장음표시 사용
121쪽
so LAEARI SORANE 22R seruuium Ptolom at o dicitur occuparetur, qu ossi eam obstare putaret Castello nouo clauis prae cipua Dalmatiae matas Adriatici,&Veneti Territorii esset Nimis diu immoratus sum in Sina novi Fer to Bassa, quod eorum antehac mentionem fecerimus.& postea etiam facturi simus, quod primi fere&praecipui sint, qui clauum Reipublicae teneantia
Nunc ad reliquos pergo. Sin an Cicata, Venetorum
propter rationes rupra allegatas hostis Cytheram Insulam , erigo hodie dictam , inuadendam esse
suadebat, lucernam Archipelagi eam vocans, exploratricem actionum Turcicarum, maxime Vero,
quod ex ea insula facilimus in Pelop5n sum sit traiectus sic Demaratus Spartanoru rex in Persia exulans Xerxi suasit, ut quantocyus possit . Cythetam insillam sibi subiiceret, si quod affect abat Graecia: imperitare vellet. Aliorum Bassarum erat opinio, ut Nouigradum& Zaramirigi urbes occuparentur, quo iniuriae multis iam annis ab Vscocchixillatae vindicentur,vi eorum audacia reprimatur, vel saltem, ut Veneti ad ea damna, quae terram artique Turcae a pyratisvi latronibus istis quotidie patiuntur, resarcienda astringantur. Negabant enim Veneti,se eo nomine Turcico Imperatori ullom
do esse obligatos. Nec quicquam ea de re vel Con stantinopoli,vel alibi in commentariis publicis scruptum reperiri Volebant iidem Bassae, ut Veneti Buthrotiplicationibus hodie Buotintro dicitur ito ocio. passuum Bastia distans,e regione Corcyrae sita arcerentur. Non equidem, quod eius loci possessionem iure quodam ad Turcas spectare put
rent, cum Veneti multo antea illum tenuerint.
stivam Turcae pedem in Albania fixerint Sed quod
122쪽
OTTON ANNUS. I quod Coo oo Cecchinorum in reditu pistatione illas habere, fama, sed falsa tamen, ferat, cum ultra sex millia vel circiter nunquam locari soleat. Aliis quibusdam videbatur commodum, ut classis Tur- cica in procinctu stans , ventum exoptatum Uecundum expectaret, quo flante vel ex Peloponneso
vel Naupacto hodie Lepanto vel Nicopoli, quae
Preuera, vel Orico, quae elona dicitur, solueret, maris Adriatici littus,omnemque oram maritimam deprςdaretur:&qui ipsis omnium commodissimus Visus fuerit locus, eum occuparet, quod eo facilius se consecuturos confidebant, quod maritimae oraeterrestribus etiam copiis a Turcis infestari possint, utpote qui omnes illas regiones fere obtineant. Iidem Bassae hoc in primis urgebant quod absque difficultate,sed maximo cum comodo Polavi Ragusa occupari possent: Illam incolis denudatam portum habere praestantissimum, in Istria sitam esse, quae prouincia militum, & habitatoru multitudine, nec non etiam propugnaculis destituatur, sed inprimis tamen quia ultra Ieto. millia passuum Venetiis non distet Ragusia vero post Corcyram, alterius quasi portae instar sit, qua in Venetam ditionem per Adriaticum mare aditus pateat, tam commode sita,ut tota inde Italia bello peti possit. Habere etiam porrtus tutissimos capacissimos, quibus Turcaesis in oris destituantur. Dyrrachii quae Duraeteto dicitur portus Vltra quatuor triremes no capit, introitu minus tutum habet propter syrtes. Inde ad ri la- idem ad promontorium apodii acchi dictum a-us est portus χο nauium capax, sed nec hic tutus. nec aquam bonam habet. In sinu elonae seu Origialius est,totidem capax triremium. Hinc ad 8OOo.
123쪽
passuum est portus Ragusaeus, qui χο .nauium sta
tionem habet versus septentrionem, occasum dc meridiem a ventis tutus non est. Extra sinum Adriaticum quem veteres montibus Acrocerauniis iodie Dichimara vocantur terminabant, primus
qui occurrit ad Epiru est portus di Santi Quaran-ta,ubi quaedam triremes consistere possitnt. Non procul distat Nertho olim Oricum ibi primum Romani quonda appellere solebant,cum Hydrun- . te in Epirum nauigarent, Ao triremium capax. sed non adeo securus est. Soli Ragusae portus,quorum s. vel G sunt,insigni capacitate praestant. Tres in Iurimis, d ex his ille,qui de sancta cruce nomen habet . non Turcicam modo, sed quamuis maximam classem capere posset. Haec urbs praeter utilitates quas dixi ianc insiaper rebusTurcicis afferret,quod triremes aliaeque naues ex materia, quq e montibus Ducaginis eo transferetur,ibi costrui possint,quod ea commoditate in nullo alio ex portubus supra dictis fieri potest;ut alibi quoque a nobis demonstr tum est. Sed maior pars Visiriorum in expeditionem Cretae insulae inclinabant, quam ideo expugnandam iudicabant,quo nauigatioTurcarum,qui vel Alexandriam negociationis causa,vel ex superstitione Mecham petunt,ab HispanisMelitentibus& Florentinis triremibus, tuta reddatur,quod fieri non possit,nisi alterum ex his duobus remediis,quet praecipuus quidam ex Emiris proposiverat,obseruetur,ut videlicet Veneti non modo eo adigantur,ne ullum illis nauibus in mari, cuius Imperium habent, aditum praebeant, sed etiam ut damna resarciant,
Quae ipsorum culpa nauibus Turcicis ab hoste interantur: vel ut eum in finem classem Turcicam in
124쪽
Candiam, ubi stationem habeat,recipiant. Emiti illi, quorum memini,profitentur se cx Mahumeris prophetae descendisse prosapia. Ideoque Ziaram seu Tulpantem viridi colore infectum gestant. Nec dubitandum , quin expeditio haec felicem habitu ra sit exitum, siquidem insulae illius regnum, propter distrepantes ritus, quos Graeci: Latini in siris Ecclesiis obseruant, inter se diuisiam sit Nobiles Veneti in quo fortassis hallucinantur P a Cretensibus dissideant illis etiam , qui priuilegiis atque
imunitatibus fruuntur, cum reliquis, qui angariis obnoxii sunt, pessime conueniat Rusticorum animi a nobilibus valde sint alienati. Sed hoc maxime ad rem facere, quod nullo impedimento a Turcica classe quavis ex parte impetus in eam Insulam fieri ponit, cum Turcarum ditione fere undi- quaque cingatur, Natolia scilicet, Caramania Barbaria, Alexandria, Morca, Archipelago, quaer giones omnes Turcarum Imperio parent, e quibus
subsidiat supplementum missium nullo negocio ad exercitum mitti possint. Praeterea si insula haec, quae omnis generis fructirum feracissima fertilissima est, occuparetur, tum omne maritimum imperium in manibus Turcarum positum iri. Nam fere centrumno lum maris mediterranei sed totius orbis dici possit, quod aequali distantia ab Asia,
Africa , dc Europa diit deat. Vnde non incommode a veteribus sedes mundi opportunissima habita est. Hoc quoqtae obseruandum,quod occupata ea insula, Venetorum classis multarum triremi- uincia Hiram tactura sit : Otto mannicum Imperium contra opportunitatem maximam adipiscatur,quam plurimas in ea insula construendi Tan-
125쪽
dem cum Constantinopoli maximus sit Cretensium numerus illi de locoru oportunitatibus Tur-- eas informaret iuuare possent, inter eos quam plurimi sunt exules, qui eo confugerunt, ut labo- xando in armamentario,velPer victum acquirant. vel negotiationem exerceant,vini inprimis preciosissimi, quod insala profert. Inde enim per Pontum Euxinum ad Danubii ostia,&rursus ad urbem Chilia Galaa Rene usque Flaz, quae est in alachia transfertur, ubi carris impositum in Polonia tranΩ
portatur In Germaniam vero non ea via, ut nonnulli scripserunt deportatur,sed per Oceanu Ham- burgum , Lubecam Gedanum transmittitur. Pars quoque itinere quod Venetias ducit, in Germaniae urbes praecipuas defertur
LVII Consilium de inuadenda Italia.ὶ De expeditioniblu quas in Italiam fece runtHunni, e lani, Gothi, mandas Teutones, Valli, Pances Saraceni. Laudes Italia. Uuomodo Itali Ut de refrumentariapro-
UsτHAsr His prioribus de Ila mouendo
consiliis,sexta successit sententia. Alii enim Basiis, omnes imperii Ottomannici vires terrestresaeiacue arm maritimo contra Italiam dirigi volebant: quod ad orbis terrarum monarchia, quam Turcat semper sibi, tanquam scopum suarum actionum, propositam habuerunt, nunquam peruenturi sint, nisi prius Italiam in potestatem redegerint. Haec enim tanquam centrum uniuersi orbis consilia reliquis
126쪽
quis membris, auxilia suppeditare soleat, quib.
lioru machinationes impediuntur. Romanos tandem totius mundi dominos extitisse, quod hanc potissimum obtinerent. Huc omnes suas cogitationes direxisse, qui ex Vngaria per Dalmatiam eo profecti sunt. Alani Gothi,qui utramuis Danubii ripam incolunt, postquam Graeciam stibiugarunt, et Bostriamin Croatiam in Italiam irruperunt. Vandali Hispania subacta,ex Africa classe eo soluerunt, Teutones, Gallii Hispani varias in Italiam cxpeditiones susceperunt Saraceni de quibus Romani quondam dicebant, eos vel in amicorum numero habendos, vel non tractandos ut inimicos Iostquam totam Italiam de uastarunt, diutissime ilius Imperii potiti sunt, ipsa dominatrice Roma capta de qua stulte sine dicere solebat Solymannus,
eam iure ad Imperium Ottomannicum pertinere, quod a Constantino in praeiudicium successorum fuisset alienata Concludebant tandem, quod nuulatam honesta, tamque fructuosa expeditio hac ipsa suscipi possit, quod Italia velut reginae locum inister alias prouincias obtineat, propter situs opportunitatem, aeris temperiem, omnium rerum ad victum humanum necessariarum abandantia, maximas pulcherrimas doditissimas urbes, propter sede primatiam Ecclesiae Christianae, propter antiquam gloriam &maiestate Romani Imperii, alia'; causas. Neq; hanc expeditione adeo dissicilem fore,quod Italia diuersis Principibus pareat, quorum Imperi qua plurimi ipsoru lubditoruinuite obsequantur: quod incoliper multos iam annos in pace vixerint. ideoque ad bellum minus apti, sed timidi atque imbelles existerent , quod si antequam segetes
127쪽
s LAZARI SORANEI Imaturescant,expeditio illa,vel ex uno vel pluribus locis incipiatur. Turcis nunquam, quae ad victum spectant defutura Incolas Vero, quorum magna est frequentia earum rerum penuria laborantes,&inclusos suarum urbium muris: propugnaculis,in extremum famis periculum adductos iri. Id vero inde magis patere,quoniam hoc tempore,quo pace fruuntur,frumentum,quantum sussiciat ad victum
non habeant, sed aliunde, in primis vero ex Peloponneso, Constantinopolivi urbibus Oceaniis, ritimis, illis aduehatur. Considerandum porro quod pleriqueItalorum non alia ratione, quam suis laboribus & manuum suarum operibus, vel negociationibus victum sibi parent, qua ratione si spolientur,breui tempore eo illos redactos iri, ut conditionibus, quas victor propositurus sit, pareant, vel tributa luant,Imperioque Ottomannico se subiuciant. Nec milites illubentes in bellu profecturos, quod neq; per steriles regiones neque glacie congelatas aut incultas, neq; per sylvas vel montes inaccetas ipsis proficiscendum sit, sed in suarumaedia um conspecturi per proprias ditiones in bellu hoe
ituri sint,vi siquidem Turcae, ut constat,tapius eo penetrare potuerint,cum limites remotiores &itinera incommodiora haberent, multo facilius id nunc fieri posse , cum opportunitatem nacti sint,
hostem in propinquo habeant. LVII Consilium de bello in Poloniam trans
128쪽
SEr ii quae dicta fuit sententia, eorum fuit, qui bellum in Poloniam primum, exinde in V,
gariam, Germania transferendum esse putabant, cuius rei rationes illi allegabant primu dignitati cmaiestat Otto manni Cae detrahi , quod Poloniae rex tributum debitum soluere aliquoties recusarit, illud vi armis repetendum esse censebant, qtiodeo facilius impetraturos se sperabant, quoniam in
ter ipsos Polonorum praecipuos inimicitiae pallim gliscerent. Nec dissicile illud bellum futurui, quod Polonia cum Moldai a Tartarisi Sangi achati- bus Achcrmantia derae Nosia terminatur. Neque tutam: plenariam Moldaui aeri alachias possessionem unquam Turcas habituros, nisi Polonorum audacia reprimatur : Quod earum regionum principes, quos mai vi odas vocant,ubi multis
opibus se locupletarint,semper in Polomae regnum
recurrere soleant Fore insuper ut iniuriae a Coficcis illatae qui Costoli Tauricae Chersonesi urbem
occuparant θ vindicentur : mercatura in Mosco
uiam liberiori tutior reddatur : Mosto uiae duci timorem incussum iri propter regionis vicinitarem: qui dux imperio Otto mannico impedimento fuerit,quo minus totius Persae regnum obtinuerit. Et cum hoc modo Germaniae paulatim appropinquetur, forsitan eo rem deuenturam, insigni aliqua clade Imperator asticiatur, eoque magis magisque Imperium eius armis praesidiis Turcicis exponatur&cingatur, Poloniam planam apertam esse regionem, neque propugnacula ad resistendum hanere, incolas militiaescientia non valere, quod eliuiam pacem coluerint: Bellum cum Maximiliano Austriaco parum durauerit Stephanus rex in
129쪽
bellis quae contra Moscouitam gessit,ut plutimum militibus Ungaris usus sit,' obsidendo potius, quam pugnando ea bella confecerit. LIX. Con dium de bello Imperagor Romano inis
ferendo. uomodo a Turcis Imperator o Vienna a pelletur.
sua facilitate beta Impatori inferripossit. OV i octauam ultimam dixere sententiam,
bellum Romano Imperatori inferri volebat. quem Turca regem Vienna quae illis Bel dicitur, nominant;olim Vindemiana titit. Causas belli mouendi has proferebant, quod scocchi eo in te tiae procellerint, ut terra rnarique Turcas sine iris termissione depraedarentur, Unde non modo proin pter diamna, quae inferantur subditis, sed propter ipsam Imperii Ottomannici maiestatem honorem eorum audacia diutius non perferenda: h
rum iniuriis praecipue factum elle, quod mercatores priuato suo cum damno, publico Imperatoris detrimento Narent seu Narona Turcicium perii oppido relicto, Emporium sibi constituerintSalonam hodie Spalato qua ditionis Venetorum est Sed ne sic quidem mercatorum securitati consultum esse, licet pax cum Imperatore senetis obseruetur. Na& terra omnia depraedationibus ipsos miscere,animaliaabigere,pagos excurrere, liberos e matrum coplexuvi sinu abripere. Hinc quis anim ipsis sit facile intelligi posse. Nec dubitandu ara. si occasio sese offerat, quia, si aliquod magni mo-menta
130쪽
OTTO MANN Vo. smenti propugnaculum occupare possint, omni conatu id tentaturi sint: Quod quantum dedecoris&ignominiae, ut damnum sileatur, toti Otto mannico Imperio allaturum sit, facile quem uis aestimare posse. Nec obscurum est quam vilipenderit Imperator noster Turcam, eo quo bellum cum Per sis gessit tempore, sero nimis tributum persoluens quod violandae potius quam stabiliendae pacissignum sit. Nec adeo dubiam dissicilem fore victoriam, quod versus Croatiam Ungariam, Austriam impressio fieri possit Regionem omnibus reb. necessariis abundare, exercitui sustentando commodam propter vicinitatem, d quod fere semper in Turcico territorio iter fac1endum sit. Propugnacula praecipua Vngariae, Belgradum. Budam, Alba regalem, aliaque loca munitissima Turcarum praesidiis&milite custodiri, quo milites ta quam in tutum sese recipere possint, si clade aliqua afficeretur exercitus, vel etiam in amissi locum ex praesidiis vicinis alius substitui possit. Imperatorem Romanum paci potius studere, quam bello quod non eo loco 'onore a cunctis Germaniae Principibus forte haberi videatur, quem ipsi tis&dignitas& maiestas requirat Germanorum procere*propter religionem &fines territorii acriter inter se dissidere. In primis vero propter noui Rom. regis Electionem, pertaesos Imperii domus Austriacae, aqua contrariae religionis Principes inprimis abhorrere videntur. Tum quod nimis anxie, e cumulandi viasservandis suis thesauris sint solliciri. Tandem cum multis a binc annis Germani bella nul-Ia gesserint, ad arma tractanda minus eos fore idoneos,&ducibus parum obedientes. Eos in uno tram