Orationes quas Franciscus Sanbenedictus ab rhetore suo in nobiles adolescentes ad pronunciandum dispersas collegit

31쪽

c Ergo cum sapientissimum Romano-- tum de Histrionibus, totaq. scena iudiacium teneamus; non est cur illoria exena

Plo quilquam utatur ad presentis aetatia improbi aduersus scenicos ludos studij

defensionem ; nisi sorte ex illorum numero est, qui imitatione aliens cuippin nocentia vocantuenon est quo minus se nici Adolescentes fateantur illorum se amare consuetudinem , delectari congressu, oratione allici, ipso deniq. aspe- ctu Voluptate perfundi quorum nihil est omnino non humile , S abiectum, Mon plebeium, ac seruile, non obscurum, non turpe, non flagitiosum : non conditio, non fortuna, non disciplina, non .mores, non Vita tota, non nomen. Quarenim nota turpitudinis non est inusta , quae corruptionis labes Histrionico nomini non est aspersa P quod dedecusinon haeret infamiae P A militia repellun- tu , ad quam editeri, modo sint hom ines stipendio

32쪽

3s stipendio conducuntur ; nihil est: triba

mouentur; est aliquid: seruitute damanantur ; est tamen parum: eijciuntur ex urbe; non est satis, si ciues inter, S pe stem istam no modo domesticus paries 3 sed ciuicus quo si. murus intersit , nCvel soli, vel cadi communione corrumis pere bonos possint, S tanquam conta gione aliqua vitiare, si non ex humanae naturae, certe ex Italiae finibus exterminentur I ut turpitudo tanta, tam noxia tam facile serpens, vel circumfusi maris fluctibus eluatur, vel ultra Paradisi huius claustra iuga semper horrentia pro iecta in ultimas, ac barbara S terra S re legetur. Et erunt tamen adolescentes

nec illi quidem aut obscuri, aut ignobiule S, qui sui, ac generis obliti, omni abieiacto studio liberaliore, de istiusmodi ho minum consuetudine inuidiam sibi, atq. infamiam quaerant ὸ nisi Brte consuetudo non est, & domesticus prope usua,

33쪽

ab ore pendere alicuius; gestus, ac nutus doctrinae loco habere , ipsima con spectum atq. aditum, perinde ac magi stri', pretio coemere, complorare , armdere, plaudere,& Chamaeleontis in morem ad Histrionum vota colorem, a me ctumq. sumere, ponere, Variare , deni q.

nihil habere sine his aut in vita, aut inusti iucundum; non est scenicis hominiabus consuesse, illisci, se dare non modo mancipio, & nexu; 1ed etiam usu, & fruactu 3 Proinde viderint Scens amatores , qua obseqns scenici voluptatis abstine tia, vel potius abdicatione suae dignita

ti considendum putent . Etenim amicorum ut alia pleraq. ita existimatio com

munis est, & dignitas prope una . Nam omnes similibus, ac paribus delectetur, libenterq. se cum iis congregent, fieriqnon possit, ut amoris vinculo dita spares inter se moribus homines collud entur, quod natura sequatur volunt a spolius

34쪽

6 I potius qua prquertat Necesse profectoi est 1 cenicorum hominum studiosos eos dem prope infamiae incendio conflagra- re. Sensit hoc certh Pompeius Magnusi solo scenico theatro suo minor, qui cum illam arcem turpissimis hominibus, ac

negotijs extruxisset, VerituS iamam, ac melioris aetatis disciplinae l. censuram, Veneris templum theatro inaedificauit,s S opus alioqui damnandum templi titulo praetexuit, & disciplinam seperstitione delusit. Sed esto declinauerit hoc callido consilio Pompeius censoriam in suui'

theatrum animaduersionem : loci quidem , ac negotiorum, quae illic gerere tur turpitudinem, tanquam inscriptione aliqua pronuntiauit. Veneris nomine theatrum satis ipsius rei conscia antiquitas dedicauit. . Quid adhuc eXpe M.tis, aut quiritis Auditores num adhuc Obscurum est ue aut minus intelligitis ,

35쪽

quam optatis , quid negotii geratur in

scena, aut quo tandem tum agentium industria, & labor; tum spectantium studium, S attentio conferatur: cum ipsoAtum,quos arguimus confessione planum sit, Venerem theatro praeesse Nihil tam certum est, Auditores, quam theatrum , ac scenam publicam esse Veneris scholam, in qua 1pectatores non modoratione, & praeceptis ad omnem nequi tiam, S luxuriem erudiuntur; sed etiam exemplo, S re ipsa prouocantur. Nimiarum longius erat iter ad scelus per praecepta,quam ut ab unoquoq.confici pos se videretur; nisi exemplorum compendium subueniret; S segnius Voluptas irritasset animum demissa per aures; nisi oculis quoq. subiecta, vel ingesta potius

usq. ad nauseabundam satietatem eunt

de implesset, ac prope stupore affecisset, Huius vero scitois placita sinit, qu cuq. coeteris non placent, quaecumq. rectae

- rationi

36쪽

rationi aduerantur: ideoque non ciue modo ingenuo sed homine quolibet indigna denique mali magistri malὸ d ceant necesse est Nulla ibi praescriptio

virtutis, nulla rationis moderatio locuhabet : ubi titillatur voluptas, cupiditas irritatur , prouocatur exemplo, st dio aemulationis accenditur.

Indigna quidem sunt hac luce Diniationis , quae ad theatra in Sole fiunt i &merito dicere erubescimus , quae allios spectarc non pudet. Ea tamen opinor est adhibenda moderatio, ut non modo quid nos deceat dicere , sed etiam quid illos audire necesse sit, consideremus Est enim perinde,ac speculsi oratio,quo, nisi suarum que q. sordium moueat, quis V qua utaturi' Age igitur, quae sunt illa tandem,quae aguntur in scena P fortasse magnus regnator poli, ut fallere castitatem possit alienarum matrumfamilias

diuinae immemor Maiestatis, human P

37쪽

6 contemptor dignitatis in belluarum Qu-iu'.generis degenerat formas: hic quidem de Satyro hirsutus, ibi de Dracone

caudatus, alibi de Tauri cornibus cor natus ; ne quid ad contumeliam desit, transilit in formicam, S ante voluptatem liquescit: semper tamen causar, quam forma contemptior; quam idem ipse inter vincula fatetur, quas scilicet amiculas coniugi, quas uxori sorori petilices anteposuerit: & surtiuis amoribus euulgatis insultantem patitur nouerCade exuui3s utriusq. priuigni. Vel Salutinus albo iam capite, & fronte suis laboribus exarata cum aliena depraehensus, non nisi iactatis hinnitibus euolat quadrupes. Aut Mars in scelere occupatus non modo conuincitur, sed vincitur PAn dum narrantur, vel etiam repraesentantur in scena fabulosae antiquitatis Deorum, Dearumq. portentosae libidines; S ad illarum rerum memoriam, vel

aspectum

38쪽

aspectu reuocantur adolascentes, quas altera aetaS, Vt suae consuleret famae Q. Ieniij. tenebris occultauerat, non ta quam exemplis via sternitur in impu-, dentis luxuriae patentissimos campos

Quid hoc est aliud quam vitia nostra incendere, & exemplis, quasi flabellis ,

dormientem sub dolosis cineribus luxuriem entilare; auctores flagitijs, veli Deos, vel Heroes inscribere; & dare, morbo exemplo dignitatis excusatam licentiam ξ Non erat, Opinor, aetati nostrae satis malis suis uti praesentibus ; nisi aliena b tumulis qu0 caret ; aut non sua Vnumquesi, priuatim satis cupiditas ad turpitudinem erudiebat; nisi eam publi- se quoq disceromus; qui ad vitia ingenio , ct natura ducimur; laude , exemplis i. incitati, quid faciemus ξ qui sponte labimur, quid patiemur impulsi P, Accedit argumentorum improbitati gentiu impudentia. Ille nimirum maa

nu um

39쪽

- uum petulantia gestus fractior, totius corporis mollitudo , facies undequa lomendax, siue cum aetate luctetur, ut qui domi vir est, puer in scena videatur: muὸ cum Sole, ut quem ille durius tinxerat, suauius pingat I siue cum sanguine, quem intus alentem ad summas derivat enas: ac, ne cum sexu quOq. pugnaniaum sit, illae etiam, quae cum ma amolim pudoris partem priuatim vendidissent,eam tamen sibi fecerant reliqua, ut erubescerent soris, & dedecus suum latebris solarentur, sexum tandem omnino dedoctae producuntur in scenam hoc uno miteriores,quod in taminarum conspectum veniunt, quas pene solas latebant. Sed quibus unguentiS made

tes, quibus pigmentis oblitae, quibus illecebris instructae λ Pudet reserre quS dicuntur, pudet accusare qui fiunt:adeo prosecto turpia, ut ipsum incubantem theatro aerem scelestis vocibus , tam Suam

40쪽

s qua densa nube Cimmeriorum halituu , j obducant, aut Solem cogant ad tam ini sanda luminis sui radios resorbere. N s mo illa persequi potest plenius, quam,t qui spectare consueuit. Malo ego noni implere, quam meminisse. Quid quaeso: ex hae schola , his magistris referant; . quid inter haec dicendi argumenta dis scant adolescentes Θ quales evadant, i qui tam obscoena audiunt, & cernunt; quibus vel leuis cogitatio non leue aLs fert periculu turpitudinis Θ Non illa loqui discant, non facere, quae audire, ac Cernere consueuerunt non id agitur, Vt posita verecundia adeo sint ad au. dendum proiecti, ut nec secreto, nec

cum pudore aSant, quae publice didu

i At enim illae, quas diximus obscoenutates, veteris sunt scenae propriae, Ut ea xum causa nouum theatrum non sit in inuidiam adducendum: cum illas lata or diu