magnanimi βatiosam Teutonis oram Humana sce Liritis Fortuna diu labefecit babenis zbi dis I O MM*ηm ingemisan , ' apertis otia portis: M. Hinc seges ilia virum, des vitiorum fertilis aetas, Cui cum terra parens toties alimonia frustra Comparet exhaustoque sevis vix ubere natis
Sufficiat opplex queritur Iouis ante supremi
Consilium fremit ante pedes prostrata Deorum. χ' Inter se coeunt Saturnus Jupiter o Mars,sό εὸιά 2 Vs -- i r iistiantuque ora Leonis.
schem xic Pone gradumsigunt reliqui longo ordine diu Homines sa Et fusi circum Nolucres admurmura quaevis
nopolae,c te- Pastiter antiqua nihil ex feritate remittens,
mutidiibu, '' Ut sobolem et oret ipsisuam quasientia terrisne corrupti. Frigora terribilesque immittere fluctibus Orcas
478쪽
De atrisie Fumem Si ia ciet horridus undarsisseeum Inuidiae,m diro manantia tabo Pectora,secuniamque malorum millibis Aten. Hinc genus it terris,quo nec crudelius migum, Nec magis orbe sacem diuini explodit Amoris. Namque sea totum ut rapiat ditione,Senatus
Et Reges ficta siub Telligionepotentes Allieit hine plebis miserae depascitur artuΥ,
Excidioque domos, in caelum fulgure terret. sentia μura iris acuens mortalia corda, Tisephonem media Dirarum ab sede sororum Susicitat saec tumidas Belgarum incensa pex rbes Bella manu, lectumqueseris,proculare canoro 3ncrepitans:psim it rapidus volat aequore turbo, Depexosque iacit nodosis crinibus angues. uinc alia exoritur toto gens impia mundo, uastam sese pietatis nomine iamns Seruitii immeriti formidine simen inum ratraeuaeque rudes animosprimum,atque ignobile vulgus Arma iubet patria pro libertate capessant: Proque Deum cultu)fusti sub imagine,leges Justitiae miolent m redigionis honorem. Sollicet ut distant direptis omnibu omnes Fauperiem,atque famem, in duros perferre labores . Vt eant leges ussit ita libera mirae
seserna vi operis si psi casta profanis
Auilibet,ac caelo terram,mare misceat orco.
At non haec oculis fruia pater allicit aequis, Arripiens geminas acclivi examine lances, Ut capitum imponat molimina tanta duorum. Nam quamuisglacie Saturni, artis ab igne, Alternis mundi tepor in diuersa trabatur: VtraqueFupplicio tamen inmoderamine iusto
naturae Martiet, ut rapto zeS , auctores , seditionum,& violentiam publicam e .ercente ..
extrema distractus rui nam minitatur.
479쪽
yndiguit, quia terrigenis in corpore duplex
Μnim pe- M animus, quorum huic cum Brutis aequa potestas. s. ir; 2 fili astat ratio satis sepsentia maior. gista Astra quidem variam lectus sortitaturam IIIJ Nunc in amicitiam coeunt nunc praeba mersant. Sic positu inter se rerum haec elementa vicis
Et casius torquent Varios, Italiamque mιmyrant. 'nima ratio- Sed Ratio,quam certa sides animusque perennisto supelior. ' Inuictum moluit severis in Asere temptu, Non usi cum fragiles artus,moribuniaque membra Anima dela. Pro sequitur, vitam caeli in vertigine ducit. I bH b ,b A n longe banc seupragraditur cum e carcere caco sis. . 'S' Eseiciens multam ad lucem non comprimit auris Aduersiis nimium,neque laxat ela secundis. Ergo ut Saturni me lio, Mart que ferocis reo m. Jupiter ingrediens diuulsa extrema reducat,
I. . Nobilium coetus,infractaque pectora besio2 τ' Magnanimum Heroum vitae immortalis amore,d ii, iiii, inS recti aeternosub foedere minxit.
cςxtantium, Tempus erat, quondam Ni Saturni odere terram
So sit aquis,iterumflesiis trepidantibus axem Concutiens Atropos hominum genus atque ferarum se vastum reditura chaos dissoluere atro Sulphure,inarsurum Martis sale θ argeret orbem.
ivi tuo & eon Stant obnixi animis contra concordibus armis
2 zb is Semidei Reges, comitumque, Ducumque phalanges Non aliter iunctae, quam si Deus omnias arsim
simile. cosiecta in fissicem validum sarmenta ligarit. simile, Aut quoties o tellas percussa tridente AEstu que iuuiasique, atroci mortice ventos AEolia ciet,hinc Boreas atque impiger Surus, Austri ii ci Z byrique tonat domus ardua,qualis
480쪽
c positi quanquamfurit unda crepidine sex
seque iugum fluctu maris attolguntur arenae Attamen Euboico Batiarum in littore,molesynconcussa manet satus, oe murmura ponti, Et rapi ridens crepitantes grandine rigos: Siesue nata cohors terrae,pelagique procellis, Atque minis Erebi nunquam concessa moueri Hactenus ,aduerseo insanum regit obice pontum, Et fugat emissas hyemes, Sosimque reticit. Iamque nouam video Facem frondente coronape per Europam,m reuocatis legibus vltro AureaJustitiam toti dare secula mundo. . Maumethen contra mictum longeque iugatum
Sauromatas mitra in glacialem cedere zonam.
SALVE magna Deum soboles salue inclyta bello
Nobilitas, oe tu medio velut agmine flammam Stesia vomens, humerosum quam torquet Orion, cunctorum columen ,caput, stes una PHILIPPE, cedo humeros, it que toros, O brachia cedo.
Libri hi tres artis Cyclognomicae,per Corneliu Gemmam conscripti,nihil habetS. Romanae Ecclesiae fidei contrariu,aut Reipub. offensivum:quod attestor Sebastianus Baer Delphius,insignis colle. Eccle.S .Mariae Hant Npiensis plebanu .