Josephi Quarin ... Animadversiones practicae in diversos morbos

71쪽

coniunctos , qui secundo , aut tertio die aperti pus cetidissimum exhibebant: id quod argumento esse potest, simile quid in internis pectorii partibus quandoque accidere. Phthisis haud facilis cognitu est sub inutium, quod parum tum aegri marcescunt. parum etiam tussiunt, is pectus male conformatum sit . Plaeterea calor principio mitis est d pulsus languidusci tum febricula matu-xino tempore sere evanescit lotiumque vix quidquam ab eo differt, quod sani mittere solent. Neque puta in aqua salsa, quam utpote graviorem. experimento capiendo sis idoneam Hippocrates commenda , fundum petentia certum phthisis indicium praebent, cum fieri possit, ut di, purulenta quae sunt, sputa ob bullas aereas glutine involutas, quin innatentis quae pure carent, ob gluten crasesum admixtum , subsideant . Rectissime experimentum fit tempore matutino , post somnum, cum puta commodius ejiciuntur, neque tam multo muco mixta sunt.

Ex observationibus quoque de dignissimis constat , quosdam e febre ectica praetente, sputisque purulentis, diuturnis pli his eos conjecturam cepisse, at, cum cadaver sectum esset, pulmones plane integros reper

72쪽

In aliis a morte pus inventum est, quod cavo thoracis insederat, quin ulla ejus signa praecesserint . Sic Cl. Porta juvenis meminit leucophlegmatici , subita morte exstincti , qui thoracem inistrum puris plenum exhibuit nullis fere pulmons relictis vestigiis , neque tamen , Cum viveret, ullum unquam morbi pectoris in ' dicium praebuerat. Dissicilis sane curat hic morbus est, testante Forti ob accidam pulmonum naturam,

motumque eoruna perpetuum . Multi omnino

phthisin in lanabilem esse credunt , sed uti Schenkius c contra praejudicatam hactenus naedicorum scholarum opinionem si erit minime in desperatis morbis habenda est . Aurelianus quoque, etsi pulmonum ulcera dis s.cillime consolidari dicat, non tamen insanabilia ea putat.

Curavi inter alios virum, qui viginti amplius abhinc annis gravi phthisi laborabat, unde pedes et abdomen valide intumue

rant copiam etiam non mediocrem putorum ejecerat , adeo scelentium , ut nemo adstantium ferre eorum odorem posset. Tamen ope medicaminum ita convaluit , ut in hanc usque diem vegetus ac torosus supersit.

1lla periculosior phthisis habenda est

73쪽

I motitysi oritur, per vim externam illata, ea ceteris naribus facillime sanatur Quae a parentibus in sobolem derivatur, aut ab schiade, vel arthritide irata est, fere Omnem opem eludit Quae improviso vires frangit extremas corporis partes , inprimis pedes inel ictabili rigore corripit , ea plurimum periculi habet. Nullum unquam vidi , qui si calculos tussiendo jecisset, mortem effugerit , etsi orgagnius contrarium animadverterit. Gravidae, qua phthisi assectae sunt, saepe brevi a partu tempore intereunt, licet sanum ac torosum sic tum ediderint. Cum corpus subita macie extenuatur malum . Qui cibum avides appetunt, neque tamen inde reficiuntur , de iis conclamatum. Ubi in phthisi confirmata desinit expectoratio, viresque indies magis collabuntur brevi tempore exstinguuntur aegroti. Hinc recte Langius d pronuntiavit phthisicum pectus absque tussi propinquam mortem praenuntiat Μalum omen praebent genae roseo colore suffusae prurigo corporis, pustulae rubrae, miliaribus similes pessimum sudores, dejectiones colliquefactae, Quentes capilli.

Vidi

74쪽

C V in V. Vidi equidem sanatos quosdam, qui sputa gravissima , omnino purulenta , ac viridesicentia exscreaverant , sed nullum morti ereptum vidi , qui sputa copiosa aquosa, spu.

mescentia , queis purulentae velut insulae innatabant , ejecisset. Quidam magnam putorum copiam exceranunt, quin male admodum se habeant undo Cl. Voget autumat , foveas quasdam formari saepe, quae in pulmones quidem sese insinuent, at callosis undique parietibus ita obductae sint, ut collectum ibi pus neque penetrare paren Chyma , nec contaminare ullo modo possit. Nunc quae in curanda phthisi notanda mihi occurrent, recensebo. Angli modicas , at repetitas venae sectiones commendant, quo febris, inquinatus cochymia purulenta sanguis minuatur: id prae. cipue illis convenire junt, qui lethorici an. te, calidiore natura suere ne vero actura sanguinis cruditatem , aut hydropem accersat, fricari corpus, d leniter exerceri volunt. Prosunt quidem interdum phlebotomiae ad iij lv. uncias iterato susceptaeci id quod iam Fortis Bonnetus insinuavit, cum pulsus durus tangitur , cum corpus calet , ccruor eductus densus est, aut dolor , tensiove

pectoris percipitur ast ubi pulsus debilis, viresque fractae animadvertuntur vel cum corpus sudoribus dissuit, pedesve in amore sunt,

venae

75쪽

DE PHTHIS

venae sectio mortem accelerat, etsi sanguis insulae instar sero innatans, denta lardacea tegatur crusta Cavendum , ne sanguis tamdiu extraha- tu , donec nulla crusta conspicitur.

De Hae xx. guttas ultra elixi vitrioli anglicani bis , terve per diem pluribus mensibus , annis quandoque cum ructa

praebuit sed haec in phthisi solum remedio

esse videntur , quae post ebres diuturnas inquitur, ubi prava cruoris materies, in integros pulmones translata congregatur , putorumque specie ejicitur praecipue cum vires prolapsae sunt, sudores, atque diarrhaea urgent. Cum vero inflammationis signa apparent, perniciosum id remedium foret. Triginta adhinc annis acida mineralia diacodio aut demulcentibus , ne tussim exasperent, mitigata, phthisicis praebui, sed nullo

prorsus emolumentori quin odor sputorum adeo tete reddebatur , ut vix tolerare eum circumstantes pos ent. Schulgius succo cucumerum , bis die, duarum unicarum pondere dato , hecticos tabidos sanatos vidit . orellus vero cujusdam meminit peponum es curati. Cl. Muget phthisicum cucumeribus cortice exutis, pane bis cocto , medicamenti loco exhibitis ad sanitatem perduxit.

Hae serme tentari possis ut morbo ingru

ente

76쪽

ente , cum febris validior est, cum vires constant , aegrique sitim, aestum queruntur: ac ubi corpus languet, humores solvuntur, alvus liquidior uit , locum non habent. Aerem fixum , respiratu attractum magis noxium , quam proficuum fuisse , certis eXperimentis comprobatum mihi est Neque oleum sphalti bis quaterve per diem a guttis x xiv. cum saccharo propinatum prodest Nonnulli aquam calcis , lacte temperatam, ulceri exsiccando lactis coagulo impediendo adhibuerunt. Ego quoque idem ante complures annos tentavi sed qui inde levari videbantur, paullo post de appetentia cibi suppressa, a quodam ventriculi pondere querebantur opulacum labore educebantur, anxietas, macies augebantur, & omnia in deterius ruebant. Plus etiam detrimenti affert aqua calcis, recens parata, quae, acrior, magis causti.

ca est Quidam sonticulos commendant , alii se- tacea, quorum ope seminam phthisi affectam Hildanus sanatam fuisse refert. Sed haec emo- Iumento esse vix poterunt , nisi morbus a scabie repulsa, sudoribus v. g. pedum nimis

cito fugatis, aut ulceribus consolidatis ortum trahat imo ne tum quidem e re fuerint, si febris major urgeat, aut aeger macie Onfectus

77쪽

BE PHTHISI. sectus fit, cum his remediis corpus magis a

tenuetur.

Pessimo consilio nostri , ac imprimis pauperes oleola , Veluti unguentum mendicorum aut axungiam devorant.

Laudatur a nonnullis in phthisi polygala

senega Duplex in Austria nascitur polygala bubgaris, amara; haec efiicacior ito sene-gae non absimilis a Cel. acquino creditur, quam ejus sententiam sapor, odor herbae balsamicus confirmare videtur. Du amet factis experimentis virtutem polygalae tribuit echicam , incidentem , X- pectorantem sanguinis attenuandi vi prae

ditam.

De Hae eam nec spissitudini inflammatoris , nec diathesi humorum purulentae corrigendae aptam esse docet, quod post diutumnum ejus usum sanguis emissus densa crusta coopertus fuerit . Neque ego phthisicum ullum, solius usu polygalae, sanatum .di, sed

ubi materies purulenta muco tenaciori juncta disicilius excerneretur, aut ventriculus langu

ret, eam vel in decocto N. 9 vel in electua' rio cum aliis remediis adhibui iv. ad. polygal amar unc. s. Syr. liquirit unc. . Sumat tertia vel quarta quavis hora dr. . Nun.

78쪽

Nunquam inde aut vomitum exstitisse. aut largius urinae profluvium , diarrhaeamque

observavi.

Commendatur, in phthisi lichen istandicus , qui secundum et Prosessorem do

et , a quo in ejus naturam ante plures annos me togante indagatum est , oleo, sale acido , multo phlegmate, paucissimis terrae particulis constat cujusque amaritiem par- res gummi resinosae essiciunt. Olaus Borrichius eum anno 1674. istiusci istandici nomine prodidit, atque inter pectoralia locum mereri docuit. Viennae primus lichenem istandicum, cuius virtutem e Cl. Scopoli commentariis didi. ceram, auspicato exhibui , maxime tum , cum corticem aegri non ferebant . Sed neque , cum cortex juvaret, lichene abstinui , quin unum cum altero persaepe conjunctum exhibui. Nuper illum etiam in inveteratis ac pertinacibus tussibus phthisique incipiente salutarem Cl. Her f expertus est Etsi eum saepius inessicacem fuisse non negaverim , nunquam tamen majori in suppuratione , ut Cl. Cullen g asserit, nocuisis observavi

79쪽

Egregium certe lichen istandicus nutrimenia eum piaebet, essiciiqne, ut lac a debili ventriculo facilius, ac commodius digeratur Principio decoctum . o. aquosum lacti mixtum , dein lichenem lacti incoctum propinavi. insusum thei forme non magnam vim a bet , sed si lichen nimium diu coqu*tur , parit amarities vappida redditur de- eoelio. Neque etiam nimis mucilaginosum esse decoctum convenit, ut eo facilius minora vasa pervadere possit. Commendat Cl. Bergius h pulmentum, e lichene istandico , frigida macerato conse

Etum, quo amarities extrahatur cum concoqui facillime possit is aegri etiam, frequentiore vomitu chronico assicti, qui omne nutrimentum ejecerant , illud retinere potuerint . Nunquam , ut quidam voluere , ex usu lichenis istandici di arrhaeam secutam fuisse memini At cortex eruvianus est praestantissimum phthiseos remedium, ejus praecipue , quaa

vomicam apertam consequitur, aut in tenerio

ribus seminis proles lactantibus contracta fuit Tum etiam, cum vel e remittente febri vel

80쪽

intermittente natus est morbus, unica salutiς spes in cortice collocanda est Lewis quidem noxium esse corticem dicit , nec ei venerabilis Tralles favere videtur; ast ego cum Morton , os ehe, Nerthosf, triginta, amplius ania orum usu vim ejus praestantissimam sane, peculiarem Xpertus sum.

Legi meretur Cl. Christiani Jager de corticis poruviani in phthisi usu , quam et Baldinger denuo edidit. i)Nonnulla tamen , antequam cortice uta. ris , praemittenda , aut cum eo conjungenda

erunt.

Ubi pulsus durus , dolor pectoris , aut

calor corporis major animadvertitur: cum tu sis sicca est aut sputa aegre admodum eos creantur .vena serienda est. Sanguinis detrahendi copiam , e viribus aetate, mi , quae praecesserunt , metiri decet . Ejusmodi aegris emollientia propinari debent , ut usu sum storum verbasci .liqui-

Tum enim obest cortex , nec decocta conveniunt, ex herbis pectoralibus consecta, quod iis saepe puta supprimuntur. Postquam praediista symptomata emendantur, decoctum ex agrimonia , urtica , vincapervinca c. in rem faciet. Ubi vero , expectoratione