장음표시 사용
211쪽
Zelotypia Eisersuch0. Ferraris. Zingnri. Ei ligarae, qui vel quae so jactant divinare bonam vel malam sortunam. Ferraris. Diqitigod by Cooste
212쪽
quomodo sit tractatum in literarum sedibus Germanicis per
medium aeVum usque ad nostram aetatem. Rem, de qua dicturus sum, nemo nescit, a doctissimo et illustrissimo Savignio nunc pie defuncto in opere celeberrimo historiae juris Romani medii aevi selici successu tractatam esse, quod attinet ad Italiae et Galliae et Hispaniarum Universitates, atque doctissimum quoque Thomassinum quaedam ex jure Canonico de Polonia Oxposuisse: sed celeberrimi hi juris Romani et Canonici praeceptores nostrarum Germaniae Universitatum studia minus respexerunt. Itaque haud scio an ipso operae pretium acturus sim, si de his studiis nonnulla in medium proferam, quae a libris IIS. potissimum ducta necdum cognita ad accuratiorem Universitatum et studiorum in his tractatorum cognitionem nonnihil lacero possa videantur.
Studia generalia, quae tune temporis dicuntur, institui non poterant, nisi re ad Pontificem maximum delata et cum hoc tractata: ab hujus enim approbatione pendebant tam artes liberales quam ipsius theologiae studia, cujus doctores tamquam magistri artium agebant. Idem sere obtinuit in jurisprudentia, cum doctores decretorum haberentur protheologiae externae magistris; unde factum est, ut Clemena VI. in bulla sexti Januarii anni millesimi trecentesimi
Clemens pontifex V. do studiis ganeralibus in urbe Romae, Bo noniae, Salamantica, Oxonimal tractat Clem. I. V. I.
213쪽
quadragesimi soptimi hoc institutum non tantum Milo esse declararet, sed etiam gradus ab Universitato Pragensi impetratos per omnem Christianum terrarum orbem valere juberet: quod quantum ad scientias studia in universum PromoVenda valuerit, nemo non intelligit. Ae si ad Universitatem Pragensem respicias tanquam parentem Universitatum Germaniae, quao ex auctoritate Pontificis Summi instituta est, simul recurrendum est ad ejus Statum politicum et oeconomicum, quo modo regeretur et conservaretur. Quod ad sumtus neceAsarios attinet, debuit jam illo tempore Carolus IV. subsidia impetrare a Bohomias statibus, qui dicuntur, a quibus cum Sumtu8 necessarii concessi essent, id publice professus est in aurea bulla septimi Aprilis a. millesimi trecentesimi quadragesimi
octavi, qua res univorsitati necessarias in eam se coli turum esse dec aravit.
Tum etiam Oa imitatus est, quas de studiosis Bon niensibus Friderieus primus instituerat, ut studio8i cum omni securitate proficisci possent. His ppractis Univers tatam Pragensem bulla decimi quarti Januarii anni mill simi trecentesimi quadragesimi noni Caesar Germaretae
Ad hanc vero Universitatem idcirco nobis iterum recurrendum est, quoniam hio instituta medio aevo usitata in doeendi et regendi et vivendi modo apud doctores et scholares inter nationes divisos maxime obtinebant. In mes do doeendi fuit studium in artibua, quod in Gallia inde a Caroli Magni temporibus admodum colebatur: ubi trivium et quadrivium erat coniunctum, studium generale dicebatur ; doetores decretorem et theologiae fiebant magistri artium ac medicina quoque hoc studio eon-
De Univorsitato Pragensi exstant varia sed non satis aeeurate perscripta oPera: Stabo I, Goschlchis dor juvitisehon Fayultllt 3 vost Prag I827. Vo et, Vorsuta cinis Geschichia der Universitita Prag. Prag1776. Libor Doeanorum saevit. philosophicaa Universitatis Pragonsis. Pragae 1830. Statuta Universitatis Pragenala - conjuncta opera D. Antonii Dittrio et D. Antonii Spia monumenta historica LIIIJ. Tomoli, Gogehichia der Pruse Universitat. Prag IM
214쪽
tinebatur, si quod ad rem physicam et chirurgicam attinet, uti tum res medicinalis appellabatur, multum jam ea in
Universitate Parisiensi tractabatur, ut Bulaeua et Pas ierceleberrimi hujus Universitatis scriptores, testantur. Med eos ad artistas pertinuisse, etiam Sarti do Bononia eloquitur, serius demum doctoris honores illos a copisse concedens. De legistis neque in Universitato Pragensi nequo in Parisiensi illo temporo verba saeta sunt. In jure regendi Pragensis Universitas eadem instituta accipiebat, quae Parisiis, ubi Carolus IV. ipse studiis operam dederat, obtinuerunt: itaque magistri et scholares in unam Universitatem atque jurisdictionis potestate in unam rem publicam omnium civium civitatique annexorum eo juneti erant. Roctor, ut in Parisiensi e, magistris sumebatur. Universitatis res externas politi eas et oeconomicas curabat, ordinique licentiatus impetrando praeerat Cancellarius, plerumque Archiepiscopus Pragensis. inde a Clementis VI. temporibus. Quod ad modum vivendi attinet, magistri et scholares praecipue in rebus familiaribus per nationes divisi erant, quatuor in Pragensi et Viennensi: in Heidelbergensi, quas institui voluerat Rupertus, eae nunquam lucem viderunt. Vix ulla per Germaniam reperitur schola, in qua quas vices, quae fata passa sint doctrinae studia, melius cognoscere possimus, quam in Universitate Heidelbergensi, nee mirum indo neque fortunae casui tribuendum, quod omnibus temporibus Academiae Heidelbergensis tanta fuit vis atque auctoritas: optime ud cognosci poterit ex documentorum copia adhuc superstite omnemque Academiae historiamoximis illustrante.
Do elaris Archigymn. Bonon. prosessoribus I. Pag. 434. Vitam Caroli IV. at quidem literariam doseripsit Joannes nArchiepiscopus Pragensis in orati funeb. post mortem Caroli IV. apud Meher. p. 110. origg. palati. ) Ex mothodo docendi fuit voeabulum ,,studium generale se
servatum et nostro saeeuto in unis. Heldelbergensi sed - - dure regendi universitas. ε
215쪽
Cujus historiam si spectamus, tres periodi distingui
poterunt.1 prima inde ab anno millesimo trecentesimo octogesimo sexto usque ad annum millesimum quingentesimum quinquagesimum octavum - quo anno Otto Henricus Uni- VerSitatem, quae usque ad hoc tempus medii aevi instituta puro sequebatur, reformavit. 2 Altera periodus usque ad annum millesimum Septingentesimum quintum: his temporibus omnea sero disciplinas secundum reformatorum doctrinam resormatae sunt. Injurisprudentia, quae antea duos habuerat facultates et quidem rectissime, quia plane alia eat ratio juris ecelesiae, quam rerum publicarum et saecularium constitutio, ab Ottono Honrico institutum est, ut una tantum remaneret legistarum
saeuitas, addito uno doctore decretalium quasi professore artis judiciariae idque idem invenitur in statutis Joannia Casi miri atque Caroli Ludovici. Nec ullum quidem hoc tempore VeStigium reperitur juris ecclesiastici Protestantium: aduo interierat omnis vigor juris Cunonici. 3) Tertia periodus usque ad nostram aetatem. Juris canonici studia revocata quidem sunt, sed non rehabilitata. Ac tota horum studiorum ratio commutata est inde ab anno millesimo octingentesimo tertio, quo Carolus Fridericus ipso Universitatem restituit, ac nova ipsius statuta edidit.
in qua antiqua studiorum forma gonservata stati Haec potissimum nobis sunt respicienda: a doctores vel magistri et ratio studiorum, b) scholarus et promotioneS,c regimen Universitatis,
216쪽
din libri, quibus tum ad studia colenda utebantur, de quare multa eaque egregia inveniuntur tradita in o MS. Universitatis nostrae tom. I. Annalium. Quae tractantes, nos continebimus in iis, quae ad juris- prudentiam pertinent. Fuerunt tantum doctores decretorum, jusque Canonicum quasi unicum et quidem commune habebatur per Galliam neque atque per Germaniam. Bene cnim intellexerunt, in Docreto Gratiani non solum duris naturalis fundamentum ex jura divino quasi traditum vel sumtum ot dorivatum, sed notiones quoque regulasquo juria Romani reperiri. Id vero nostro tempore non solum in Codice Gallico reperitur sed
per totum orbem cognoscitur. De hac re i. o. do vi, ambitu et auctoritato tam juris Canonici quam juris Romanifestatur Cardinalis Wisemann, vir doctissimus. in disse talione nunc edita de ecclesia et scientia. ) Aliae ros duris
relinquebantur consuetudinibus moribusque singularum gentium et civitatum.
In Universitato Pragensi jus Romanum solummodo ex uro Canonico cognosci poterat, uti docet Tomeli; in Par siensi obtinuit Honorii constitutio h super specula* - in Heidelbergensi rarius tantum juris civilis professorem institutum invenimus. Studiorum Et literarum rationem, qualis in Heidolbergensi Universitato floruit, optime cognoscimus o Codico Heidolbergensi illo tom I.: inde intelligimus, quo modo et qua ratione praelectiones do Decreto et do Decretalibus habitae sint, quo modo promotiones factae sint. atque ubi do doctoratu juris agitur, additum inveni mus , sciendum, quod tacultas juris desinit in logistis R. aequitur index promotionum usque ad saeculum decimum quintum continuatus, in quo si quando legista commemoratur, is de codice praelectiones habet: panductao istis temporibus vix cognitae fuisse videntur: in jure Canonico col-
Uaeo oratio habita est vigesimo nono dlo Junii hujus anni Londini, cum docti quidam viri conjungerentur in societatem, quae reppellaturaeademia religionis catholicae. Multa hie proseruntur de ratione, quae valet inter oeclesiam et aesentium, philosophiamque rerum naturialum.
217쪽
lectiones antiquae quoque ignorabantur, ut ex indica librorum, quem idem codex profert, satis apparet. Primus I gista erat Dominus Matthaeus protonotarius Arragonensis. Doctrinae opera, quibus illius temporis Greconsulti utebantur, in eodem codice, qui horum operum accuratum continet indicem, exhibentur vel seripta de docreto et d crotalibus, scripta Innocentii, Hostiensis, Andreae, Manda-goti, Archidiaconi, et ipsa sontium opera vel opera ad usum practicum pertinentia, ut opus Durandi, Rolandini, ex quibus omnibus cognosci potest, jus canonicum sua eaque propria habuisse verba et vocabula: denique institutiones juris Romani, Codex Justinianeus, sed Pandectarum solummodo partes, denique Vocabularia juris. Reperiuntur quoque in his alius argumenti libri, ut Boothii consolatio. S necas ludus de morte Claudii, plura ad theologiam spectantia volumina.
Ita omnes libri, quos Universitatis bibliotheca acquis vit, in hunc quoque indicem rotati sunt, qui praebet bibliothecarum tunc temporis constitutarum Speciem. Praesuit Universitati Vicecancellarius: Rector ex artistis eligebatur et vocabatur Rector universitatis studii Heidolbergensis; saepius appellantur ,Rector, doctores et magistri Universitatis Holdelbergensis. Primus prosessor juris Canonici Joannes Voet fuit, artium quoque magisteret Rector. Praga hic venerat. Legistarum nulla ratio Heidelbergae habita est, in statutis autem cautum erat, ut, cum legista in facultate deesset, in examinibus et promo tionibus doctor vel licentiatus duria civilis arcesseretur, donee lacultas vel hac ratione plena egset saeta. Seholares in bursis habitabant, do quarum visitatione praesertim per horas nocturnas plure in Codios iuvaniunturatatuta, quia bursarum praepositi multa celare solebanti Per totum sero medium aevum more antiquo literas
tractabantur. Jus Canonicum colebatur tanquam antiquum neque atque novum: mox vero Decretum cum paulatim in
desuetudinem abiisset, jus Decretalium primum obtinuit locum, conjungique cum eo coepta est historia ecclesiastica
simulque etiam jus canonicum in dies majorem vim ac Di iligod by GO le
218쪽
Pit in processu, accedentibus practicorum sententiis indo a Durandi aetate. Paulatim legistae sed rarius in Germania, quam in Italia et Gallia exoriuntur, praesertim in Palatinatu, cum principes Palatini crobrius constituerent, ut a jure particulari eoque solito standum esset, ita ut omnes fontes juris illius temporis vel in jure Canonico vel . particulari Germanico reperiantur. Quoniam Vero progrediente juris scientia secundum Bartoli rationem et scrioris aevi medii rationem jus quodammodo communc quasi mixtum ex jure Romano ot Canonico colebatur, tros in Universitate professores creati sunt, codicis, Institutionum
et Pandectarum. Quibus de rebus, quum abunde expositum sit a celeberi. Wundito hoc loco pluribus agere haud necessarium
Neque alio modo artes ad rationem antiquam et solitam tractabantur, ipsique Jurisconsulti magistri artium quoque esse maluerunt, non solum honoris et rectoratus causa. sed etiam, quod saecularis scientiae ratio et dignitas id quodammodo postularct videbatur. Theologorum scientia scholasticam sequebatur.
talem Istrum nullo modo osse perscriptum. Male ibi citatur doc. LXXXV. pro LXX m.) eollectio documentorum. ) Programm. de origine et progressu facultatis iuridicao in Acad. Haideth. Progr. V.
219쪽
quae non Solum scientiam sed etiam statum politicum reformare studuit. Jam quae mutatio sub Ottono ΙIenrico anno millesimo quingentesimo quinquagesimo octavo facta est, cui nonnulla postea anno m. q. SeptuageSimo quinto neceSSerunt, ea accuratius nobis inspicienda erit. Ac satis inter omnes constat, typographica arte inventa magnam omnium rerum indeque etiam literarum et studiorum mutationem esse allatam, adeo ut libri typis expressi mox in locum librorum manuscriptorum cederent, qui ipsi paulatim interierunt, cum non amplius describerentur; nec mirum, magnam quoqua id vim exercuisse in Univeroitates omnemque Studiorum rationem, quae Omnia hoc loco uberius persequi non vacat: id unum nobis monendum est, jus canonicum sere neglectum esse. Otto Henricus in reformatione anni m. q. quinquagesimi octavi duplicem Iurisconsultorum lacultatem, canonicam et
legisticam, sustulit eoque studium juris Canonici plane suppressit, his vorbis: viewol ungro vorsahren dioso der juristentakulii' in gwey Thoil ni inali ch das canonicum Oder guist-lieh Reehi und das moliticii civile genanni inter- Achsiden und gethciit - so haben wir docti ange- gehen gegenWArtiger Zesilauste, obgen annie beide
220쪽
dass dio auditores gum Theti in dem irrigen Walinwaron, daas in explicandis decretalibus nichis son-derlichos Duchilichos doctri merdo. Quod Holdelbergao laetum est, idem in ceteris Protestantium Universitatibus invenitur: neque casu effectum esso videtur, ut in Catholicorum Universitatibus juris Canonici vis ot dignitas imminueretur, et ambitus totaque studiorum ratio una cum systemate juris per christianum orbem propagato laederetur atque inde delaberetur. In quem finem adeo respicero licet ad Universitatem Ingolstadtiensem. Atque ex hac otionis IIenriei resormatione nullus Rector ex lectoribus juris Canonici electus est usque ad
annum m. Septingsentesimum octavum.
Erat solummodo Decretalium professor, qui Decretalium librum secundum explicabat, ct ex hoc simul judiciorum doctrinam tradebat: tres nunc nominati erant juris civilis prosessores - professor Codicis, qui postea etiam jus publicum assumebat, deinde Institutionum et Pandectarum ProseSSOres, quorum prior jus naturae et criminale,
alter jus laudato docebat. v. In tribus statutis 1558, 1588, 1672 salaria horum
quatuor prosessorum constituta et aucta indicantur. Quae statuta ut maximi sunt momenti et transierunt in statuta aliarum civitatum Protestantium, ita satis ostendunt juris Canonici parvam per illa tempora fuisse vim et auctoritatem Neque vero aliter aliis in Protestantium Universitalibus ros se habuit: tantum serioribus ex temporibus opus eximium laudari potest a. II. B5hmeri, qui accuratissimo sontes juris Canonici examinavit ipsumque argumentum