장음표시 사용
302쪽
ORationem hane , haetenua in Archivorum latebris deis litescentem, publici juris facimus ex Codice Μem
branaceo autographo optimis caraeteribus concinne exara
to , quem apud nos servamus ; cum haud parum luminis ex illa in Neapolitani Regni Historiam , Regumque Siciliae citra Pharum successionem derivari queat. Quamobrem operae pretium duximus, nonnulla in antecessum praefari, ut lectori viam sternamus iis expendendis, quae pallim ita oratione illa scitu digniora videntur. Norunt philohistorici magnas exarsisse contentiones integAndegaviensis ducatus Principes, & Alphonium , atque Ferdinandum Aragonienses de Regni hujus Siciliae citra pharum 1uccessione . Lis primo judiciorum controversiis agitata , tandem armis definita est. Quamobrem cum δε neas Pie-colomineus Λnno MCCCCLVIII. in Romanum Pontificem electus fuisset, atque sequenti anno MCCCCLIX. Mantuae Concilium indixisset, Andegaviae Dux de controversa successio. ne litem eb ad Pontificem deferre per oratores studuit , ratus e re Pii II. esse Andagaviensium partes laetare . Eo sane in Concilio duo praesertim spectabat Pontifex, unum, ut Ludovico Galliarum Regi Pragmaticae Sanctionis abrogationem suaderet, cujus voti compos plane fuit; alterum ut Christianis Principibus, ac praesertim Galliarum illis de gerendo adversus Turcas bello auctor esset . Hinc Andega viae Dux suos ad Concilium illud misit oratores , ut propria jura Pontifiei exponerent , quem in suas nullo ne-
303쪽
soo COMMENTARIUEgotio partes deflectere putabat , spe facilius Ludoviei Galliarum Regis animum alliciendi , quo ad optatam Pragmaticae illius abrogationem deveniret. Haec cum intellexu set Ferdinandus, qui undecima Februarii die ejusdem anni MCCCCLIn Regia corona redimitus fuerat a Cardinale Latino Ursino, ejusdem Pii II. Legato , ad Mantuanam Dietam misit Andream de S. Cruce , e Regiis oratoribus unum , qui eo orationem hanc recitavit , qua luculente jura Ferdinandi contra Andegaviae Ducem adeo tu- talus est , ut Pontifex , quamquam a Galliarum Rege , qui ex eadem gente erat , voti compos 1 actus fuisset, nihilominus Ferdinandi partes secutus sit , eique non modo verbis , judiciisque, sed Si conatu omni suppetias tulerit , ipso etiam Epiri Rege Schanderbergo cui equidem
antea Alphonsus in bello contra Turcas copias in auxilium e Neapolitano Regno miserat ) in Ferdinandi subsidium enixis precibus accito , cujus ope Ferdinandus, pulso Andegaviae Duce , qui armis maxima Regni parte pOstus fuerat, hostem penitus devicit .
Haec itaque Oratio magni proiecto facienda est vel eae eo, quod coram Pontifice Romano , Cardinalibus , atque
omnium iere Christianorum Principum oratoribus fuerit recitata ; atque, qucd primum est, optatum finem sit consecuta. Quare nemo inficias ibit omnem omnino fidem historicis monumentis, quae continet, adjiciendam esse , in iis potissimum tum quae successionis jura, tum quae controversias Romanum inter, Neapolitanum Regnum spectant; nemo enim sanae mentis in dubium ea revocaverit, quae Regis orator, cui cordi maximopere erat Pontificis benevolentiam captare, ipso coram Pontifice dixit: immo optatus rei exitus Orationis etiam veritatem magi3 magisque confirmat. ua quidem in re animadvertendum est , oratorem Iem
pori serviisse iis praesertim in articulis, quorum dubitatio quin e re Ferdinandi foret , Pontificis Rc mani, cujus ope indigebat, animum abalienassent; quamobrem pallim Oratorsiciis
304쪽
Siciliae Regnum Romanae Ecclesiae seudum appellat , illud
que jure directo ad eandem Ecclesiam omnino pertinere suadet : Ferdinandum siquidem imprimis inane jus illud Eecclesiae Romanae sartum, tectumque servare intererat, ut Pontificem vel ea saltem de caussa ad sui defensionem
Atque ante omnia fatendum mihi est , de hujus orationis auctore altum penes nostrates silentium in caussa fuisse , quin de illius conditione aliquid aliud dicere possim praeter ea, quae ipsemet in Orationis epigraphe scrupsit, tu ille nimirum utriusque juris Redium Doctorem , GSaeri Aposolici Confisorii Advocatum . Cognomen de S.Cruce undenam illi fuerit, haeret aequa ; in eam sane veni dubitationem, fuerit ne ille ex Judaeo Christianus, quandoquidem id genus homines ea aetats ejusmodi cognomina accipere solerent , praesertim inter Hispanos , ut Hieronimus a S. Fide, Paulus a S. Maria, nonnullique alii clariores illius arvi Scriptores : At forte cum advocatus esset Consistorialis, cognomen illud ex aliquo Beneficii titulo accipere potuit; vel tandem si Gallicana illum gente exortum velis , facile inter' Gallos id genus cognomina tunc temporis invenies. Num autem Alphonsi. atque ejusdem Ferdinandi Hilloriam , quam in praefatione Orationis pollicitus est, aliquando revera scripserit, ignoramus ; nisi forte opus illud, quemadmodum hactenus de oratione ista fuit, in aliquo chartarum involucris tegatur Archivo. Oratio autem hac scripta videtur in ipsisissimo membranaceo codice sex quo illam evulgavimus in quem Ferdinando Regi ipsemet Andreas o, tulit ; id quod tum characterum elegantia , atque pro ea aetate nitor, tum imprimis Arma Ferdinandi , quae in prima orationis litera minio expressa visuntur, plane testantur ; quae sane fidem vel magis codici conciliare videntur . His autem generatim dictis tum de occasione , atque natura hujus orationis , tum de ipsomet oratore , ad ea tandem expendenda hujus orationis monumenta , quae re-
305쪽
3ox COMMENTA RI o srum nostrarum spectant historiam, deveniamus. Ac primo quidem ex Orationis hujus exordio intelligumus non unum dumtaxat Andegaviae Ducem , Renatum nimirum , sed ipsum etiam Galliarum Regem Ludovi- eum XI. de Regni Siciliae successione pro Andegavia gente disputasse. Jus sane hoc successionis Galliarum Reges veluti proprium habebant , quare mortuo tandem Ferdinando, Carolus VIII. Ludovici XI. filius , atque in Galliarum Regno successor , antiquo fretus jure , armis , atque ope Neapolitanorum Dynastarum potissimam Regni partem in deditionem accepit. Merito itaque in Mantuana Dieta Oratores Ludovici XI., Galliarum Regis, jura Renati Ducis
Andegaviensis tutati sunt apud Pium II. Romanum Pontificem . Quamobrem Andreas de S. Cruce respondere se dicit: ad ea , quae per illusres Christant m Principis Francorum , aliorumque Principum Galliarum squos inter potissimus erat Andegaviae Dux ) oratores contra jura Ferdinandi dicta fuerant. Primo itaque Orator hasce in Concilio intempestive delataa querelas ostendit, in quo de expeditione Principum Christianorum contra Turcas potissimum erat agendum ; quae quantum urgeret res ex eo ostendit, quod, ut ait: hoses
fidei veniunt contro nos . . . unita potensia, quorum exerci
rus prepitum audimus . Ex quibus patet Turcarum arma imminere Christianis Principibus. Id autem vel ex eo pe timuiste videmur, quod septem ante annos jam Mahom tes II. Turcarum Imperator Pera potitus , atque inde Constam
tinopolitanam Urbem aggressus , illam die XV. Maii igne ferroque vastaverat , Graecis omnibus , aliisque , quos ea in Urbe invenit ad xxmillia Christianorum interemtis. Heic autem animadvertendum, falli Spondanum, qui ipse a sublestae fidei graeculo scriptore Phrante salsus ad Ann. I S 3. narrat, Mahomerem II. benevolo erga Graecos animo fuisse , Patriarcham delectum honoribus prosecutum esse, atque Christianam Religionem mire fovisse . Haee porro si Spondanus cum Mantuani Concilii occasione , atque hac ,
306쪽
' P a a v I v g. 3o de qua sermo nobis est, orationis hujus perlocha eontulisset, Phrangelo omnem omnino fidem procul dubio denegasset. Qui enim Pius II. tam alaeri studio Mantuae Conculium indixisset , ut ad Christianos Turcarum servitute liberandos incenderet omnes , quot quot erant , Christia' ni nominis Principes , si tanta reverentia ipsam Religionem, ejusque asseclas prosecutus fuisset Turcarum Imperator eQuin itaque fidem graeeulo illo adjiciamus, merito ad historiae veritatem intelligendam expendendus videtur Manis
tuani Concilii scopus , in quo 'quemadmodum Pontifici , qui Concilio praeerat , noster orator loquitur in Pius venerat , ut : Devotissimos Christiatiae Relitionis Principes
eonveniret, exortareturque , ut murum se facerent in die belli ; ut uno spiritu , anima una , mutuaque caritate bellum
contra fidei hostes inirent . Ex hac itaque orationis hujus sententia plane intelligimus, non modo falsam esse de M hometis II. pietate fabellam , a Phraneteio, ceterisque pene omnibus Ecclesiasticae historiae Seriptoribus propinatam ψimmo , quod caritate monumentorum hactenus omnes f gerat historicos , Turcas arma contra Christianos Principes movisse in tantum, ut imminentem armorum Uim nostri metuerent: quemadmodum ex his, quae eadem in oratione sequuntur, manifeste patet; ait enim orator: Venium Turcae nimirum in contra nos unita potentia, quorum exercitus frepitum audimus, O utinam solam de propalandis
nibus , tollendis sedibus , hominum , natorumque nosrorum se Oituribus oleretur : sed de Templis , de Sacramentia , de s pulchris,. de parentum os bus , de ymaginibus , de annalibus; de litteris , de legibus nosris delendis , atque perdendis in- rendunt. Audacior itaque factus Mahometes Il. ob partam de Graecis victoriam , atque prostrato cum Constantini Graecorum Imperatorum ultimi morte Graecorum Imperio, arma forte parabat, atque ipses minabatur Occidentis Primcipes , ut oratoris verba liquido testantur. Haec praetereunda minime duxi , ut novo hoc synchrono monumenis Vmritati
307쪽
so COMMENTARI fgritati historicae praesto essem, quam perperam Historta ob truserant, decepti auctoritate PhranZei, qui nescio qua mente sua profuderat malae fidei elogia Mahometi II. Quid niti phrangelum ipsum inter graeculos, qui, abJurata Religio.
ne, ad Μahometanos transiere , reseras P, AL nostrarum vero rerum, quod pertinet, historiam , murum nemini erit ea aetate inter Principes , qui undique Pontificis Romani benevolentiam capstare studebant, convenisse,
Regnum Siciliae citra phar. ab initio veluti Ecclesiae seudum habitum filisse. At memoratu dignae videntur conditiones , quibus a Clemente IV. Siciliae Regnum Carolo I. An degaviensi traditum fuit, ut nimirum, verba sunt oratoris nostri : suis armis , O impensa Man fretam ex Frederisi jure venientem ex Re no eiceret . Id sane quam quod maxime Pontificem intererat , quem Μans redus tum suis, tum auxiliaribus Saracenorum copiis minabatur, de eoque vindictam capere nitebatur, tum ob latam ab Urbano IV ejus praedecetare in eum excommunitationem , tum ob Cruciatam aduersus ejus copias indictass), adeo ut Man-fredi exercitus ad Phrusivonem usque Rom anae ditionis Urbes , agrosque devallaverat Altera conditio, ut quadratiam octo mιlia ducatorum amisi tulis Romane Erebi fae pro cen in daret. Sensim pro re nata Pontifices censum auxere; quare illi spontaneam , quemadmodum initio fuerat, oblationem, centius nomine primo appellasse mihi videmur, ut tandem re ipia census naturam .ccipe- iret. Secundo, noui se se obtulit occasio, illum augere non idubitarunt .. ptimum sane eo census nomine hanc oblationem lappellavit Pontilex Romanus in Bulla Investiturae Frederici II. Imperatoria, quam Frederico adhuc impubere Pontifex scripsit, mare temporis opportunitate arrepta Ponti sex Ιasocentius III. ea, quae sponte Romanae Ecclesiae Principes Nommandi obtulerant , censum veluti designavit . Id profecto vel ex eadem hujus Investitum phraseologia cuique patet, quae quidem prima adhuc sapit Romanae Curiae ea in re te
308쪽
tamina ; quare latum hanc inter. , atque Andegaviensium Investituras discrimen interest, cujusmodi illud erat , quod legitimum inter Frederici jus in Siciliae Regno , ὀ subreptilium Caroli I. Anderaviensis plane intererat. His itaquoverbis Pontifex jus illud primo statuere in laudata Investiturae Frederici Bulla studuit : Hae tritur considerarione diligenter inducti , ac credentes quod Praerictorum Rerum vestitia .νesra Regia serenuas ita devotione , ac Myequiis Eccles a imitetur , vobis , O haeredibus vesris , qui 'eut Rex Willelmus quondam frater ruus felic. m. Andriano Papa prae
decessori nostro exhibuit, nobis , G successoribus nutris , O
Melesiae Romana fidelitarem , O Dominium exhibere se. Deinde ea inter , quae illi exhibuerant, resert ; Censum vero sexcentorum Auifatorum de Apulis, o Calabria , quadringentorum
vero de Marsa, aut equivalens in auro, O argento M. NO-tatu dignum profecto eis vocabulum exhibuit , quod procul dubio redolet spontaneam oblationem : Sic pacta inita apparent cum legitimo Regni haerede . At, ut Regno Carolus investitur , in quo nullum aliud jus , nisi ultirpationis illud , atque Pontificis favor et inerat; tunc Pontifex , pristinum exesbendi vocabulum oblitus , censum conditionibus ex jure contractus desumptis , atque sanctionibus firmatis stabilirae videtur. Confer allata hec Investiturae Friderici verba , cum formulis Bullarum investiturae Λndegaviensium,
atque hinc tum Romanae curiae ea in re progressus , tum ti maximum inter utrasque discrimen aperte nosces. Quod vero ad censi quantitatem, eumdem Vides progressum . In Frederici sane allata Bulla erat sexcentorum squis rartim . Quid autem sibi velit- hoc numi genus ignorant Cangius , Muratorius, Angelus a Nuce in Not. ad Chronic. Callin. Mea autem de hujus fiuifari significatione tentamina proseram in singulari dissertatione, quam una cum nonnullis Diplomatibus brevi typis edam : De Chronico Leonis Hylienses, ejusque historicis, atque Diplomaticis monumentis. At quuti quanti tuerint hi Auifati, numquam, ut, Tom. IV. Qq ia
309쪽
1o6 C o M M E N T A R a V sin laudata Dist. ostendam, ultra quatuor mille durat . valuille fatendum erit. Ab hac autem oblatione, cum Cam-lo Andegavensi. ad censum ducatorum quadraginta octomit lium ventum est; ac tandem clim Roberto Anno ΜCCCLIII. ad uncias auri decem mille, nimirum ducatos sexaginta millia ; quamquam in sua Bulla aurea uncias oetomille Pontifici spoponditiet. Tertia, ut Beneventanam Civitatem pro Sede Summi Pontifici; lanaret. Quid autem sibi velit phralis illhaec non video , nisi Pontificium jus in Beneventi Urbe repetem dum maluisset Clemens IV. ex eo, quod Beneventum, Veluti Pontificia Sedes haberetur Haec autem conditio satis abunde testari videtur jus Pontificium in Beneventana Urbe adhuc nutans ad Caroli Andegaviens s anatem fuisse. Hinc obiter heic animadvertendum , luxata nimium, atque dola videri antiqua, quae Romana Curia. in medium . asseruntur monumentat Pontificii juris in Beneventana Civitate . Antequam enim iunotesceret Leonis Ho1tiensis Chronicoa, Eccletiasticae Historiae Scriptores jus illud a Diplomate quodam Donationis Othonis I. Imperato-- ris desumebant, quae Bulla Aurea Othonis I. appellatur . In ea sane Imperator Romanae Ecclesiae parum est quin beuniversum donet orbem hinc inter Civitates Ecclesiae Romanae dono datas, recensetur Ducatus Beneventanus. At ia-
bellam prodit ipsa formula donationis , in qua Imperator donat: Ducatum Spoletanum ., fine Benevenιanum , una
cum Ecclesia S. Ivsinae postum prope Paduam. Is profecto, qui Diploma illud cuderat, neque discrimen inter Benevem
tanum, dc Spoletanum Ducatum novit, atque Beneuentum' cum Padua conjunxit.
Verum juri huie ex Othonis Bulla. Aurea sponte cessere Romani Pontifice , postquam Leonis Ostiensis nomine evulgatum Monasterii Callinentis Chronicon scripsisse comperierunt , Beneventanam Urbem Ecclesiae, Romanae obti- ,sisse ob permutationem cum Imperatore Hqnrico I. sactam,
310쪽
qua ponti sex amperatori gessit ius , quod aequissem in Bambergensem Episcopatum, atque tippςrator pro jure illo
Pontifici Beneventum dederat. AT Cenoris, Camerarius fimmissimum hoc jus perturbavit ; ης enim, in suo Diurnali Iunocentii IlI., cujus hi Adimoniis erat , inter Episco
stilicet a permutatione illa saeculum. Quid ergo de nac oi cendum erit permutatione Θ Quid de auctoritate beonis ΗΟ-stiensis 8 At de hoc obiter satis : Plura dicemus in nostrade Leonis Hostiensis Chronico Distertatione . Postrema tandem , ut cerram militiam, sua impensa prosintulis Roma ae Ecclesιώ - nec ratibus pararam haberet .
ilaec autem eonditio haud generatim Inseudationi apposita videtur ; quandoquidem Carolus , cui Papa Regnum Siciliae , supposititium nempe Ecclesi, seudum , largitus erat, illo legitimo haeredi ablato , Carolum juramento obligaverat Mani redo expellendo , atque Marchiae Anconitanae, quam ipse Manisedus armis obtinuerat , Eetlesiae Romanae rursum acquirendae : ceteroqui numquam in illius aevi his ria legimus Carolum copias pro Romana Ecelesia habuisse. Ε x ep γcha successionis Roberti , prout illam destriabit nostetr orator emendanda est Regum nostrorum Chro, nologia ; ait enim Andreas nother de Roberto, Caroli II. successore : Hie sapienti mus Robertus mse patristum in Sicilis Remo succendeas , a Gemente Quinto eri tit inuesitus , O coronatus Anno MCCCν. Ex quo equidem emendatur Geneulaetae Caroli I. Auctoriis quem aliquot rerum nostrarum historici fecisti sunt) qui a Bonitaeis VIII. Regni inlaudationem Robertum acceptile. kribit: san e Boni fac ius VIII. obiit Anno MCCCtii. nimirum Carolo II. adhue saperstite , qui Anno MCCCm. obiit. Falli praeterea vides eumdem Auctorem quem nonnulli Tritianum Caraeciolum putant scribentem , sententia hujus i Pontia sicis definitam esse quaeilionem inter Robertum, & Ca-