장음표시 사용
21쪽
s ratio principi j non dicat excellentiam s. pra terminum, cuius dicitur principium: ratio tamen principiati ex usu , ὀe modo loquendi sonat apud Latinos in serioritatem quandam respectit principii: propterea dicunt corres at ilium principit non esse Pri pipiarum: dixi apud Latinos, quia ut notat D. Thomas inuenitur apud Graecos de Filio, de Spiritu Sancto, quod principientur. In hoc autem toti sunt Patres , tam Latini, quam Graeci, ut persectam inter Personas Sanctistinae Trinitatis aequalitatem contra haereti eos tueantur: huic timent ne ossiciant Latini, si unam . personam principium vocent , alteram principiatam . Non timent Graeci: viri q. sapienter : ob diuersum usum eiusdem pene sermonis. Vbi aduerte totam
hane doctrinam D. Thomae intelligendam esse de principio extrinseco : principium enim intrinsecum, quale est v. g. in sunstan- . tia physica , & materia , & sorma non nisi valde improprie dicitur esse id , a quo totum procedit; recte autem id, ex quo primo
Diximus prioritatem simul, & connexionem aliquam requiri inter A, & B,ut A. Iespectu B rationem principi j sortiatur. Neque enim qua libet praecedentia unius ad alterum facit unum esse principium alterali '. Bellum Cretense superioribus annis absolutum piaecessit bellum Ollandi cum , quod nunc est: absurde tamen diceres bellum Cretense principium sitisse belli Ollandici: non absurde autem dixeris leuem aliquam contentionem , siue iurgium inter hominesvῖrius'. partis, belli principium extitiste;
22쪽
De ratione principii, seut Helenae raptus bella Troiani principium appellatu '. Sed neque prioritas quaelibet sussicit ad rationem principi j; requiritur enim, ut non solum praecedat, sed etiam ut in illa serie, siue in il Io ordine , a nullo alio praecedatur. Ita in duratione horaria non recto dixeris, etiam fi loquaris versus finem eiusdein , s cundum quadrantem esse principium talis durationis; quia quamuis secundus quadrans praecedat finem , habet tamen ante se alium quadrantem, constitutivum eius dein durationis horariae. Dices: ad rationem principij non requiritur vlla prioritas:ergo primum requisitum a nobis est falsiim . Probatur antecedens,
quia in diuinis Pater est principium Filij Pater, di Filius principium spiritus Sancti
ει tamen nec Pater habet prioritatem respectu Filii, nee Pater, & Filius respectu Spiritus Sancti . Inio hane prioritatem expresso negat Ioeo citato D. Tnomas; aiens per hoc nomen: Prim&miton sigmficari prioritatem, sed originem. Resp. neg antee. Ad probationem die io
Diuinis no dari prioritatem, nec natur nec temporis . Non temporis , quia aequaliter sunt aeternae, imo eadem indivisibiliter sternitate sunt aeternae . Non naturae, quia Vna
non est causa alterius: hanc prioritatem D. Thomas a Patre , respectu Fiiij, a Patre , di Filio respectu Spiritus Sancti amolitur: non autem prioritatem originis, per quam videlicet non importetur vlla prscelletia unius personae supra aliam, nulla significetur inpe-
23쪽
Respondettir nou nullis dabitationibat. DVbit bis primo, an idem sit in ereatis
esse prineipium , ac esse causam. Dixi In creatis , quia ex dictis apparet rationem principij reperiri in diuinis, ubi non inue- .hitur ratio causae. Occasionem huic dubita tioni praebet Philosophus, qui q.metaphys textu 3. haec habet ri itaque ens, σ et nudi Ridem, ac una nattara sunt , proptereae quoi se inuicem sequntur aquemadmodum princi- pium , Ur causa: sed non quod una rarione significantur. Quibus videtur diserte affirmare Philosophus, principium , & causam ad conuertentiam dici, sicut ens, & unum et Iadeoq. & omne principium esse causam, de
Cinnem causam esse principium , sicut omno ens est unum, & omne unum est ens.
Ex alio capite idem Philosophus s. de
Generat .animal .cap. 7. ait ad rationem principi j pertinere: πι ipsum quiuem causa Amuliorum , sed iasius nutra sit superior carmsa, eui si subdideris : sed ad rationem causae non spectat, ut ipsius nulla sit superior causa: statim inferes, ergo aliquid requiritur adtationem principi3 , quod non requiritur ad rationem causae:& consequenter principium, di causa non dieuntur ad conuertentiam. Minor est manifesta, nam ignis P est causa ignis C, habens ignem A causam sui:& in creatis datur series infinitarum eausarum sibi inuicem succedentium, ut inductione eostat enu-
24쪽
De rati e principi Smerando ab Adamo usque ad ultimuna, qua ex eius ueni stirpe nascetur. Praeterea idem Philosophus s. metaphys, cap. I. post enumerata varia genera princia piorum'. dicit: Toties a item car a qrtoque dicuntur : Omnes namq- caresae principia Atque aduertendum est ibidem s upponere Phi losophum se rationem principa, ad T quate suas in spec:es diuisisse:eocludit enim: Omnibus latur principiis commune est esse Erimum, undc, m. quod dicere non posset, nisi supponeret enumerata a se omnia principia . .
Respond tur ex his omnibus apparer zPhilosophum rationem principa j, bc catis. modo in maiori , modo in minori amplitu dine accepisse. Si accipiatur nomen cauta secundum quandana restrictionem p dicetur minus o si secundum quandam amplitudinem - dicetur magis late patere : secutiduu Vnam acceptationem .dicetur,secliduni aliam non dicetur ad conuertentiam cum principio. Vbi Philosoplius dieit principium a Scausam ad conuertentiam dici , causam acci
sit in maiori, ubi dicit non coia uerti, causam accipit in minori amplitudine. Ad illud ex s. de Generat . anim. ubi nimirum dicit delatione princrpij esse, quo sipsum qixa dem causta sit multorum, sed ipsius nulla sit superior causa , dic Istallosophum ibi non loqui de principio ut sic, sed de aliquo prino:pio, quod sit simplicitet , di
absolutu primum: principiis autem simplici ter, di absolute: prima non datur aliud priu- cipium : sed neque causae simpliciter abiblute primae datur supelior causa. Imo peg
25쪽
hoc ipsum , quod iam principium , quam causa sustineant rationem primi ; excludunt in ea ratione , siue in illo ordine, quodlibet . prius se. Diees: Privatio non est causa ι & tamen, Philosopho , di Peripateticis communiter
eponitur inter principia corporis naturalis: est enim familiare Peripateticis ponere corporis naturalis in fieri tria principia: materiam, formam, & priuationem: duo in tacto esse: materiam, & formam. Resp. Philosophum a P. metaph. textu IC. etiam priuataoni nomen causta importiri; bidicit: Tres igitur car se. Ur tria ,r otia :materia,forma, Ur priuatio. Dubitabis secundo. An quaecumq. dicuntur principia, di sunt entia positiva, sortiantur etiam in rigore rationem causae. Qui sic dubitat suppponit rationem causae non sumaris oro se , quando tribuitur priuationi adeo l. improprie sumi , quando ita ample
accipatur , ut conuertatur cum ratione principi j. Ratio autem dubitandi est, quia in multis, ut obseruat Suareχ, usurpamus nomen principaj, in quibus non usurpatur de nominatio causae: puta Aurora rccte dicitur principium diei, nec tamen dicitur causa, diei. Item Petri habentis plures silios primogenitus recto dicitur principium filio rum: cum lunaeen diei nequeat causa fit Lorum eiusdem Petri. Resp. principium in utroque casu allato idem significare, ac initium. Aurora euiui.
cst initium diei, dc primogenitus inter filios Petri est initium sobolis, hoe cit filiorum ciusdem Petri. Certum ell autem init um,
26쪽
M quamlibet partem cuiuslibet totius esse causam intrinsecam eiusdem: &consequen-Nrr & Aurora , cum sit prima pars diei, est causa intrinseca diei,& primogenitus Petri, cum sit pars intrinseca toea iis prolas, ea causa intrinseca illius totius. Denique satis apparet e X diactis, prin-eipium secundum,totam suam latitudinem acceptiam non comi erit cum causa: nain.
in diuinis datur ratio principi j,cum non detur respectu diu inorum ratio causae. Hinet D. Thomas ait principi una communitio esse quam causam, sicut causa est quid conam unius quam olem tum, nam onaris qui' dem causa principium cst , non amem. omne principium causa: sicut & omiae Elcincti tum cst causa, non omnis causa clementum: quod si omne elementum est causa, Sc omnis causa
principium, mani stum est, quod omne elementum est puincipium . Propterea pastini consul a reperies apud Philosophi up , & Peripateticos nomina elementi, & principi j. Uide autem ne nomine elementi intestigas hic ignem, acrem, a quana,& terram; luze
ta inena Vulgo quatuor elementa voetani Ur ..
Per clementa enim debes intelligere ea, qu per inexstentiam sui constituunt quod beleompositum. Hoc modo liners,quibus qu*libet vox describitur,eiusdem vocis elementa dicuntur. Dicit igitur D. Thomas quod
cinne quidem elementum est causa , intrin- seea videlicet, rei cuius dicitur elementum non autem omnis catari est elementu quandoquidem prarier causas intrinsecas , maleriam puta, & sormam , dantur etiam caus a P ri bis eat, puta ericiens, dc sinat s.
27쪽
a a Di put. 2. Dices: quodlibet elementum est priuiuia pium: quodlibet constitutivum intrinsecutavest elementum : ergo quodlibet eonstitutivae Mitrinsecum est principium : ergo quodlibet instans construens horam Aelf principium
horae A e sed tam ultimum, quam primum instans horae A constituit horam A: ergo tam ultimum, quam primum instans horae Λ est principium horae A. Hoc autem est ineptum
Resp. hoc nomen: princilium in motui idem sonare , ac initium : tam autem Vltimum instans, quam primum non esse initium horae; manifestum est. Ex hoc paterid argumentum . Omne constitu thium est elemense eum; sedmon omne constituti uitur est initium . Porro quemadmodum hane vocem amor resolvis in sua elementa, dum resoluisin quatuor caracteres, quibus componiture: ita horam resolvis in sita elementa, dum resolvis in instantia , quibus constat. Mal , adtem usurpas nomen principij pro quolibet instanti, quia ex modo loquendi, in teni pore, & quolibet motu successivo principita accipitur pro initio . 'quamuis non magis primo, quam ultimo instanti conueniat est eid, ex quo fit, & est talis motus e uno.Verbo dicere postes: quodlibet in statis est princi
Piam acceptum pro initio: nego . acceptum. yzo intrinseco componenter concedo .
28쪽
De princip. intrinse cors. natur. I 3
De principH intrinsecis corporia
. Desinitur principium intrinsecum V exis mina tir hoc dictam. Ex nihilo
professo . Intrinseca definit Philosophus i. Physic: textu q2. Oportet principia neque ex alterutris esse , neque alijs . sed ex his omnia : hoc eu principia intrinseca cui illibet rei sunt ea, quae nequo ex se inuicem, . neque ea alijs; sed ex quibus omnia fiuiit. Desinitionem hanc, si accipiatur ut sonat, i ta sufficientem osse contendidi Hurta lus; cum etiam ad principia extrinscca extendatur . Et primo quidem principium cxtrinsecum si sit primes m , .Oportet non esse ex alio, ut supra dictiim est ex Pirilosopho An autem etiam ipsi rigorose conueniat, ut alia sint ex ipso , alti Physici grammatico certant pugnam in liriueities inter particulas ab & ex: aientes respestum rei principiat ead principium extrinsectam, praeca puc autem ad priucipium cssiciens non recte explicati Der particulam .ex; sed dumta at per parti ciculum ab .
Uerum tamen Hurtadus ipse litem triue videtur dirimere , dum dicit e S Luangelio :
29쪽
perfidis & rebellantibus: Vos ex patre Diabolo estis. Vbi particula ex significat respectum ad principium eae trinsecum . Et quia possem aliqui ab Euangelio ad Grammati .cam appellare; ideo etiam Marcus Tullius .
pro particula ex inuocatur; qui in tertiaTu:
sculana et princi ij , inquit, nulla est origo
uam ex principio oriuntur Omma; ipsum are, rem ex re nrilla alia nasci potest. Nos vero inutile putamus, haerere ram diu in particula ex . Dicimus igitur pti ucipia corporis naturalis intrinseca e se, quae neque' ex aliis, neque ex alterutris, scd ex quibus omnia, ut inexi stentibus sunt. Per hane particulam ut inexstentibus totam contro- . tersiam de particula ex resecamus etiani Sorrim respectus ad principium extrinsecum
squa fori possit per ipsam: nulli tameH e 1 it inseco conueuit esu id , ex quo inexst Pint aliud fiat. Axioma autem in titulo poΚtiem , ex ni-bi o nihil bret, Ur in nihilum nihil ret eri il&rvconsentientes de sui veritate habet Philosopb timidi Veteres, cum quibus Philosoph usdisputauit. . Facile tamen est , ut in errorem Ysdiscat incautos ut re ipsa induxit ex ve eribus non paucos. Senius axiomatis non est,
nihil poni in natura de novo, quod non e Naliquo constet sibi piar existente : sed . sensus est . ea quorum Philosophus hic , & veteres principia anquirebant; necesiario ex ali
quo sibi praeexiste me confari. . Inquirebant aut cra principia eorum omnium , quae sensu te 2e oriuntur, & occidunt, hoe cst omnium
6 5 Pt uni gederabilium, dic si rupi ibi iura.
30쪽
Hoc agitur pinito tu It op Inoo latis communis inter veteres omnia componi ex atomista
hoc est corpustulis quibusdam in driti sit,ili
hus, qui diuersimode inter se composita, diuersas, quas videmus substantias, consarent: iHanc autem combinationein seu motum illum, per quem praedicta corpuscula Combinarentur alij casui,alii Menti cuidam omnia gubernanti adscribebant. Plerique autem corpuscula huiusmodi Dutauerunt aeter Da; praeter entia autem seir libilia nulla alia dari. Errabant in utroq ac iam & praeter sensibilia necesse est alia multa admittere . Vt ostendetur in loco : & Mundus ipse,&quidquid in mundo est, temporale est , non au
Inter caeteros autem insignis csb error Democriti, qui omnia casu fieri asserebat.Conistra hunc non sollim Augustinus in libris defetuit. Dei; sed etiam sapientes ex gentibus, tamquam contra delirum senem inuehuntur: anter quos legi potest Marcus Tullius de natura Deorum . Profecto nemo sapiens dicue Homeri Iliadem sactam ese eae casuali, &fortuita congregatione omnium charactersi, ex quibus constat : sed omnes in ea, admirabile Homeri ingenium recognoscunt, a Gnotam eleHanter, tam sapienter praedicta Ilias compacta est. Ab Homeri Iliade animum transfer ad admirabilom structuram Unive: si; & vide an in animum sap i entis cadere possit haec insana suspicio , totum videlicet
hunc Mutidum ex atomorum concuet siti sortuito natum e sie . Idem argumentum habes in Pictura, in Palatio , di an quolibet alio. buuismodi. Idis at umenti etiam Gental Si