Anatomia hepatis cui praemittuntur quidam ad rem anatomicam universae spectantia

344쪽

FIGURA S ECUNDA,

Partem Hepatia gibbam, ti vasa ibidem sita eXPlicanS. A. Pars hepatis superior Θ dorso proxima.

B Pars ejus dextra. C. Pars ima,sive crepido anterior. D. Pars hepatis finistra. E. Truncus venae cavae supra diaphragma. F. Sinus Portae. F. I. F. a. F.3. F. . matuor Porta rami,quadrifariam' in hepar distributi.

bi non potuit. G. Vescula felDa. Η Η. Vena umbilicatis.

I. Ductus communis.

aa a a. minti rami Porta ramusculi praecisi, quo reli- qua vosa manifestires consticiantlir. i Diapbragmatis portio, ubi cave annectitur.

da. Iudiatus csticus. e. Paserum horum angulus unionis. mmm dic. Porta ramuli minores. n n n dic. Ramuli minores cavae.

r 3 De

345쪽

CAP. XXXIV. ne actione atque Uu hepatis : ct primum

universe de quarumlibet partium aι -

ηe ct Uu, deque methodo indicendis proposita.

Dessimi , Ctiones ususique parcium sere simul tractari,iu distii Mς x; Πζc commode de iisdem separatimis ... y' egeris, cum sibi invicem tantopere amnes sint. QuUibet enim actio proprio ui gaudet, & unusquisque uis actionem habet, a qua vel dependeat, vel cui inserviat. Adeoque, si partis cujuspiam usus laesus fuerit, necesse est, ut actio aliqua atque item facultas simul detrimenti aliquid patiantur. Neque facultatem aut actionem aliquam plene do scripseris, nisi quoque aliarum quarundam p)r elum usus saltem illi subsidiarios explicueris Eademque ratio est idonea,.cur Auctores passi actionis si que partium nomina conjun Xerint. lw- δε- Usus sunt duum generum : alter actim ' φν potest, utpote actionis cujuspiam essema Iautem distinctionis ergo assivus , etsi pars inrisq/iquae usum hunc praebet, vim nullam patiatur, k bertateque sua minime Privetur. 4' W, Θ Ussis activas, est actionis alicujus effectus, q* pq tenus vel agenti, vel parti cuipiam alteri, Vel ς rηm toti proficuus est. Quaelibet enim actio, β causam essicientem, sie ia finalem obtinet: eadς ' que finalis causia, quandiu est in intentione agenti )manet etiamnum causia finalis ue quamprimum νς ι

346쪽

ad executionem perducitur ut rei Propositae fructus est, ita ipsiusmet actionis Uus dici debet. Quippe actionis hujus usus activus nil aliud est, quam quod agens eo pacto finem sibi propositum conse

quatur. Finis enim iste necessario bonus aestimandus es fac propterea ejusdem acquistio similiter bona fuerit, & consequenter proficuae sive:mtilis Ideoque actionis effectus habita Emolumenti ratione) prout actionis sinis erat quoad intentionem; itR, quoad executionem, ejusdem usus/est. Bonum ab agente propositum, si privatum dui taxat suerit, ipsa quoque actio privata judicatur, ususque etiam privatus est, utpote privatae soldii, vita,. partis ci cujus actione profluxit commodo inserviens. Sin autem bonum propositum fuerit pu

sicum, actio quoque publica iudicanda est, ususque

publicus sive toti subserviens. Certum quidem est, actionis privatae finem ab mmagente semper propositum esse: quandocunque a xςm Pars aliqua privataK.fini publico minis eat, i μμ numnam finem illum sibi destinet, merito contro 'elidis .

versum est: videtur enim agens omne naturale rem

suam siesum agere, nihilque aIterius emolumento εl consisere. Respondeo autem, naturale agens ab

taute in se consideratum, sui ipsius duntaXat cu-VRm gerere; idem tamen, quatenus pars est cum Ritis, ad totius salutem, λciali foedere coniuncta, quatenusque scedus illud amat ia expetit,cujus no rue situm atque ordinem, quem in toto nunc ha hq Obtinuit; oportet finem publicum, eo nomi Rς Rd se quoque spectantem, accuret. Quippe hac δtione, actio publica parti illi muneris ossiciive Qeo venit: debεtque adeo pars ista muneri huic,

Muique, qui inde ad totum redundat, studiose in V cumbere :

347쪽

eumbere et alioquin enim foederis cum toto icti nulla illi cura esset, quod in partis ad totum suta ordinatione conii iiit, quatenus Pars hoc Pacto Dctioni aut usui publico fit accommoda. O . Quamvis igitur organum quodlibet prudent et adeo a Naxura instructum iis, ut pars quaeque illius, dum agit, peculiari quadam delectatione a ficiatur 3 neque aegre ferat, si pars alia quaecunque ejusdem organi,opera ipsius utatur; inio vero li. lcet interdum dici possit, partem aliquatenus pro-

prio suo commodo inservire, in eumque finem a. gere, epiam tunc temporis cum publico muneri imcumbit ; haud existimandum tamen vel in illis casibus) partem illam, quae actionem usumve prae-

het. si axum rerum sollim satagere, publici autem . emolumenti plane immemorem esse. Neque enim usus, qui in totius utilitatem cedit, respectu ha- . bito ad organum a quo manat, fortuito continge re Putandus est. Nam si organum, unde is proseciscitur. nullam ipsus curam gerit ; quam nam aliam partem de illo solicitani arbitrabimuri Et si nulla pars usui publico operam navat, oportet j casu solumnaodo eveniat quod prosecto a recta rutione est alienum. Haud dubium quippe est, quid lpublicus cujusque organi usus secundum naturam sese habear, adeoque & ipse naturalis sit, causam que naturalem obtineat, quam non fas sit crederζ1 opus situm fortuito instituere, effectumve temes ac nullo consilio Producere. Quoniam igitur Or

gani cujussibet publicus usus,effectus est naturalis 3 loportet sane ia causam quoque naturalem habe/x Nulla autem usus publici causa constitui pOxς 'ipsaeter organum a quo promanat ; ideoque ab Op g4no eundcm aliquo modo decerni necesse eit

348쪽

ouapropter licht organum absolute ceu agens

naturale, nulloque ad totum respectu habito) consideratum , suis tantum rebus consulat , quate nus tamen eum toto foederatum est, debet necesi rio dare operam illius commodo, publicaeque actioni atque usui, quos producit, incumbere ; neu

trum vero eorum fortuito consequi.

Privatae actionis usus quamvis cuti dictum est usu, ni . si rigide loqui velimus, ab actione, quae eum Producit, distingui possit; non solent tamen vulg6 de

hoe genus ui agere, tanquam ab actione distincto, sed actionis nomine utrunque confundunt: quia hujusimodi usus ab actione necessario atque immediate promanat. Quotiescunque auctores de actione atque usu Partium, ceu contradisi inctis, agunt; non illum usum intelligunt, qui actionem privatam subsequitur,& in agentis solummodo emolumentum cedit evellim usus nomine eum semper Volunt, qui non Partis, unde emanat, sed alterius cujuspiam, aut totius utilitatem sipectat. Ideoque in posterum, actionis nomen eo sensu accipiam, quatenus partem eam respicit, cujus actio est : usus vero nomine eum intelligam, qui ad aliam aliquam Pamtζm refertur, cui pars illa, unde usias Prosiciscitur, in servit. Atque hoc seni, tum actio tum usus dici posi Amonam sunt trium esse generum. t. Totius organi actio, βt 3M se 'ς usus totalis. a. Actio cujustunque partis o gmi; vel usus, quem pars quaelibet organi, alteri cuilibet illius parti suppeditat. 3. Actio P rtis in vicinas partes ; vel usus sive beneficium,

quod propinquis partibus ab ea accedit,

Vorro, actio atque usus partium distingui PQi' , .uari-

349쪽

sunt, in similarer, k organicas. Et de actionibam qui

dem nemo dubitaverit, quin divisionem eam ad mittant e numnam autem usus quoque sint ita di

visibiles, nonnulli fortassis ambigant; quoniam usus semper alii alicui agenti videntur instrumentales. Fatemur cerct, usum semper, sensu iam dicto, vel alii cuipiam parti, sive agenti, vel toti inservire et non tamen id semper facit organice sive mechanice, sed interdum per modum similarem. Potest enim partis alicujus actio similaris, alii alicui vicinae parti ex usu esse; sed non aliter tamen quam virtute similari: verbi gratia, calor hepatis, in hepate est actio, & ventriculo est usui; attamen non solum calor in ipso hepate est similaris, sed

etiam effectus, quem in ventriculo Producit, par, ter similaris est ; cumque effectus iste ex ventriculi usu fit, dicendus erit usus similaris: adeoque concedendum est, usium non miniis similarem, quam

organicum reperiri. Dieεηδε- Actione atque usu Partium hactenus universerum metho- e Xplicatis, de actione atque usu hepatis Particulatim dicendum est: 1dque fiet hoc ordine. Primo lagam de organi hujus actione atque usu totali:& quoniam in errorem miniis pronum iter est, dicere quid in xx aliqua non sit.quam assirmare quid sit; ordiar a negatione, posteaque asseram, cuinam actioni usiuive publico hepar inserviat. Deinde actionem M usium cuiusque partis huius organi eX Pediam. Postremδ, indicabo usum sive beneficium quod partibus aliis circumvicinis impertit. Atq=naec dum aguntur, dicam obiter, quaenam actione atque usus similares sint, & quaenam organicae. Ad totalem hepatis actionem atque usum quod attinet, quaestiones duae percelebres ea de re iam

pridem .

350쪽

Cap. 3pridem discaptatae si in t : altera, Utrum hepar sanguificet altera, numnam hepar sit origo ven rum Atque harum quaestionum determinatio, actionum M usuum parti huic talio adscriptorum exclusionem plane abssilvet. Ideoque hinc mihi

exordiendum censeo.

C A P. XXXV. Num hepar sanguificet.

T Itigatum est jam olim inter Peripateticos si cya- Veterηm1 lenicos, cuinam visceri sanguificandi munus ρ πηυε- conveniat: duri, illi, corti ue hi vero, hepati ossicium illud attribuunt. Factumque est postea, ut aliqui rejectis amborum opinionibus) id muneris venis

adscripserint. . Tres illae sententiae, cum Varia earum temperratura, limitatione, atque interpretatione, ani mos omnium hactenus eXercuerunt. Nuper autem facta penitiore illius rei indagatione, clare constitit, nullam earum veritati con nam esse. Sunt quaedam rationes atque eXPerimenta communia, quae opiniones omnes jam dictas pariter convellant; sunt etiam alia quaedam peculiaria, quae easdem singillatim labefactent. De illis primo agendum est. Ex Principio quidem videamus, quidnam sano refellantArguinem primum essiciat. Misi namque vero plus- δ quam simile videtur, quicquid primum sanguinem fabricaverit, id ipsum toto vitae spatio eidem muneri incumbere. Est enim causarum identitas, quae