Commentarius in quatuor libros Hippocratis de victu in morbis acutis / Paulo Juliario ... interprete

281쪽

tuti solutionem ueremesa hieme autem esse suem ram reus erationem:uerum idiote emiten admodum panes calidos i uino nigro oleos madefacto ei, cui uena secata es ad comedendi exhibet,uera sane intentionem obtinuit roborandi seculiatem ut exerciti labores toler re ualeatsed materiam intentione dignam haud quaqua inuenit, nam uinum nigrum plurimam sanguinem glognit, adeo ut superfluus atrs I biliosus, adat, melius autem est uinum Aluum exhibere, re consistentia tenuem etiam urinam ciere possit, sed state minime ncuum quemadmodum magna ex parte contingit, uiner enthasu noua sun nullum fulaum erit sed uel album uel rubbeum uel nigrum, uerum quum aetate antiqua sunt iubo lauas sunt, uero quam minime bibendo pluriamum laborare, rectissime diritum est, nam huiusmodi m itus ratio tum exicrat,tum caleficit suilla autem caro eo modo dicto uigetibus ualidis I haud perperam exhiberetur ed aliorum nullus eam reste concoquere posset quum iam periculum immineat, ne innista caliditas existinguatur, ergo ad hunc modum se habentibus melius ess erre suscunq; recte concoquunt.

huicunque inferiores uentres calidos habent,&acria excrementa renaequalia a colliquatatione ipsis deiiciuntur, sis quadt naualidiquerint ueratro albo retrahendum:sin minus humerace tritici cremorem crassum flagidu,&quod ex e ed nos conficitur ' panes subcineritiose pisces fibrienti quidem elixos non

febrienti uelo assos, inung nigrum ei, qui

282쪽

LI ME Rabsque febre est exhibendum, sin febris adsit, aquam mespilorum uel murtorum uel malo, ru uel sorbaru uel palmatarii, uel floruesitis.

ardore non colliquatione excrementa iras deSci a.

gis proprie dixisset, coriquario enim in eos ob mali,

gnam febrem colliquata pinguedine, seretia tenera carene,βrdor autem in uentriculo prouenit, ab ingestorum,

acri caliditate, ob quam etiam'briunt, huic ergo album ueratrum exhiberi iubet, quod uerbo retrahere demones hauit, sane per uentrem superioremus fio aliquam causam homo ueratr m assumere non posset, dominante acredine,edulia potusq; exhibendum iubet, astringendi refrigerandis uim habentia, adiecit autem edui, etiam exicrantia utrium panes subcineritios, tum pisse a spia his ad hunc modum cum ratione distis, quem superio: rem uentrem diri confiderandum, Antiqui enim inseradam peA superiorem uentrem appellantes omne cibi receptaculum poli divisagma inferiorem uentre nunis

evantur,interdum uero superiorem uentrem uorantes, in quem cibaria fingerimus, ni Aquam uniuersa, quae

post ipsumsunt, 'strierem uentrem aiunt:aliquandoso lauros maestina, nonnua prime plum nolon interiorem uentrem Amni fortasse ergo quaereremus gam dia clarum partium uel quas hoc loookntellestas speraemis munum quippiam lucrari deberemus, quoniam aurem talium inuentio, n hi quidem nos edocti:plus hiss s ira simul et Priamus; quod nonnulla recte diis

rantur, aliqua haud reste,pohusamec utionis curistarem qua utilitate habet eam cito dimittere melius suc

283쪽

mlini semen& triticeam sarinami stabam egyptiam decorticatam,madidam idempta parte amaramel oua semiconcreta assa comedat, usiimilam Sc milium de se coetum incterquae cocta rigeratam edantur:hiss simi. lia tum potus tum edulia offerantur.

Pleris expotores hic melius cum praedi itis ordiunt, hoc etiam in loco de in eriorem uentre calidum habentiis bus=rmom eri exisIimante At nonulli paucis,fieiungentes,bae separatim exponunt, quae intentionem habri humorum malitiam purgandi, caedintemperandi extetmn.di re refrigerandi: sinae quidem ac purgare rentemisperare potes m iniseemen tum Smre,tum refrigerare, arina uero triticea uentemperandi uim obtinet, atque cum ea hordeacea re ite permisceretur quum e refrigere exicret,uerum Sibae Egyptiae moderat refrigerare possunt:oua autem es milamur cra sos humores iagnunt onos remontemperant . At inter edulia milia

effatu digniam exictandi facultatum habet ueluti quoque refrigerandi, Citerum ob humorum affectum parieno itu credine caliditatem; uniuers hic 'igida exhibet. Ad artem,quae de uictus ratione agit, maxime pertinet obseruare cauerem, tum in acutis,tu in longis morbis quemadmodum fibriu incrementa decrementa 3 se habeant, ut tempora in quibus cibaria ingerere uel non ingerere ii

284쪽

CI A E Rete oportet,deprehendi possint quinetia quando ab incremento plurimum distant.

Adurit i. de ui itus rastone agit, maxime perlinere iit partu laete cilli tempus dignoscere,unam menstranem protulit, s tempus id, in quo cibum exhibere opor, eet, ab incremento plurimum disiet, amisionis imaum incrementum appellans:quod non modo in diuturnisue, atram in acutis ueritatem oblinere uidetur, propter quid ergo in diuturnis morbis addidit, quia in his intentio magis manifesta est,ueFrtasse etiam tantum nam in acuet temporis cibis ciens erat indidium, reliditatem ad pedes descendisse, in diuturnis tamen haudquaquam ita n ruriendum de opum decremen tempora raptactare conuenit, in acutis enim morbis eve flare non iis 'Lol timorem releriter si tur acres ionis:caeterum nomnia rentextum ad hanc modum scribunt ad artem quae de alatus ratione agit, obstruare ecuere maxime et ni emt,pumadmodum in acutis haud secus in diuturnis sciare quando alere oportet, aliqui uero huius contextus,nem hoc pacto scrilunt,quinetiam quando plurimum ab incremento disiant,scire, it prster alia qui circa aegrum

nos ore iderare iussit, hoc quoque ipse consulat, At si

quispiam hoc cruditur cum paracularis cibi rempus inis arennone coniungendo, haud oportunum nutrimet prsa

tum nullos dignum esse uidetur. II sConsiderare praeterea oportet capitis dolore assectos ob exercitia uel cursus, uel It incra Ueliae natus uel alique alium haud oportunum laborem uel ob uenerea, quinetiana decolora

285쪽

iletos raucos lienosos,exangues flatuostri liceatussi oppres os sitientes uenarum inclusiones tensa habetes praecordia de laterae dorsum, torpentes obscure uidentes aurium sonitu uexatos,urinam non continentes, regio morbo

affectos,cruda per aluum deiicientes, sangulis neminaribus persundetes uel per sedem uehemeter,uel inflatos uel quos labor admodum infestatenullum medicamelo purgandu,nan in periculo aegrum expones, nihil piuvabisati sporaneas liberationes, iudicia si dieI.

uniuersa hoc in uolumine tintenta , tum ab lardine tum ad memoriam praeparationis modo luteris prodit esse libet ut mea Frthenienti manis flum est, caeterum ne

dixi,haud pauca in eo reste dia sunt, bisus eii non reste diliti nonultifide adhibuerunt, Ni: i quicum3 sibi consc3sunt,s scriptorum,iudirandis ientiam no haes

iant, qu uero hoc in cintextu dicuntur enumerationem

haben asse ituum,pharmati non indigentium,purgari autem e pharmaceri eadem sunt,quemadmodum iam purgare E pharmacare uideamus ergo, quos ab inrtis purgare abnegat, capitis dolore asse to ait hexerauia uel aliquem alium haud oportunum laborem,summatim eos intelligens qui ob importunum laborem rapui uolore molestans, haudquaqua purgandos,n vorinni alite Iabor ei prorsussiunt,quos hoc taempore pro a cerFcris dig*ositioserre nequita Csterum rem adisti aq; uiuem tibi hoc in os commemorabo,suam emper immemorias fruandam consul, revere noliro ad morbum paroto.

286쪽

dolorem uel humorumsuxionem uel tussim mouedo,uelaeiud quippiam huiusmodi,ais deinseps ex hoc cotinuo ad morbos asse ita prsparatione pernitiose proni eua/dum ne cursu morbum gignente uel aliter, id mo, tione ut ne intemperantia uel refrigeratione, uel alia quo alio huiusmodi nullam enim horum quantu ad eius rationem pertinet uehemetem laetorem efficere potest, se siuelibris ab horum aliquo suscitetur, talis earu nuta mero est quae diariae appellantur, siue aliud quippiam fmptoma,paum tempore sisper umeroptarabit, san3 ut dixi, corporis dispositione uncquod hor no morbi causast orensioli propriissime enm huiusmodi causas ocrpsiones quispiam appellare pol fit, non tutermani illa perinde ac saepenumero hi nuncupare consueuerunt quum ab aliqua mani est causa euidem nocumentum in corpore euenit quum enim nurus alius morbosus

asseritus subie itusfuerit te is affatu digna aegritu OGquetur, fastis in curpore nocumenti agens ipsum causa est,scias ergo eum de talibus au is praesentem sermone habere,quae agem ratione cdrpus haud quaqua is ut, quarum unum caput re primu labores sunt, quisvila.rim muliarii specierum, reperiuntur cursus uret pancratia uenerea'irationes eluatio refrigeratio uigiliae irae tristitiae ditimores uenerea quidem Ememorauit Caeretera dimis quaqua easdem uires obtineant, aspirituti dix perturbanti purgatione non indigent, quia morbus iste ob humorum malitiam non euenit uerum ab hisidiis digressus ipse declarauit ea quae prius retulit de celoratos aut proprie exagues nucupavi, quinetia alia

287쪽

ratione non secundum naturam corpus habentes malam loratos uocat, illi igitur decolorati niles Gione indiget, tum exercit,s, tum uinis cultate alii potione , necnon

haud dissimilibus cibar, aucos prsterea subiugii:etem horuni humiditatemfrigiditatems ob delapsum adtutur humorums xum curare renuenit:tum caput tum a

stritas alias partes loralibus remediis existando adholienoso purgatione haud indigere inquit, quod non re fi dicere mihi uidetur, nam si alisu alis, ita istin humoris purgatione indigent, deinceps exangues mem ni hoc es quibus deficit sanguis quavis nondu absq; calore nati effefinita postea flatuostites comemorauu resim iussi oppressos resilientes obscurs interprstan a. quia non declarauit an unu quod perse intelligendum, an ea tria qui una iunt,quinetia ne psi unusuodq; per se dicatur ei manifestu, it in superioribus quos iam oritum es magna enim ex partes aluosos tantu eos appertini qui ad inspiratione aere indigent,at,etia interduinfatos ed utruns hori pisrasc habet causas omne ssi explicare uoluero,longior qua opertatu sit sermo e dei, prster id si onulli ex his uenaes Atione egere uidetur, aliqui purgatione:quidam alio remedio haud secu etia icra tussi oppressi uno asseritu nonsant,nec ipscrimstientes,at eodem modos des ebrietibus sitibundiisermone habet an de his qui bre no molestum uel de ambobus hoc in ore ne ignoramus at quis uni dictoruin aphorismis commemorabo, uniu3rsale deliruetur, in

, quibus ad hanc modum script est si ei qui abipse re, esi, oppetitus destru esto. oris hentriculi mordicatio, et teneProsa uertu et oris amaritudo evenerit, sursum

288쪽

LIAE E Rrbarmatia digere significo et 'o m rum scires

sunt, non aliter fatuos,primo quo me stat, ignoro uidelicet cu uenaru inclusones mi intelligere oportet, qua a snt nonuri esse legat,uerus unu quod I huius

conte tu permutare mihi liceret uniuersa quaecunt i di,

gnoscere utile est, multa uolumina haud quaqua repledodorere possem cinde acetia de dei dictit,ait enim tensa habentes praecordia uater et dorsum torp=nse ob cure uidentis et auriumstum uexatos ri tuam no tintinentes, naris ulis his affectibus causae dis ostioneis haud paucaesint, diuersis curatonibus indiget, quaru aliquae et a pharmam, quod bile euocet, inivrdii indigebui, de his ergo omnibus et praeterea de deinceps dictis nonstentinuas indeterminamsd deteramnationes,mam'FIasc do trinos lava experientia iudicatas in nos Iris comentarbs habes,quae qui, legerit uniuersa ab hoc author dicta iudicure poteris ate una

s pari me mirari qua legitimastissumus, J qui de do,

minas utiles habet,in ea enim cu demo iratione ex claritate et curuis determicatiotubus uniuersa litteris manadam subuersi adhuc moduscripta queadmota cotextui bo in loco propostus,nulla utilitatem praeflant, si enim

abi determinatione intellexerit, imo paucis ad artessem abus errabat:/Junuquodas uelut oportet,determisnabi primo adhorcinuentione hinc nulla ualitate rosequi dignoscet, postea mulas egere uoluminibus ad proerosior cos erationLueruenimuero pleris i hominibus

ipsuadere novicesila manissa uolumina aggrediet ei, rellaqueia uerosus huiusmodi scripta nos ni eumm

289쪽

s missa illi cura haluerut tu ne ea qua scripseruo ire est remus,nes ne quirendo diuinandoq; ab his diEm,multa diligentiam adhibere is flum est.

cxuod si sangulati missio cuipia coserre uideruerer astrinaedus est,atci; ad huc modii detrahedu,defame crutiadu id uinu auferendum deinceps congrua uictus ratione sortientis numidis reliqua ipsorum curabis. Quu heter noluit anguine detrahere oportet quod enipos detraction, fluxusa seuerat'culinicolait, eos autEs msanguine mittis'me cruciados esse,uinus his auferre oportere re ite ectu LFnde Mestra curua uictus ratione medu: Amympiis humidis curaudiauid de Oibus abussanguis aufert, dicit ueritnte haud quail oblimi,*s i nonullis explicare id oportebat Si uero aluus astricta tibi csse uidetur, mollim clysterem adhibe. Hoc unu noes ut litteris madetur, siquid olbus mania fium est. II 'Si uero pharmati opus est,ueratro sursum tu/to expurga sed inferiores partes horu nullo.

Perinde et affectu dixisset in quo b c agere iubet, sermone Duq nulae dicit, aut ergo alii cotexius periit in quo ectum declarauit, uel qui haec stipsu obliuiosui erat, talisq; qualis illi qui tu ab antiquis suspensusa'

290쪽

Et si in pectore supra septu trasuersum assectus ipsum molestat, magna ex parte sedeat, di in

nime decubat quoad uires permiserann diu multa aicalida sedente fricato,st si sub septo, trasuerso in uetre inferiori dolores habet,iacere confert, nullog motu moveri huiusmodi corpori posthabita frictione prodest.

Ex hoc cotexi est rerio inditio, equi posset, tu haec, iussi ora uniuersa de doloribus fripta esse, haec ergo ico textus initio derelicta sunt Erraiepfimo coscriptore, atq; ponearmanri errore:quocircuier no potes, indi itis ueritas expasine i hujusmodi,cuipia emere diutius morari uideamur. II a

Caeteria quae ex inferiori uetreius urinas tus sudores soluunc sis te moderate labuntur parua soluutur,uehementia aute praua sunt, tales enim uel pereunt,uel abs caeteris malis, secundam uaktudinem non adipiscuntur, nahuiusmodi affectus etiam confirmantur.

Etiam ob huc rentextu oerto inditio cosequi lice uniuersa

ab eo insuperioribus scrina, de dolor curatione di ita

Potio aqua intercute laborati Aqua intercute laborat catharides tres abiiciedo ab unaqUcaput repedes de alas terratur in tribus cyatis aquae corsa, B potui detur,m si spinas laborum rauerit,calida amplandas, prius aut ungasi ieiuno bibat panesv calidos ex oleo edar.

Quida medicus audax quc huc contextuli spei praedi'Atassaries a cassaridibus adcita aqua intercuitiabo.