장음표시 사용
431쪽
ita ut convalescentium ab his morbis status , impetiginibus apprime similis videatur. , Hoc est fere commune omnibus his morbis , ut sanis subjectis inserti vulgo inoculationis via communicari possint. Pendent itaque a seminio quodam , seu vim , quod humorum massam se menti instar potest ita mutare, ut idem morbus
in inoculato producatur. Quanto cum successu variola inseratur , hoc nostro aevo satis notum est; ast morbus pecorum culaneus Varioloso assinis , forte idem etiam ovibus feliciter fuit inoculatus apud Carcassonenses ; haec inoculatio mombum fere omnibus imminentem, aut semel experiundum & periculosum , si spontaneus accesserit , reddit innoxium ; ast quandoque inseruntur alii morbi cutanei, ut horum exortu a gravioribus morbis aeger liberetur ; sic cum a tinea , scabie , herpete repressis superveniunt ana arca , phrisis , aliive graves morbi, non raro profuit prioribus morbis viam parasse, ut iterum in cute efforescerent. Sic illustr. Deidier scabiosi indusium induendum feliciter praescripsit hydropicis , quos nulla alia via morti eripuistit. Ut singularis indolis venenum hisce morbis contagiosis originem praebet, ita singularia antidota , quae summi Numinis est providentia, horum plurimis sanandis apta sunt, ut seabui sulphur, hydrargyrum; θphiridi hydrargyrum, coris
caerulea , Lobelia cardinalis , guayacum ossicinale, cala-guela , &c . fcorbulo citrus medica, cochlearia ossicinalis ; eanero conium maculatum, atropa belladona ; horum etiam multis
solanum , dulcamara , smilax china, tallax salsi parilla, occ.
432쪽
3α GENERA ET SPECIE sHorum antidotorum moleculae Virulenti pridecipit, moleculis adhaerent ob aliqualem ttim con gruentiam , tum assinitatem , seu gravitatis specificae similitudinem , ex qua adunatione resultat mixtum innoxium , aut quod cum humore quoadam excrementitio nuptum seras e corpore amandatur. Sie sublimatus corrosivus multo hydraria gyro saturatus abit in medicamentum salubre, quod prilis erat venenum atrocissimum. Haec diversa virulentiae genera sopiuntus , aut mitigantur medicamentis edulcorantibus & diluentibus ; sic syphilis , scabies , cancer , scro uta , repetitis balneis domesticis , necnon
lactis usu diuturno sedantur, unde eonjicimus virus aqueo vehiculo dilutum cum urinis , & smdore partim excerni , aut ejus moleculas salinas , acres lactis mutilagine obvolvi. Horumce morborum plurimi novi sunt, & ex exteris regionibus ad nos allati vel adhucdum eXotici. Asienae sunt apud nos syphilis, scorbutus , rachitis. Indigenae strophula, cancer, scazbies , tinea. sunt frambaesia , elephantia sis, lepra, trichoma, &e Fere omnes illi morbi, si excipiamus eos quo tum cognita est antidotus , insanabiles sunt, aut pertinacissimi ; phlegmasiae exanthematicae quem semel dimisere sera nunquam iterum impetunt Sic qui a peste , rubeola variola convaluere ,
nunquam , aut fere nunquam: hos morbos incudirunt ; Verum non eadem en praerogativa eQ-γm qui syphilide, scabie , scortato, aliisque1mpetiginibus assecti sunt ; pluries enim eoiam morbo laborare possunt.
433쪽
Qui post impurum concubitum laborant ulcus- eulis genitalium saepius gonorrhoeae suppressae succedentibus, vel bubone, cristis, condylomatis circa vulvam , podicemve , dein pustulis per eu-tem dispersis, rubro-lividis, medio exulceratis , vel crustosis, ac successu temporis doloribus nocturnis , faucium, narium ulceribus, &c. illi syphilide vel recenti, vel inveterata laborant. Si vero desint haec mala culanea, & virus lactendo, osculando , concumbendo , sine coitu , quovis modo susceptum fuerit ; sint autem alia symptomata, ut osteocopus , ophtalmia , hectuca, leucorrhina, phrisis , &c. hi morbi syphi- litici, aut Venerei quidem nominantur, ast improprie syphilidis nomine insigniuntur, licet a
Nec existimandum est morbos qui ab eodem principio sobolescunt , si1 in diversis organis res1-deant, ejusdem generis esse a concedunt enim omnes Medici peripneumoniam, hepatitidem, neph itidem esse morbos diversorum generum utut ab eodem principio, seu inflammatoria sanguinis diathesi dependeant , defectu ejus distinctionis nullam ideam fixam syphilidis , nullam hysteriae, sc biei, &c. definitionem radere impossibile est. Syphilis diversa apud diversas gentes synonLma obtinuit; Vide Prosegomena Tomi primi, pag. Nomen oritur a IFn cum, & pisileo amo, amore mutuo. Morbus est novus ab in
sula St. Domin)tie in Europam delatus ; Hispani ex America reduces ad obsidionem Neapolis per- Venti , eam mercem inde per Europam diffudero Tom. IIL Pars II. E e
434쪽
anno c1rciter 1496. Ratione analogiae hujus morbi cum aliis culaneis Berengarius Carpensis ad hyadrargyrum huic applicandum inductus fuit. ψCum Cheynaeus adhucdum juvenis percepisset modum vere mechanicum quo hydrargyrus famgumi mixtus ejus partes viscosas dissolvita is sya philiticum virus lympham in floccos viscidos crassos inspissare finxit, eique proprietati com mentitiae . hujus virus totam vim adscripsit; Astrmcius vero illud virus acidum corrosivum supposuit , dc exemplo seblimati corrosvi , qui addito
multo h rargyro mutatur in sal innoxium , existimavit virus venereum simili modo per hydra gyrosim extingui. . Hactenus nobis cognitam speciem syphilidistantum descripsimus , Veneream scilicet; verlim sunt & aliae species exoticae non satis accurate descriptae , quae ad hoc genus attinere Videntur, quaeque ab hac differunt ex eo quod more syphilidis no ratis inveteratae genitalia non assiciant.
Ea est quae saepius ab impuro concubitu oriundagonorrhoeae intempestive suppressae supervenit, ulcuscula , phymoses , testis tumorem, bubones , ficos , cristas, &c. dum recens est, excitat; dein ceps vero pustulas crustosas passim in toto co Pore, Varos, seu Coronam Veneris in fronte, ulcera in faucibus & naribus gummata , ω caries in ossibus. capitis , dolores noctu e ace bantes cum hectica , aliaque symptomata his conq
Differt haec syphilis ab elephantiasi ex eo quod 3 hilis. initis genitalia assiciat . utraque quidemoria carie assicit, contagiosa est, fetorem oris
435쪽
harium ob harum partium ulcera inducit , sed in syphilide non deficit sensus tactus in partibus. Differt a lepra quod sint iii lepra verrucae vel tubercula dura , crustacea , sicca , corymb0sa ,
digiti crassitie per faciem & corpus dispersa ;quodque genitalia initio assiciat haec syptatis , n6ti
Limites inter has diversas i peti neg assignata dissicile est , tum quia lepra & elephantiasi raro hodie videntur tum quia diversae illae viri
lentiae non raro mixtae aut combinatae reperiuntur in eodem subjecto. .
Ad curandam syphilidem antidotus hujusia vitus
ita est administranda ut pacate totam sanguinis' massam subeat, maxime vasa lymphatica ac oste penetret, & sine ulla sensibili evacuatione virus: corrigat seu extinguat ; quod ut obtineatur Si parca dosi interpositisque moris illa adtanistranda, ac ea auXilia praemittenda sunt quae sanguinis fervorem , acrimoniam , viscositatem , solidorumque erethys um emendant; quo autem virus est antiquius & sua indole acrius, efficaciusve , eo magis hisce cautelis insistendum est idantur enim virulentiae aliae aliis acriores. aut obstinatiores ut fi virus syphilidis cum storbutico herpetico , scrophuloso combiuetur atque quo diutius corpori adhaesit eo altius ut aiunt in partes cartilagineas & osseas sese insinuat, ex quibus dissicilius eradicari potest
Podie tutissima methodus sanandae syphilidis est hydrargyrosis . id est, litus mercurialis sei munctio pomatae Neapolitanae , quae paratur ex unciis . tribus hydrargyri purissimi in terebinthi pauxillo extincti& axungiae pescinae unciis se Rccurate per attritum commixtis pi missa phla
436쪽
3 6 GENERA ET SPECIE sbotomia , & cathars , aeger recensi syphilide cometaminatus & ulcuscula chanchus mea; , bubonem vel alterum symptoma patiens quotidie balneum tepidum domesticum semel vel bis ingreditur praemissis viginti aut triginta balneis , si opus sit jusculis refrigerantibus , iterum mediante alteraphlebotomia & subsequente catharsi , ad litus mercuriales paratur; illi vero litus sunt in tolli cute , excepto capite M parte antica pectoris ac abdominis , nisi ibi loci fiterint virtis localis i
dicia ad totius corporis inunctionem pomatae unciae circiter odio vel novem adhiberi conssee-ivere , quaelibet inunctib a drachmis duabus ad sex promatae Neapolitanae ascendit , α inter 'tramque, dies una, duae, Vel tres interponuntur, ita ut si vel pyrexia vel oris calor , rubedo, ptyalismus , accedant, majores morae aut pamcior pomatae dosis adhibeantur, nullum autem
nisi taedii aut temporis impens periculum, si
majores morae sint & doses minores ; a nimia vero festinatione gravia possunt induci symptomata, ut nanche cum linguae tumore & exertione , dysenteria, pyrexia acuta , Cum ptyalismo, unde hydrargyrum foras e corpore elabitur, & inanis luditur opera. Prima die calide inungitur drachmis duabus , vel pluribus pes alteruter per semi-horam , dein udone tegitur, tertia die alter pes similiter inungitur, post triduum tibia similiter una, post triduum altera, tibialibus similiter imduenda & ita procedendo ad femora , nates, dorsum, brachia , ita ut eadem fere cutis extensio singulis vicibus inungatur, & linteis , indusiisve ad morbi finem non deponendis tegatur , nisi symptoma grave superveniens jusserit. Interea
eger eadem aeris temperatura fiuatur , quae Vom
437쪽
vel autumno dari consuevit, & utatur diceta me
diocri humectante ac refrigerante, larg0 scilicet potu ex decocto hordei & quater in die lacte
vaccino vel puro Vel formil offae cum pane aut cum origa cocto ; si vero febris accesserit aut festinet nimium medicus in usu hydrargyros eos maxime cum aliquantulum cura processit, jusculis , cremoribusque tantum utendum est ; atque huic methodo , & inunctionibus insistendum usquequo symptomata syphiticlis evanuerint, utigonorrhoea , ulcuscula , bubones , phymosis , fici, dolores &e. si quae vero sint obstinatiora quae chirurgicam opem requirant , ut phymosis, bubo suppurans ,
Verrucae, porri , operationes. durante ipsa hydrargyrosi instituendae sunt: Verum sunt morbi
philitici , qui etiam sanata syphisside perse-
ralyses , eophoses , osteocopi , qui Mopriis re mediis deinceps sunt impugnandi si illito toto Corpore , syphilis. non evanescat , in linteis nydrargyro. inunctis aliquandiu quiescat aeger, Mhis irritis , irertim assi noum litus confugiat; demum sanato vulgo phlebotomiam & catharsim uerum adhiberct mos est inde balneo eluendus & pristmo sanorum regimini restituendus est aeger Est Se hodie altera methodus minime spernen
quae a Jceisero inventa consistit in usu pilularum ex sale quodam mercuriali hactenus arcRΠo coniectarum. quae quotidie vorantur aucto in dies numero , per mensem unum & semissem ; illa Pidem methodus nec praeparationeS taedio-sM , nec aegrum cubiculo callio Constanter in Carceratum supponit, atque licet oris phlogosinti Passim Excitet in multis circumstantiis priori vid tur Vel aequiparanda , vel anteponenda.
438쪽
G E N AE R A E T S P E C I E s ' ' Verum de syphilidis & syphiliticorum modiborum cura absolutissimus illustrissimi Astrueli si h r de lue venerea est consulendus , hic enim summa rerum capita tantum attingere nobis licet ne in molem nimiam liber excrescat.
Alite syphilidis species h venerea disserunt
quod non aniciant genitalia , verum Viru Venereum lactendo , lactando , osculando susceptum
genitalibus etiam parcit, es non miniis *philidem proςxeat hydryrgyrosi surandam , hujus itaque diagnosis obscura manet , aut vix scriptis potest dilucidari, sunt enim in praxi plurima quae longo
usu & acri instinctu cogn0 cuntur, nec ulliS te minis accurate definiuntur. In syphilide ulcera caries ac exostoses inducentς seu inveterata, confert tapissime rem dium illustriss. van Smieten, spu mercurius subi 'natVs corrosivus , cujus grana sex in duodecim
spiritus vini unciis solvuntur, & hic spiritus vini
ad cochle r unum aut alterum sumitur superbibendo decoctum emolliens . ut radicis althaeae . hoc semel in die vel bis per menses continuatur eode inque spiritu vini ulcera eluuntur. Hoc re medii genus plus valet in syphisde inveterata, cariosa scilicet & exulcerata quam in recenti,& valde aiune est remedio frambetesne Americanae dudum in Insula Hispaniola usitato. In syphilide exulcerata , cariosa , quae hy drargyrosim ac trageas Keiseri elusit convenit usus sublimati corrosivi more Smietentano quibus irritis diaetae albae, jusculis incrassantibus & diluentibus insistendum ; juvat tamen quandoqu*Panaceam, pilulas mercuriales , ligna sudorifica familiaque experiri antequam pro insanabili aeger
439쪽
2. Syphitis Polonica. Vide Stabel. de plica A vim trichomatis latente oriuntur phaenomena quae Viru Venereo incauti facile adscriberent,ut dolores lancinantes capitis & artuum continuo per annum torquentes , in naribus & iam cibus ulcuscula sordida nec non nodi & tubericula dura in manibus, pedibusque dispersa , si
vero in his casibus adhibeatur hydrargyrosis malum pejus evadit, ossa narium cariosa eVadunt, fauces; uvula putredine exeduntur, sudor fetidus e capite emanat , inquinamenti venerei nulla est suspicio , imaginatio vitiatur , appetitus depra-Vatur, ungues scabri evadunt. Curatur hic morbus medicaminibus plicam latentem a matre saepitis in utero mutuatam, eVoLventibus , ut sudoribus , catharticis intus , exilis vero decocto lycopodii, quo caput f etur. Hoc virus quandoque per annos multos latet in sanguine ut venereum , deinde neglectum symmplomata plura venereae syphilidi assinia inducit, ut unguium lapsum , marasmum , narium eiosionem , cephalaeas , syrigmum , amaurosim nec non apoplexiam quae omnia quandoque contagio suscipiuntur mala , ut accidit pharmacopolae cujus historiam refert Stabel. dissert. citata histor. Σ'.
maxime si plica fuerit abscissa. A vira plicoso ut a Rachitico fiunt luxationes , fracturae caries diversorum ossium, vide Stabel. dissert. hsor.
Ista species syphilidis contagiosa est, & a concubitu cum plicosis , nec non jure haereditatis a parentibus in prolem transfertur , differt tamen maxime a syphilide venerea , quippe ejus Virus in liquoribus seminalibus minime sedet , nec per
440쪽
o GENERA ET SPECIE scoitum propagatur , nec genitalia assicit, sed ut
virus venereum antiquum ossa corrumpit, do
lores ossium creat, ossa cariosa & fragilia reddit. 3. S hilis Indica. Lues inriea Guill. Pisonis. Bubas Hispanis. Mia Brasilianis.
Licet cum syphilide Europaea in quibusdam con
veniat tum accidentibus tum curatione , ab ea tamen maxime differt; haec non tantum ab impuro coitu & haereditate, sed ex leviori attactu nec non ex alimento fetido , salso , potuque rancido & cqrrupto oritur, facilius curatur, c, tilisque contaminat, apud Afros , Americanos, advenas, indigenasque infestat Curatur decoctis salisparilis & ea amba , praemissis balneis; si negligatur, dolores imo caries inducit. Ulcera pura sed ab Europaeis pro incurvb:libus derelicta curata vidit Piso unguentis quin rum hasis erat succus labaci cum camphora &spiritu vini. De syphilide Indica , Molucana, Americana, vix certi quidquam proferre possumus , cum Medicina in hisce regionibus non adeo sit exculta, in veram horumce morborum historiam sine praejudieatis opinionibus , & fabulis , inde vix debeamus exspectare; Sinenses pari forte prae judicio admittunt speciem syphilidis , quae sin contagio venereo ex halitubus paludosis enascitur, ideo itaque has species hic appono ut Medici has plagas invisuri sagacius inquirant utrum diversae reapse sint species.