장음표시 사용
11쪽
Ia. Maetb. Hasas in Explie. Tabb. Ecl. x Is , addito tertio modo collocandi oculum ab occasu. Secunda, & communis suppositio est, Tellurem
esse spbaricam ; unde tam ejus Discus in Eclipsibus
Solaribus, quam ejus umbrae sectio in Lunaribus assumitur figurae ad sensum eirealaris, & non elliptiea ut nonnulli vellent. Quaeritur an inde irrepat aliquis
error sensibilis in Eclipsium calculo, ac Typo. Id aliqui vel conjiciunt, vel affirmant cum CI. Cassimo in Actis R. S. Α. Ρaris. x o 8, & P. Niea o Grammatiei in Dissertatione de hoc argumento: alii negant cum hodierno Mathematicae in Collegio Romano Lectore, in Dissertatione de nova methodo adhibendi phasium observationes in Lunaribus Eclipsibus ; ubi advertit errores, qui obrepunt in calculo, vel Typo, aliunde posse provenire, praesertim ex nondum plenε pe Uecta Lunae Theoria; longhque majores futuros, si figurae diversitas esset nudo oculo sensibilis, ut vol hal CbiIdraus, qui e quibusdam Tychonis, & Kepleri observationibus umbram Terrestrem sub polis o longam inserebat. Qubd si uterque Cassinus υὶ Tellu-Tem ovisormem fecerunt aliquando sub polis elevatam; Eques V. Minion ex adverso Princip. L. III, Pr Ios. XIX; & Hugenius de causa Gravitatis, conten uni sphaeroiden ad polos depressam , elevatam sub AEquatore; quibus favere videntur Recentiores Observationes ; quas tamen alii in aliam causam, vel instrumentorum diversitatem, vel subtilitatem humana diligentia majorem refundunt. Huc perductam Quaestionem accipio, quando in Americam prosecti Geographi experientissimi ad dimetiendos gradus Terreis
stres ex repertis mensuris, statuunt axem Telluris ad axem aequatoris Terrestris esse ut a 4 ad et set novis-smε vero alii Academici doctissimi, antequam illorum
observationes accepissent in Sueciam advenientes, retulerunt se invenisse easdem diametros, ut aret ad et 3 ;
12쪽
Iuvxset. III. CAp. I, ORDO PRAELIM. 13 quare omissa hae hypothesi, ostendo sensibilem differentiam non induci nue in calculum Astronomicum, sive in Ecliptici Typi constructionem. Αe primo loquamur de Eeli'si Solari. Quoniam maxima parallaxis horizontalis Lunae in Cassinianis Tabulis est 61 ri , abjectis istis tr pro parallaxi Solari detrahenda , remanet radius Disci Terrestris sa : diameter Disci, quando est maxima ra idest o . Fiat ut diameter AEquatoris r 8 ad Α-Xem x T, ita T 4 4 o ad quartum terminum hic eis rit 3398 . 1 Differentia ergo , - qua in hoc primosa o8o casu diameter am 2 8O quatoris in Disci ΑΑς projectione exem
232688O - est quam 42'; ad- et 8 ecique semidiame- 398 ter AEquatoris seis per
miaxem vix ar suis peraret, quae tam
in formaticine TDpi non , inducunt diversitatem nota bilem imo tria ipsx immediata ooculari inspectiones duo , aut plures observatores C e. teroquin diligentissimi, & experientissimi suantitatem Phasis metiantur, plerumque non minus aissidebunt. Radius Disci, quando est minimas, e Cassinian. Tabia prodit sc a 3', sive 33σ3 , adeoque diameter AEquatoris 6 26 : tunc erit, ut x 8 ad ret , ita oras ad 6699 τa .r totalis differentia vix est a ' Excessus r
13쪽
x4 Scia NT. EEL. Palls IV, ORD. Do T. dii supra semiaxem x3 et, quae nec erint facilὶ senis sibilia, si semidiameter penumbrae serε tota extia Discum perstringeret alterutrum polum Terrestremis 3 uanto minus sensibilis, ubi apparens centri Lunaris semita eadit intra Discum, & minus distat ab AEquatore, quam polusὸ tunc enim radius ductus a Gn. tro Diici ad punctum initii, vel finis Eclipsis in Dusco , minus differret a radio AEquatoris. In Lunaribas idem evincitur; nam pen- umbra Terrestris e Cassin. Tabb. quando est maxima , habet pro semidiametro Ar , 21 : pro diametro gr. x, 34 , a1 , idest erit in eo casu ut a 8 ad III, ira 3661', ad 163o' cum differentia totali vix a inter diametros, sive I 6 inter semidiametros. Quia vero Luna habet motum tardissimum, quando est circa suum apogeum , ut deliquium . duret ad 4 horas, quamvis semidiameter umbrae Terrestris tunc sit minima , idest 38 , as , adeoque diameter gr. I, 26 , so . seu 46io'. si fiat ut a 3 ad 1 et , it . 4 6 1 o. ad quartum proportio- nis terminum , erit hic.-4 84ni: . Differentia inter diametros vix esta6'; inter semidiam
3 s s sa incapax, ut inducat eris Per I I S. . - rorem sensibilem, sive - - AI 84 - incalculo, sive in sch mate, praesertim in Eclipsibus totalibus Cem; . . tralibus, in quibus apparens Lunae semita
longius distat a polis, . & magis accedit ad AEquatorem. Qubd si . Eclipsium observati
14쪽
IN v xxx. III. CAP. I, ORDO PRAEL. Is
Aequatoris Terrestris apparet sensibiliter major, quam axis p Nequaquam: nam si aliqua observatio illi hypothes favere videtur, aliae sunt contrariae ut ex hoc titulo nihil pro alterutra eruatur; sic in Eclipsi Lunari anni r 36 proph aequinoctium autumnale n die sequente diem IV Septembris Luna secuit umbram Terrestrem proph planum Aequatoris. Duratio deliquii, supposita Umbra circulari, iuxta Tabulas Hireanas promittebatur a P. Futens hor. q, I , 28 : juxta
Cassinianas a D. mos . hol. 3 , 38. Si prope Aequatorem diameter esset major ad sensum, debuisset E. Clipsis diutius perdurare, qu m promittebatur ex istis Tabulis accuratioribus; & tamen fuit brevior, quia
Cl. Marebio Polenus observavit Patavii durationem illius Eclipsis hor. 3, 34 , 38 . Caeterum nec veritati, nec humanae indui triae praejudicant verae caeteroquin anomaliae, quae contemni solent, qubd vel non cadant sub senium , vel non turbent operationem Astronomicam. Sic radii Solis centrales utrinque Telluris
Discum tangentesin habentur. physich pro parallelis ' , quia in tanta distantia , si qua est diversitas, ea ilia consideratione physica evaneicit . Pariter in formando Discci Terrestri, ejus semidiameter exactior deberet fieri aequalis parallaxi Lunae horizontali, subtracta parrallaxi Solari: alioquin ejus radius centralis noria osset exacth considerari, ut eidem Disto perpendicuaris; sed quia Solis seris nulla parallaxis se Uilis sucum Hireo sit Cassino io' certh minor idcircli in construendo Astronomico Typo unius palmi, vel pedis, vix potest attendi: qu bd si inter alias
sententias aliquando resertur parallaxis 3o Ricciolii,& haec in aliquibus operationibus evanescit, a foristiori supra dictae tantb minores. Haec mens Recentiorum. Motus quoque Luminarium, durante Eclipsi, vuI-gb assumitur aequabilis, cum plerumque si inaequa-
15쪽
lis in fine ab eo, qui fuerat initio propter diversam
distantiam ab apogeo. Similiter in ordine ad humanos sensus, sectio coni penumbrae, quam facit Luna, vel ejus projectio, consideratur ac si esset circularis: transitus verci centri per curvam visus ex Terris intatam brevi spatio, ac si esset linea recta. Tortiδ. Major dissicultas suboriri posset ex penumbra Lunaris semidiametro , quae cum componatur eX aggregato horizontalium semidiametrorum Solis , &Lunae; Lunaris autem augeatur pro ratione altitudinis supra horizontem propter majorem viciniam Spectatoris, & minorem parallaxim, qui velit illius pen- umbrae semidiametrum exactiorem, subtrahere debet incrementum apparentis semidiametri Lunaris in . ea altitudine, quam habuerit Luna in dato tempore supra horiaontem loci. Incrementum illud ex Tabula XXIII Cassin. , ubi est maximum, & Luna perigea in vertice loci , ut in Zona Torrida, pervenire potest ad I 8'; in altitudine si grad. sistit inter ax', & xs'. In altitudine 3o grad. non excedit ',' vel 9' in altituis dine I 2 gr. restringitur ad 3', vel 4'. In idem recidit correctio, si horigontalis Lunae semidiameter poneretur durante Eclipsi non variari, & a semidiametro Solis tantum detraheretur, quantum deberet augeri Lunae semidiameter in data hor . Haec vide
runt doctissimi viri; nihilominus in praxi , sive tria
actuali Typi constructione aliquando talem subtilitatem se non curasse declarant s. , ut praestitit uterque Cassinus in Typo Solaris Eclipsis trofi, die xa Maji. Cassinianam methodum sese profitetur sequi Cl. Emsaeb. Mansteri io, & tamen palam protestatur : I erementum quoque ' Lunaris semidiametri , quod pro dia
ιγ idem ibidem, eap. XI, pag. 73
Conset obs. Solar. desect. d. 3 Iun. 7 2, relatam in II Parte. o MonD. Introdun. ad Ephemer. n. LU, qua in Gnomone S. Petronii multa habet de mutatione Lelipticae a
16쪽
Iκτxset. III. CAP. I, ORDO PRAELIM. I mena Luna a vertice dissantid obser vatur, uertisur
es, at que semidiameter bori ontatis perpetuὼ in sis. gulis eurmarum punctir definiendis Uurpata . In deliis qui is Lunaribus minor sollicitudo , quia qub magis
Luna supra horizontem attollitur, elevatur etiam e nus umbrae Terrestris, ejusque sectio apparet major. Summa varietas ex dictis extenditur paulo ultra semiis minutum, quia haec est - pars semidiametri Lunaris apparentis ἔ & Luna in vertiee, ut in Athiopia propior est Spectatori , quam in horizonte tota semidiametro Terrestri, quae est fere n. distantiae Lunaria
Quaνιδ. In Tabula Angulorum in Disto Telli ris axium AEquatoris, & Eclipticae , quae eodem artificio, lichi inverso ordine , construitur ac Tabula D etinationis Eeliptica , nullus iure difficultatem movere potest, quando non solum diligentissimi artifices io , sed etiam severiores Geometrae tam in operationi. bus Seiotericorum Horologiorum, quam in Eclipsum constructione procedunt in eadem hypothesi ac si ricliptica declinaret ab AEquatore gr. 23, 3o , Cum tamen sciant ulteriorem praecisonem a Reeentioribus requiri, quam hic velut supervacaneam non attendunt. Qubd si quis visus sit minutorum secundorum etiam in hac parte rationem habere Illustrisi. Blauis ebinus, in Solutione Problematis Paschalis, exhibet Ἀ-bulam Declinationis Eclipticae ad obliquita: em grad. 23 , 283, 3s', cum differentia etiam in miniatis tertiis 3 non fuit qudd speraret tantam subtilitatem tria Eclipsium delineatione, sed solum ne in praedicta Tabula fierent saltus inconcinni, praebere voluit specini encalculi diligentis M. In bvorbes maxima obliquitatis EeIiptiea a 3 i grad.; sed cur illam b Orbesim elegit, in qua exemplum calculi praeberet 8 an quia in or-
ta Bion, Instrum. de Mathematiq. o P. Simonem in fisa propos. a.
17쪽
sera NT. Ee L. PARI IV, ORD. Do T. dine ad intentum finem est commodissima ρ an quia .eensuit non attendendum vetustioribus hypothesibus , quarum incertae observationes p nee assumpsit ullam, ex Recentioribus ), qui angulum illum quotannis variabilem supponunt. An quia non desunt, qui periodum statuant ejusdem obliquitatis f. , ut tandem ad antiquam sedem sit reditura λ aliis etiam hoc saeculo in propugnantibus in Regiis Scientiarum Academ iis invariatam , & constantem inclinationem ; qui-hug savere videntur Hieroglyphica AEgyptiorum , qui Tropicorum Cui oles veluti, in pavimento sedentes, monstrant ad denotandum stabilem eorum firmitatem. Qigod si reipsa est variabilis , ut probant diligentiores Recentiorum observationes , facili sis est Tabulae levem aliquam correctiunculam adhibere, caeteroquin in taelipsium Constructione non necessariam, qu m nare sine cortice. In Tab. LXVII, Cassinia n. ad obliquitatem Eclipticae gr. 23 , 2s', anni Is o, additur angulus Eclipticae cum Meriistano, & eam variatione unius Saeculi ; quae quando est maxima in AEquino.ctiis, ponitur post ioci annos unius minuti ἀ Uide
Nostram Tab. XIU , pro triplici obliquitatis hyp thesi , seu varietate.
18쪽
Musdem Recentioris Theom, ac Praxis Iera fundamenta , sive consensus nova,
G antiqua de Ecb Uus Doctrina.
S. IV. Veram causam Eclipsium utrisque Luminaris non θη tam AEgyptiis, O Graecorum , Latinorum e Sapienti risus is Fundamentalem Recentiorum suppositionem , qv3d apparens Scuis defectus sit mera Telluras defectio, es Theorema ab antiquis demons tum, licet ab aliis non fine damno ignoratum. origo multotum errorem ex hieo νουθpbici; maia intellectis , qualia snt Caput, O C uda Draconis, Oci Varia sententia cissa paciferania. Thaletis Ectinta: Earum eruis O russur; Gaidem collitatio cum Docta Trina inceno, Obmpiadum , ω U. C. Iis defectio in Sinis .isa an. ant. M. I 6.
I Nnuimus superius multd magis connaturalem totius aedificii molem apparituram, si omnibus constet mjusdem Theoriae fundamentum Veterum Sapiemtioribus innotuisse ; etenim AEgyptii, caeterorum, ut mox Ostendetur, in Astronomicis Magistri, sub velo
fabulae Osiridis in arca sepulcrali vel scapha inclusi,
denotarunt in Novilunio quidem, sive in conjuncti , ne Solem a Luna occultari, nostroque aspectui intrata eius umbram positis subduci , quin interimatur. IaPlenilunio vero , sive in oppositione, quando Lunais deficit incidens in umbram Terrae, e qua egressa luismen , & bolis conspectum recuperat i; quod etiam significabat alia Fabula Typhonis deglutientis alte-C a Tum
19쪽
rum Hori oculum salterum Mundi Luminare , nec mulici post Soli restituentis. Hoc erat duplex AEgyptiorum aenigma de Eclipsibus , quas obumbrationes T bouis , excursiones , occultationesque appellabant, ab eo scilicet, vel per sese, vel per Uxorem Nephthynia causatas. Eorum discipulus Thales ρὶ primus Graecos, sive Ionas suos aperth docuit totum Solem deficere, quando Luva hanc dicebant a Sole lumen mutuari, quo privaretur cum incidit in umbram Telluris) ad perpe udiculum subterearrens . . . . eius Diseo subiicitur , idque in speeulis ad sensum cerni manifesth Dixi aperte, forte enim antiquior Endymionis fabula idipsum obscurius insinuabat; si enim ad Lunam laborantem referatur, ut docet Taulus in primo Tuscul. , eam latere post Latmium Cariae Montem cum ad consopiis tum Endymionem tendet, nihil est aliud, qu1m o cultari ab umbra Telluris, quando ad amicum suum Nodum tantum delibandum appropinquat quam sententiam celebriorem reddidit, si recth Plinius consignavit Obmpiadis XLVIII, anno 4, pradicto Sotis defectu , qui Hahatte Rege factus es Urbis condita IIo, . quae praedictio dum impleretur pax inita inter Medos,& Halyattem Croesi Patrem ; alii siquidem ad aliud
tempus referunt de quo paulci post. Quicumque a nus eligatur plures enim desectus verosimile est αThalete praedictos, quamvis unus tantum fuerit, qui conciliavit Medos cum Lydis Graecorum Mathem ttei M, & illustriores Philosophicarum Scholarum Primcipes, ut Ionicae Tister, Academiae Plato , Peripat lieae Aristitetis, Stoicae Zeno , sive per sese cum ΑΕ-gyptiorum Sacerdotibus versati, sive cum Ionibus e tum discipulis, hanc veritatem quasi per manus accinperunt , Luminarium desectus contingere juxta Coel steΕ
20쪽
Iuv. III, C. II, Couc. Nov. Do T. CUM AN T. 22stes motus constantes, & ratos, quansio aut Luna interposita nobis eripit aspectum Solis, aut quando interposita Tellure in istius umbram incidit Luna. Quod
cum Anaxa oras non admodum grandaevus in vulgus protulisset, edito scripto de Lunae obumbratione, quod primum censetur de hoc argumento publice prodiisse ab Atheniensibus conjectus in carcerem, quo aegrh a Pericle liberatus est. Sed si Areopagitae
in Senatu superstitione tenebantur, ne arcana naturae vulgarentur , quomodo intra sua gymnasia excusari
possunt illi Philosophi, qui ex innovandi cupiditate,
veteri traditione relicta, & manifesta ratione posthabita, Auditores variis, infecerunt erroribus , quos in investigando Ordine causarum enumeravimus p Und factum est, ut Nicias Dux Atheniensium, Perseus Rex Macedonum, aliique anili formidine, & ignoratione verae causae correpti integras classes, vel exercitus, vel opes suas amiserint: In defectibus Stellarum feelera lη,
aut mortem aliquam Siderum pamentes, in quo metu
fuisse Stolabori , O' Pindari malam sublimis ora palames in deliquis Sotis , εν Lana menseta arguente mo talitate . . ob id erepitu dissono auxiliante. Quem morem in extremo Oriente accepimus usque ad n stram aetatem perdurasse, ortum, ut Opinor, ea Aegyptiis in Luminarium obscuratione sistra quatientibus.& Lunae Orbitam , ab eaque Eclipticam in duobus Nodis intersectam Draconum Hieroglyphico adumbra tibus , quorum eaput Nodum Ascendentem, eauda Nodum Descendentem denotaret: ex quo symbolo math intellecto, iuxta vetus insortunium Doctrinae, symbolicae manavit apud imperitam turbam etiam in Sinarum Imperio in prava imaginatio Draconis nigras alas sub alterutro Luminarium expandentis; nec desinunt etiam post agnitam veram Causam Mandarini pro veteri gentis ritu incipiente Solis Lunare defectu in aula genu-