장음표시 사용
71쪽
ex coloniis ciues Romanos esse factos, Cicero commemorat in oratione pro Cluentio.semel omnino colonias esse censas, bello scilicet Punico secundo,animaduertio sed id non quia coloni ciuium numero haberentur, factum existimo,sed,ut,quibus auxilijs uti populus Romanus in bello posset,e censu posset intelligi. id quidem antea numquam factum, scribit Liuius postea,non existimo nec enim a ueteribus, quod quidem ego legendo notauerim, traditum est Liuiruerba, quae nostram sententiam confirment, lib. x in haec sunt: Duodecim coloniarum, quod numquam antea factum erat, deserentibus censoribus, censum acceperunt ut, quantum numero militum, quantum pecunia,ualerent, in publicis tabulis monumenta exstarent. Absentes, siue reip. siue sui caussa abessent tamen censebantur sed melior erat praesentiu quam absentiri,condicio poterant enim ipsa reru suarum ratione multo certius ad censores deserreriit, pro suo deinde quisque censu, tributi nomine, aera penderet. utriusque generis exempla, unum ex Cicero-ron alterum ex Liuio, sumptum,afferemus.Ne absens, ad Atticum scribit Cicero libro i censeare,cura edicendum proponendum Iocis omnibus . Aberat enim Atticus sui negoti,caussa Liuius aute lib. xx IX. Censores,inquit,per prouincias dimiserunt, ut ciuium Romanorum in exercitibus, quantus ubique esse,reserretur numerus. censa cum ijs hominum. Cens bantur quincto quoque anno, lustro scilicet consecto, quod integri quattuor annorum spatium fuit tametsi,
driennu interuallum uel bello, uel domesticis
discordijs, uel alio casu, saepe productum esse censum, obseruauimus . . Magistratus huic muneri praesuit, primum, qui summus in urbe suit, reges duo postremi, Servius, Superbus;eiectisq. regibus,consules deinde,
cum consules bellis impedirentur,censores; qui abreno
72쪽
po Martio condebatur,caesis sue, oue,tauro:quod sacrificis & Solitaurilia,et Suovetaurilia, uocabant. De lustro Liuius,Dionysius,omnes historiae narrant de cen-m,inde conijcio,quod,equites trabeatosper medium sorum idibus itinctilibiis ante censores tua manu equilitrasduxisse,Liuius,Valerius,Suetonius,Plutarchus,affirmant qua in re significanda,uerbum,Tranule here,veteres historici libenter usurparunt , Cicero, Transducere, dixit. quod si equites in foro censebantur: de ceteris, nihil obstat,quin idem putemus A principio e Seruirregis instituto, in sua quisque classe, hoc est, ex suo quisque censu, quae rei familiaris erat aestimatio,censebatur; qui , eo ite amplius,possideret, in prima classe; qui fres , usque ad , v, in secunda, inde ad in tertia, inde
ada, in quarta;ab eo ad , , in quincta;infra uero, in sexta ex quo seqttitur, ut decuriones, equites, senatores omnes in prima classe censerentur 'uandoquide neqile decurio poterat esse,qui non haberet, neque eques,
qui o neque senator, qui . Cum uero in classibus ciues esse censos dico, in centur ijs intelligo. nam classes in centurias diuidebantur. Post expletas uero xxxv tribus non in cetur iis, sed in sua quemque tribu, censum esse crediderim senatores enim,clarissimos uiros,summis honoribus functos, ipsos,inquam, censores, M. Livium Salinatoreis, C. Claudium Neronem, in suis utrumque tribubus,nulla facta classium mentione, censum esse, Liuius lib. xxix perspicue demonstrat,his uerbis Equitum deinde census agi coeptus est Mambo forte censores equum publicum habebant. cum ad tribu Polliam uetum est, in qua M. Liuisnomen erat, praeco cunctaretur citare ipsum censorena Cita, inquit Nero M. Litinina ,&, siue ex residua,& uetere sinulta trisue intempestiua iactatione seueritatis, inflatus, M. Livium, quia populi iudicio esset condemnatus, equum uender iussit item M. Livius, cum ad tribum Arniensem,
73쪽
nomen collegae, uentum est, uendere equum C.Claudium iussit.Festus tamen uidetur significare post expletas etiam xxxv. tribus censes esse ciues Romanos inceturijs ait enim sic Niqui sciuit centuria est, quae dicitur a Ser. Tullio rege constituta,in qua liceret ei suma-gium serre,qui non tulisset in sua ne quis ciuis suffragij iure priuaretur. nam, sciscito, signincat, sententiam dicito, ac suffragium serto unde scita plebis sed in ea
centuria neque censetur quisquam, neque centuriae
praeficitur,neque centurialis potest esse: quia nemo certus est eius centuriae est autem, Niquistiuit, nisi quis sciuit Pedianus etiam, cuiusque ciuis nomen in albositae centuriae scriptum fuisse,tradit indeq. exemptos, qui a censore aerari fierent itaque hanc ueterum ouasi controuersiam ita dirimemus, ut nominatas quidem,& recognitas,in censu singulas tribus, nomina tamen ciuium in sua cuiusque centuria scripta, esse dicamus. Et, quoniam tria genera ciuium fuisse, senatores,
equites,plebem, plebi equites,equitibus senatores, dignitate praestitisse,iam dixi ratio postulat,id quod etiaueterum exempla testantur, ut in censu primus ordinis senatorij locus, equitum secundus,plebis uero suerit postremus primum igitur recitabantur omnium senatorum nomina erat autem inter ipse senatores, primum recitari, perhonorificum: isq. princeps senatus uocabatur. id in arbitrio censorum positum erat Pa quibus tamen neminem,nisi de consularibus, principem senatus esse lectum, nimaduertimus.code modo princeps equestris ordinis dicebatur is, quem censores primo loco scripsissent iiij tabulis, quae equitum nomina continebat.
Post senatores censebantur equites hoc modo. Primum singularum tribuum, quae erant omnes xxxv nomina tantum legebantur deinde equites omnes cuiusque tribus,in unum collecti, recitabantur ita debat equitum census seorsum a labeth, sicuti senatorum alius erat
74쪽
erat scoesum ab equitibus,pro cuiusque scilicet ordini
honestate nec tamen quisquam extra tribum centi ha
tur quod Liuijs locus de Neronesti Liuio demonstrat, tribus enim Polliae lectum esse nomen, deinde citatum M. Livium declatat, post, recitato Arniensis triabus nomine, Claudium Neronem quemadmodu enim omnes simul senatores censςbantur . quod satis antiquo νrum scripta legulibus liquet sic,omnes stimul equites ecse censos, ita uerili mile est,ut dubitare, nisi qui , quod aiunt inodum in sci poqita erat,nemo possit alioqui, ad recognoscenda equitum centurias, quam longi temporis suimet opus, si,dispertis per omnes tribus equitum nominibus, diuersis in locis, permisti cum plebe ijs, legerentur. quae porro in equitibus censendis ratio, eadem certe multo magis in ordinis senatorii censu seritabatur. Peracto senatorum, Mequietum, censu, tertius omo, homines de plebe, in sua quisque tribu censebatur. Hanc mutationem census, a cIassibus adtribus,sortasset Lillius lib. i. significar,cum ah Nec mirari oportet huc ordinem,qui nunc est,post expletas quinqueri trigintarribus,duplicato earum numero,centurijs iuniorum, seniorumque, ad inuitutam ab Servio Tullio uummam no nuenire. quadri Iariam enim urbe diuisa rcgionibus, collibusque, quae habitabatur partes,tribus eas appellauit,ut ego arbitror, ab tributo nam eius quoque aequa- Iiter ex censi conferendi ab eodem inita ratio est neque hae tribus ad centuriaru distributionem, numerumque, quidquam pertinuere.Notatio,& animaduersio, cen tia in improbos,aut parum ciuitate Romana dignos, cisues non eiusdem erat generis. eaq. cum utebatur centor, sacere censionem,antiquo Ioquendi more dicebatur .ses nator senatu movebatur eques equum pubIicumie debat plebeius in Caeritum tabulas referebatur,&4 rarius fiebat,hoc est,ferendi suffragij, capiendi mune- ris publici,potestate omni priuabatur, ut tantum ada
75쪽
ra pro suo capite,tributi nomine, pendenda ciuis emet. Caerites enim, inquit Gellius, pro sacris bello Gallico receptis, custoditisque municipes sine suffragiiture facti: concessumq. illis, ut ciuitatis Romanae honore quidem caperent, negotijstamen, atque Oneribus uacarent hinc tabulae Caerites appellatae, in quas cc res referri iubebant,quos notae caussa se Bagij privabant. adimebant igitur censeres, quod cuique ordini summuerat;senatori,ne in senatu estet equiti, ne equ4tis insi- publicum equum,& anulum aureum, haberet 3 ple-eio,ne suffragium serret quod enim praeterea posset adimi,nihil erat shffragisporro amissionem sequebatur amissio simul omnium munerum publicorum,sicuti,suffragisiure concesso, scimus honorum simul,ac munerit, omnium partem esse datam. Erat ne civi Romano senatori,dicet aliquis,praeter ordinis amissionem, alia poenaὸerat.nam interdum noti modo aditu curiae prohibebatur,uerum etiam tribu movebatur,in aerariosq. reserebatur.moueri autem tribu,est,in tribum ignobiliorem transferri,ut ex rustica in urbanam, uel in aliam rustica minus honoratam. Aemilium quidem Mamercinum, quod censurae tempus minuisset , a censoribus,& senatu ,eiectum, tribu motum, aerarium q. etiam, censu octu plicato, esse factum, Liuius lib. x xa x scriptum reliquit.Eodemq. modo ciues Romanos ordinis equestris non modo equo publico priuatos,uerum etiam in aerarios relatos esse,ex Valerio Max alijsq. didicimus.Dabant censores agendi potestatem, siquis aliquem ex ijs,
qui censebatur, acculare uellet .equitesque,dum transueherentur, ab accusatore detrahi solitos, apud Suetonium in Augusto notauimus quod Augustus ipse sustuIit ideo Censuram morum magistram ueteres appellarunt.Eam tamen notam, atque ignominiam, ij, qui succedebant, censores plerumque soluebant atque etiam, quod censor unus statuerat,id alter saepe mutabat prae P a terea
76쪽
terea notatos a censoribus pristi tisi in lacum restituero uel iudices,re cognita, iudicata ,suis sententijs,ue poeulus ipse mi fragijs. poterat,&solebat. quod si quis, e 1enatu eiectus, neque a censoribus sequentibus, neque a iudicibus,neque a populo,in integrum restitutus esset3 unam habebat in senatum redeundi uiam, si honores iulos denuo populi suifragij consequeretur,quos qui e
serant,ijs,etiamsi lecti in senatu a censoribus no essent, patere tamen curiam leges iubebant atque hanc ordianis senator ij recuperadi rationem Lentulus ille, cui propter coniurationem ceruices in carcere fractae sunt, secutus est.nam, cum a Gellio MLentulo censoribus ei ctus esset e senatu,praeturam, quam antea gesserat, it
rumielsit, eam q. adeptus, iure magistratus in senatum redijt nec igitur perpetua,quae censis inserebatur,po na erat;nec eiusmodi, ut honorum cursum impediret. quosdam enim, cum a censoribus in legendo senatu praeteriti essent, postea comitiis populi Romani censores esse factos, historiae commemorant. Caussae , quibus ciues Romani a censoribus notarentur, multae tr duntur ut, si quis conceptis uerbis peierasseta, si, cum
esset inprouincia, socios diripuisset;si pecuniam accepisse ob rem iudicandam putaretur; si iudicium recusasset; propter aeris magnitudinem, praedia mancipassen, si paullo esset insolentior in sumptu qua de re uerba similiaec apud Gellium lib. s. Cornelium Rufinum,bis co-sulatu,& dictatura,runctum,cesor Fabricius senatu mouit ob luxuriae notam,quod decem pondo argenti facti haberet. quo in loco,pro Facti haberet,mendose legitur Factitaret.nam idem Gellius lib. xvi .QFabricius Luscinus, Aemilius Papus censores P. Cornelium Rufinum,qui bis consul, & dictator fuerat, senatu, uerunt caussam q. notae subseripsere, quod cum comperissent argenti facti cenac gratia deeem pondo habere. ,quod Gellius Argentum factum, id Plutarchus, eadem
77쪽
eadem de re loquens, Argentum concauum dixit. Εὐρε Ῥουφίνος, inquit,eερ ιο ηιιu κεκ μυο. - λδυηArgentum autem,sive factum dicas,sive concauum, nihil aliud est, quam, uasa argentea quod plane Valerius
lib. I i narrat, liis uerbis Narrauit omnis aetas, d inceps narrabit, Cornelium Rufinum duobus consulatibus,& dictatura,sunctum, quod decem pondo uasa a gentea comparasset,perinde ac malo exemplo luxuri sum inordine senatorio retentum non esse Lucium etiam Antonium M. Valerius Maximus,& C. Iunius Brutus cos.quia,quam uirginem in matrimonium duxerat,repudiatiat,nusto amicorum in consilium adhibito, senatorum e numero sustulerunt Equitibus, equos habentibus strigosiores,equos publicos esse adeptos,proditum est.nota etiam dignu esse iudicatum , qui ante ce fores hiaroeliat ausus, quod factissimi magistratus rationem no habere uisus esset, eumq.ui ignominiam illam emigisse,cum in eo se ualetudinis caussa peccasse fateretur. Omnium denique rerum nomine non bene audientes, ut surti,peculatus,captarum pecuniarum,pro socio, quorum criminum turpia iudicia uocabantur,a centoribus notabantur, ut tamen ijdem illarum ipsarum rerum
postea iudici, absoluti,ius suum,censorii animaduersione ademptu, saepe recuperauerint neque umquam ijs, in quos animaduertissent censbres, propterea uel magustratu capere,uenudices legi,uel alterum accusare non
licuit. Incensis poena fuit grauissima bonorum,olubertatis amissio: eamq signincat quide Liuius, cum ait
lib. I. Servius censum maturauit metu legis de incensis latae narrat auic aperte Dionysius TasA,inquit m μησαρδμω 'Πμοκύανα ισε, ς τε οὐσίας φεδε' ίω ν μω
Mμει -ΘLV .Cesoru non eade ratio fuit.no enim quicuque cesi sunt,publicoru munerii aeque participes erant libertini enim censebantur,neque tamen senat
78쪽
res,ac ne equites quidem esse poterant. Seruius rex, tum illos in censum recipi uoluit, communionem ijs o. mn tu rerum publicarum non dedit, sed earum tantum,
quibus homines de plebe fruerentur . idq. Dionysius
in eo declarati , istam εικε γόοινων ωπὰ μω τέ , , ἄν in τοις μοι δην ταῶ . Libertinum autem , aut libertini filium, nec equite Romanum, nec senatorem, aut magistratum curulem.stante republica , quemquam inueni , uno excepto Cn. Flauio quem,patre libertino natum, humili sortuna, populus tamen aedilem curulem creauit,beneficio captus, quia
ius ciuile repositum in penetralibus potificum Flauius diuulgauerat, fastis circa forum in albo propositis, si quando lege agi posset,sciretur.legit omnino Ap. Claudius cesor multos libertinorum filios in senatum sipost aliquot tempus,non lecti cum essent, bis omnino in cu-Yiam irrepseruuit sed neque Appiilectionem illam rata quisquam habuit neque postea locum in senatu libertinis esse principes ciuitatis passi sunt erat enim siue
lex, siue mos, uetustate confirmatus; ne cui, qui liberos patrem&auum citare non posset, aditus in senatum pateret. Quae igitur libertinis tributa iura sunt, si neque equestris ordinis, neque senatoriae dignitatis fieri participes licebat haec primum, ut accensi essent, ut scribam, deinde,ut uno uerbo dicam, omnia, quae homines de plebe haberent itaque, quo tempore lege Plotia,uel Aurelia, tres ordines iudicia administrarunt, senatus, equester ordo, plebs, ipsi etiam libertini, ut ceteri de plebe iudices fuerunt atque, hoc cum ego suspicarer, Dionysi, uerbis, quae supra recitaui, in hanc opinionem adductui postea plane ita esse ut crederem,secit locus ille in oratione pro Cluentio. Si quem, inquit, fCn. Lentuli , aut L. Gelli , libertus surti conde-mnauit, ijs, omnibus ornamentis amissis, num quam ullam honestatis tuae partem recuperabito quos au-
79쪽
tem ipse L.Gellius,& Cn. Lentulus, duo ceseres,clarisi
simi uiri,sapientissimi q. homines,surti, captarii pecuniarsi,nomine notauerunt, ij no modo in senatum redierutae fetia illaru ipsar si reru iudicijs ab Iuli sui.Quod si, iit ait Dionysiuis, quae plebeiorum ominii, ea de libertinoru, c6dicio fuit: certe no modo iudices legi, veru etii triumuiratum nocturnum,aeditatem pI tribunatum,capere potuerunt. hi enim ordinis plebe ij,non patrich, honores fuerunt ijsq. facile crediderim,quod a Macro Licinio traditum scripsit Liuius, Flauium illum, libertini filium,de quo proxime dixi, functum eme ante quam aedilitatem curulem, qui patricius erat magistratus,obtianeret de quo uideo Liuium dubitasse, qui non idem a L. Pilone,quod a Macro, striptum uideret eius uerba de Flauio umilib. ix. Inuenio in quibusdam annalibus, cum appareret aedilibus, fietiq. se pro tribu aedilem uideret,neque eius accipi nomen, quod scriptum faceret, tabulam posuisse,& iurasse se scriptu facere, arguit Ma
cer Licinius, tribunatu ante gesto triumuiratibu Sque, nocturno altero, altero coloniae deduce dae. Annales au
te.illos, quos Licinius no nominat, L. Pisonis fuisIe,ostedit Gellius lib. vi cap. p. Dixi, libertini ab ingenuis in quo differrent. Nunc, quid inter ipsos ingenuos interesset, ostendam Patebat omnibus aequo iure aditus ad honores,sed ita,si a re familiari parati satis uiderentur. nam neque decurio, qui gradus in militia fuit, esse quisqua poterat, nisi c. millia possideret, neque eque ξ, nisicia. neque senator, nisi e eta ita uirtute opus erat
qua praediti magistratus publicum negotium genere praeclare possent,&fortunis, quae dignitatem augent,
ipsam q. quodam modo uirtutem exornant. Erat etiam illa inter ingenuos differentia, quod, qui supra o P a ris in censum non detulisset, is in militiam Iegi non poterat id adeo caussae fuir, quod res familiaris obsidis uice,pignorisque apud rempublicam uidebatur eorum homb
80쪽
hominum duo genera fuerunt , ii, qui eis aeris ceno serentur; ij, qui cccxxxv primum genus proletarii dieti sunt, a munere, ut Gelli uerba recitem,offcioq. prolis edendae; quod, cum re familiari parua minus possent remp. iuuare, sebolis tamen gignendae copia ciuitatem frequentarent alterum genus capite censi uocati; quod aere aut nullo,aut perquam paruo, paene solo capite, ceserentur; ordo proletarijs i & nomine, in serior ideoq. minus saepe milites hoc degenere scribebantur nec ante C. Marium capite cense- tum per quemquam ex Romanis ducibus in bello esse usum Sallustistestatur historia Censum actum esse Romae usque ad Augusti singulare imperium inuenio.id partim Capitolini lapides, partim historiarum
monumenta, declarant. Censorum numerus minimus
fuit in primo Seruirregis censu ke aut, si Dionysium sequamur, pausto plures maximus,P6peio MCrasso cos.
et i, cum Cn.Gellius,& L. Lentulus censuram gereret. nam, qui post bellum ciuile deinde census fuit, quem Caesar diciator egitis,ῖς non excessit: ut ciuium Roma norum Te e ciuili Dello consumpta uideantur.Hic uideo posse quaeri: Gellio, Lentulo censeribus non ultra es i. capitum censa sunt. hoc mirum est nam, cum ipsi quoque municipes, ut iam ex Pediano probatum est,cuciuibus Romanis censerentur, ciuitate post sociale bellum lege Iulia,& S. C. Italis,hoc est,socijs,& Latinis,data: Italiam enim ueteres cum dicebant, non uniuersam Italiana, sed bcios,s Latinos, hoc est municipes, intelligebant: ideo in epistola ad Acilium, ciuitatem socijs,&Latinis,datam Cicero ait, quod Liuius,Italicis populis, dixit: , ex Italia tota, dixit ide in oratione pro Sextio, quos in oratione post Seditu in senatu municipes uocat, quorum alij in Latio,alij extra Latium, erant . quam ob causiam non Latium blum,sed socij,4 Latini, a Cice-tone,alijsque, nominantur qui fieri potest,ut censorum