장음표시 사용
31쪽
Cave tamen' ne credas qu/mcumque negotiationem esse Clericis interdictam ; scriptum eli enim, Extra Ne Cieraci vel Monachi cap. Multa sunt , primo scilicet et tamen lupum negotium es contradicendum pro pter necessitates diversas, quia legιmus sanctos Apostolos negotiatos O, in Regula B. Benedictι praecipitur provideri, per quorum manus ne otia Monaserit procurentur ' . Quod nam porro sit justum hoc negotium Cleti. eis non interdictum , vide Benedictum. XIV. de Synodo Dioeces. lib. : Io. cap. 6.: vendere scilicet res ex propriis praediis collectas, aliaque agere
his similia . . . t I ' - iis i
Dices forta is, quod, si lege canoni ea hortantur Clerici. ad aliquod artificiolum exercendum , ut superius monui num. q. , vix , aut ne vix quidem componi hoc poteli sine aliqua negotiatione . Iterum dico leges canonicas summopere exoptare, ut Clerici non otientur, sed in hone-sam incumbant artem : idque probat Benedictus XIV. loco proxime laudato num. a. inter alia producens Zenonem Episcopum Maium ae in Palaestina , qui lineas velles texendo sibi & pauperibus necelsaria procurabat , tam eis Ecclesam haberet divitem & opulentam . Falsum tamen est in serri ex hoc negotiationem aliquam saecularem Clericis esse licitam :quum unice inferatur quaedam negotiatio improprie talis, non lucri caussa exercita. quae Clericis permissa est.
Secunda, quod . propter bonam causam seu intentionem fiat, quae duplex est secundum Alexandrum de Ales. Prima propter necessitatem , ut possit sibi , & suae familia 1atisfacere secundum decentiam sui status. Secunda propter pietatem, .ut scilicet lucretur ad distribuendum pauperibus, & ad alios pios usus: quia ex Ecclesiaste 4. v. 8. propter cupiditatem, sive alium malum finem, non licet; immo tale peccatum est negotiatio, quale est intentio mala, seu finis, propter quem fit. Concordat Raynerius in Tit.
8) Haee ipsa habet S. Bernardinus loco supra cit. art. I. cap. 2. squi ad idem probandum allegat etiam cap. Omnes , & cap. Sicut ii dist. 67., quae capita reipsa agunt de hac re. En verba Ecclesiastes Unus est , seciandum non habet, non filium, non fratrem, . tamen laborare non cessat, nee satianιur oeuli eius divitiis: nee recogitat dicens: cui laboro, frakuo animam meam bonis In hoc quoque vanitas est, afflictio pessima . Nolim putes Authorem hic eos omnes condemnare mereatores, qui negotiando lucrum intendunt, quum unice eos improbet, qui negotian
32쪽
tur prinei paliter propter lucrum , & in lucro finem ultimum sibi constituunt , ut egregie S. Berna ramus ibidem -- Sed ιὶticita est Ieci,ndtim Thomam , tibi mereator finem principaliter m lucio Ponit. Mercara enim propter subsantiar cumulandas , O propter improbam divitiarum cupidιtarem , curiositatem , seu propter alium malum finem , illicitum ui , ereulpa mortalis , σ hac proh hira sunt omn/btis . In hoc sensu accipe,& expone cap. si utcumque I 4. quaest. q. - Quicumque tempore messis, vel vindemia , non necessιate , sed propter eupiditatem comparar annonam vel vinum e verbι gratra de duobus denariis eo arat modιum unum, O servarusquedum vendatur denariis quatuor , aut Iex , aut amplιus , hoc turpe lucram dιeιmus - . Sanctum ergo finem mercator sibi praestituat: puta subveniendi sibi, suaeque familiae, pauperibus, Ecclesiae, aut publicae utilitati;& tunc tuta conscientia negotiari poterit ad lucrandum . Notatu dignum est quod de mercatoribus secus operantibus scribit ibidem S. Ber- nardinus Sed di hoc mirabile es quoa , cum plurimi tales reperiantur , nullus , qui de hoc eientιam sbi faeiar, invenitur.
Tertia, quod fiat tempore debito, scilicet non in Festo: quia Exodi 2 o. v. 8. Memento ut diem sabbati sanctifees , &
Extra de Feriis cap. I. prohibetur mercatum fieri in Festo. Sed circa hoc Rodonensis distinguit sic: quod tales euntes ad similes mercatus, si mercantur ea, quae necessaria sunt ad fest una illius diei, sicuti pullos, carnem, vinum, & similia, non peccant. Si autem mercantur alia, tunc distingue Aut id faciunt ex necessitate,& non consuetudinarie, & sic etiam non peccant. Aut ex lucri cupiditate, sicut facere solent mercatores, qui Vix aut nunquam Ecclesias intrant, & sic mortaliter peccant. Quidam tamen hoc intelligunt non de
Dominica die,& aliis festis praecipuis, sed praesertim de aliis;
quia bene semper mortaliter peccare creduntur tenentes fo
rum in diebus Dominicis, & aliis festis praecipuis, nisi necessitas magna; vel pietas eos excuset cap. Licet, & cap. Conquestus Extra de Feriis.
9 Caput primum de Feriis ita habet omnes dies Dominicos a
vespera rn vesperam eam omni veneratione deerenimus observari , Gr ab om-nι ιllicito opere abstinere r ut in eis mereatur minime far, neque pisc/t m, neque aliquis ad mortem, vel ad paenam iudieetar, nee sacrame viri
33쪽
logi, qui, quum non potuerint inficiari nundinas & mereatus prohiberi
in praedicto capite, adseruerunt huic praecepto suilla derogatum per contrariam consuetudinem. Ita Sylvester, Navarrus, Layman &c. Sacra tamen Congregatio Concilii secus semper opinata eli; & iccirco anno 1669. die II. Maii in una Barchinonen. respondit Id mereatoribus
non lιcere quacumque eonsuetudine immemorahili nequaquam obstante --, &anno I 683. die 27. Martii iterum proposita Causa stetit in decisis; immo IIII. die 2. Maii proposito dubio n liceat Communitati, di hominibus Ripae habere mercatum die sabbati intus vel extra Ciυitatem, quando occurrat, quod si dies festus in easu me. -- , eadem S. Congregatio respondit Negatιυe O amplius se. In praesentia instar legis nobis esse debet quod prudenter admodum sancivit sapientissimus Ponti sex Benedictus XIV. Constit. inci p. Ab eo tempore data die s. Novembris I 743. : in qua, praelatissa distinctione nundinarum annuarum ab hebdomadariis, quas mercatus vocant, mercatum diebus sestis haberi omnino prohibuit,
annuas vero nundinas non tam permittendas, quam ad evitanda populo rum incommoda ex quadam conniventia tolerandas duxit : modo non
exerceantur iis matutinis, & vespertinis horis, quibus divina officia in Eeelesiis celebrantur. De hac temporis circumstantia agit S. Bernardinus ibidem cap. 3. En quod scriptum est cap. Lieet -- Licet tam veteris qtiam novi Testamentι pagina septimum diem ad humanam quietem speetaliter deputaverit et σ tam eum, quam alios dies ma sati altissma deputatos, nee non nata litia fanctoram Merurum Eeelesia deereverit observanda: in his ab omni opere fertiti cessandism et Indulgemus, tit liseat Parochsania υestris diebas Dominicis , atiis Finis praeterquam in maioribus anni solemnitatibus f aleeia terra se inclinaverint, eorum eaptioni ingruente necessitate intendere e ita quod post factam eapturam Ecclesiis eircumpositis , O Chrsi past-
peribus eongruam faciant portionem - . Habeto etiam quod legitur cap.
Conquesus Quamvis non prorogari, sed expediri deceat quaestiones, debet tamen iudicialis frepitus diebus conquiescere feriatis , qui ob reverentiam lmi noscuntur esse flaturi: sciliaet Natalis Domini, S. Stephani, Joannis Evangelia, Iunocentium , S. Silvestri , Circumcisonis, Diphaniae , septem diebus Dominicae Passonis, Resurrestionis, eum feytem sequentibus, Ascen--nis , Pentecostes cum duobus , qui sequuntur , Nativitatis Ioannis Baptisae , FGiυitarum omnium Virginis gloriosae , duodecim Apostolorum , O praecipue Petri , Ο Pauli, Beati Laurentii, Dedicationis Beati mehaelis, Solemnitatis iomnium Sanctorum, ac diebus Dominicis, eaeterisque solemnitatibus , quas finguli Episeopi in suis Diaeresibus eum Gero O Populo duxerint solemniter venerandas rquibus solemnibus Fertis nis neeestas urgeat , vel pietas suadear que adeo
eonvenit ab haismodi abstinere , ut consenirentibus etiam partibus nee processus habιtur leveat, nee sententia, quam contingit diebus huiusmodi promulgari.
34쪽
Quarta , quod non fiat in Ecclesia, nec in loco sacro,
quia prohibitum est Matth. 2I. V. I 3., 3c de immunitate Ecclesiae cap. Decet domum in Sexto. Confert ad idem 4 a. dilticap. Non oporxex , & cap. seq. , & I6. q. 7. cap. 9.
io Matthei loco citato scriptum est Et intravit Iesus in templum
Dei , σ 6ιeiebat omnes vendentes oe ementes in templo , mensas nummulariorum , o' eathedras vendentium columbas evertit. Et dixit eis: Ieriptam esse domus mea domas orationis Ddeabitur: vos autem fecissis illam speluneam latronum se . Caput Deeet domum ita habet se Cessent ire Eeclesiis, earumque caemeteriis negotiationes , O praecipue nandinarum Singulare eis caput - Et hoc diximus , quod est ultimum ab Authore laudatum . Ipsum ergo attente legito, & egregia reperies rem hane exponentia. In Ecclesiis mercatus non posse fieri, neque ea ipsa vendi, quae ad Eeelesiae & Dei eultum inserviunt , decrevere Concit. Ravennat. Σ. sub Clemente U. eap. Ia., Concit. Sabin. cap. I 8., & Concit. Mediolan. primum pari. a. tit. de Ecelesis. Et de hoc graphice more suo s. Bernardinus loco supra memorato cap. 4.
Quinta, quod non vendantur merces ultra iustum pretium, sive ille, qui emit, sit extraneus, si ve indigena: quod prohibetur Extra de Emptione , re Venditione cap. Plaeuit . Et quamvis de jure civili sit cautum, quod vendentes &ementes possint se fraudare usque ad dimidietatem iusti pretii , nec frangatur contractus nisi ultra dimidietatem justi pretii sit fraudatus: tamen in conscientiae foro omnis fraus condemnatur. Unde, si quis emat minus iusto pretio, seu vendat plus justo pretio, quamvis non sit deceptio usque ad dimidietatem, tenebitur ad restitutionem, si fraudatio ab uno
istorum trium procedat. Primum ignorantia : secundum mentis levitas aperta vel praesumta: tertium magna nece L stas ad hoc compellens: quia talis contractus non procedit ex mera, grata, δc gratuita voluntate. Ideo non solum est contra justitiam, sed etiam contra charitatem, & naturalem hominis potestatem, licet ex utriusque partis consentu pro cedere videatur; nam secundum Aristotelem in tertio Et hic.
ignorantia & aliqualis coactio excludit voluntarium.
35쪽
ri Quodnam sit iustum pretium, aperietur infra.
Caput Placuit haec habet -- Plaetiit, ut Presbteri plebes fuas admaneant, ut m ipsi hospitatis sint, non carius vendant transeuntibus , quam mercato vendere posunt. Alioquin ad Presbyterum transeuntes hoc referant ,
tit illius iussu eum humanitate sbi vendant. Ne quaeso credas iure civili permitti, ut ementes & vendentes se in-vieem fraudent infra dimidium iusti pretii; id enim non patitur Regula ro6. ff. de diversis Regulis iuris Iure naturae aequum es , nemιnein eum alterius detrimento, O in ursa fieri locupletiorem . Iure civili duntaxat sancitur , ut decepto non competat actio contra deceptorem, nisi fuerit deceptus ultra dimidium L. a. C. de rescindenda venditione- Rem
maioris pretii si tu, vel pater tuus minoris disraxerit, humanum est, ut,
vel pretitim te resιtuente emtoribus , fundum venundatam recipiar auctoriatate Judicit intercedente et vel, s emtor elegerit, quod deest iusto pretio recipias . Minus atitem pretium esse videtur, s nee dimidia pars veri pretii Ditita sit . Idem prorsus sancitum legimus in iure canonico quoad forum externum Extra de Emtione O' Venditisue cap. Cum dilesii, &cap. Cum causa, in quorum potiremo haec habentur Cum congiitisset nobis Monasterium in vendiι lane ultra dimιditim iusti pretii fulse deceptum,
sententiando decrevimus , ut praefati cives aut recepto pretio possessioner resiluerent memoratat, aut supplerent quantκm eo taret legitimae venditionis
tempore iusso pretio defuisse se ; hisce enim in casibus In arbιtrio emtoris est, si velit , supplere jusum pretium , aut venditionem rescindrre se, sicuti legitur in primo horum Capite, nempe Cum dilicti. Id, ut puto,
constitutum est ad vitandam litium multitudinem, quum quasi conria tu
rate homini sit vili emere, & caro vendere. Caeterum in foro conscientiae omnis fraus condemnatur, scuti iure dicit Author; & iccirco dummodo pretium fuerit vel infra vel ultra iustum , semper decipiens tenetur ad restitutionem etiamsi in minimo deceperit : quia , ut habet Regula 48. Iuris in Sexto se Loeupletari non debet aliqkis eum alteritis iniuria, vel iactura - : & merito Apostolus prima ad Thessalon. cap. q. ' v. 6. - Ne quis supergrediatur, neque eircumveniat in negorio fratrem suum, quoniam vindex est Dominas de his omnitur. Et hoc declaratum fuit a S. Bernardino ibidem cap. 3. Apposite igitur S. Thomas I. a. q. 77. art. I. ad primum Lex humana populo datur, in quo sunt multi a virtute defetentes; non autem datur solis viatiosis . Et ideo lex hamana non potuit prohibere quidquid est contra virturem: sed ei sincit, ut prohibeat ea, qua desirtiunt hominum eonvictum salia vero habeat quasi licita, non quia ea approbet, sed quia ea non punit . Sis ergo habet quasi licitum, poenam non inducens, si absque fraude venditor rem suam superveniat , ant emtor vilius emat, nisi si nimius
excessas : quia tunc etiam lex hamana cuιt ad restituendam , para se aliquis Diuitiam by Cooste
36쪽
suis sit deceptus ultra dimidiam iusi preιii quantitatem . Sed lex divina nihil imis
punitam reιinquιt , quod si virtuti contrarium ἰ unde Dundtim divinam legem illicitum reputatiar, si in emtione σ venditione non sit aequaliιas iustitiae observata e m tenetur ille , qui plus haber, recompenIare ei, qui damnificatus es .
Verum hic quaeritur quid sit justum pretium ΤRespondeo secundum Scotum in A. diit. II. q. a. : quia
pentatio valoris usualium rerum vix aut nunquam potest
fieri a nobis, nisi per conjecturalem seu probabilem opinionem , & hoc quidem non punctualiter, sed sub quadam la
titudine competenti: ideo pretium justum erit secundum aestimationem sori currentis, quia secundum Hosti ensem , &Raynerium justum pretium consideratur ratione temporis eontractus, nec debet attendi, quod pluris sit emptum, vel venditum minoris. Et, si ibi non sunt tales res, debet inde
sumi moderatum lucrum pensatis sumptibus, industria, solicitudine, periculo, & labore.
ret Pretium iustum est duplex. Unum dicitur legitimum, Principis lege taxatum, & hoe individuum est, quodlibet incrementum aut 4ecrementum excludens. Dicitur alterum naturale, quod iuxta rectam rationem, omnibus circumstantiis spectatis, justum censetur: & appellatur vulgare, quia communi hominum aestimatione tale reputatur. Hoc
dividuum est in tres gradus, pium nempe, moderatum, & rigor sum, sue infimum , medium , & supremum . Omnes fatentur difficile confinia latitudinis istius iusti pretii designari posse. Hanc duntaxat regulam tradunt alioquin obviam. Quo res vilior est, eo arctior est latitudo, pretiosior vero ampliorem latitudinem habet. A iudicio ergo prudentum , &a communi aestimatione repetenda est pretii iustitia. Si medium alicujus rei vilis sit 3., infimum erit 4., & supremum 6., & sie erit latitudo tantum duorum. Si rei pretiosae medium pretium sit Ioo., infimum erit 'I.,& supremum Io . , & tunc latitudo erit Io. Neque ob hoe iustitia medio rei caret: quia medium istud indivisibile non est, sed praelatos gradus excipit. Quando pretium legitimum non est praefinitum , vendi merces debent pretio naturali, seu vulgari . Hactenus Daniel Concina de Iustitia,O' Iure lib. 3. differt. a. cap. 6. num. a. Hanc eandem pretii latitudinem quoad pretiosiora statuit Gabriel Antoine de Contractibus pari. Σ. cap. I. q. 2. ; non autem quoad viliora, pro quibus ita praescribit: Si pretium medium sit etO., infimum erat I9. circiter , summum et r. Beatus noster hic agit de pretio vul-s ri, sive naturali, non vero de legitimo, & legali, quod individuum esse dixi. Diui Aod by Corale
37쪽
a CONSID. I. ARTI C. I. Sed ex praedictis oriuntur aliqua dubia.
PRIMUM DUBIUM . Utrum mercator sit usurarius censendus, qui illi, qui statim solvit, rem vendit pro minori pretio quam illi , qui non solvit incontinenti, sed vult tempus 3 Respondeo secundum quod dixi Pretium rei non punctualiter, sed sub quadam latitudine consideratur; quapropter licet: quia petia panni existimatur ab aliquibus mercatoribus valere Io. , ab aliis vero Io. cum dimidio, & ab aliis II ἀ
i 3 Supponit auctor non excedi iustum pretium, & ieci reo iure meritoque ilatuit licere verum quippe est quod docet Antoine ibidem
q. I -- ex communi tamen sententia licet numerata peeunia vendere pre
tis infimo , non numerata summo, quia utrumque rusum est. De mente Aut horis in exemplo producto pretium infimum erit 3P., medium So. cum dimidio, & 3 l. pretium supremum , seu summum . Idem docuit S. Bernardinus ibi serm. 34. art. 3. cap. I. scribens -- Priamus potes nominari plus , secundus discretus , tertius vero rigidus. Primus es pretii minoris , seeundus es mediocris , tertius es maioris et verbi gratia snt decem petia panni eiusdem bonitatis, O artificii, atque expensa. Harum tamen deeem petιarum propter varia capita , e, diversas sententias cim ea illas , a variis varia Vimatιo fiat , O lanaem reperientur si aestimatores eirca illas variarie ut puta quidam aestimabunt quamlιbet illarum protii quinquaginta Dueatoriam , hoe dici potes pretii limes, er gradus pius: aliι quinquaginta eum dιmidis, er talιs dici potes ιιmes, e=- gradas dUeretur et quidam vero alii quinquaginta tino , er hoc dicitur limes gradus severus se. Tota igitur latitudo pretii per Authorem & S. Bernardinum in re valoris 3o. circiter est unius duntaxat, & proportione servata in re valoris roo. circiter latitudo pretii esset duorum, Sc non amplius . Uide quantum vetus haec doctrina in speciem differre videatur a Theologis nostri temporis etiam non mitioribus; latitudinem enim duorum, quam Concina permittit in re valoris 4. circiter, & Antoine, aliique in re valoris circiter novendecim, Author & S. Bernardiis nux duntaxat permittunt in re valoris Ioo. circiter. Sed de hoc inse
Sed iste mercator pretium solventi libenter daret pro Io. , non solventi autem non vult dare nisi pro II.
Dico quod non est usurarius: quia plus justo pretio
38쪽
C O N s I D. I. A R T I C. I. Is non vendit propter temporis expectationem . si autem 5a. , vel 33. venderet, quia non statim solvit, usuram committeret : quia justum pretium excedit, ut in cap. Consuluis Extra de usuris.
t prima responsionis pars S. Bernardini est ibidem scribentix Nune aliquis venit , qtii non habet denarios, unde presentialiter soluat,dιlationem solutionis poscit. Si igitur venditor tune non satim soloendus propter huiusmodi expectationem pretium augeat , non tamen ultra ultimam limitem iusi pretii, sed stat in summo, idest II., ita qaod quantia meumque foliationem ampliori tempore gratis , seu ex pacto expectaret, nunquam ab hoe ultra iIlum limitem iussi pretii aliquid acciperet, non es ibi ex vi
eontractus usura secundum sententiam magnorum Dosiorum. Raιio huius es, quia talis non vendir terminum, nec propter expediationem aeripis MLrra rusum pretium reι , quam vendit , quamvis non faciat gratiam remisesoris pretii descendendo ad 3o. , quod quidem libenter faceret , si ille flatim solveret . Ex hac doctrina sponte fluit secunda pars responsionis ab Authore producta , videlicet de mente S. Bernardini usurarium esse venditorem, si in casu proposito vellet 32. , vel 33.
Hunc tamen venditorem usurarium sane non faciunt Concina , An toine, aliique iuniores purioris doctrinae viri. Quum enim per ipjos in re valoris circiter ς 3. latitudo pretii sit decem, ut supra monui, in repraesenti, quae ponitur valoris 3 O. circiter , latitudo pretii erit s. ; &iccirco citra usuram venditor in casu, de quo agitur, poterit per ipsos exigere pretium nedum 32. , vel 33. , sed 33. Immo , quod magni sa-eiendum est, nec hunc venditorem usurae reum facit Author ipse in Angeliea Uer. Usura I. num. 38. Eundem omnino casum illic ipse proponit , & sic respondet - R. ad quorum ciam disinctione et quia aut talis vendiιον non excedit praefatam aeqtialitatis latιιud nem cum ιllo , qui vulι termintim , licet pro minori da- νει, s satim solveret preritimo ct A non es usura. Exemplώm d extim rur petia talis panni ab aliquιbMs decem, ab nlιis undecιm, ab aliis duode-εim , satim solventi libenter daret pro P. vel Io. , non solventi vult I r. :
non est usura, eum non excedat ratione temporis aqtialitatem latitudinis iu- si pretii. Si vero praefatam latitudιnis aqtialitaram transcenderet, Alpiata
quia tellet t3. , vel I4. , se esset ustira Cap. CONSULUIT DE USURIS. Quid ergo anne dicendum Authorem probasse in Angelica pro re valoris ut io. circiter eam pretii latitudinem, quam hic S. Bernardini v stigia sequens pro re valoris ut 3 o. in totum condemnat Anne in definienda pretii latitudine nimis benignum fuisse Authorem in Angelica, nimis benignos esse nostri temporis Theologos, vel Authorem in hoc Tractatu, & S. Bernardinum plus aequo esse severiores ἰ Nihil Prorsus
39쪽
ex his. Omnia haec in speciem pugnantia componi possunt, si di eas A thorem tum in Angeliea, tum in hoc Traehatu, & S. Bernardinum loeutos suisse in hypothesi, quod iusta pretia in communi hominum aestimatione haberentur illa ab iisdem fgnificata r Concinam autem, Antoine, aliosque quandam veluti regulam statuisse, dum iustum triplex pretium non est definitum, & factum veluti individuum. Hoc semel dato iure meritoque Author, & S. Bernardinus usurae labe insectum dixerunt venditorem in casibus ab iisdem propositis, quia posuerunt eum dena rem vendidisse ultra latitudinem iusti pretii: Concina vero, Antoine, aliique tradentes regulam veluti generalem, eam merito statuerunt pretii latitudinem, quae superius fuit exposita. Caput Consultiit, quod est Urbani II. ita habet Et an negotiatον poena consimili debeat condemnari, qui merces suas longe maiori pretio diastrahit, s ad solutionem faciendam prolixioris temporis dilatio prorogetur, quam 5 ei incontinenti pretium persolvatur . Verum quia quid in his eambus tenendum si ex Evangelio Lucae manoesse coenoριιών , in quo dicitur et
DATE MUTUUM, NIHIL INDE SPERANTES: huiusmodi homines
pro intentιone lucrι, quam habent ceum omnis kora, superabundantia prohileatur in lege iudicandi Dut male agere, ad ea, qua taliter sunt accepta, restituenda ιn anιmarum iudιcio oecaciter indueendi. Maius pretium , de quo in hoc Capite, omnes exponunt de pretio ultra summum& jullum, quod innuunt verba illa - Cum omnis usura, m superabun dantia prohibeatur in lege - . Apposite igitur Author eo capite hic utitur ad probandum , quod adsumit
Et licet Baldus solum velit quod sit usura, quando res, quae Venditur, consistit in numero, pondere, vel mensura non autem in domo, praedio, & hujusmodi: praesertim cum interim emptor percipit rei emptae utilitatem, ut L. Curabit C. de actionibus empti , re venditio tamen Theologi hunc non sequuntur, quando pretium rei venditae est laxatum secundum Franciscum de Mayronis in 4.; & ideo usurarius est appellandus. Et cum hac opinione concurrit ipse S.
Bernardinus. is Lex Curabis est huiusmodi Curabit Praeses Proυinciae eo e
lare emptorem, qui nactus possessionem fructus percepit, partem pretii, quo penes se habet, eum usuris restitiere, qtias σ perceptorum huctuum ratio, minoris aetatis favor licet nulla mora 1ntercesserit generavit. Clarior certe est L. Itilianus is eodem tit. nempe de actιonibus empti di venditi, in cuius corpore legitur Ex vendito actio venditori compe
40쪽
ris ad ea consequenda, quae ei ab emptore praestari oportet. Veniant autem in hoe iudieium infrascripta: in primis pretium quanti res venit , item uia sura pretii pin diem traditionisi nam , cum re emptor fruatur, aquissimum es, eum usuras pretii pendere. S. Bernardinus ab Authore laudatus agit hac de re Serm. 34. art. cap. a. ; sed unice loquitur de venditione ultra iustum pretium . Author autem complectitur & venditionem rei ultra justum pretium propter dilationem solutionis , & venditionem rei iusto pretio, in qua tamen exigitur usura, seu lucrum, propter eandem dilationem. Primum respexisse dices, si quae hic scribit conseras cum praecedentibus. Secundum eomplexum fuisse deprehendes , si quae sequuntur attendas. Primum vendi istorem Author dicit usurarium, & merito: quia, dum ob dilationem quis vendit rem ultra justum pretium , vendit is tempus. quod vendi non pote it , ut sancivit Inno. XI. damnando hanc propositionem se Cum pserama numerata pretiosior st numeranda , m nullus sit , qui non maioris faciat pecuniam praesentem, quam futuram, potes creditor aliquid ultra somtem a mutuatario exigere, ct eo titulo ab usura excusari se . Secundum venis
ditorem etiam vult usurae labe insectum , & jure: quoniam nisi habeatur verum lucrum cessans , vel damnum emergens , casus reducitur ad
purum mutuum implicitum, aut aequivalens, in quo sine iusto tituloe nihil citra usuram potest exigi ultra sortem. Author procul dubio sententiam immutavit: quoniam in Summa Αngelica ver. Venditio num. I 3. , & susus Ver. Emptio num. I. proponenseasu in de eo , qui iusto pretio vendidit possessionem , aut domum pecunia eredita, & exigit pensonem seu usurani, donec pretium fuerit s lutum, firmiter stetit pro sententia Baldi, aliorumque, quos ibi recensuit: & id licere dixit tum iure civili, tum canonico concludens --
nihil iniustum facis, s nolo tιbi dare possessonem meam, ut fructus itios saetas, msi dederis mihi pretiam se . Ex his verbis quisque videt ipsum putasse id licere in casu , non quidem propter dilationem solutionis , sed
propter lucrum cessans in vendit ore , qui nullo iure tenebatur fructus proprios alteri tradere , quique supponitur animo paratus vendere sundum pecunia numerata, & sine usuris , si talem emptorem facile inveniret ; immo id magis exoptaret . Pro hae postrema Authoris sententia stant ex reeentioribus Ferraris
verbo Emptio art. q. num. 6. , aliique , inter quos Continuator Tourne lypari. Σ. de Contractibus cap. I. art. I., qui recitata adversante sententia
sic prosequitur Aliam opinionem tenemus in Gallia, ubi qui rem frugi seram emit credito, percipit quidem fructus, sed tenetur pretii interesissolvere , etiam si res per accidens nullos fructus serat , ut si domus vel non locetur, vel non nisi pretio longe minori locari pol sit . Haec Rutem opinio probatur. Primo ex L. Iulianus 13. 3. 2o. s. De aclionibus empi &c.,