Dicta notabilia siue illustriores sententiae ad excolendos mortalium mores, & vitas recte instituendas, ex Platone, Aristotele, & alijs quampluribus selectae, quorum nomina in fine operis inueniuntur

201쪽

A RISTO T. LIBRI

ema.& fulmina. Pluvia fit in frigore non valde intenso. nix veroon valde intenso.Quia frigus: valde intensum congelat vaporem illum dispositum ad formam aquae. antequam sit eompleta in omnibus partibus eius natiara aquae, de graue fit per congelationem, dc descendit. cap. Limsecundi. Auster est ventus aestuosissimus, 3c magnitudine,& spiritu,& flat a locis siccis de calidis. cap. 1 Aquae hyemales, fiunt maiores in nocte,quam in die. cap.Σ Boreas,est ventus vaporosus, flans a locis frigidis. cap. IIIumidum,non est sine sicco, nec sicea sine humido. 'cap. 2Terraemotus , causatur ex vapore tefrae incluso. cap.2Vbi terrae plurimam aquam suscipit,ibi est necessarium fieri plui imam exhalationem. cap.2o commentator in eundem. Antequa audiatur terraemotus auditur

202쪽

Nubes,& uniuersaliter mutatio in aere, praecedit generationem ventorum. cap. 2Terra cui appropinquat sol,fortiter cal fit post recessum Solis:& hoc est proptet fortitudinem passi recipientis propter fortitudinem agentis. cap. ΔLibri totai. Duae irides possunt fieri simul , in eadem hora, & non plures. cap. zSoli colores iridis, ton possunt fieri a Pictoribus. cap.ntibri quare . Animalia,non habitant igne,& aerem,

sed solum aquam,&terram .Quia aqua,deterra ante deuictae sunt a materia corpo erum eorum,sed non ignis,& aer. tex. 2. Digestio,sit a colore naturali. tex. I Generatio, simplex & naturalis est permutatio ab his virtutibus, cum habeant rationem ex subiacta materia unicuique

naturae. tex. 2

Non mortuus,non est homo,nisi aequi

Oia elemeta putrefiut. praeter igne.te. soppositoru oppositae sunt causae. te. IPutrefactio.est corruptio queda in uno

203쪽

quoqui humido, proprie secundum nataram caliditatis ab aliena caliditate. tex. 6. Qualitat cm clementorum duae sunt aqliae, calidum,frigidum di duae sunt passiuae.humidum,& siccum. in Piologo. Unumquodq; entium naturalium, determinatur quadam operatione propria, inquam cum potest.dicitur tale dc in quecum non potest non dicitur tale nisi squivoce, ut oculus mortuus, vel oculus non potes videre, ut lapideus, vel terreus.tex. S commentator in eundem. Calor natus alis, cocludit. dc retinet humiditatem naturalem. Et ideo cum calor naturalis recedit a generato tunc ipsa hiamiditas propter absentiam cotinentis dis soluitur. dc arescit ipsum generatu. com s Digestio hominum morantium in te

ris frigidis, est melior digestione habitan tium terras calidas. in Prologo. Deaestio. est ectio gnati. in Prologo. Effectus,augentur ex operante in quie

. Fortior digestio fit in hyeme, quam in

aestate. in Prologo. Frigiditas existens in materia humidaia exsiccat

204쪽

i DE ANIMA. , Io Iexsiccat per accidens. existens vero in si ca, exsiccat per se. in Prologo. Gene tio , sit per calorem naturalem corruptio vero, per calorem extraneum, frigiditatem. in Prologo. Prima operatio caloris extranei in corporibus, quibus accidit, est indigestio , vel combustio. in Prologo. i Prima operatio frigiditatis existentis in materia humida est,humiditas, existentis vero in sicca est siccitas. in Prologo. Siccitas producitur a calore primo, dc per se. , in Prologo.

De anima tib L Litiri primi.

. t Anima, est principium antiis alium. te. 2 Aliorum alia sunt principia. t .s Accidentia. magnam partem conferunt ad cognoscendu ipsum. qS quid est tι x. i t m gnitio animae, est utilis valde ad co gnitionem cuiuilibet veritatis. teX. 2 Intelligere,vclest phantasia. νel non est sine phantasia. Icx. io Naturalis, in diffiniendo accipit ia' a te riam logicus velis, formam. cx. 36 omnes palliones animae, videntur esse

cum corpore. rex. ι

Pi incipia

205쪽

ARISTO T. LIBRI

Principia rerum diuersarum, sunt diuer

Principium omnis demonstrationis est ipsum, quod quid est. tex. io, Quidam magnis passionibus non mo. uentur, quidam vero , paruis mouentur, di quidam, nulla causa imminete mouenteX. r ΤScientia est bonorii honorabiliv. tex. l l Vniuersale aut nihil,aut posterius est ipsis singularibus. tex. s Commentator in eundem. Artes, non differunt a se inuicem , nisi vel demonstrationis confirmatione, vel nobilitate subiecti. cOm. 1 Animalia , sunt nobilissima corporum generabilium,& corruptibilium ...com. ΣActus,de potentia, sunt differentiae valde oppositae. dc reperiuntur in omnibus piaedicamentis. com.5 Anima secundum Platonem est d:uiihil is subiecto . ita quod uirtus intelligibblis,est in cerebro , cocupiscibilis .in corde. di nutrit tua , in hepate. Aristoteles autem, vult eam esse indivisibilem subiecto. sed diuisibilem secundum virtutes. com. I

206쪽

Dissinitiones no componuntur, nisi ex propriis principiis quae sint in re. co m. Dissinitio est de rebus sensibilibus, quae sunt extra intellectum. com. 8Dim nitio accipiens materiam.& dimittens formam , est diminuta , Sc accipiens formam dimittens materiam, dimittit aliquod necessarium . . com. Is

Intrilectus agens est ille, qui agit uniuersalitatem in rebus. con .s

Intellectus est abstractus a corpore, secundum essenti auetamen impossibile est, ut aliquid intelligat sine imaginatione.c6.lZIrae de praecedentibus ad posteriora, est

magis famosum. Com. II Medicus est Artifex mechanicus. co. II omnis divinitio,per quam non cognoscuntur accidentia propita subiecti . no a dissinitio. nisi aequivoce. co m. Ilomnis passio,iacta cum alteratione, letransmutatione, est in corpore necessario, aut virtus in corpore. eomI3 Philosophus utitur hoc verbo, videtur loco certitudinis in locis, in quibus certi-rtudo est famosa. co m. Isi Pars substantiae,est substantia. com. s

207쪽

scientia de anima,omnes alias scientiaτω perat in nobilitate subiecti, & certitud ne demonstrationis, excepta diuina .co. rLibri fecundi. Anima .es actus eorporis physici, organici in potentia vitam habentis. tex. FAnimatum, differt ab inanimato in vis Anima st principiu,quo vivimus,senti

Appetitus, est concupiscentia delectabi

Actus activorum fiunt, in patiente bone disposito. tex. 24 Anima,dat vivere viventibus. teX. 37 Aia,est ca corporis triplici genere cauta scilicet efficientis,sor malis,di finalis.te. 36 Alimentum in principio est dissimile alito in fine vero, est simile. teX.4s

Agen μ patiens in principio sunt disi

milia. tex. Τέ: Aliquid est sciens in potentia , d sic,

ter.v no modo, quia est degenere entium habentium scientiam, alio modo,quia h. bet scientiam . S non utitur ea, sed potest

ii quando sibi placuerit. tex.s Anima

208쪽

i DE ANIMA. Ie3. Anima intelligit.quando vult, sed non

sentit.quando vult. tex. 6o Abeuntibus sensibilibus,remanent spocles in Phantasia. tex. I 3gicolor, est visibilis per se in secundo mo

Color, no est visibilis sine lumine.te.6 Caro non est organum tactus, sed aliquid intra earnem scilicet neruus .Caro tamen, medium est tactus. tex. II 6 Duplex est actus, primus,ut scientia. se- , cunctius,ut speculari. tex. 2Duplex est finis,quo dc gratia cui'. t 3 sDecoctio fit per calore naturale.tex. 3 o Pellucidum est,quod non est visibile secundum se , sed per colorem extraneum, ut aer,qua,& corpus cceleste. tex. 67 Eusurus. est appetit' calidi Sc sicci.te. 23 Eclio est sonus causatus ab aere reflexo, ab obstaculo prohibente illum aerem ulterius dissundi. tex. so Excellens sensibile, corrumpit sensum.

Forma, est magis principium augmenti,quam materia. tex.qI.

Phantasia est motus factiss a sensu , secundum

209쪽

cundum actum, secundum quem aliquid agit Sc patitur. tex I6o. Gustum,& tactum habemus certiorem, omnibus animalibus. tex. 94Homo I habet peiorem odoratum multis animalibus. Homo, est excellentissimum,de prudentissimum animalium. tex. In plantis, anima est una in actu multae

vero,in potentia. . tex. 2o

In animalibus annulasis, partes decisae videntui adhuc vivere, di sensuum hab

Intellectus, separatur ab aliis potentiis, scut perpetuum,a corruptibili. teX. Σ3Vnis,augetur in infinitum, quousque suerit combustile. teX. 41 Impossibile est duo corpora esse simul in eodem loco. tex 69 Lumen, est actus pellucidi, secundum quod pellucidum. tex.6s Lumen,non est corpus,nec deflexus cor Polis. tex.69 Lingua,conuenit in duo opera naturae, scilicet gustum, di loquela dc quamcunq, vociferationem. . tex. 33Molles ἀ

210쪽

Molles earne,aptos mente esse dicimus, duros vero,inepto. tex '

Motus,est in moto, de actio,& passo,in

Patiente. . . tex. 3s

Naturalia sunt principia artificialiu. t.3Naturalissimum opus viventium est, quaecunq; persecta sunt, de non olbata generare sibi simile. x tesse diuisum participent.secundum quod possent. tex. 34 Non contingit unum di idem numero corruptibiliun semper permanere, specie autem sic. Nihil alitur, quod non participat vitam. tex. 46

Nihil generat seipsum, sed bene saluar.

tex. ' pNecesse est alimentum decoqui, antequam alitum ex eo nuti latur. tex. , O Nihil est gustabile,sine humido.tex.aoa Nulla spora sicca,tangunt se sine medio. teX. I 3 omnia corpota physica videntia, sunt insti omenta animae. tex.38Omnium natuta constantium , certus est ict minus,ec iacio magnitudinis augmenti. . tex.6 I