장음표시 사용
331쪽
Ans re esse minime videtur, si plura, quae sparsa licet, huc tamen faciunt, non negligamus. I. Dispositio omnium beneficiorum, vacantium sede Episcopali v cante, ad Romanam Curiam pertinet M. II. Irritae sunt pactiones etiam ad pios usus, sub cujuscumque comsuetudinis, aut privilegii colore, quas quis iuravit, ut ad beneficium eligeretur b . III. Sub anathematis pomna prohibentur, & irritantur cessiones fructuum beneficiorum , quos beneficiati ad vitam alteri vendunt. accepta ea summa pecuniae, quam Putant se Percepturos, si pro ratione aetatis, de incommodorum, plus, aut minus viverent c . IV. Filii presbyterorum ex fornicatione nati , nullo tempore, neque etiam mediante persona, succedere possunt beneficiis parentum . V. Pacta inter resignantem , & resignatarium prorsus vetantur υ). VI. Episcopus, qui mandavit alteri beneficium conserri, non potest variare, etiam re integra; tum quod signum id esset inconstantiae, & circumvem 'tionis; tum quod ius alteri, etiam ignoranti, quaesitum laederetur f . VII. Statuit Tridentinum O , ut
Cathedrales Ecclesiae, quarum reditus summam ducat rum mille Paroeliales , quae summam ducatorum
H pius V. Constit. Sanctissimus an. Is M.
b) Innoc. XII. Constit. Ecclesiae an. 16ys. In qua Benia. XIV. Constit. pastoralis an. i s . contineri etiam voluit pacti nes, quae in monasteriorum', & Ecclesiarum utilitatem caderent. e) Bened. XIV. Constit. umυersalis an. I7 I. , d) Clem. VII. Coniti t. ad Canonum an. ISIO.
332쪽
g. XI. Definitio, origo, multiplex iurispa
tronatus dita .PA R est tandem, ut ad beneficia iurispatronatus sermonem convertamus . Iuspatronatus est ius nominandἱ aliquem , praesentandique ad Niscopum , ut in vacan- ti Mesesia , aut benescio insituatur. Quod propterea me manus quodammodo laicorum ita Clericus Ecclesiam accipiat , Veteribus quidem incognitum , , con- 'suetudine inductum οὶ , legibus deinde Iermissum . fuit
a Vide Uan-glaenium Trad3. de Simonia pari. II. ubi suis a sit de pensionibus. 93 In Can. pia mentis Xx III. Caus. XVI. su R. VII. dicitur Iulius quidam, Ecclesiae conditor, in re sua Iuliana prori
cessionis aditiam habuisse . Glossa cum Veteribus inde arguit, tempore iamlum Gelasii Papae inspatronatus extitisse. Sed vociet praemio interpretatio ex ritu Christianorum desumenda est, qui M. Ecclesiam convenientes, procedere dicebantur. Quo sensu Tertullianus adhortans coniugem suam, ne, si ipse occubuerit, viro Gentit; eopuletur, inter alia habet lib. II. ad uxori ea . Domino certe non potest pro dise*lἰna satisfarerst . . . st jejunia obse anda sunt, maritus eadem die eonviυium exerceat: si pro cedendum erit, num am magis familiae occupatio a eniat. Quoniam itaque non licebat primitus parochianis in aliena Parcecia sacris interesse, ut patet ex Cap. in Dominicis H. Extr. de Paroeb. ι id certe erat privilexium patroni , ut etiamsi in alia degeret Paraecia, precedere posset, h. e. Missas vel in Ecclesia a se alibi landata audire.
e) Ad exena plum patronorum, Mibus t aes Civiles murura concessere In libertos, ex prati animi ossieto invectum fulsese in Ecclesia videtur, ut sundantibus, aut dolantibus Christianas aedes aliquid in eas iuris tribueretur. Vestigium patrona tus, seu potestas quaedam nominandi Clericum, eineescit in Syn. Arausicana I. Can. Io. an. 44 i. ubi in aliena taceees a afratisi episeopo haec gratia tantummodo reservatur, sti quodadesiderat Cierim in re sua videre, eosdem proprio Dicaeeesesa
333쪽
instipliciter autem procedente tempore iuspatri natus distingui coepit, Ecclesiasticum, Laisale, cti Mixtum. Primum est, quod alicui Ecclesiae, aut Ecclesiasticae diis gnitati a fundatore, sive laico, sive Ecclesiastico, asnexum omnino est. Alterum, quod non Ecclesiae, aut dignitatis Ecclesiasticae, sed ratione patrimonii alicui conrenit, sive is laicus sit, sive Ecclesiasticiis; ternis honis, sive ex Ecclesar proventibus ius isonatiis constitutum sit. Tertium denique est, quia rationem habet, Ecclesiae, & patrimonii. I. alter ex duobus laicis patronis in Ecclesam, O ..rulum , aut Collegium Ecclesiasticum jus suum testam
ro, vel donatione transtulerit. Non ςnim penes .cles,asticam Communitatem residere poterit iuspatronatus, ni Ecclesiasticum quoque sit. Aut si II. patronus , Ecclesiasticus. & laicus, aeque' ad nominandum simul concurrant. Nam si non simul, sed alternis vicibus nominent , Mixtum tum non erit ; quoniam unusquisque jure suo divisim uteretur. Porro juspatronatus Iterum dividitur in Persenais , & Reate ; eo quod unum per sonae, alterum fundo, aut villae adhaeret. Fortasse principio nobiles in rusticis suis sacellis presbyteros const ruere solebant . ut ita praedii incolis commodum pra staretur . Connivebant episcopi e sed ex eorum eo i-
ventia factum deinde est, ut ad quos landus spectet, iis etiam ius nominandi vindicaretur.3.XII.
Antistiti ordinandos statuat. Quod quidem privileginm a Iustianiano ad uicos etiam fundatores extensum fuit in N . . LVII a. &. μυeL CXXIII. cap. 18. libera episcopis relicti s cultate inde indignos arcendi. a Quod J ustinianus sanxerat, ab Ecclesia primum omnium confirmum videtur in Cam decemimur XXIX. Ca,L XvLauaest. T. Q
334쪽
f. XII. Varia inter patronum Ecclesiast cum , Οιaleum disserentiae. Modi, quibus i patronamtus adquiritur , exponuntur,
IAM vero in multis patronatus laicus distat ab Ecclesiastico. I. Licet patronus a laicus ad praese,u. udum
men vel monasterium , cui fas a vi a laico Iur patronatu collatio, tempus habet semestre sc). Quod quidem temporis spatium cedit a die notitiae vacantis benefi- cii M. Eo elapso, institutio fiet ab episcopo e . II. Permittitur laico, facta semel praesentatione, alium praesentare f , non autem Ecclesiastico O . Nimirum praesentatione laici, nullum jus ad beneficium p ius vero aliquod adquiritur, si Ecclesiasticus praesentet b . - III.
Pius IV. Constit. Romanum an. Isbo. negavit muli ribus ius praesentandi presbyteros, quod indignum sit eas, quum Ecclesia tacere jubet Apostolus, posse praeficere pastores Ecclesiis. b Innoe. HI. Cap. per tuas XXVI. Ex tr. de iurepatν. statuit, neminem posse seipsum praesentare, quantumcuinqtie ι doneus fit.
pastoralis XXIX. eod. Duo notabis. I. Semel tantum patronu; laicus variare potest, non semper ac libuerit. Unde in eis. Cap. quum autem dicitur: alium aeque idoneum. Excipe, si primi praesentatio suerit nulli , iacta scilicet coram non habente potestatem instituens, quia tum ea in numero praelatitationum no a computatur. Fagia. ibid. num. 8. oe Si laicus unum post alterum praesentavit, uter duoriam instituendus t Ita Innoς. cit. Cap. pastoralis : institutio prae eurari secundo loco a Iaica Ρ . imis robur obtinet firmitatis 2 verumtamen constituimus , ut em sevus, qui praesentatum idoneum malitiose recusaυit admittere, ad presidendum eidem ire competenti beneficio compellatur. νὶ Clement. plures II. de συυραν. in VI. h) Ita Lucius II i. in cιr. Cap. quam autem a verum si,
335쪽
ΙΙΙ. Si a laico indignus nominatur, licebit quidem Npiscopo ipsum repellere su . Sed potest tamen ab illo di
gnus secundo loco praesentari. vicus est in Ecclesiastiaco, qui propterea ea Vice praesentandi iure privabi-rur b). Tenetur enim, ut dictum est c), patronus Ecclesiasticus semper digniorem ex adprobatis ab Erami natoribus episcopo praesentare IV. Nominatus a
-Cnlinium , vel Scelesiastica persona praesemationem haberet, qui prior est reni ore, re potior esse videtor. Sen ut explicat Fax nanus in cit. Cap. num. I p. ), idcirco Clericis variatio est inreνδicta, quia iliorum nraesentatio υim habet inctionis . . a) Trid. Seg. XXV. in Decret. de Reform. ca'. P.
b) Cap quum in edinctis VII. g. vel b. Clerici Extr. de elees. Et Cap. inter XI. Extr. de excesL praelat. e Sur. ρος- ῆΙ . . d) Celebris hoe loco reticenda non est Constitutio Bened. XIV. quae incipit redditae sunt , quam an. 3746. scripsit ad eo
piscopum Florentinum. Tria is quae fuerat. I. An Patronus nisclesiasticus teneatur in foνo externo praesentare ad beneficium curavirum etim , qui inter adprobatos ab Examinatoribus magis idonetis ,
m dignus est y II. An F isto us, ad quem spectat dare inυ sitionεm , debeat sequi iudieitim patroni de magis idoneo, smagis digno, an potius inquirere , rectumne sit iudicium parro. ni , an secust III. Si adpellaυerit qui se digniorem esse puta ,s est posthabitus, an suspendi debeat institutio 'raebentari, aumero debeat hee furem effectum sortiri paueis, an a euatio interposita Ioctim habeat in devolutiυo , an Doe-υορ Respondit ad singula Pontifex . Ad I. Quoniam haec suir mens Concilii r si beneficium iuris atronatus Ecclesiastici erit, ac institutio ad ep
scopum , O non alium ' rtineat, is , quem patronus digniorem inter adprobatos ab Examinatoribus iud/cabit, episcopo masent ri teneatur; propterea locum ea haber, etiamsi episcopus de hoc patronum minime monuerit. Ad II. Non potest episcopus inquirere sus er praesentatum ; quum non possit extendere, aut
restringere legem a Concilio praescriptam . Quod si aliquis ab Examinatoribus adprobatus nolit adquiescere judicio patroni, tunc licet episcopo in praesentarum inquirere, & patroni iudicio minime stare. Ad III. Si iudicatur aliquis dignus a patrono, & ab episcopo etiam, adpellatio erit in deυolutiυσ: tu
dicatas disnus a patrono, di ab episcopo s adpellet, locum
336쪽
patrono Ecclesiastico ad Ecclesiam Parochialem, nomnisi per Concursum ad norinam Tridentini eidem praeficiendus est. Idem non est, si Ecclesia sit Iaiei, aut mixti iurispatronatust Tum enim non Concursus, ut alibi diximus a , requiretur, sed satis erit examen ,
quo praesentatus adpro tur. Porro quod attinet ad constitutionem iurispatronatus, aedimatione, &dotatione ipsum adquiritur. Sed haec tria debent copulative concurrere, adeo ut non satis sit ad iurispatronatus adquisitionem landi collatio, si desit aedificatio, &dotatio; nec aedificatio . si nulla sit dotis adsignatio a nec dos, si aut landus, aut constructio deficiat M .Plura hie advertas. I. Fundantes, construentes, vel dotautes Ecclesiam, iuspatroiiatus semper adquirunt, etiamsi nulla adsit reservationis protestatio; dummodo ta men expresse non renunciaverint e . II. Destructa penitus Ecclesia, reaedificanti illam, aut reficienti, adquiritur iuspatronatus, non autem primo mirono, qui ob
destructionem excidit suo iure. Nihil, autem refert, mirum
habebit adpellatio in suo Viso . Sed Ecclesia interim debet pro .
m. II. Iso. Nimirum in Mixto attendenda est qualitas, quae inagis revet patronatui. Quare quoad Concursum consideratur ut Dieate; quoad tempus vero misentandi erit αclesiasticum , ut propterea patronus talaus eum Ecclesiastico, uterque habeant semestre ad nominandum . Fagn. in Cap. quum propter XXVII. Extr. de jurumst. num. 2p. s 34. arignanus in Cap. quoniam III. Extr. Giurepare. num α;. O Q. sed dices, quomodo vulgare illud Glossar effatum Intelligendum e patronum farium dor, aedimatio, fundus t Sana, uoniam non requiritur, ut una persona omnia smul faciat,ed satis est, si unus sendet, alter exstruat, & tertius dolet; hine triplici eo modo dieitur patronatus adquiri, si nempe tres distinctae personae ex diversis caussis in solidum concurrant. Masn. ibid. num. 49. Atque hac ratione landatio pletumque etiam constructis nominatur, ut Can. filiis XLVIII. & Gn. monast rium xxx. Caus. XVI. Quaest. m necnon Cap. nobis XXV. Ex tr. de iurepatri
337쪽
trum ex iisdem, aut ex novis etiam caementis renovetur Ecclesia. Denuo tamen consensus Dioeceiani requiritur, qui, antequam ineri exaedifirare volenti conse lam praebeat, antiquum patronum certi em faciet,
cui , mi velit, quemlibet ille alium potest praeserre. Idem dices, si pereunte fundo, vel dote, alter aut novum landum, aut dotem adsignaverit ca . III. Infideles, & Haeretici, Ecclesiam construentes, nullum sibi eomparant iuspatronatus, neque habitu, mue actu: fideles, utroque modo adquirunt, h. e. & iure, & exercitio gaudent praesentandi r excommunicatus habitu
tronus emcitur, non autem octu , nimirum exercitium non habebit iurispatronatus, ante censurae absol
tionem b . IV. . Adquiritur Praeterea multipliciter iuris. patronatus privilegio Sedis Apostolicae , ex caussa custo. diae, vel protectionis c), aut titulo etiam praescriptio
nis M. V. Denique hi modi variis modis iurispatro-
Patiebantur. Romani Pontifices, earum custodiam nobili alicui commendabant. aut episcopi potentiorum fidem implorabant.
Saepe occurrunt in antiquis monumentis voces Advocatorum,
Defensorum , Vicedominorum , Custodum , aliorumque, qui partes desensionem , & curam aliquam Ecclesiarum suscipiebant. Vitis huiusmodi, praesertim praevalentibus , aliquando ju patro. natus Ecclesia concessit ratione Regiae prolemonis a aliquando etiam anathema inflixit, eo quod praetextu custodiae, seu guar. diae, Ecelesiarum, vel monasteriorum vacantium bona usurparent, & dissiparent. Cap. praeterea IV. Extia de iureparr. θCap. generali XIII. δε elea. an VI. Ad probationem iurispatronatus, non iam suifficit possessio praesentandi, sed requiritur etiam titulus ad normam Tridentini Sess. XXV. in μου. de Reform. cap. 'p. ubi haec habet .' decernit S. SModus, ut ritutas tur patronatus fit ex μα- datisne , vis dotagiona ; qui ex autMntico documento , ct aliis iure requis:is omniatin, sua etiam ex multiplicatis praesenta:i nibus
338쪽
natus adquirendi accedere omnino debet consensus episcopi a . Quo pacto ad novae Ecclesiae aedificationem, illius etiam veniam, conscientiamque alibi diximus requiri oportere b . f. XIII. Quibus modis julpatronatus transfertur , velamiisitur . Iura patroni recensentur . AD rei, qua de agimus, absolutionem, tria rem nent dispicienda . I. Transferri plane ad alios i potest iuspatronatus , successione o,. ad quoscumque scilicet heredes universales δὶς venditione villae, heredit iis , castri, cui juspatronatus adhaeret o,' permutati
nibus in antiquissimum temporis eursum, qui hominum memoriam excedat, mra e secundum iuris di postionem. In iis υem personis , seu Communitatibus, veι Aorsitatibus, in qωibtis id ius plerumque ex usurpatione potius quaesitum praesumi hier , plenior , . exactior probaris au docenisum verum ritusim requiratur s nee immemorabilis remporis probatio aliter eis sust geων , quam si, maereν reliqua ad eam necessaria , praesentationer etiam continuatae, non minori saltem , quam quin aginta annorum Dario , quae omnes effectum sortita snt, authentisis scripturis mo-hentur . Uide Fagn. in Cap. consiliationibus XIX. Extr. do i repari num. 8. seqq. a) Cap. nisis XXV. Extri de iurepatri sta, Supri pag. 26 e Ita enim supponitur in Cap. qMoniam III. Extri de iurem'. ubi fundatores Ecclesiartim , aut heredes eorum. In Cap. Praelatum. I. eod. ubi Eretinae inter heredes parravi distat nois debeant. Et in Clement. II. eod. ubi plures ab tino ex patronis Ecelesiae relicti heredes. M Heredum nomine veniunt testati, intestati; ex lege, aut iure Praetorio; sive fideleommissarii, sive Trebellianici ;quique omnes formula ad quem ea res pertinet de qua in L. plura 33. g. i. D. M oblis. θ' act. & in L. Iciendum Io. g. r. M veis. figo. comprehenduntur. ε) Arg. Cap. quum saeculum XIII. Extr. de Drepatri &arg. Cap. ex Iisteris VII. Extr. de iure atri Quid, sit unus h res proprietarius, alter usust uarius omnium bonorum instiis tuatur Jus no nandi ad usufructuaruim pertinere putat F
339쪽
deli, uesione, sit nimirum incendio, terraemotu, aliove C su Fcclesia corruerit c , aut etiam delicto, si patroni Ec lesiie Rediorem , vel elerisum alium ipsius Getesiae per Ie, vel per alios occidere, vel mutilare ausu nefando praesumserint vel si in haeresim prolabantur 9 . III. Jura denique patroni circa tria versantur, Bouorem, commodum, onus. Honor iacultatem dat praesentandi , aditum processionis, de quo paullo ante ID,&, prout regionum seri consuetudo, locum in Ecclesia honoratio. rem , sepulturam, peculiares preces , ,& stemina Praeterea genti litium . Commodι ratio id secum fieri , ut si patroiit, aut siti eorum redacti fuerint ad inopiam, ab eadem Ecclesia ad I ragium vitae, pro temporis usu , percipiant la) , ' ab eaque si quem censum in fundatis. nis primordio . sibi reservarunt, exigere quotannis v leant
ἴnanus, In cit. Cap. ex litteris num s . . eo quod iuspatronatus in lagato etiam omnium bonorum veniat . aὶ Arg. Cap., quum olim VI. & Cap. exhibita ult. Extride rer. Wrm. Intellige non de permutatione rei spiritualis eum temporali , .sed de spirituali cum spirituali . Gonzalea Comm
bὶ Cap. ex insinuatione XIV. Extr. de turmare, Sed res quiriturne in huiusmodi donatione consensus episcopi Certe Bonifacius VIII. in Cap. si laicus unie. G. ser patri in vi. donationem jurispatronatus Ecclesiae , vel loco religioso factam absque ad ensu episcopi, Wficacem esse, decidit. Ex quo recte inferes, nullam eam esse, si in laicum, vel privatum clericum, inconsulto epi Icopo, conseratur e) Arg. g. ris. 4. lib. 2. Instit. ubi eo etiam modo e tingui res Ductum adfrinat Iustinianus. d) cap. in quibusdam XII. Extr. de menis. e Cap. vergentis X. Ex tr. de haeret. ubi Bona Haeretico. cum publicari statuitur, in quorum universitate tu atronatus
340쪽
leant a : Onus est , ut Ecclesiae solertiam, & curans habeant patroni, eorumque filii, ac nepotes b . 3. XIV. Loea sacra , bona Ecclesiastica , ac personae, suis gavdent immunitatibus . , SUPER EsT , ut de immunitatibus, seu exemtionibus quibusdam, quae locis sacris, & bonis Ecclesiasticis, nedum personis, accedere solent, nunc pauca subjici mus. Triplicis eae sunt generis, locales , reales, & personales. I. Immunitas localis est, quae aedibus Deo si cris, itemque coemeteriis, ac locis piis, in quibus divinus cultus potissimum exercetur, concessa elt. Quare
Ecclesiarum, oe' disini cultus injuriam , capitali in convicios , seu confulos. Nos sententia vindicari Impp. Arcadius, & Honorius statuerunt c οῦ easdem iure minoris illaesas servandas esse Alexander III. voluit id ς eaussas , ubi de sanguinis suisione, corporali poena agitur , in ipsis a saecularibus judicibus agitari sub anathematis interminatione prohibuit Lucius III. e):un versitatum , o societatum quarumlibet concilia , cou-ciones , oe publica pariamenta. negotiationes , o praecipue nundinarum , ac fori cujuscumque tumulius vetuit Gregorius X. D; neque inde liberum hominem, quantumcumque gravia maleficia perpetravit, violenter ex. trahendum esse sanxit Innocentius III. nis publicus latro fuerir , vel no turnus populator agrorum g . II. Realis ex indulgentia domini manumissus, ingrati animi ossicium, eidem inopia laboranti alimenta praestare tenebatur. a Cap. quanto XVI. Ex tr. de cens exact. procur.
.d Cap. requisivit I. Extr. de integri res .f e Cap. quum Ecclesa V. Extr. de imm n. Eccles f) Cap. decer i I. de immun. Eccles in VI. a) Cap. inteν alia VI. Ex tr. de immun. Eccles Gregorius XIV. Constit. eum alias an . i Spo. addidit grasiatores via ruiti, homicidas in locis sacris, & c meteriis, reos assam iiii, haero