Anecdotum venerabilis servi Dei beati Angeli Carletti a Clavasio Pedemontani ... in quo author agit de contractibus, eosque explanat, vestigia præsertim sequens Sancti Bernardini de Senis nunc primo in lucem editum, congruisque notis illustratum stud

11쪽

e vivis sublatus erat P. A medeus Maria, de quo supra ut mihi, si id fortuito sciebat, indicare non dedignaretur, qua in Urbe, qua in Bibliotheca, quo in Archivo

servabatur Anecdotum. Et protinus pro tua humanitate nedum patefecit locum, in quo extabat , Patavii videlicet in Bibliotheca nostri Coenobii sub titulo Sancti Francisci Magni, & signate in pluteo num. xLviII.; sed insuper paullo post requisitus misit ad me Anecdotum ipsum.

Est hoc Chartaceum, charactere semigotico exaratum, injuria temporis non corrosum, & una cum nonnullis Manu scriptis aliorum Veterum Scriptorum in uno eodemque volumine positum. Quum & propter veterem characterem, & propter multiplices syllabarum contractiones ab antiquis Amanuensibus adhibitas, dissicillimum esset ipsum trant cribere, socium laboris adicivi Perillustrem Dominum Marinum Cucchum, unum ex Custodibus Regii Archivi , in legendis obsoletis vetustissimis characteribus singularem: Et, absoluto exemplari ad verbum exscripto, mutuatum Anecdotum, unde ad me venerat, cum gratia rum actione remisi.

Inventione hujus Anecdoti candide exposita, putarem neminem reperiri, qui velit ambigere, an Beatus Nostervere fuerit istius Tractationis Author. Praeterquam quod verisimile non est, alium nescio quem usurpare voluisse nomen non suum in evulganda re, quae, ut seri ipse titulus, potius est collectio doctrinae Sancti Bernardini super Contra ibus, quam Tractatio ex toto ab Authore marte suo elaborata: Id suadet, 3c probat non solum doctrina cum Angelica plerumque congruens, sed vel maxime, quod persaepe eundem omnino servat rerum ordinem, iiDdem omnino verbis mentem aperit suam; ut non immerito suspicer in condenda Summa Angelica multa ex hoc Tractatu saepe numero ad verbum exscripsisse. Idem magis

12쪽

magisque confirmatur, quia in Tractatione de Resituri nibus hujus Tractatus semel iterumque meminit, prima nempe Consideratione art. 3. tit. q. dub. a. , & eodem articulo tit. I7. dub. unico: Et quidem tanquam Opriis a te ipso lucubrati, ad quod legentes remittit, ut de iis rebus, quas ibidem examinat, plene erudiantur. Porro Tractationem de Restitutionibus eidem adjudicant quotquot agentes de Scriptoribus Ecclesiasticis ejus opera recensuerunt. Et ipsi igitur tribui debet praesens Tractatus. Ex hoc planum omnibus fit, duas hasce Tractationes insimul non esse confundendas, ut/ unum, idemque innuant Opus a Beato Viro elaboratum: Quum reapse duae lucubrationes sint invicem distinguendae, ab eodem Auth re in ordinem positae, & successivis temporibus evulgatae.

Erravi iccirco, & meipsum seselli, dum in Praefatione Manu scripti Mediolani, uti dixi, iam Typis consignati

pag. XIII. & x Iv. ambas Tractationes in unum complexus sum, ex eo deceptus, quod Author, vel ut verius dicam,

Ex scriptor in eodem Manu scripto inquit pag. IO9. - Ude hoe require plenius in Tractatu Contractuum, Restiaturionum , ubi plene xracto vitio Amanuensis id tribuendum censeo, qui, cum sorte scriptum esset in Tractatu Contractuum, & in Tractatu Restitutionum, vel aliud simile, errante oculo, & manu aliquid omisit: Quod norunt 'Theologi propter consimilem causam compluries contigisse in aliis operibus exscribendis, sicuti evidenter ostendunt Monachi Benedimni in observationibus ad Prologum Sanm Hieronymi in Epistolas Canonicas . Nondum ad

manus meas pervenerat Anecdotum de Restitutionibus,

dum ira scripsi . Quapropter hinc sciens Authorem Tractationem δε- edidisse, illinc , prae manibus duntaxat habens praesens Anecdotum , in quo identidem de Restitutionibus sermo fit: Adhuc: nescius, quomodo

. . ' res

13쪽

res vere se haberet, phrasim ipsam manuscripti adoptavi,

quam vitiatam probare tunc non poteram, nihil eidem addens, nihilque detrahens. Verum quum, antequam pra tum quiesceret , lucubratio Authoris de Restitutionibus

mihi fuisset exhibita, statim , me ipsum quasi corrigens, Monitum quoddam in fine ejusdem Manu scripti ponendum misi, in quo unum opus dicitur, & exprimitur ab altero vere, & perspicue dii tinctum. Res igitur explorata nunc est Anecdota Contractus exhibentia, & Restitutio nes esse invicem distinguenda; & dii inctis temporibus, distinctoque titulo fuisse a Beato Nostro scripta. Quum, sicuti monui, in Tractatione de Resiiurioniabus legentes remittantur ad praesens Anecdotum, palam fit, hoc esse ipsa vetustius, & anteriori tempore conscriptum. Sed quo anno signanter, Deus ipse noverit. Ne verbum quidem de hoc reperio sive in una , sive in altera lucubratione. Immo, quod hanc rem nobis reddit magis imperviam, nec mentio fit alicujus muneris, quo Author tunc in ordine fungeretur. Ne igitur divinare cogar, unice dicam , Authorem primo edidisse praesens Anecdotum, secundo Tractationem de Restitutionibus, te

tio Summam Angelicam , quarto demum Manuscriptum recenter a me pervulgatum de operibus tantum loquor, quae ego vidi, fateor enim & alia conscripsisse, quae, omni licet adhibita diligentia, usque ad hoc tempus invenire non potui . Id evidenter ostenditur, quia in hoc Anecdoto non allegat opera posterius recitata

uia in Tractatione de Restitutionibus meminit hujus Anecdoti: Quia multa ex his duabus lucubrationibus ad verbum transtulit in Angelicam: Quia denique in Manuscripto semel iterumque laudat Angelicam, ut videre est pag. 9 I. & IO9. Superest nunc, ut nonnulla dicam de operis praestantia,

14쪽

3c utilitate . Praestantia ex eo praesertim potest ostendi, quod Author oratione simplici, & plana, omnia peripiacuis, congruisque legibus firmat tum Civilibus, tum C nonicis, a quibus solis plerumque in hac potissimum ma.

teria repetunda veritas est. Posset iccirco cum Augustino lib. de Mendacio cap. 'I. legenti denuntiare - Eloquium noli quaerere .... Multum enim de rebus laboravimus .... Umde .... prope nulla fuit nobis cura verborum - . Quae si

ejusdem utilitas, evinci potest tum ex re, de qua Author agit, quae ubique gentium factitatur, & communius est humanae societatis exercitium: Tum ex modo, quo eandem exhibet, exponendo primum, quod ab hominibus solet fieri, declarando postmodum quid ab iisdem fieri debeat, ut hic, vel ille Contractus immunis sit a peccato: Tum ex legibus propriis, & apertis, quae non ab omnibus Scriptoribus proferuntur, & quarum ignoratio in causa est, cur non solum agentes a recta via persaepe deflectant, verum etiam bonus quandoque dormitet Homerus.

Sed quorsunt haeci opus ipsum in luce, atque oculis omnium erit; Et iccirco unusquisque iudicare poterit, quanti sit faciendum, & an Author, ipsum in ordinem coli

cando, communi hominum commodo, utilitatique servi rit. De hoc uno igitur te Lectorem Benevolum etiam atque etiam rogo, ut a judicio de opere serendo te cohibeas , donec librum a calce ad carceres attente examinaveris - Sane quisquis legis, nihil reprehendas, nisi eum totum perlegeris, atque ita forte minus reprehendes - . Augustinus ibidem. ix Eo demum, quo quisque in veritatem serri debet, amore ingenue fateor, mendum irrepssse in paginam 99. Manuscripti iam vulgati, ubi in textu legitur - Θieumque mutavit βρer pignus rei mobilis, quum legendum sit Aurcumque mutuaυiι- : item in paginam IOo. , ubi par,

15쪽

ter in textu habetur -- non erit usura, sed iustitia, quum dicere oporteat - sed injustitia - Item in pag. I 36. , ubi

annot. 23. legitur Lamindum Brixantum , quum sit legendum Pritanium, vel Pritanum - in paginam item 236. Annotatione 4. Ea enim Scripturae verba, quae ibidem tribuuntur- Isaiae I 8. vers. 2I, leguntur Ezechielis I 8. vers. 2I. & seq. Gravius postmodum est, quod excidit pag. I 34. , ubi scripsi - His excommunicationibus adde nomissime latas a Benedicto XIV., videlicet contra improbos

homines , qui Sacerdotes apud Iudices Eeclesiasticos falso DLIieitationis insimulant , er eontra Confessarios &c. - . Non ita sane, non ita est . Tametsi Summus Ponti sex in sua Constitutione inci p. Sacramentum Poenitentiae edita Kal. Junii an. I74 I. statuerit, Confessarios, qui extra mortis articulum , & casum extremae necessitatis audebunt absolvere personas complices in peccato turpi, in excommunica

tionem incidere - Et nihilominus se quis Confessarius se

cus facere ausus fueris, maioris quoque excommunicationis poenam , a qua absolvendi potesarem Nobis solis , Nostrisque Successoribus dunraxat referυamus, ipse facto incurrat se IHanc poenam tamen non extendit 'ad impios calumniatores , de quibus unice constituit - in igitur tam nefaria

audacia , re tam detestabile Deinus metu magnitudinis poenae coerceatur , qu cumque persona, quae execrabit i hujusmodi flagitio se inquinaveris , vel per se ipsum innoeentes Confessarios impie ealumniando , vel sceleste procurando , ut id ab aliis far , a quocumque Sacerdote quoυis privilegio, auctoritate, re dignitate munito , praeterquam a Nobis , Nostrisque Successoribus , ns in sine vitae, re excepto mortis articulo , spe absolutionis obtinendae, quam Nobis, re Sueeess ribus praedictis reservamus , perpetuo careat. Addi illic poterat, immo debebuet, altera Excommunicatio ab eodem Summo Pontis lata in sua Constit. ln

ei p.

16쪽

eip. Ubi primum die a. Iunii II 6. contra defendentes posthac praxim exquirendi nomen complicis in Sacramen. tali Consessione , denuntiata poenitentibus, nisi revelent, Sacramentalis absolutionis negatione: quum & ipsa sit Sumirio Pontifici reservata. En verba ipsa Pontificiae Constitutionis: Statuentes insuper, ac decernentes, ut quicumque eui vis flatus , gradus , conditionis , dignitatis , re ordinis, etiam speriali, re indisidua, ad essectum , ut hisee Nostris praesentibus comprehendantur , mentione re expressione digni , ausus in posterum fuerit docere licitam esse hujusmodi pra-xim , prout ea in relato Nostro Breυi exponitur, ac reprobatur , vel seribere, aut loqui praesumpserit in eiusdem damnatae praxis defensionem; vel ea, quae in dicto Brevi eonisrra eandem praxim decreta sunt, impugnare , aur in alienos sensus temere detorquere , seu interpretari, incidat ipse facto in exeommunicationem, a qua non possit, praeterquam in articulo mortis, ab alio, quaeumque eriam dignitate fulgen-re , vel auctoritate suffulto , nisi a Nobis , vel a pro rempore existente Romano Pontifice, absolvi.

17쪽

Die s. Septembris I 768. IMPRIMATUR. F. Dominicus Pinus O. P. S. Theol. Magister , re Commissarius S. O. Mediol. I. A. Vismara pro Eminentis. re Reυerendi . D. D. Card. Arehiepiscopo. Vidit Iulius Caesar Bersanus pro meelientissimo Senatu.

18쪽

Quorum mentio sit a BEATO Nostro in hac Tractatione sua.

usi Ceursius, non ab Amiterno sextidecimi Leeuli vIr doctissimus, sed patria Florentinus , Iurisconsultus celeberrimus, qui Glossam edidit super universo Iure Civili, obiitque Bononiae an. I 229. ,

aetatis suae annum agens 78.

Aleanus Abbas ab Insula, seu Insulensis, Doctor Sorbon cus , & Μonachus Clarevallensis, qui ob multiplicem eruditionem Doctor universalis nuncupabatur, & mortuus est anno Iast . Alexander de Ales, seu Alensis , Ordinis Minorum, Doctor Irrefragabilis appellatus, Μagister Sancti Bonaventurae a Balneoreis gio, insignis Theologus Facultatis Parisiensis, qui Parisiis mortali

tatem explevit anno I 24s.

Alexander ab Alexandria , vulgo apud Italos della Paglia, alias Lombardus, ordinis Μinorum, qui anno I 3I3. in Comitiis Barcinonensibus ad Praesecturam ordinis fuit promotus , dc post annum , & quartum sui Regiminis mensem Romae fato cessit in Coenobio Araccelitano. Scripsit in Μagistrum sententiarum, Summam quaestionum Sancti Bonaventurae, Tractatum de Usuris &c. Angelus de Perusio Baldi Frater, in iure Civili doctissimus,

apud Jureconsultos celeberrimus, multa in sua saeuitate volumina composuit, e quorum numero Commentaria super Cod. lib. ix. , super Digest. vetus lib. x xliii. super novo lib. xli. Insort. lib. xim. , super Institui. lib. IIII. Μortuus est anno I 23. . Ita Trithemius .

Antonius de Butrio, insignis Iureconsultus Bononiensis, qui ex hominum vita demigravit circa annum I o7. , vel I O8. scripsit in DecretaIes, & in Sextum. Archidiaconus . Ni fallor, hic est Ioannes de Anania Archidiaconus Bononiensis, vir in Iure Canonico peritissimus, qui inter alia edidit Commentaria super libros Decretalium , & Bononiae in Domino obdormivit an. I 4ss., I II., I 38. xjuxta diversum Scriptorum placitum.

19쪽

Aristoteles. Hic Philosophus Graeeus toti orbi est notissimus, Nicomachi filius, discipulus Platonis, & Magister Alexandri Μagni Regis Μacedonum . Natus suit Stagirae anno ante Christum Redemptorem 384., & Calcide mortuus anno 322. , aetatis annor. 63. Ago. Floruit hie saeculo Ecclesiae duodecimo, & Iurisprudentiam docuit tum Bononiae , tum Μontis Pessulani super modo , quo ipse interiit, Doctores non conveniunt. Baldus , Petrus scilicet , ab Angelo ipsius Fratre distinguendus, Iurisconsultus celeberrimus, Barioli discipulus, Patria Perusinus, qui Papiae tumulatus fuit anno, ut creditur, I oo., habitu

Franciscanorum indutus annum agens 76.

Bariolus discipulus Cyni Pistoriensis, Μ agister Baldi , & ipse

Iurisconsultus clarissimus. Ortus suit Saxi serrati in Umbria , &mortuus anno salutis I 3s S., vel I336. , vel I339. Sanctus Bernardinus Senensis Ordinis Minorum Regularis o servantiae, Massae natus anno I 38o. , vel ut alii scribunt, I 383., Aquilae in Vestinis tumulatus an . I ψ., annum agens supra sexagesimum, qui anno ab ipsius obitu sexto a Nicolao V. Summo Pontifice in Sanctorum numerum relatus est. Cynus Pistoriensis, Iurisconsultus , Magister Barioli, Author Commentariorum super Codice, & parte Digestorum, qui Bononiae cessit e vita an . I 336. Franciscus de Μayronis Ordinis Minorum, nuncupatus Doctor Illuminatus , qui omnium primus sustinuit Parisiis Actum illum vere singularem, qui dicitur Sorbonicus, a sexta nempe Matutina ad sextam usque Vespertinam, cui unus ex ordine Minorum initium dat, alter ex ordine Praedicatorum finem imponit; Ex quo derivatum est illud in Galliis commune proloquium: Francis eanus Verix, Dominicanus Sorrinam clavdit - . Ortum habuit in Provincia Franciae , & florebat saeculo Ecclesiae quartodecimo. Scripsit in libros sententiarum, in Sacram Scripturam , & alia

hene multa.

Girardus Obdonis, vel Od donis, aut Othonis, & ipse Gallus, ordinis Μinorum, qui anno I 3χρ. Μinister Generalis fuit renunciatus , & anno I 3 2. ad Patriarchatum Antiochenum evectus . Doctor Moralis nuncupabatur . Scripsit in quatuor libros sentent. , in Sacram Scripturam &c. Goffredus . Hic fortassis est Gomidus Andegavensis , ordinis Sancti Disjtiroo ny Corale

20쪽

sancti Benedim, Abbas Vindocinensis, δc postmodum Sanctae Rc

manae Ecclesiae Cardinalis, qui multa scripsit egregia , obiitque anno II 32. septimo Kal. Aprilis. Gregorius de Arimino, ordinis Sancti Augustini, Doctor Authenticus appellatus, 3c insignis Theologus. Ordinis sui praesectu.ram adeptus est anno I 337. , & anno I 338. Viennae in Austria vitae finem implevit. Guillelmus, vel, ut alii scribunt, Willelmus , vel Gullielmus de Monte Lauduno, Jurisperitus. Scripsit in aliquos Titulos Iuris Civilis, in Clementinas, Extra vagantes &c. Hostiensis , scilicet Henricus de Bartholom eis, ortus Segusii in Subalpinis, splendor, & sons iuris appellatus, Author Summae utriusque iuris, quae dicitur Aurea, ex Archi-Episcopo Ebredunenis si creatus Episcopus, Sc Cardinalis Hostiensis ab Urbano IV. Sumismo Pontifice , qui propterea communiter nuncupatur Hostiensis , e vivis sublatus anno I 27 I. Huius Summa congruis adnotationi.

bus illustrata publici iuris iacta est Venetiis apud Hieronymum

Scottum anno Is7o., de Taurini anno Is 79. apud Haeredes Nicolai Bevit aquae. Hugo de Castronovo ordinis Minorum , quem Paulus Britius inter Scriptores huius meae Provinciae connumerat, & Anglum dicit Mad ingus ad an . I 3 8. num. 66. Ex oppido de Novo Castro in Anglia. Scripsit in quatuor libros sententiarum, super Reportatis, de Finali Iudicio, & de Antichristo. Florebat anno I 322. ,& vitam finivit in Conventu Parisiens. Iacobus de Arena, Parmensis, Iurisconsultus celeberrimus, qui scripsit super Codice, Digestis, & Insortiato, variasque disputationes, & claruit anno Domini I goo. i Innocentius IV. Moti sex Maximus, antea Sinibaldus Fieschi, splendor Canoni istarum, qui Glossas edidit in jus Canonicum, alia sue opera adeo insignia, ut Pater Iuris, & Pater Veritatis pasim appellaretur. Patria erat Genuens s , seu Januensis, inauguratus fuit Pontifex anno Ia 3. , & anno Ia54. salo functus Neapoli in Campania. l.

Ioannes Andreae Iurisconsultus, quem alii Bononiae, . alii prope Florentiam natum volunt . Scripsit Commentaria in quinque libros Deere talium , Glossas in sextum , & Clementinas &c. Vir Doctissimus, a Bonifacio VIII., uti dicitur, lumen Μundi appellatus, Vocatus a Trithemio Fons Canonum, & dubiorum Cau-