Commentarius in posteriorem D. Pauli apostoli, ad Corinthios epistolam, in quo non modo sensus apostoli, fideliter et accurate explanatur sed & pleraque orthodoxae fidei controuersa dogmata, ab haereticorum corruptelis, & imposturis vindicantur aucto

11쪽

enim in Paulo, ait, videantur verba plicia. Is quasi innocentu hominu ac rusticani,s qui nec facere, nec declinare nouerit insidias quocumque tamen res exerta fulmina punii res in causa,capit omne,quod tetigit: tergum vertit Uuperes fugam simularistoccidas. Si Paulinae orationis ulmine, ' a praeses Iudeae Festus tremefactus est, culibere de futuro iudicio A castitate dis seruisset Si sermonis ipsius horrificum tonitru, Felicis Dynastς pectus,ita concusserat, ut victus homo Ethnicus, rerumq, terrenarum curis obrutus, multistiteris, ad insaniam conuerti Paulum eXcla

maret; S eiusdem Apostoli imprecatio tanti suit ponderis Vt protinus Elymam

idem scribendosuerit, nemo est, qui nofacile coniiciat, nisi qui plane in Pauli doctrina&disciplina suerit peregrinUS.

Id .certe testari luculenter possent ςmm-i Corinisti, qui unius authoritatis &mi

narum

12쪽

DEDICATORIA.

narum plenillimae epistolaesectione, nomodo incoestuosum quedam, suum ciuem, licet Christianu, diris ante omnia deuotum, a communi sua societate consortio eXcluserunt,sed eorum plerique impudicitiae, saeculi illecebris, rapinis,&flagitiis nuntio remisso, melioris

vitae Viam, summa contentione,sunt in

gressi. Neq; enim minori argumentoru robore, quam sententiaru neruosa gra- uitate scribedo utebatur as istud electionis, quibus efficaciter, quod vellet, persuaderet, eorum in se affectus facile

concitaret, ad quos, ille accuratius scripsisset. Hinc est, quod eunde dicat Augultlnus,plane non esse cunctatum cientiam profiteri,sine qua, Gentiu Doctor esse non valeres Certe siquid eius, ait proferimus ad Q. . exemplum eloquentia,ex iis epistolu tisproferimus , qua uiam ipsi obtrectatores eius, qui permonempraesentis contemptibilempum-ri volebant rauci sfortes esse, confessumo.

13쪽

Quod, gentium Doctor, in hac, quam ad Corinthios posterius scriptam, eX- planandam suscepimus, de hoc aemuli

rum de se iudicio, aperte comm morat. Inde est, quodsicut Paulum,scribendo, eloquentia praecepm secutum non esse dicit-gustinus ita quod eius sapientiam secuta sit

eloquentia,negare non audet.

Ne limirum cuiquam videri debet,si pro modico ingeni mei captu, cui adeo modica doctrinarum Opes suppetunt,

huic tanti Apostoli grauissimae sortiq; epistola, aliquid afferre lucis mea scriptione cogito, cuius lectio pastini obuiis quaestionibus A tractationibus altissimorum fidei nostrie mysteriorum scientia, legum sacrarum sapientia est reserta, quemadmodum in posterioris epistola suae fine, B. Petrus hisce verbis

insinuauit Sicut sebarismus frater noster Paulus secundum data ibi pientiam,

scripsit vobis. Si quis enim consili mei rationes

14쪽

tiones cognouerit,eum,tanqua aequum

rerum iudicem istimatorem, spero hanc operis mei molitionem non improbaturum: Non quod hac probatione,aliquam laboris Mindustri laudem,

velut nauatae a me operae pretium aucuper, sed quo candidius, de meo facto iudicium,qui mea sunt lecturi, faciant ,. Ego, si non omnes, plerasque tamen

DPauli epistolas in Academia Ingolstadiensi ita explicanda sumpsi, Ut collectas, e praesectionibus meis, eXegeses quasdam ad publicam disputationem disere semper proponerem Ad eam rem, Grςcorum &Latinorum interpretum,& eorum, qui de fidei cotrouersiis scripserunt, lectione cum assidua semper opus mihi fuerit, tum ita iacundam,di diuitem Pauli doctrinam semper reperi, ut quicquid ad eius eXplanationen &intelligentiam, omnes magno labore contulissent, in ipsius tamen conteXtUS

medulla,

15쪽

medulla, quasi sub cortice litem conclusa, aliquid utique relictum mihi videretum quod cuiq, obuium non esset, Adeo,ut non multos repertos suisse putem, qui vel sensum, Vel mentem, vel

scopum Apostoli se per omnia esse assecutos, auderent gloriari. Multoruim, commentariis in iudicium laxamen adductis, nouas m scriptis Pauli sententias, nouaq;a recondita dogmata sanae doctrinae consentanea, diuersa diuersis

temporibus ingenia eruerunt, quibus ad religionis Catholica fidem stabiliendam,errores Vero Sectariorum conuel

lendos, grauisti mi Theologi hactenus

sunt usi sed ita tamen, Vt singuli, Veteris&nostri saeculi scriptores, non semper ipsius Paulinae doctrinae medullam sun

tium caelum raptus didicit,&quod primo suae ad fidem conuersionis triduo, non

16쪽

ab homine, sed Domino accepit. Necessarium itaque fuit, ut quod unus, Vel alter interpres siue scriptor non inuenit, subsequerentur alii, qui suo labore Mindustria, quod absconditum sepultumq; latebat, inuestigarent. Hinc tot in epistolas Pauli libri conscripti, tot

commentata editi, tot monumenta ad posteritatis memoriam transmis G.

Quod si cuiq Paulo paulo familia

riori, ad eius reconditos prosundos sensus eruendos, aliquid conserre hactenus licuit, quis mihi iure succenseat,

si Mego, qui quatuor liginti prope

annos, in eiusdem epistolis operam luculentam positi,aliquid etiam adiunXero. Non quod doctiores aut subtiliores eoru lucubrationes no esse eXistimem, qui ante me, in D. Paulum scripserunt,

hoc enim Securiorum est, inter quos Lumerus , Origeni fueronymIcommentaria , mera esse nugar ineptim nequiter nugatur,

17쪽

Marricia.

scumsur Gelanchthonis tonnomtionibis comparentur. sed instar vidua illius Euangelicae, deso dunt at minum, ad Ecclesiae commune gagophylacium aste

re Volui, in quo non solum sumptuose opuletorum hominum, sed& inopum ac indigorum Xigua donaria, Velio

tius Voluntates spectantur a Cur autem huic meo qualicumqkla bori S. V. patrocinari voluerim, hae po

tissimum sunt cauis, quod in priorem ad Corinthios epistolam, editum com

mentarium, Seren Vrincipi Hrdinando εArchiduci Mustria, s c. non ita pridem

hiscripserim, qui cum Ser. V. in nomine 'consentit, ac sanguine, religione, Virtute,amicitia, par omnin9 sic quo cum et iam studiorum communitatem, in hac florent Academia olim habuit. Ita honesta properatio Videatur,si Dr V hos qualescumque industriae meae labores nuncuparem Nam in utroq; vestrum,

18쪽

summae humanitatis, clementia ,&be

nignitatis erga me Xempla hactenus

Ad Ser n.' V quod attinet, iam a pluribus annis, eiusmodi beneuolentia Ser V licet immeritum, me complera est visi eiusdem luculenta argumcnta, singulariter uulgare contendam, non tam Se . V. benencia praedicare, quam me laeti re videar Quid quod ante pau. COS annos, in anonicorum Leodiensium numerum me cooptari curauit 3

Quid, quod superior hyeme, Ut caetera

sileam, cum hac Academiam,bonorum ingeniorum matrem Meducatricem , cum suo Ser. 'stire ac optimo lectomos

Frincipe a berto, Viseret, veteris vitae ibidem transacta memor aedes Maurl-tianas humanillime voluerit Ohone stare, ut suam, in veterem suum Capellanum,&sere domesticum, benignit

19쪽

EPISTOLA

quod olim Panegyristes, Constatinum

, Principem, a pietate, hoc est, ciuilitate, ac in subditos benignitate commendauit iure optimo, hoc de Dr. . dicere possumus. Iustitiam patris atque pietatem

sic imitaris, achequeris, ut omnibus adte conis fugieutibus,diuersamoi, opem,aut contra alio

rum iniurias, autpro suis commodis postulantibus, quas legam parris, Idearis per soluere, idque ipsum gaudem praedicara, qui quid iuste ac liberaliter feceris suum Consantis Gulielmi V. Ser. 'Principis necesse ri)prastitisti Praeclare enim Ser. Vm-

- ου telligit , quod sapienter Leo Pontifex Max Leoni Augusto scribit, Regiam , potestatem, sibi non solum ad mundi regimen,sed maxime ad Ecclesiae praesidium esse collatam, quo scilicet, solidae veraeq; fidei, se cultores, erroribuS, haereticis' profligatis,atque proptignatores Religionis secrorum ac sacerdotum eXhibeant. Nihil est enim, ut Ioannes

20쪽

D E D ICATORIA.

Pontifex ad Iustinia scribit quodlumine

clariore prafulgeo, quam certodes in prin

cipe I Ohil est, quod ita nequeas occasiuisub r

iacere,quam vera religio. Hoc es enim,quod

vestrum firmas imperium, hoc quod vestraretna confirmas Deus Opi MaX Ser.

V. Ecclesiae Catholicae seluam, R mano Imperio incolumem seruet. Ex curia Mauritianae paroeciae. Ingolstadii,

die Theophoriae Coloniensis, XVIII Aprilis. Anno M. DC VII LSer' v Submisi Sacellanus