장음표시 사용
1쪽
GO nupEr steum Je duobus iuris interpretandi generibus. Longiorifrta se sermone, quam Magistrum artii iaceret, egi Antister amph*me euarum alterum ruitido decemvirum saeculo ad bo, norem etiam eorum qui ea cultatem tenebant i aut leget, iura duarum Graeciae ciuitatum iri, primis bene instratarum in urbem inuexerunt: quo certe tempore alitnussae,stat perpaucae erant litterae. Ita primi ijdemq; novi iurii prudenter tum exemplit,' β, O co emtinc quasstre mala est iuris inter, pres alii aut boritatibur pro rationum momentis, tum verborum etb , mori 33, id est originationibus ut M. Fabius interpretatur leges triura Pop. Ro. tractabant. Alterum autem Graecia non modo imἱerio, ac bellica laude, sed omni etiam optimarum artiumgloria Romam translata caepit aliquantum essarescere: tum primum Romani aliqua latinitatis elegantia, Z urbanitatis linguam tingere non contenti,transmariniis etiaatq; aduentitji disciplinis eruditi ac perpoliti iuris artem inchoari pr1le didicerunt. Ita ius ipsum in certa quadam genera,is ad aliquam artis s eciem retiere facile meditatisiunt. Vero tandem iuris interpretandi
genere me publice uti mallei roganti mitifcile restonii li bre tibi se,
cunium ut cum optimum perplacere. Nihil enim tibi admirabilius, nesmemoria squα propria es Iuriscon ultorum latenda utilius videri dicebas quam Pges iura Po. RO. artificio quodam et ratione atq; Vt Graecorum doctorum Verbum usurpem Methodo iiscentibus tralere, quae
2쪽
aura lorum sinit a quibusq; antea Velutiscopis i stolutis utebant ν,
quas indigniui erationis prasertim artibur ad ingeniorum et vitae cul, tum a Graecia omnis humanitatis,omniumq; Virtutum sarente reserti ἔ,
O ad Ammum perductis iuris ludia elausiil quod aiunt oculis itares,sfr semper offendebant. Addebas etiam promo in nos amore eiuI ar Uc, iam longo interva o intermiss,ae pene netris hominibus obliti
Reurea aerem.b Restauratorem operorpretium a Por Rom. quam amrbssimum consecuturum nam qui Gneum Flauium ob iuris actae res Vulgo expositas atq; evulgatas ,Aedilem et ara curulem creauit: quid ei se, taciet, qui rationem omnem iuris,ac viam munierit, in quam homines ex tam longo,ac diuturno errore manu deducati Namsne methodo; eronimi O ingeni, celeres motus memoriam nec frmam, nec diuturnam tenere possunt. QEamobre Gaiui Cefit ae V.Cicero duo tan eliquentia, tum sapientia Ro.ocullax omnibus praesantissmis ingeni, mune, ribus tui plurima Pop.ediderunt;nudum nee, dignius,neq, melius pol,liciti erant,quam iuris ciuilis artem, sam tuam mei cohortationem Anti ei Ampli sine,vel potivi iudicium, imperium ebe interpretatur nihil prius habui quam ut tibi quacunq; obsequerer. Itaq; Ego,quia puero ad phil sphos a patre deductu eram,eodem ei pene tem rore Tribo nianeis iureconfultis animum applicueram,artem,qua irsi ius ciuile compserunt iἷbi ij fidem v lji,quibus philophos consecuti,hoc iuris artificium perfecerant sudiose ipse in seni nos riis bolis ignota jam eo, plures annos ita osendo,Vt ingenium destigasse veri ut quam sati Fe videar. Nam dis erendiscientiam,quae ex his rebus, quarum ars nondumst, riem esscere docet ex phil orthontibus cum iureconsiuiti a se sens non inuisa quod aiuntὶ Minerva at ius ciuile adhibuerunt,tege per iura,quae quoniam disterfatis diispata uerant arti cirie digesse
run Vnde merito Jge a siunt nominata quaniloquitem regulis,oge neribui,qui certabis numerata posterunt,rite diuidendii partes om
3쪽
η ι iuris ficile inuenerunt. Generi porris parteiq; sui generis commu mone similes, ecie autem di ferentes, quam Vim haberent dissinitioni
bus expresserunt,eas Vero breues O acute circumscriptas tabulis etiat vi Leunt con gnatat in manibus babemus. Quod artificium e xem
s.;.quorum plenae stat saniecta facile illus rem ris ex scholis eun
tilenam ad te omnium huius gratii iurisperistrumsne controuersa principem afferre subuererer; hoc tantum nocti ii hominibu persuasum e se velim ius non modo hodie artem esse, sied artem boni er equi, qua a quitate,Vt nibit a Deo melius,atq;salutarius humanogeneri datum es, ita tanti boni ioctores O admini iri in magnos non in maximo bonere ponendi mihi videmr.Seil ja inie Us qua nisi certi hominet atali in bonos malevolentia infiscati s semper.n reri et perinde pulcbri coηatas inter sellantur mihi incomodarint,atq; et nunc incomodent dici hercle no potest. Hoc.n. tepore insumma versor inuidia et eo indigniore quod in eo rona pro Θmnaso bifris nostra ridicat e eate domi miratar quodq; ij nobis obtrectant,qui iudicare tactum de alijs,b Usfacere nihil no, runt Quae nam haec per Deum, non stemrori summa iniquitas vi qui in potaneo publice profuis in populum meritis alendi erant, ij pro iure iniuriam pro laude conuicium, pro star o damnum accipianti Sed scito nostros in v idos tela quidem in me erre, sed non erire homine per sonasocratica indutu . Horum maledicentiam svitare minus possumus, at certe quod tua es oris, Vt videoὶVoluntati: ne aculeo: veneficae A res in corpore nostra relinquantite Duce prasabimus. A q, Vt ad ira, Iedictu veniam,illi Legulei. ortes is dijs placet; veterani me iuris Oroneri 9 semper cipulum eiurii sorbillam in omni sermone appellant; opinor, quod Arroteleta via in iureconsuletrum ad sa ingre diar T)ronem me , semper discipulum non raedo iuris sed reliqua,
ruri omnium artium cum Iuliand 9 Solone, duobus omnis sapientiae
4쪽
cile corribus, tam eis ulterum in ii mulo retim haberet,aJbue tamen discerese curere pro teretur. Quid Solent nonne in Versibus gloriatur se quotidie aliquid addiscentem seneni scrit Sorbsae etiam nomen equo animoserrem,s de Herennio Modest nota' caeteris iureconsul iis hoc nomine Vii ii dici lent, Iureeon ulti eni Ibi las mgistros Re, thoricos appellant,quascultate nihil nosrae iuristruientia concedense, atq; baudpio an multo clariore,magisq; plaus bili ysinam mihi aliquanda ser iniquos gloriari l ceret,certe iureconsultum ἐγ oratorem. Me non carminibus vincet,nec Thracius Orpbeus.
Nec Linus,huic mater quamuis,atq; huic pater ad torphei Cassiopea,Lm rmosus Apollo. Pan etiam Arcadia mecum s iudice certet. Pan etiam Arcadia dicat se iudice victum.
eaet a me non tam arroganter decantata ptites Velim quam notis ne ebeodem Vigilio discedam rumpantur utilia Codrii. Deniq; me Veterum nouatorem, probri loco vocant Hacscena est nitus obtrectationis, vitio
mihi dant. quod philosophiam cum iuristrudentia conjungam ii quo de
miror meos Vimperattres cupere Aristotelem rerum omnium humanaruae diurnarum praefantissimum magis trum mihi ruisti e se, quem Ro,
mani iuris auiborem non erubescunt.Sed quod illorum tandem os peri, patheticossuo theatro exibilant.b explodunt in quo Homerum, ais Uirgilium Poetas iuris authores magnoseuore accipiat. Voluta aliquos principes viros non moto Ariplo telis laudatores ,sed sudiosis imitan, rest quem cedo t. Marco Cicerone clariorem quarunt. Is princeps,cui dicenti in Curia, Foro,b concione Sulpiciani iuriserestitisemper et se,rtini, Arigloaelis opes ad Romanum Ora premiam tu minoiem , ieiuniti, aridum,ma umiac quandam operarium Ingua celeri,et exercitata at
tali segi riami eis, ut prasidio Aristote artim artium sartus, 'nicvs hic dis metaria oratoreloquetiaralma Apodonio Molim credimur a
5쪽
Demo leni Atticorum atticismo praripuisse putetur: Quid miti per
illos non tam iuris, quam iniuriae peritos,quam coquat iure cossint, qui,
bus non pectus, sed tantum palatumsapiat Aristotelii bonis sne Apei
bia uti non licebit. Pinnimὸ ille idem Cicero quo iuris Romani condi aere nostri meritogaudent, totam rationem Tosicam prius Gaio TrebatioIureeo ulla de mensa Arso ilia Amptam aequo animo numerarit,
quem probe alias nemurieri quidem suofluendo te, imm ver non 'eultates lum, ei etiam'cultatibus breui lapsurum prostic: cbat, o mi
ram hominum caecitatem, qui omnium bonatum artium, de mei virtutui arum societatem,cognationem , inter se non Vident, cum iam candide omnes boc unun nobis a sentiantur,Vt Virἰvlassic Fcientias omnes ita interjecohaerere talterae sine alterarum tanqua at injuic biis iaceant neen ii aut se erigere posint: Inprinv qi iuris rudentia, qua ex a quibaniscientia consaret,Vnam quandam ' ii tutem cle,is qui unam Virtutem haberet omnes habere, atq; ipsa i 69 inter,se aequalet, pares titis sui e set iureconsultus,eum Grammaticum, Poeatam.Oratrum Logicum, Phiscum, Medicum, Moralem. Politicum, Mathematicum, omni
denis ingenua sapientia preditum e sse nec te es, ius etenim quod artεbani, γ aequi esse dicunt,d Drtiti naturae Genlium, ac Cluitatum commoJis metiuntur, qui vero iurii naturalis vim flequatur, ne ploscorucognitionet qui iusgentium γ' eivile teneant,aut pro lignitate tractent sine politice prudentiae,ac moralis Acultate t in quo soliti homines, irimprudentei non sentiunt f se laboἰlare quod interpreteri volunt,cum a iuris coapilatione, atq; interpretatione artem seiungunt, Hoc etiam baius artis vocabula qua*nt innumera declarant,que qui rite a verbii in sermonis cooetudine postisseparabit, is mediusfilius se ex multis controuers vel potivi perplexi iuris ambagibus felle extricabit. Quoi autem me in Veteribus nouatorem nominant, ii non malis me pungit, qua orines nouor iurii interrretes, tui Accuribue, Bariolis,o Balli iam Ve
6쪽
lusi cornicum oculos confixerunt.Sed qui J bie Arator Vt aiunt oratorem l nam ego te certescio ad hanc cassa dem.b ingenium suo Iare a Iamrum, quas duas res alunt patronos tuendis Reis presare debere, idcirco nunc te rogo asso ecro,Vt quia trio univi tuis, ate, impe
No tam inuidiosim opusbismihi ope ras, tuoq; patrocinios ubleues quo jsdem animis quibus me ad hoc opusseris stime relectantem, ac deliberabundu impa i , segrauiter lac ymi inviderum impetur,s sm te patrono retundere illum istum Arsotelem imitatur,vi O si di cendi)imulaesapiendisummus esset artifex; pro se tamen causem Ambenis dicere refugit: qui patronos bi aduocant non tu ue cauillae dissidere, suam hoc quicquid es, morescere mihi videntur, ius enim, quam uis iniuria nonnunquam debilitetur tamen nunquam extinguitur , sed tet Mest, quod credo.
Victoriae paries patronus optimui. In quo iuxta nostros iure scritos mihimetsatis caui,qui te tum mirabiliter βcundum, O sapientem quod uulare,ae prope trium tuum es patronum inibi ascivi, homines sit quidem hoc tempore Antonium Lau,
reum tanquam Phenicem ad mliane tutescis ius . iniuriam,veritat sese actam viritium atq; vitium,Vicina admodum esse, ac linea pertenui, nec ita mulio firmiore; quam es Araneae Tela diuidi quam non modo tranflire, rarum etia in serrumpere cui vissanequam mile est. nisi Maior aliquisfnes regat/ρ viribus eloquentia,tir prodio tueatur. Et quoniam bulus gloriae iuris interpretandi mihi non tam quaerendas pasesa, qu ni iure optimo parta eodem te aut bore retinenti, Ut in vitiam istorum magi perarem,Vel quod inprimisvividi apsellai, placarem quam quod ne cio quonam meo fato certe quitem in xlici quotidie experior,concitarem introiuctionem quandam perbrevem ad thu
7쪽
el, mitu V is sciorum aureue cera ai nsroi cantus ob gnare, mihi metipsi la tuae Amplitudini quae mihi Virtutum omnium inflar Hl ivelat Umenias canam. Bene vale or me ratrone,O nos defende .
At vos elamos; vanis ita turba sphisiae
Cedite: neu Vestra pulpita vocesnent. qui1 non inuentis;g laniem aster nerur aristis liluti pluuiam streae nectare diabit aquam l
8쪽
PRAEFATIO DE METHODO IURI sinterpretandi Boni Boni, Iussconsulti
VI Rerum dubiarum causissstudiose inquirit, eum quatuor ῆ in uniuei sum Instituere portet. Sunt enim potistimuQuatuor quaestion una momenta, An id de quo agitur siti Quid sit, Quale fit, Propter quod deni sit. Quas quae in stiones ratio nominis merito aritecedit. Ignota enim Vi nominis, vix est, ut rem cui significandenomen inditum est intelligamus , sicuti Vlpianus hi pluribus locis obseruat. Iuri ait ope. ram daturum prius nosse Oportet, unde iuris nonae de scendat.secit idem Philosophus ς Nam de inani disputaturus ante omnia Quid nomen inane designaret ex plicat. Inane inquit locus est corpore Vacuus. Idem etiam in mutationis tra ctatu,& motus primum mutationis significationem aperit. Mutatio inquit significat hoc quidem prius,illud vero post ius. Nec vero tria orandum iuxta philosophoris , ac iurisconsultoru esententiam nomina rebus signi scandis data. Ex quo fit,ut in omni disputatione, vocabulis rerum loco via mur. in is in praesens oculis disputantium offerri s noR A risi. a. Posi.
possunt. Unde nominum,quam Vim habeant, scientia maxime necessaria est. Cuius ignoratione saepe in maximos errores incidimus . Sapienter Marcellus , S Qui non aliter a ius a verborum significatione recedendum dicebat quξm cum manifestum est aliud sensisse Testa. torem. Idem re fert Ulpianus V Si quis in scindi vocahulo errauerit,& Cornelianum pro Semproniano no minauerit debebitur Sempronianus' Sed s in corpore errauerit,non debebitur. Quod si quis cum vellet vestem legare, stippellectilem adscripserit,dum putat sup pellectilis appellatione vestem contineri, Pomponius strabit vestem non deberi Quemadmodum si quis pii tetau ri ap pel lation e ,eleritrum, Vel a ii ricalcum con tineci, et quod stultius es, estis appellatione etia argen
9쪽
mus inst. de leg .R . d. s. t . de hori.
insi. de leg. P . l. verbis legis de verti. sig. .l. Gallus de Ii-
tum contineri. Reru enim vocabula immutabita sunt hominum nisi tabilia. Consequitur prima quaesito, An res sit Nec immerito,nomine etenim rei confiituto , δύexposito recte quaeri solet An ea sit in rerum natura , atm usu:hoc nostri in Centauri vocabulo agitant. Priomo qusrunt , quid haec vov significet , nempe animal dextimis atm sinixtura is partibus alatii , capite erecto, se nomine intellecto statim qucrimus, An eiusmodi animal in rerum natura reperiatur. Frustra quidem in re vestiganda quae non sit laboratur: & ne a iuriscon sultorum nominibus recedamus, si de positi umo alieno agendum sit ubi nominis etymon explicuerimus prius illa qussio occurrit an posthumus alienus sit. Quum enim scientia aliud nihil si quam catissarum rerum certa qusdam notatio Sc cognitio, earum certe qus non
sunt nulla institutio su scipi debet. Secundo loco sciendum quid id si de quo qus ritur & ne a positi umo alie no recedamus quid ipsum si dii initio explicat . Est autem ut obiter dicam )'Alienusi positu. mus qui natus,inter suos prout ingeniose ex Theo, phili institutionibus doctissimus iurisconsulius Lelius
Taurelius Fanen sis vir profecto dh scientia nos ra bene meritus,cui omnes iuris ciuilis sudiosos plurimum debere decet,in aurea illa sua interpretatione ad legem Gallu s animaduertit,interpungit. . quem subtilissim' praeceptor meus k Ronca Gallus resert cuius me di,
scipulum omnes agnoscere maximopere laetor,glorior heteres testatori futurus non est. Ideo ex emanci pato filio conceptus nepos, extraneus erat post humus
auo. qui quum verbis legis institui non posset in quippe qui eo iure esset incognitus a prstore M adiuuaba, tur,cui plenius Imperatores prospexerunt ita ut antea iure honorario hodie etiam iure ciuili recte haeres institui postat. Q Nepotem Verd eκ filio in potestate po si humum moero illo iure institui potuisse nulla dubita, tio est, P siquidem alienus posit, imus non esset quo
niam natus suus haeres futurus es inter suos , ut maxi
mὰ mirer aliquos opinatos fuisse , hoc Gallo Aquilio acceptum ferendum,qui solum instituendi formulam in duxit, si licet ad alienos produci possit, qua de re alias longioribus ut diciturin subselliis agemus ut cultis aliquando contendamus Lelium de praeceptorem eVcipiamὶ qui se iuris choripheos profitentur. Sed vied reuertamur unde digressi sumus ut tota res liquidi
10쪽
vh dijudicetur,scire debemus in methodo a philosophis tradita Duo defendi genera haberi, Unum quod, nom iuis notationem, Latini appellant, Grsci etymologiam, que 3 iuris magistris definitu r. Oratio nominis spira fiocationem exponens: sic Testamentum ' dicitur meu s d. fest
maticis abstemius,quasi temeto absinens τYSecundum t . i. i.h. '''' definiendi genus limatius esse volunt, re subtilius , ut Puta orationem rei, Vt V si a , id es, subsantiam indicantem,ut homo rationale est animal. At P hanc ipsam definitionem etiam duplicem ponunt. VNam essen ii l. Ptiae rei explicatricem quae propria definitio nomina turr . I in Alteram ex quibusvis rei caussis euolutionem. Tertia γcircunscriptionem ex his quae rebus extrinsecus acce ldunt,assum p tam. Propria porro desinitio, oratio est , genus.&differentiam rei continens. V Vt iusima est V .i. i.ς. Gia consalas, re perpetua voluntas,ius suum nicui tri. dolo. Rhuens. Quae autem ex caussis nascitur definitio. Est oratio proprias caussas declarans. At quando caussa
rum genera quatuor sunt, Enicientes , materiam rei co sis tuentes ,rem item insormates,prsterea etiam finales . , DC ausia est iciens,quae ut res si praestat, ut faber. Uomus effiaetor est:nisi magis placet Aractotelis definitio, qui efficientem caussam esse ait, unde nascitur primu principium motus, ct mutationis., materialis illa est. quae cumini rex ea aliquid fit. Ut aes,satile,carnes,&ossa corporis humanI. Perinde caussa informans, per quam res est,quae simul cum materia rem totam absonuit, ut anima rationalis hominis est forma,& figura sa . - . .
tum pos remo caussa finalis,cuius gratia , siue propter qua quidpiam fit, theatitudo hominis,& sanitas po/ itionis amarae. Ex his autem caussis aut uniuersis aut singulis tan in fontibus definitiones haurire licet. Exe piis res illustranda es. Sic ex caussis materialibus do, mus A definitur, ut sit ex lapidibus lignis atqs parti .l.eum qui edeahus compacita. Ius scriptum AE sunt literae, et tabulae, de usu cap. scita placita populi, plebis, senatus , consulii, Pr sto φ .l. ius autem ei r Aedilium exprimentes. At Uero lus scriptum eX uile de lusi.&iu. caunis efficientibus d si finire volumus, populi legem, b S. consat auteplebiscitum, senatusconsultum, praetorum, Vel adiltu inst. deiu .nat.&c. edicta,principum in consututiones ς esse dicemus , ut v g. sed quod preteius iuris esse stores,& conditores quasi enumeratione et pum in s.deiu: desgnemus. sic lex erit. Quod Populus Romanus se inat. Sc.