Anatomia hepatis cui praemittuntur quidam ad rem anatomicam universae spectantia

311쪽

quenti iecinoru excarnatione edoctus, id vere testari possum, nullia extare nervuli cujuspiam extra capsula communem in hepatis Parenchymate vectigium 3 eosque, qui illam ingressi fiant, nus iam

foras in parenchyma prorepere: verum omnes, Vel

in capsilae ipsius substantiam, vel in pori bilarii

tunicam terminari. Ideoque Riolanum deserens,in Galani sententiam plane abeo: fieri enim non potest, ut pars mere simiIaris nervisque omnibus d stituta, sensu acerrimo fruatur.

At enim dolores hepatis, inquit ille, sunt acu- itissimi. Dictum vero oportuit, quibus indiciis ipsi constiterit, dolores ejusmodi ad hepar, n6h au

tem ad Partes vicinas pertinuisse : vel saltem cer tiores nos fecisset, quosnam morbos praecipue do Iores illi comitarentur; ut inde palain fieret, num hepati inessent, necne. Dum autem indefinite rum primit, suspicio facile siboritur, eum rei huju minus gnarum, in generalibus versari maluisse. In hepatis quidem inflammatione adest dolor quidam gravativus in dextro latere: acutum autem dolorem in hoc morbo contingere, medicinam is cientibus necdum compertum. Et si forte aliquando dolores solito acerbiores persentiantur, posIunt sane verisimiliter partibus vicinis con

dolentibus attribui : nimirum hepatis ligamen iis 3 aut diaphragmatis parti illi, cui hepar mς diante lato suspensorio) arcte annectitur 3 auxPeritonaeo nothas costas in dextro hypochondri0 investienti; aut denique ipsi tunicae, & vasis hepδ tis. Quanquam haud paim dubito, num dolor acutus adeo possit tunicae vasisque hepatis Ob

venire.

SaePe quidem comperi, dolorem, cholicon ORabsimilem,

312쪽

absimilem, ictero praecedaneum esse, atque eum. dem interdum subsequi. Differt a cholica vulgari, quod ultra cartilaginem ensiformem ad ipsius sterni fere mediona Protendatur mo vero ad ipsas claviculas nonnunquam pertingat. Diffunditur etiam ad hypochondria, aliasque complures abdominis partes ; omnibusque ser. iis in locis dolor hic mordaX ac lancinani persentiscitur. Adest,i quam dolor exquisitus nulla febre comitatus,& ad cholicae morem corpus arcte constringit. Licet autem obstructio hepatis poss1t esse quadam tenus dolorum horum acerrimorum causa, hepar tamen eorum sedes esse non potest, quoniam ad loca ab eo longe dissita evporriguntur. Fo lassis di colon interdum doloris hujus nonnihil particeps fuerit. Ventriculo autem prae caeteriSomnibus partibus aegre est uiuia peritonaeo, qui nothas costas obtegit : unde etiam crediderim, membranas subtus sternum positas invadere. Saepe mihi molestus suit hic dolor, praesertim abusii OPii ; imo vero aliquando epotis duabus *ldmdiacodii drachmis, iisdem malis dilaniabar : ait men sint albi frigidi amplius frequεfisque haustus.

opem mihi praesentaneam attulit. Medellam etiam huic aegritudini afferunt enemata,aliaque medicamina ictero convenientia. Num doloris hujus pars aliqua ipsi hepati inhaereat, ego equidem ambigo : sin autem ita suerit,mitii tamen certum est,

eam tunicae ejus aut vasis,quae nervis praedita sunt, deceptam referendam esse ; non autem Parenchymati, quod iisdem destituitur. Nervi isti in hepate similiter atque arteria he patica distribuuntur. Spargunt nempe exiles fi-brulas in capsulam communim, obviasque Pori

bilarii

313쪽

hilarii radices et planεque ad capsulae commuianis normam dividuntur, ue toto ductu praedicti, jam vasis inserviant.

C A P. XXXI.

UAsorum horum nupera est inventia; pnitus.

que jam propemodum erat tractatus iste, a tequam ea mihi satis innotescerent: quamobrem non est, ut quisquam 'a me; accaratam eorum d scriptionem eXPectet.

Incidi Primum in eqrum notitiam, indicio D. Blivii, Idque anno 1 12. initium Iunii , quo

tempore ille Doctoratus gradum adepturus, me Cantabrigiae in eum finem convenerat. Asseruit nempe, dari Vasorum quartum genus, a venis, ar teriis, nervisquὸ plane diversum ;idεmque ad omnes aut Plurimas saltem corporis partes distribui, di humorem aquosum iri. se complicti. Addebat porro, se in compluribus animalibus eorundem ductum investigasse; in artubus scit. testicalth, intero,aliisque etiam partibus; certoque sibi consta re, liquorem in iis intro versus meienterium ten dere, & particulatim ad initium sive radicationem ejus. Totam hanc rem mihi tum aequum videbatur, primo Inventori porro elimandam relinquere neque ultra quicquam tunc temporis de iisdem e

ram solicitus; praesertim,qubd ad hepatis negoti um nihil spectare viderentur : neque enim dictu folivis

314쪽

cap. 3 - Hepatis.

BIiviis, quenquam horum ductuum inde probcisci , etiamnum monuerat. Nuperrime vero, cum doctus sagaXque Anat micus D.Thomas Bartholinus libellum de venis mphaticis ederet, earumque aliquas ab ipso hepate doduceret ue e re nostra quoque tunc Videbatur, apertis in eum finem plusiculis animalibus, sedulo inquirere, quantum ea res ad praesens nostrum institutum taceret. Id dum ago,certiisime comperi,vasa iii haec non modo aliunde,sed ia complura eorum ab hepate profluere : quemadmodum Bartho linus assirmaverat Ideoque haud male me facturum

arbitrabar, si bic loci de iisdem paucula attex

In homine, portio quaedam pancreatis venam Portae ad hepar doducit, eademque Porum bilaria um,meatum cysticum,ti ductum communem reducit ad intellina. Pars haec lata'ac plana est. atque utrinque membrana a Peritonaeo orta amicitur et anterius illius latus omento,iposterius autem me- senterio etiam videtur conii 'a ; illudqux xamus splenicus, hoc; metientericus 1 Comitatur. o Ab hac

Pancreatis pr'ductione in homine, fit, ut vena Portae, porus bilarius, meatus cysticus, & ductus communiti usque adeo in occulto sint, ut nisi ah- raso Pancreatea conspici nequeant. Simillimum quoque est vero, lymphae-ductus hosce ex MPatet Prodeuntes, saepe similiter abscondi; adeoque serius innotuisse e etiamsi eadem vasa in homine n-tor Pancreatis parenchyma ejusdεmque membra nam a Peritonaeo ortam, manifeste decurrentia nonnunquam viderim; xeliquis interea vasis jam dictis plane delitescentibus. In oonnullis,imo ve xo in plerisque aliis animalibus, pancreas ad he Par

315쪽

Anatomia Cap. 3I. par minime pertingit ; ideoque Praedicta vasa

trans membranas deserentes facile conspicua sunt. In iisdem etiam animalibus videre est alterius generis vasa, exilia, tenuia, M tralucentia, humore aquoso referta, ab hepate inter dictas membranas delata, ia nonnunquam Portam, aliaque vas a conscendentia et suntque ea ipsa vasa, de quibus nunc

agimu .

Cum primum vasa haec conspicatus essem, subiit animum Asellii assertio, qua a1t, exploratum sibi esse, venas lacteus in hepar distribui. Crediderim autem, vasa haec aquosa eum fefellisse, quae faeis hPro venis Iacteis habuerit ; primoque intuitu aeqvh promptum fuerit arbitrari, ea ad hepar ire,

atque ab illo reverti. Si tamen ,adhibita mora,eX- periri libeat, quonam humor in iis vergat; mani seste constabit, eunde ab hepate, non autem ipsum ver8lis tendere : idque etiam valvularum structura, quae numerota in iis reperiuntur, dilucidE evincit ue illae siquidem liquori ex hepate effventi facile cedunt, regressuro autem occluduntur. Porro,licet vasa haec interdum in itinere a pan- create sustineantur quemadmodum id fieri, certo comperi) in illud tamen minime distribuuntur. Quippe vel ad rami mesenterici latus feruntur 3 vel illum conscendentia,a pancreate kersus mesen terium declinant, ubi venas deserunt, rectaque ad recePtaculum commune Progrediuntur, in quod

etiam sese exonerant.

Praeterea, aquae-ductus isti omnes nempe, qui ad hepar spectant originem suam ducunt vel ab ipso hepate, vel a vesicula fellea : qui vero ab he Pate prodeunt, caeteris majores, aut saltem plure cernuntur. Si vestigia eorum retrorsium legas, si tim

316쪽

tim ubi hepar ingres Ius fueris, videbis illos a capsula Portae excipi, 8c abscondi; adeo ut ulteriorem eorum progressum indagare Plane arduum sit. Verisimile autem est, eos capsilae illius, poesque bilarii in eadem conclusi, distributionem sequi; neque uspiam in ipsum hepatis parenchyma embrare. Enimvero fi alicubi in parenchyma distriuendi essent ; qui fit, ut in ipsius partem illam, quam capsulam adeuntes) pertrankunt, minime

disseminentur λ Aquae-ductuum horum in aliis Iocis distributiones, quoniam ad praesens nostrum institutum minus attinent, impraesentiarum haud ulterius prosequar.

C A P. XXXII.

De Vasiorum in hepate connexionibus . iisque primum, quibus Porta ct parm hilarius mu

tuo conjunguntur. TRi hepatis vasa praecipua, nempe Porta, ca- Tria come va, di porus bilarius , diversimode inter se *is mile

oonnectuntur. Et duo quidem harum eonnexio- η φnum genera nullo alio intercedente eveniunt; tertium autem secus sie habet. Porta scilicet M porus hilarius immediate conjunguntur; idεmque similiter Portae, cavaeque ramis passim contingit τporuS autem bilarius ti vena cava, nuspiam, nisi PQrtae interventu, copulantur. De tribus his con-MXionum modis nunc paucis dicendum est. Primo, advenae Portae atque pori bilarii con- Porta cum

317쪽

illa ubiq; per hepar sese invicena comitari: ade6q;

id λllim de iis inquirendum restat, cur toto dis tributionis tractu inseparabiliter commeent ' Qui vasorum conjunctionem quamlibet anastomo etinomine indigitant, has etiam fortassis in eum fi

nem extructaS arbitrabuntur et rem autem diligenter perpendenti liquido constabit, nullam uspiam mast Un in his vasis reperiri. interque ea Ego certe operam impendi sedulb, rit quid de re esset, certior fierem : in eumque finem om- ηο qms ne, Poetae ramulos quorum quidem qualiscunquq amplitudo operationi huiusmodi non refragabatur) in excarnato hepate aperui ; quaesivique diligenter, num e vase in vas hiatus aliquis patesceret: idque demum vere testari possum,nullum omnino vas quod prae exilitate indaginem non est giat ) hoc pacto pertusum esse. Neque rationis anu consentaneum videtur, ramusculos aut vasa capillaria anastomositaue donari, cum majora vasa quae iis admittendis magis idonea sunt, adque diundem modum inter se connectuntur) iisidem ca

reant.

rennexionis Quinetiam, si inter vasa haec anastomoses ali- ratio. quae darentur, causa nulla assignari posset, cur non sanguis pariter aIiquando in vasis felleis, perinde 'atque bilis, reperiatur. Porta enim sanguinem Praecipue in se continet : u licet bilis aliquid ei commisceatur, haec tamen sanguini permixta, uΠ cum ipso commeat, nec ab illo sejungi potest, nisi Peculiari colatorio, cujus modum postea explic 'bimus. Hoc nunc solum dicimus, non posse bi lem politis ejusmodi anastomosibus) a sangui secerni: siquidem nemo causam dixerit, cur, chφ' meatus hi utrique humori ex aequo pateant, alx

318쪽

rum tamen eorum exciPiant, alterum vero exes

dant foras: absque quo discrimine si fuerit, perinsecta aliqua separatio nequaquam institui possit. Adhaec, si anastomoses bilem Danguine sece nerent, haud facile quis parenchumatis usum com modum inveniat. Credimus enim idque postea apertius constabit) separationem hujusmodi esse

Parenchymatis munus praecipuum : inque ablato, pars haec, Pristino honore exuta,omnisere ossicio privabitur. Nam frustra dixeris,secretionem hanc partim ab anastomosibus, partim etiam a Paren-ehymate absolvi. Natura enim rebus consimilibus Producendis , instrumentis adeo disparibus' in quibus haud facile operandi modum communem invenias) nunquam utitur. Saeri quidem in praegrandi hujusmodi opere socias operas adsciscit, facitque ut pars parti auxilium serat: pars tamen quaelibet privato muneri incumbit, totumque Pensum non nisi cum reliquis absolvit. At vero si an stomoses pariter atque ipsum parenchyma bilem a sanguine dirimant, agentia tam diversa totum opus singillatim exequuntur: quod parum verisit mile est, ubi communia auxilia, quibus ad eundem

modum operentur, nulla adsunt.

Quorsum igitur Porta atque Porus biIarius, eonnexiosas quocunque demum pergunt, inseparabiliter adeo rcteque conjunguntur Nempe I.' ut Porta tanto facilius poro bilario vasa capillaria suppeditet. Quippe iam antea a nobis dictum est, arterias cepillares in eum ex arteria hepatica transmitti, ac Proinde necessario quoque venis capillaribus do-ndri 3 quae Cane aliunde, quam Porta eidem im mediate connexa, haud adeo commode prodierinta

ut connexionis hujus ope, vasi alii ab alio

319쪽

robur accederet, & utrimque accetario captatae communis auxilio frueretur. 3.' Ut vasa haee cum minimo alterutrius impedimento distribue rentur. Enimvero hoc pacto nec sese invicem de cussant, nec aliter obstaculo sunt, neque etiam ambo simul multo plus spatii obtinent, quam Porta sola occuparet. Denique ab hac pori bilarii Portaeque vicinitate, bilis sanguini permixta ad secretionem Praeparatur,eoque facilitis postea in paren-chymate a sanguine secedit. Est enim vasis felleis cum humore bilioso magna familiaritas &similitudo ac propterea singuine in proximo praeterfluente, bilem ad separationem inde faciendam extimulant, sollicitantq; ut cum partibus sibi magissimilibus consocietur. Quamobrem etsi antea inficias iverim, a Portae porique bilarii connexione, sive anastomoseia a opera, actualem aliquam sepa rationem fieri; non nego tamen, ob vasorum eorum vicinitatem humorςm felleum ad secretionem incitari, variεque eadem in sanguinis massam a

gere.

CAP. XXXIII.

nexionibus. Connexio- Emo connexiones has dari dissitetur,earumq)zzz ' in exearnando hepate tria genera occurrunt l. e. i . quas Saribolinus sic describit : Manifestum est dili' genter inquirenti, conjungi has radices modo per trori versum, ut altera alteri quasi per medium incumbat imo o

320쪽

modo extrema unius venae tangunt extrema alterius; modo mirema unius tangunt medium aIterius. Tria haec

tonneXionum genera modo rite intelligantur utpote sensit obvia , omnino concedenda sunt rquanquam secundum genus, uti postea dicetur,mi- Aηψο--nus recte ab eo destribitur. Hic autem praecipue ses autem inquisitu dignum est, numnam ut Bartholinus, a- η si inultique volueruntJ in illis connexionum Iocis, venae Portae cum cava anastomoses intercedant.

De iis Anatomici alii aliter sentiunt quidam enim dari negant ; nonnulli ambigunt 3 pleriqtie vero easdem profitentur. Ipse quidem diti sententiae anceps haesi, quid de hoc negotio statuerem ideoque summam in iis indagandis diligentiam adhibui : cumque modum excarnandi hepatis eX- peditissimum indeptus essem, bovina jecinora ag gressius tum, ut si quae anastomosts a Natura exstructae essent,easdem in vasis illis peramplis deprehenderem. Postquam autem spem meam non minus hic, quam in jecinoribus quae carne exueram, seu stra esse senii; coepi illico suspicari, Autoresoni nes, earum assertores, plane hallucinatos esse: eoque magis, quia ipsemet saepe me illas reperisse eredidi, clim tamen facto diligentius examine, er rorem meum pariter atque errandi ansam depre-hζnderim : quam mox, ubi de tribus illis connexionum generibus particulatim agetur, Paucis eX

pQΠam ; quia M alii forsitan ad eundem lapidem DTenderint. Prilis autem de connexionibus his in niverse aliquid dicendum est. . ubicunque igitur venae cavae Portaeq; rami memnexiones 'vicem contingunt quod plurimis in locis fit, 'di maiores ramuli occurruno arcte adeo inter se tant. dnectuntur, ut citra alterutrius rupturam di

T velli