장음표시 사용
1쪽
De quibusvis Eclipsibus calculandis, Optich repraesentandis,& observandis. CAPUT L Ris praeliminaris iudieandi de AVranomica Eclia I psium Conseructionis origine, Persectione, ve
II. Ejusdem Recentioris Georiae, ae Praxis vetera Fumdamenta, sise consensus novae, ω antiqua de meliasibus Doctrinae. III. Ordo praedicendi , fise de Calculi ad Eelusium ComsiaskMm praevii regulis , Orsiliuione , ω abbre-
Iv. ordo opor Construendi, se superioris eastuti me τ ' plum, Fundamenta, O Whr in determinatione Ecti Mum, earumque Optica Repraessentatione . . U. Diversa Geometri e Praxis subsidia, ejusFe Oneordia eum dupIici contraria b Πtbs VI. Concordia Mechanicae, sive organicum triplicis Db- Ne subsidium pro Eclipsibus, ubi ω de peculiarιbur in mentis ad illas praedicendar. VII. Ordo Observandi defectinominarium, Mercuri I, πVeneris, tibi de sius maculis, ω utriusique tram situ. per apparentem Solis Discum cum nred Ct-bula Selanograpbkδ. VIII. De observandis occuliatisnibus Martis, Iovis, Saturni, O utriusique Satellitum, Cometarum, a
IX. ordo utendi λὶψsPar in Geographicis. X. Usus tali sitim in Moralibus, ω in Cbrisiana Insti
2쪽
Optich repraesentandis , praedicendis, observandis.
Apronomica Eclipsium Constructionis Recognitio, origo, Perfectio,
S. I. rica Eclipsium Projestionis Scopus, Utilitas, Intemtoret: humanum ingenium quantum in his admirabile.
Rdo Eclipsium non tantum in Na. tura sua, variisque periodis spectari potest , verum etiam in Doctrina investigari, atque ubi opus sit, inuri meretur. Et sanε postquam Clarissimis Viris priorem dedimus i cum, tum edito Tractatu de Ge metrica, sive optica Ecliptici Typi projeetione non minus in Theolia. quam in praxi ad integritatem ab Amico Viro perducta. tum in Sinicis Eclipsium l nostri temporis Oh servationibus un1 cum Α a Euro.
H Pl es expectantur a R. P. NicoDO GLivriamo edendae .
3쪽
4 Sera NT. E L. Paxs IV. Oan. Doc T. Europae consensu, ratio suadet, viso per alias Investigationes Naturae exemplari in Coelo, etiam imaginem in Doctrina praesertim Sinicorum munerum recognoscere, subsiliis munire, viamque ad illam planiorem aperire. Quemadmodum enim Novae Urbis moenibus optimε jam conititutis, licet tam ad praesidium, quam
ad ornamentum externa munimenta adjicere, interiorem domorum seriem exornare, cuncta, quae aliunde
advehuntur apth disponere; ita in re nostra, in qua Lector Astronomicis praelectionibus non leviter imbuistus a laudatis Auctoribus supponitur ; operae pretium erit methodum observandi Eclipses, easque in
varios usus deducendi tradere, perpetuam element rum coordinationem ne Tiro ex interruptione turabetur ab infimo ad supremum contexere, Recentiorumque Astronomicarum Constructionum concordiam Cum antiquitate, & veritate monstrare et ne quid majoris momenti ad plenam totius materiae Harmoniam
in iis praesertim, quae ad eruditionem pertinent, dee se videatur. Afronomiea Eclipsium Confractiones, ut . passim consueverunt appellari, habent pro scopo praecipuo, oculis in Typo subjicere apparentem Solis defectum tamquam verum Telluris' deliquium , quale conspiceretur a spectatore in axe illuminationis in ea altitudine in qua pro dato suae conjunctionis tempore Luna distat a Terra, cujus delineationis subsidiosne molestia calculi parallaxium , initium, summa, finis Eclipsum, duratio absoluta, . qualitas, quantitas,& phases universae ubicumque Terrarum videri queunt uno intuitu, & facili reductione dignoscuntur; ac per
Tegulam, & Cireinum tanta eertitarine definiantur Pantά 'alias ex operosi md eomputatione expectari pose
Iet. Quod sanε inventum maximε ostendit, quo De OAuspice progredi possiit humanum ingenium, ut vi X aliud in Europaeis magis admirentur orientis Sapiem
4쪽
IMugsT. III. CAν. I. Oano PRAELias. 3tes . Sed & Romani, quibus familiaria erant orbis miracula, nihil aliud magis sunt admirati, qurim Astronomorum ingenium in praedicendis Eclipsibus, ataque in vereri Schemate exhibendis, quos propterea vocare' consueverunt χ: Consiliorum Natura partie per . Viros ingentes supra mortaliam naturam , Caeli Interpreter , cte. certissimh enim annuntiant, quae in Coe- Io uentura sunt, & in Natura locum obtinent remotissimum, quando plerique Naturalium studiorum Sectatores in suis hypothesibus , aliisque humanae imaginationis negotiationibus tanquam fluctibus incerti vel haerent, vel jactantur. Quod autem post nova quoque Constructionum inventa non desinat haec pars Astronomiae apud Cultiores Europae Nationes in admiratione esse, testes sunt ipsi Recentiores Magistri omni exceptione majores etiam ex nostris: RieeisI. Lib. V, Almagesti sic inchoat: Iam tenebras Eetiesum ingredimur, quibur tamen in toto Actronomia Tbeatro nibiles illifrius, πιbit Ara iturum eontemplatione subinmius. Cap. vero I, praeter multiplicem Eclipsium utilitatem , per quas tanquam per Seatas in Caelum eou-fendimur en cur in Academiis pergant ab ipsis Astronomiae Praesidibus observari, ut scilicet haec scala per proximiores nostri saeculi gradus exactius continuetur nulla res artificium maius expostulat quam meli um exacta pradictio; idcirco earum scientiam per se expetendam tanquam Divini ingenii in iis ordinam
dis , ct humaui ingenii in iis perserutandis argumem tum LeuIentissimum. Taequet in Praefatione Lib. IV, Astron. inur Asronomia praeipuum es defectuum So- Iis , Luna pradictio , ex quo sua potissmum bule Seientia apud bomines constat admiratio , ct Mes: subtile negotium, oe obsearum, sed, cte. Inter exteros D mid Gregorias' Astron. Lib. IV, g. , ait: Eetipser L
minarium Phanomena sunt inter eaelesta admodum eo
mo sensa Divus Augustinus eo-l in fine hujus operis.
5쪽
ε Sciau T. Ec L. PAEs IV. ORB. DocT. spieua , quarum eontemplationi , causarum investigotio, ni, ealculo plurimum si md ipsos sere Natales J δε-bet Asronomia , cst e. Primam Novae Methodi invenistionem c primis enim suus servandus honos Keptire sdeberi fatetur P. Simonelli in sua Presatione innuens se de hoc plura dicturum, si aliam haberet notitiam; in illa autem Europaeorum Librorum inopia allegavit De Chales, cui consentiunt -ὶ aliarum Gentium Mathematici generalem tamen ideam a nostro Sebeianero jam antea praeconceptam, & vulgatam in fundamentis Gnomonicae so veritas fateri cogit : usum , &persectionem non pauci tribuunt ὶ D. Dom. Cassimo a quo primum hujus orthographicae Projectionis specimen vulgatum Bononiae in Eclipsi diei 3 o Mattii an. 165i testatur D. Eusaebius mUredi, postquam in priori Introductione retulerat ab eodem Cassino p hlicis Typis editum, & in Tabulam Geographicam relatum , aliud in R. Sc. Academia Parisiensi occasione Eclipsis anni i699, die a 3 Septembris, ut in Actis, seu memoriis illius anni refertur. Nihil Orninus in partem hujus inventi adsciscunt Angli se vreuiam, Flamis sedium , & Wallistam. ReitI quoque novam meth dum se addidisse gloriatur delineandi Solis Eclipses pro dato peculiari loco, quam libenter amplecti video caeteros qui consequuntur . Galli adjungunt Isma lem Battialdam Alstronomiae Philolaicae L. IU, c. 4, sed prae caeteris P. Couser Soc. Iesu in egregio opusculo post diuturnas, & varias manu scripti recognitiones, edito
so Ubi traditur Novus modus deo
seribendi lineis Ellipticas eae te. rastve op icas proiectioiles I golastidii isis . a Chei tophoro Sebeiqnero Soe. Iesu.
, 'ad Lectorem anta novissimas Ephomer. & Lib. I. , Introd. n. sq.
6쪽
edito an. 2563; atque hic censetur primus liber, in quo Gallia viderit publich ostensas lineas in Eclipsi Tetrestri ab umbra , seu penumbra Lunaris descriptas. Successere Clarissimi viri Pbilinus δε la Hire,& Deobus Castat in usu suarum Tabularum, aliique
illustres Academici. Belgae proferunt Taequet Astron. L. IU , cap. s , &c. Itali Reine iam in Tabulis Medi ceis parte et in praeceptis Eclipsium. RiseisIam Lib. V, Almag. c. ra, fusius idem argumentum illustrantem: praeter laudatos Clarissimos viros Cassiaum Seniorem,& Easyaebium mustodi , qui sub finem libri I, Inlr ductionis in suas Ephemeridas modum docuit SoIarium Eclipsium phases per universam Tellurem ex ejus obscurationis Typo aliunde descripto plures autem ejusmodi Typos, & delineationes in sequentibus Tomis inseruit deducendi. Artem tamen eosdem Τypos ex integro construendi non vulgavit. Nihilominus artificium cum duo ex nostris Mathematicae Professoribus. P. Meas ur Grammatiei in Ingolstadiensi ,& P. Horatius Eu gaudius in Romani Collegii Universitate indagassent , antequam an. x go Cassinianae Tabulae prodirent, publici juris fecere; alter quidem in Novit Methodo repraesentandi, & Geometrice delineandi Solis, & Lunae Eclipses usque ad ann. I soabsque calculo ope regulae, & Circini edita Friburgi t aci; alter ver5 in Romanis Thesibus anni x a , quibus Astronomicarum Constructionum Theoriam,& praxim breviter explicavit, solidique demonstravit.
s. II. interior perfectio novae methodo in Sinis aequi da. Solatis di cultatum eonera Reeentiorum viam a Cel. Aser. Dav. Greg. propositaruin. Eκempla Telescopii ostenditur minime praeiudicare optimo invento , quod aliquandiu non fuerit in usu.
Harum Thesium exemplum cum Adm. R. P. SAmiselli Soc. I. Maceratensis in Sinis degens accepisset
7쪽
8 Surguet. Ec L. PARs IV. ORD. DocT. eo viso falsus est, se incitatum ad pleniorem , uberro. remque explicationem quando persecutionis tempore a sacris ministeriis interdum vacare cogeretur elucubrandam, qua nonnihil diversa methodo, organi-ch, Geometrich, Trigonometrich res ad ulteriorem , perfectionem proveheretur; eli autem perduxit , ut
satisfactum videatur Rieetolii vato M. qui ingeniosam bane inquisitionem, ct utilem , or eonfueril Solarium
Eelusiam eomputandaram methodo Deiliorem , θ' ait νiori ealtura dignam propter fareunditatem Tbeorematum,
qua in gremio eontinet, judicaverat: Nam quae sunt, rogo , in novi methodo dissicultates , propter quas Clari se. Dam id Gregorius ad antiquam viam, sive Hipparchi . sive Ptolemaei deflecteret quhm longam & ex parte fallacem de praehenderunt alii cum P. Simonelli in Scholio Propos. 23ὸ Illas opinor, quas perii rinxit in Propositione XLVIII, Libri Quarti suae Astron
miae silentibus caeteris liceat nobis respondere, ne ex Celeb. viri auctoritate fiat honae causae praejudicium 3 primum, quod id fiat modo miniss Geometrieo, euique calculus Trigonometriens mix inadfari potest . At hic videret, si viveret, Geometricam non modo subtilitatem, & exquisitam diligentiam adhibitam. sed etiam calculum Trigonometricum nullo nigotio superstructum, ut non sit in ea parte allaborandum, dum relictas spicas praesertim circa eruditionem colligimus. Displicebat illi feeundo. quod res miniss natarati proineedat mia, & paulti longior iideatnr. At quid con- naturalius, qurim conside lare, ut Eclipsim Terrae, ubi
in desectu Sol ipse non privatur luce, sed Tellus ejus radiis orbatur ρ Quod fundamentum totius aedificii Vmerum Sapientioribus notissmum capite sequenti Ο-stendemus. Quid velli compendiosius, quam sublatis calculis Parallaxis non Horizontalis , Longitudinis ,
a n ultimo exemplaia ad nos di-. ' RiseisI. AImao L. V , cap. ra, recto an. t 38, quale editum fuit i numero s. in prima Parte husus operis. 3
8쪽
Iuvas T. III, CAP. I. Oano statitudinis, Declinationis, Ascensionis Reetae, Altitudinis ad singula serὲ momenta variabilis substituere unicum Typum pro innumeris aliis, quae condi pos.sent, figuris pro quolibet loco, ex qu3 Eclipsis sit conspicienda ρ Totum ipsum Tractatum nemo non videt esse brevissimum , etsi integram fermh verset mateiariem , breviorem sanε multis aliis, artem praedicendi Eclipses quomodocumque tradentibus . An brevius perfici possint ea , quae in apparatu praerequiruntur, videbitur inferius: ea certε crimini verti non possunt, quamdiu fiant tam methodo. Veterum , quam Recem ttorum communia . Causabatur Terti3 idem eelebris Astronomus, qu5d Xepisrur , qui certh inventi sui viares, limitesque satis noverat, in Rudolphinis Tabulis alteri institerit viae a Ptolemaeo Lib. VI Magnae Syntaxis indicatae. Hoc vero quid est aliud, quam quod Teplerus currum excogitarit, sed non usus sit, quando aut nondum erat constructus, aut nondum absolutus pExemplum satis perspicuum habemus in Telescopio , de quo Replerus ipse in in Dissertatione eum Nuncio sidereo: Noe nuper a Bestir prodiit , sed tot iam amnis antea proditum a Joanne napti a Porta Neapoliistano γ Magia Naturalis L. XVII, cap. Io. Tum eo ferre jubet quae ipsemet scripserat in Astronomia Opti ea edita Francolarii anno 16o4 pag.. ror, tibi similiter exhibet duorum vitrorum combinationem; al
terum nempe utrinque Convexum, alterum Oculare
concavum, quae fuit prima forma Tubi Optici. Quamovis itaque Replerus nosset Telescopium jam pridem in Italia inventum , illudque sciret longh utilissimum ad augendam speciem, & claritatem objectorum praese tim longh positorum, & jam post saepius editum Poristae librum quidam Artifex Belga - , sive is fuerit Za-ebariae Hansen, sive Ioannes Liversein , sive Iacobus
υὶ Dpterus in Disser. eum Nuneio eem eiusdem Nune; i. Sidcr. pag. a. edit. Florent. 16iol b, Hugenius vult fuisse Zeundum apud Ioannem Caueum ad ease circ. annum I 6os.
9쪽
ici Sciau T. Eo L. PAM IV. ΟED. DocT. ut plerique volunt, breviori forma in uissum deduceret; tamen hanc laudem reliquit , ut primus saltem Italorum; non enim est nostrum decidere Iites, quas habuit cum Simone Mario circa Iovis Satellites, aut cum nostro SHeinero circa macuis
las Solis , de quibus videri potest aequa Gassendi M
compositio longiorem Tubum , audito, non viso, ut ipsemet refert opificis Belgae artefacto, construi juberet, atque in Coelestia corpora dirigeret: unde paulo post summa cum felicitate emisit Nuntium Sidereum, ejusque continuationem , ac verius reddidit i l. lud Astronomorum elogium μ): Admomere oeulis dia flantis nυris . Patet igitur optimum caeter ruin inventum, & ab omnibus approbatum aliquan-iu posse inter eruditos latere , nec illi quidquam praejudicare, qubd non statim in usum fuerit deductum. I. III. Eorum , qua in a rommicis Constructionibur prasu . ponuntur , steritas in sensu p co , ω ad sensium- .
Oculas in axe illumination s; aut in aκe Telluris, o in qui altitudine , num ιn Sole. An ex figura Terrκωel Sphaerita , vel Spheroide varietur quantitar Eclia Us , edi Tni descriptio , Solis parallaxis fibtracta, quantum minuat semidiametrum Dista Terrestr13 . M rus aequabilis durante Eclipsi, is Sectio recta Coni tim-bros. Correctio renumbrae Dinaris exactior , ω DILpticae declinatio.
Prima novae Methodi suppositio est, ut oeulus imtelligatur constitutus in linea recta conjungente Ce raum Solis, ac Terrae, sive in axe iuuminationis Temrestris in ea altitudine, in qua centrum Lunae invenitur tempore Ecliptici Novilunii . Huic communi fundamento repugnare in speciem videtur Cl. Eus1aebius
ve operum novae edit, Tom. II. pag. s.
10쪽
tur Tellus tanquam a Solis eentro evisa tempore merae
coniunctionis , Husque proiectio in Lunarem spbaram
reansfertur; nimirum intelligit radios a Solis centro,
vel potius a visibili Disci Solaris umbilico prodeum
tes, qui perstricto corpore Lunae terminentur ad cim cum ferentiam Telluris: hanc enim constituit in superficie Orbis Lunaris, cujus centrum sit centrum Lunae. semidiameter distantia ejusdem a centro Terrae. POMset etiam ita exponi, ut oculus quamvis in distantiacto sermε semidiametrorum Terrestrium, optich reseris retur ad Solem, si ex centro Terrae spectaretur. Neisque enim hic haerendum uerborum cortici; tum quia
non desunt qui censent l. , Telluris semidiametramus Sole misam sub anguis prorsus imperceptibili , seu qui oeulis distietui neqcie apparere, O tanquam punctum imd visibile ; tum quia pro ratione parallaxis Solaris in
Terra visae, vel 5 vel Io , vel ad summum a ' se. Cundorum appareret. Tota vero Telluris diameter e
Sole conspecta Cassus Seniori ponitur et 8' vel xo zDamidi Gregorio a V, adedque impar ad repraesem tandam sensibilem projectionem Eclipsis Terrestris, quae cum sir lucis Solaris privatio, e Sole nullatenus Conspiceretur, ex quo tantum videretur pars illumia nata; ergo ad videndam Eclipsm Terrestrem, ortam ex interpositione Lunae, non debet oculus in Sole colis locari, sed eirca altitudinem Lunae. Qubd si quis v riarei velit oculi postionem , potest aliam eligere, tradulam a R. P. Nieaso Grammatici, in axe Telluris Pr ducto non tamen ultra Lunam ad evitandas mut tiones curvitatis in lineis projectionis; sed quando umbra secat AEquatorem oporteret duplicem circulum exhibere, ut integra Eclipsis projectio haberetur. culum pariter polo Arctico imminentem constituit D.