장음표시 사용
131쪽
uod hae nationes a Germanis parum diligantur, ne dicam odio habeantur. Qui etiam inter se pr ster variarum religionum studia non consentianti' semper in eo versentur metu, ne si forte Imper tor Turcam bello vicerit, religionem , quam se--, et receperunt,iterum arare e lontificis Rom. .
iugo se submittere cogantur. Manc ob cauisama bello ipsos potius atq; atuxiliis summittedis abstenturos, quam ut sui: Imperii defensionem sus ipe :
re velint. Nec verendum e te, ut exteri Principes
Imperatori hoc bello occupato auxilium serant. Dolonum, Transylvanum nunc in pace cum Τurca vivere, nec belli tempestatem in proprias ditiones derivaturos. Tum etiam quod Poloni eo in metu sint positi, ne patriae limites deserere,, ver sus mare glaciale se conferre cogantur: Transflua nusve o a Turcico Imperatore Imperium acceperit,quo rursus ab eodem exuivi spoliari possit. Re-gem Hispaniarum ea quidem valere potentia, ut maxima domus Austriacae auxilia subministrare possit,uerum his in locis ipiam distineri Pontificem Romamam non ubiuis locorum praesto fui rum Italiae Principes neque thesauros suos, neque subditositi alterius gratiam insumpturos. Venetam Renipublicam non temere Turcarum arma in se concitaturam, sed ociose potius belli spectare exitum, quam alieno periculo se immiscere praeopt turam. Hae praecipuae sunt Visitiorum de bello mouendo sententiae, non maturo aliquo consilio. ut fere solet, Acogitatae, sed ex barbara quadam temeritate profectae, quam oti plurimarum reruE
cssimam expeditionem tapius sibi persuadentiquas
132쪽
effectu non modo dissi itimas, sed etia pernicios l-simas sibi experiuntur. Scio nonnullos esse, qui dorcru, quaSenumeraui, celtitudine citabitent, que ni scrupulum i piis eximere animus est breuiter igituros cnda quomodo Turcis res nostra innoc dicant, α Turcarum res in nostram noticiam perueniant.
Demonstrabo etiam, omnibus Principibtis hoc, su venire, ut de rebus maximi ponderis eiusmodi deliberationes instituant, praecipite Otto manni ci reges , exemplo a Solum anno riclymo ducto ille enim cum suis Basiis omnium orbis terrarum Principum vires iotentiam examinabatri ponderabat Hic vero qua ratione de omnibus Principibus, victoriam reportaret, consilium inibat. X. suomodo res, quae inter Christ anos Principe aguntur, in notitiam Turcarum per
HA, o dubium est, Turci cum Imperatorem
eiusque Confitiarios non modo earum rerum quae inter Christianos quotidie accidunt, verum e iam arcanarum,&quae ipsis selum modo Principibus, eorumq; Consiliariis notae sunt, cognitione in habere; quibus explorandis tum mercatorum, qUΟ-rum ex omnib. nationibus Constantinopolis magnum numerum alere solet, opera tuntur: tum ex
mancipiis & captiuis,qui singulis diebus in ipsorum potestatem perueniunt, intelligunt hi plerique fidem Christianam eiurant, praemiis allecti, vel poenarum metu,quibus durissime affliguntur. Habent etiam alias rationes haec expiscadi. Non ita pridem secretarius quidam Imperatoris, qui Constanti-
133쪽
io IAZAR SORANEI Inopoli morabatur, plurima in illorum noticia pertulit. Et Iudaei hac in parte fidelem ipsis nauant operam his facissimi sunt exploratores. Christianorum hostes, qui passim per Turcicu Imperium spars, mercaturam exercent in praecipuis Emporiis Mvectigalia fere soli redempta habent. Vnde summo studio res nostras indagat, taurcis eas reuelando, gratiam ab iis ineant, bonisvi facultatibus suis prospiciant, seque suosque liberos in tuto conseruenirrum etiam, praemium aliquod,&mercedem ab ipsis accitiant, sibique eos deuinciant. Occasio praecipua belli, quod proximeVeneti cum Turca gesserunt extitit, ut fertur, IoannesMichesHebraeus, qui infesto ergaVenetos animo, quod merces suas,quas
sub ficto quodam nomine, venetias aduexerat, ob r rudere ea specie prohibitus fui illat Iohanneiopes Hebraeum affirmant plurima secreta Sixti U. Pontificis Anaurathi aperuille, quae explorauerat, dum Romae vixit. Ideo eius imago ab inquisitoribus co- busta fruit Habent etiam Turcae exploratores suos fero in omnium Principum aulis, quibus certa stipendia soluunt, etiam quod mirum est, sed verum tamen in Helvetiat apud Rhaetos superiores, ut de copiis exercitibus , qui inde in alias regiones
emittuntur,certiores reddantur. LX Uuomodo de rebuου Turcarum certiortaria
uis apud Los Muthi vocetur. 6saniasse auaritia o ratio emungena
134쪽
De Zingi Han. Cur Tartari murca evitis tegumeηM
AD Christianos Principes quod attinet,nota
simi impens et,quas faciunt,non modo ut aliorum consilia. dc actiones secretiores explorent, etiam cum damnori pudore eorum, qui in ea re ipsis inseruiunt, sed praecipue ut quid Turca, qui communis est hostis in animo gerat, contra illosis chinetur, expiscentur. Vnde quorum plurimu interest etiam in ipsa urbe Constantinopoli suos maximo cu sumptu alunt exploratores Iudaeos & Tu cas, atque primorum Bassarum fidissimos: quoties arcanum quiddam ipsis communicatur, liber
liter illis dona conferre solent. Nonnunquam ipsi- me Ballis Principum legatis ea, quae in secretiori
Imperatoris consilio proponuntur, & tractantur communicare solent. Verum huic malo hoc ille solet adhibere remedium, ut praecipuos Consiliarios sub venitionis specie rus secu abducat, quo ea quae decreta sunt,minus facile euulgentur. Variae autem sunt caussis, quae Bassas mouent, ut de Imperatoris sui consiliis allos certiores faciant Saepius animorum quaedam inclinatio eos permovet, qua Mahu-
metes Socoleukli primus Visirius sab Selymo,
Muphinis eo tempore erga Venetam Rempublicam aste Chiis phirima Reipublicae illius legato concredidit.Muphtius autem apud Turcas primus eius superstitionis antistes,atq; Mahes metanae legis praecipuus interpres est, tantae m speciem autoritatis in concilio,vt ipsius sententiae nunquam quisquam aperte contradicat. Dixi, in spcciem iam quoties
135쪽
ro iΑΣARI SORAM ZII Inperator serio aliquid vult,ille vel timore vel ad vitione motus princeps ad laudandum Tuadendam prodit Saepius ubi inter praecipuos Consiliarios contentiones oriuntur, ut deliberationes suorum aemulorum impediant, quotanus optatum exitum sortiantur,illis quorum interest,eas patefaciunt,quod Mehemetem Bassam S Muphtium, nee Donita pridem Sinan una Feratum fecisse constat. . Nonnullos auaritia ad hoc mouet Natura enim Turtae sunt aliarissimi seu donorum cupidissimi. Qua in re Asian Bassa Venetus Cilestri natus, retia quos sui temporis Bassas supcrauit. Hic ante Cic .
lam Architaladi ossicio funistus est,& cum quadam die in concilio quidam e VisirbasiisImperatori obliquus eiset,sc ex improuiso Venetias Ocς paturum, nec ille inen auditus, sed derisus potius propter Vanitatem temeritatem fuisset Asianis eadde gatum Venetum se contulit, eique consilium ap . ruit, quasi ab aliis in medium allatum, se vero natu tali inclinatione erga
cu dissit o ditissimanunere fuit donatus Stib hoc titulo consiliaru saepius seruos suos & famulor
xemunerauisblςnt.N rea aliis, qui liberaliter donant,aperiant, atque ludicrum inde faciant. Idem cum suis uxotibus obseruant, unde Sullanae quae Imperatoris sunt amasiae vel cognatae cum perpetuo in Seralio habitent, ubi negocia praecipua tractanturi expediuntur, eorum esse inscia non possitnt, eaque per Eunuchos, qui ipsarum custodiam habent, Principum ministris reuelant Student sibi hoc ossiciigenere Prin
cipum animos deuincire, ut splendidum aliquod
136쪽
munus ab iis eblandiantur. Mater huius aliumctis honorem singularem Venetae Reipublica deferre simulat, dessaepius donum aliquod ab ea postulat. Non ita pridem omnes Sullanae a Venetis petierunt, ut prohiberent, ne fidit illae penna vitrca quae Murani conficiuntur, Irodii pennis similes sunt, Venetiis in Turciam efferantur, quod in nocum applausu& vili precio pastina Constantinopoli
emerentur,unde ipsae impediantur , quo minus pCnas preciosi illimas, quae dono ipsi se diuersis regionibus magno numero mitti consueuerunt, eo precio, quo ante solebant, vendere possint. Apud Turcas enim mulieres aeque atque viri cristas gerunt,
consuetudine a Tartaris ducta , postquam ingi Han. pereeram alii Catagio eum vocant seruatus bubone fuerat. Cum enim haec avis arbusculis q-busdam consedimet, sub quibus Zingi latebat meta
hostium eum insequentium,putauere illi neminemineo loco, ubi tam secura auis consideret delitescere. In huius rei memoriaTartari avem hanc summopere venerantur, ut qui eius pennas tum nancisci poterat felicem sese aestimaret atque alii deis inceps iis pennis capita in lignire summe studerent, ut est apud Haytonem relatum. Sed ad institutum. LXII. Quare Amurathes bellum Rom. Imperi
De syn Passa deman. AMURAT HE Turcarum Impermor, ubi diu in ea eontiliorum varietate anceps basis
137쪽
x- ΑΣARI SORAN Ση1ω,incerius quid nam de bello decerneret, tam mCaesarem aggrediundum esse statuit. 8erabat enim hac quoque in parte gloria&laude suos ant cestares superare, ut in Persia se fecisse iudicabatia Idque eo facilius, quod bellum gerendum esset ii regione;quq proxime suum territorium attingebat: unde commeatus, alia necessaria in castra commode deferri possent. In eo proposito a SinanoBaiasa fuit confirmatus,qui cum vidisset.fiustra se Corcyrensem expeditionem consuluisse, apes uere semiduit sperans se Generalis ut vocant &Supremi Ducis ossicio potiturum, quo suis aemulis reustere, maximas diuitias acquirere posset. Quod a dem ipsi exanimi sententia cessit, siquidem adseptennium supremum belli Imperium ea potestate. quam Imperator ipse habet in castris cosecutus est.
Illud negocium prς reliquis quoq; promouit Asian
Boseiae Bassa, homo temerarius potius quam str mus, si res eius in Croatia gestas, spectes. Putabat eo modo diuitias ex eo bello ut mosTurearum est maximas, & suprema belli munia, quae a vatibus quibusdam, vel potius auguribus promissa fuerant inam eotum auspiciorum erat initimis diligens obseruator, cum accipitrariae rei pr esset se consecuturum.Igitur murathem indies de damnis,qua:
Vscocchi&alii Archi ducum ministri subditi inferebant,deque incendiis depraedationibus eorundem: rapinis commonefaciebat,instigans eum,ut hi Croatia bellum inciperet. Inde vel contra Caesarem, vel venetos illud continuaret, vel ex improuiso in Italiam impetum faceret, ut sub Mahumete, Baiazethe,&Solymanno factum fuerat. Vnde omnibus Italiae Principibus maximus metu incute
138쪽
xetur,& milites ditissimis spoliis locupletarentur. Ea importunitate tande effecit, ut potestas ipsi data fuerit, bellum in imperistinibus auspicandi, sub hae tamen conditione, ne ipsius Amurathis iussit sed proprio motu id a se fieri profiteretur Petrinae propugnaculu ad Culpam seu Colapi fluuium, quam
dc uo nomine Asian Grad nominari voluit, extruxit Inde faciles incursiones in ditionem finitimam fieri poterant,vi periculum minabatur Carolost dio, Zagabricae&Mellicae aliisque urbibus,&pagis vicinioribus. Omnia terrore, lachrymis & querelis I ercellebantur personabat. Sed obiter hic singuare quippiam obseruandum ducimus, eum videlicet, qui prinius Persiae regiones infestauit, antequabellum proximum motum fuit,& pacem inter Persas, Turcam violauit, idem cum hoc nomen tulis se,& Assan Ballam de man vocatum, quae Mediae urbs est,hodie Siruan maspracan dicitur, qui cotempore ultimus Turcia terminus versus Persam erat. Saepius scochorum mentionem fecimus: quinam igitur sint clarius ut explicemus, propositi no-stri ratio requirit, quoniam caussa occasio tanti belli,quod nunc geritur extitisse dicuntur.
LXIII. De cochuinquaresic dicti. Ubii rum latebra es receptacula sisti Vnde ipsis admareadisinsit. suomodo ipserum depradationib-variis modis resistipossit. De Chimerioltu, carae si es Mum
139쪽
Decretum VFochorum de non dimini
V s c o cm v s voceri clauonica saltatorem signit ar quod capreoli in morem per prarcipitia montium calceis lorariis saltare soleant. Sed errant, qui cum Ioui inhabitatores Chimera eos statuunt, siquidem a Chimeriotis, ad quingenta milliaria distant; qui in Albania Acroceraunio moles ad promontortu apVgnim quod Capodi San-ra Maria dicitur, incolunt. Vscochi sciationicam, Chimeriotae Albanicam lingetiam loqtiuntur Illi
Romanos hi Graecos obseruant ritus: Illi collectitii. sunt&pauci, hi vero indigena , 5 maximo numero Anterillas pituimi veriantur Murluchi, quibus sub Turcis vivere non licet, qui aut ex Veneta vel aliorum Principum Ralorum ditione proscripti, vel paupertate coacti illisse adiungiarit. Recipiunt quoque in fiam societatem Martet osses, qui ex-
Floratores S latrones sunt eius ditionis, ut ipsa vox Mariolos demonstrat, quae professionem, noninationem quandam denotat. De Murlachis sic statu-
endum , eo nomme omnes Christianos intelligi, qui montes incolunt. In primis vero, qui in monte Lica prope Nouigradum cieniam habitant. Vox ea Marolachia tunc primum innotescere coepit, ubi in Italiam Barbari irruperunt. Nam cum ex malathia ad mare Adriaticum peruenissent, eo nomine mimnes maris accolas adpellarunt , sub voce Vulachi, vel Vloschi Italos omnes intellexerunt, non aliter , ac Turcae, qui Francorum nomine omnes Italos appellitabant. Vstochi maritima loca habent Seniam & Buccari Interius vero Othoeta &Vi-
140쪽
levin adol quae regio ad comitem Sdrim pertinet.
Et licet omnes oras finitimas depraedentur, quem admodum Turcomanni quondam in Graecia sol bant, ab Imperatoris tamen praefectis tolerantur. ne eos a s alienent, siquidem sine ullo stipendio, audacisti me limites istos defendui, Mitientur, CO- saccos Polonos ea in re imitantes; de qui infra sius. Quod cum manifeste contra pacta conuenta inter Archidii cales Turcas,&cum ipsis quoque Venetis mita, fiat saepius causim Moccasione Torcis dedere, ut ad defendendos subditos, Merces, quae Anconam& Venetias deseruntur, arma arripuerint. Eo etiam Venetos redegerunt, tum pro- Periurisdictionem, quam in mari Adriatico se habere Veneti praetendunt, tum etiam ne Turcis occasionem praebeant, ut armis in Venetos conuertis iniurias ab scocchis illatas ulciscantur. Tum etiamne Veneti a Turca odiose interpellentur, ut fieri solet , quoties Turcis aliquo damno adsectis satisfactionem ab iisdem VenetisTurcae petunt. Nec Turcarum modo bona praedati sunt,sed Christianorum etiam facultates aggresti, Venetorti inprimis, non equidem quo damna qitiae in obsidione Senia acceperunt resarcircnt, ut quondam ipsorum oui adae Aram balli caul bantur, sed potius, ut iniustissimis modis diuina, opes acquirerent. Quod eo libentius faciunt, ironiam optime norunt, quod a Venetis vix impediri possint, dum ab Imocrialibus defenduntur,ac quoties lubet in tutum se recipere queant. Vscocchis quatuor viae patent in mare ad praedas agendas. Prima est inter flumen Vestiam atq; Chersu in insulas: secunda interdictas insulis&Arben: Tertia inter Arben&Pagum. Quartad