Dicta notabilia siue illustriores sententiae ad excolendos mortalium mores, & vitas recte instituendas, ex Platone, Aristotele, & alijs quampluribus selectae, quorum nomina in fine operis inueniuntur

221쪽

ARIs Τo T. LIBRI significet aliquid alteri

Manus,est organum organoru. tex.

Necesse est,intelligentem phant mari speculari. rex. 39Natura, nihiI facit si ustra, n5 deficit in necessariis, nec ab udat in supei fluis. te.4 sNecesse est , omne quod vivit habere animam vegetatiuam, a principio usque ad finem. tea. 39Ne cesse est oe animal,liet sensum. te fio

Omnia que fiunt,fiunt ab ente in

Omne ens, veIsensibila, vel intelligibi-

Privatio,cognoscit ur per habitu tex. 2 sPotentia in eodcm indiuiduo, praecedit actum, sed simpliciter actus Praecedit potentiam. teri. 27

nihil so1tit, nihiI addiscit,nec intel

Sicut se habet sensus, ad seii sibiIia . ita antellectus,ad intelligibilia. ira. 3Sensus non est sine coi pore. intesiectus vero est sine corpore. tex. 7S icut se habent sensibiIia,ad sensum.ita rhautasnia ad ininiectum te , 3 a Senian

222쪽

DE ANIMA. IIo sensus, tactus est primus sensum, quia

sine eo,non potest esse animal. tex. Is Tria,requiruntur ad motum animalis. Inouens, motum, dc organu motus te. 64Cemmentator in eundem . ,

Aristoteles, fuit regula,& exemplari quod natura inuenit,ad demonsi an dum ultimam pei sectionem humanam in mainteriis. com. Habitus est secundum quem quis p - . test agere, quando vult. cOm. ιη Inici lectus, non est corpus, nec virtus. incolpore. cona. Intellectus, est unicus in omnibus hominibus. cono s.

Intellectus, primo intelligit singula

Iri propositione negaritia . intcllectus primo diuidit praedicatum a sit biecto , dc postea componi ea. com 22. Intellige e . est recipere intellis ibilia. abstrahe e vero, est potentia in ilis' bilia facete, actu intelligibilia. cona. 8 Intell/cius pollibitis, est ultimus iri or dine intelligentiarii ab si actaria. com 39Maximii, sermo, dicit vi csscies prancipio.

223쪽

ARISTO T. LIBRI

, Nulla forma est liberata a potentia simplicur nisi prima sol ma, quae extra se ni hil int Pip t. com . s. Nihil agit, nisi per suam forma .corri. 18 omne recipiens, dicitur esse denudatu tis natura recepit. com. Passio non esse nisi materia esset co 2- Probabilia secundum totum, non possunt esse salia. com sPituationes. cognoscuntur per cognitionem defectus habituum. m. 2s Quando sensibilia adsunt, imagines eorum representantur intellectui, loco sensi' bilium. com 39Res uniuersalis,non mouetur. com. 8Scire actiones animae, est prius apud nos, quam scire eius substantiam. eoin.I Sermo, veteribus in rebus difficilibus est necessarius. cOm.1 Species humana est aeterna. e m.sr Vnivei salia, non habent esse extra animam . sicut voluit Plato. com. Is Virtus concupiscibilis, non inspicit contii stationem, contingentem in futuro. com. ue 3 coo, si

et os et,

224쪽

i Auditus, magnam parten, consert adi intellectum. dc pi udentiam. , Caecus a natiuitate, est sapientior mu- i io, d surdo. i t Cerebrum, est pars humidior, dc stigii dior partibus corporis .i Cor est Oppositum cerebro. l. Color, est extrcmitas perspicui inco s p e terminato. Fumus carbonum,facit hominibus gras uitatem capitis., Gustus,& tactu'sunt sensus necessarii. i auditus vero, olfactus, re visus, sunt pro- pter inclitis. tibus vita. i Infirmitas,& sanitas, non insunt carens Intellectus,non intelligit,quae exteriusi sunt sine sensu i Man festius est nobis genus saporum, i m Odosum. , Naturalis philosophus est, de sanitate, . di infiimitate prinopia prima i . uenire. t . Naturali 4 philosophus, sinit considerationaem suam ad ea . quaesu .it de consideratione medicinae. Et medicus incipit ab . de coi. udciatione . tusAlis.

225쪽

Necesse est, quod animal,secundu quod

animal, habeat sensum. Omnia corpo i a. colore participant. Odor, est fumalis cita poratio. Odoratum peiorem habemus, quamolia animalia. Omnia nutriuntur dulci. odorabile in quantum odorabile. non eonfert ad n uti imemum , sed bene adi Mnitatem. Operatio non est sine virtute.

Sermo audibilis, est causa. disciplimae, non per se, sed per accidens.' Sapor est passio facta in humido a si eo, alterativa gustus de poteria ad. actum. Solus homo sentit,dc delectatur in odoribu et florum. Tactum habemus, certiorem omnibus animalibus. Uisu, , attribuitur aquae perspicuae . ideo potest recipere species colorum. Uirtu- visiva, non est in extremitate oculi, sed infra oculum.

Commentator in eundem.

Anima bestialis in corde existens , non impedit actiones, natu lae. Aitifex,

226쪽

i Artifex,qui potest assimilare senaturq, secundum suum post e, semper est melior. Ars, semper insequitur naturam . Auditus in nomine, est via ad discipli

l . Color causatur ex commistione corporis lucidi cum pellucido. Color albus,& niger, sunt elementa co, lorum mediorum.

Disciplina,non redditur, nisi per loque

lam. i Formae sensibilium . habet extra animam esse corporale purum in anima eme, spirituale putum, in medio esse, medium inter corporale.& spirituale. Homo, inter omnia animalia est melioris laetus,& maxime cutis volae, & maxi- me cutis indicis. Insti umentum odoratus,est aer impontus naso. auditus vero,aer mpositus auri.

ille qui habet palpebram crassiore, ma- gis inspiciet a remotis. Inst umentum gustus, est lingua,tactus vero, caro.

Ignis n/pia lucet per se, sed dum aduna: alteri coipori. Intelli

227쪽

Intelligere. quid verba cgnificent,nqnest ipsius auditus , sed intellectus . . t . Lingua nullum saporenix habet actu. Lux est peffectio pellucidi, no termin ii color vero, pellucidi terminati. est enim insupei ficie pellucidi terminati. Loquela non redditur, nisi per auditii, Natura, non vadit de opposito ad oppositum sine med ijs. νOlfactibilia. , sanant cerebrum frigidupropter calorem sumi. Palpebrae positae sunt super oculos hominum. ad coseruationem eorum a rebu*extrinsecis, sicut vaginae gladijs. saporis plena in acto, sunt humida.. Saporis plena vero i potetia, se ni sicca. Visus , 0bscuratur in locis sigidis , in quibus fuerit nix, multa aqua,*cons,

De memoria, o reminiscentia iber. I icosuetudo, est tanquam alicia natura. Eorum, quae fiequenter intelligimus, cito reminiscimur. iInteli gere non contingit sine phantas

Memoria magis valcnt, qui tarde tacipiunt

228쪽

. Reminiscentia vero magis valent, qui velociter recipiunt. Memoria non est staturorum nec pia , sentium sed praeteritorum. Vnde sensus, est praesentium opinio. seu fides sutulo. la rvm di memoria , piaeterit Olum. Memoria, non est in his, qvie sunt in

multo motu.

' Meditationes, memoriam seruantii ni reminiscendo. ii Meditari est speculari aliquid Dequenter,ut imago est alicuius, ct no securi se. Omnis memolia, est post aliq1 lepus.

Pueri,& multum Senes sunt in mi mores, propter nim um motum accidentcmi, corporibus eorum' a bardam semel viuentes magis memois ria tenent. quam alia si equrn te . . ' Reminiscentia. tantii hominibus inest. sed memoria,multis bilis an malib' inest. Commentator in eundem. st Bonitas memoriae, attribuitur iuuenj- tu, bus.'Cerebrum siccum, est pauc e receptio- ό nis,di multae rememoro minis . lit n. dum xcio eerebium, est contrarium. ii P coii scr

229쪽

. ARISTO T. LIBRI, Conseruatio, est nobilior rememora

Homo. in pueritia multum amat sor- multum miratur in ieis. Rememoratio, est conseruatio abicite S eruatio vero, est rememo alio cos tinua. Rememo i alio , ωrmae facili redu ctionis inuestigatio vero, formaed sticilis ireductionis.

Cuius est potentia, eius est actus... Cor, est principium sensus,dc motus in

Cor , est principium venarum. et In λmno.fir propulsio caloris ad int riora animalis . Viala superiora membra. dc exteriora , in somno sunt frigida. interiora vero,in seriora sunt calida. l ocu , sanguinis.sunt onae. Necesse cis oe; quod vigilat, dormire. Nutrimentum xltimum, omnibus habentibus sanguinem, est languis a natura, di non habentibus sanguinem,proportionale sanguini.

oia animalia staguinoletia, habet con

230쪽

Quin naturam. quod cum excesserit tem-Pus, in quo possint aliquid facete, necesse est eos langui se ere, & illud non facereia otiantis, est ligamen luonini v sensum. Somnus , est requies data animalibus, propter olutem eorum.. somnus, assimilatur epilepsiae. Somnus . causatur ex vapore cibi qui vadit ad cc rebi um, uec si igefactus, dicen.

Vigilia, est solutio sensuum. Vinum bibere, no conuenit pueris,nec ει tricibus eoium, quia nihil differt ru e ros vinum bibere, di nutric6. Capitis de omno. Iachrasin sibilia. In 'ecubs valde puris si Mulieres menstruosae superuenientes afui. ciant, in eorum superficie fit nubes sanguinea, A si noumn est sipeculum, non facile est abstergere maculam illam. si verorcinoe,facit