장음표시 사용
481쪽
INDEX. 673COROLLARIA I. al. III. IV. U. VI. VII. Vt II.
Circa multiplicia phaenomena , & effectuum va ' rietatem in vaporum e eeatione dic. passim oblemvatam μκplicantur. 6r ad εε
PROP. XVI. Atmosphaera terrestris in perpetuo semper & perturbato insensibiliMm, & se nubilium 'r partium motu tum in eius superficie . tum intra illius massam . de profunditatem existit. 67PROP. XVII. Lieet figura Atmosi haerae , seu suprema illius superfietes sphaerica esse debeat , &' haberi possit, spectata solummodo gravitantis ac ris. & vaporum natura: physice tamen non es rigorose sphaeriea , sed sphaeroidica , versus polos
4 depressior, altior versus aequatorem.
. DE IIS, QM IN ATMOs PHAERA TERRESTRI VISUNTUR.
ι De ventorum natura, noni ne, numero , historia , causis, directione, motu, At qualitatibus. 7s- DEFIN. Ad rem necessariae . praecipua ventorum nomina. 73 ad 7sPROP. XVIII. Causa ventorum generalium in Z. na Torrida spirantium non est Tellulis vertigo , , ut aliqui sibi pesuasum habuere. 7sPROP. XIX. Non una est om i ani ventorum ea. x sa, sed ex pluribus progignuntur , quarum notis. simae sunt sequem es r x' ventorum genera 'ium. causa est , Sol; aliorum calor . stigus, eryptae' subterraneae, nivium septentrionalium , ct aut ralium solutio , fermentationes iubterraneae , mari
482쪽
nae, aereae vero potissimum; oc tandem naturalis Electrici sinus. Io PHAEN. I. II. IIL IU. V. VI. Cirea ventos propaterram, aut in magna altitudine i ventorum o positionem, turbines: ventos Zonae Torridae. Pa- ruanos, Etesias, Periodicos Sc. . , 8s dxc- ventorum coleritas, qualitates, dc utilitas, 18
nitru flce. s3 DEFIN. Μultiplex Methsoron igneum lce. ν , OBSERUATIONES Circa fulmina dce. 9r ad 9 PROP. XX. Iuxta probabilia argumenta fulmen non est aliud, quam plurimae exhalationes sui phureae , bituminosae dce. 96 COROLL. 1. II. I1I. Iv. Cirea Fulminum phaen mena , & esse tus in hae sententia explicanda .
SCHOL. Cirea loeum, de motum fulminum. I . PROP. XXI. Consequenter ad expositam sententiam aliqua fulmina verum habent motum loea Iem: ea tamen omnia, quae localiter moventur, sursum vel e terra, vel e nube seruntur: aliqua tamen hori Eoiualiter deferri possunt i nullum re-ro fulmen nubibus in terram, seu deorsum deoscendete per verutu motum cIocalem potest juxta veterum sensum. Io PROP. XXII. Consequenter i ad hactenus dictam opinionem fulmina in nub bus , aut in aere longeia telluris superficie visa, iquae 'repentina inflammatione hae illae longum spatium peragra re is ictu oeuli, videntur ι nullum habent verum motum ἔ atque proinde neque ascendunt , nequ. descendunt proprie, sed tantummodo apparenter.
' COROLL. I. II. Cirea vim . & loeum fulminum
PHAEN. Communia sulminum in hae sententia
483쪽
di Theoria proponitur. PROP. XXII. Matersa Electri Ja modo a telIuris superficie ad nubes & atmosphaeram ascendit, modo etiam ex adverso ab atmosphaera ad tellurem . deseendie. i i in
brium materiae electieae inter terram, . & nubes e inter unum aliumque terrae locum 'i, unam' alias que nubis partes. orore.
PROP. xXIII. Fulmina, & sulgura aliud non sunt
quam copioli materiae electrica: orrentes υ' sei scintil Iae e nubibus ad terram, a terra ad nubes, aut ab una ad aliam nubem profluentes, aut εκ plosae: omniaque fulminum phaenomena a D issi . mis materiae electricae proprietatibus descensunt ' atque explicantur. ir Ulterior ejuidem propositionis confrmatio, multiplex fuIminum phaenomenon , di tota eorum theoria exponitur. ν - Iaa
. I. veIocitas Fulminum. . II. Eorum lumen vividissimum. ' - ras. I Qui trus, . eorumques propagatio, sueeessio, , . diuturnitas, Interruptio &e. Ias. IV. Uisplosio fulminiim in editiora loea. Fas V. Arbores prae turribus seriuntur &e. ' II
. . VI. Effectus, & vires fulminum is metalla , li
VII. Accidentia motuς, atquε ὁὶrectionis fulmi num intra nubes per aerem , di alia corpora a
VOP. XXIV. Fulmina at qua erumpunt . nubs
bus , aut per nubes transcurrunt ; alia etiam ah, egrediuntur, atque sursum evibrantur. IssPROP. XXV. Fulmina . & eopiosi illi materiae eis Orsentes , qui a nti bibus in terram deisicendi at , ab una telluris parte , ubi ma Ny ess
484쪽
Diitiva electricitas, ad aliam , ubi minor est , per medias procellosas nubes provenire, di transcurrere videatur. 337
De aliis Μatheoris igneis, Stellis eadentibus, Tia-be, Columna dcc. praeeipue vero de Aurora Bo reali, & tandem de Mei h oris Λqueis. ε 6 f. De Auiora boreali DEFIN. 34 ADN T. HIST. Circa Auroram Borealem. Is ςPROP. XXVI. Aurora Borealis sirora nubes aliquando , sed tamen intra atmosphaeram sempex perficitur. 13 PROP. XXUII. Μateria septentrionalis Λuror. sunt iidemmet vapores , halitus , ct ignis , eκ quibus consurgit, & conflatur atmosphaera , & Rquibus caetera metheora proveniunt.
PROP. XXVIII. Non una esse videtur Aurorae BO realis cujuscumque causa, materia, ct modus: ἡ aliquas peculiariter influere videntur pholphorici spiritus, hoc est, halitus, atque exhalationes , a. quibus nascuntur phosphori r aliae a multiplicia generis halitibus in nubibus multiplici ration brmentatis, & inflammatis proveniunt et in omnes tamen generatim influit , potissimaque illa. rum phaenomena edit materia Eristrica. 137
I. De METHEORIS Aqueis, Nubibus, RU ,
- pruina, & aliis. I 6BPROP. XXlX. Corpora fluida in vapores resoluuia
tur ope caloris, & ignis, subtilioris aeris, ac ma teriae elasticae eorum poros pervaden is, multipli .ci ratione separantis, atque raresaeientis. Vapo Tum autem elevatio & sustentatio in aere tribui solum nequit igneis, aut aereis particulis in . tra parvas aquae bullas contentis oce. sed tribuaetiam debet aeri externo eomprimenti , Vapores spongiae instar per innumeros capiti. res tubos i
genti, & tandem igni Electrieo in hisce omnI bus phaenomenis potissimam partem habenti. I 626. De Nube, ct Nebula. 167PROP. XXX. Nebulae eamdem habent naturam,
485쪽
ae Nubes; neque aliud sunt, nis nubes depressio. tes, & humilioresς 26ssi. ROS,& Pluvia. II. PROP. XXXI. Pluvia nihil est aliud , quam aquae ab aere, leu potius a nubibus in aere pendulis λει sensim sese in guttas resolventibus decidentes.
SCHOL. Cirea pluvias aliquas prodigiosas. g. Pruina, Nix,& Grando.
17 Fas De Μetheoris lucidis, seu emphaticis. Iride sellicet, Halone, Parhelio, Paralelene & virgis . aga j IRIS. Observationes circa illam. ib. DEFIN. Ad rem spectantes. 18B PROP. XXXII. Iris primaria, seu Iridis colores ex
eo emetuntur, quod radii solares in pluviae e n he labentis guttas, quasi in aqueas phialas inei. dentes, in easque ingressi , post duplicem resta- ct mnem, & unicam reflexionem ita ab iis erum. pant , ut ad spectators oculos reflectantur sub a guli S I. I I. I I. ε'. eoque pacto inspectatoris oculo praedictorum colorum senium emin
COROLL. & rhaenomena I. II. III. IV. U. VI. Iridem primariam, ejus colores, oppositi nem ad Solem. x8s, 86 Diversitatem pro spectatorum etiam diversi- tate. A Testea s omnes colores in eadem gutta. I Altitudinem Solis necessariam , ut Iris vi deatur. I xs Figuram Iridis semper cireularem. - 18s Iridem luna em. ib. Singulare phaenomenon Americanum. Is s. De Halone, Parheliis, Paraselene , de virgis .
PROP. XXXIII. Halones ex eo oriuntur , quod radii solares, aut lunares sub Sole, aut Luna intra telluris atmosphaeram in nubem incidant compositam ex vaporibus , seu inseasibilibus guttulis, quae
486쪽
quae minores sint iis, in quibus pinguntur Irides.& prae raritate sua sint in aere suspensae. ista COROLL. Cirea opinionem cartessi, dc Hur bens , Hilonis figuram, dc similia, is ri. Parhelia, tu Para lene. 196ORSERVATIO moeIii. ib. PROP. XXXIV. Parhelia , de Paraselene Monaliunde oriuntur , quam ex intersectionibus ha- ionum uee satis vivida fulgentium , ex quibus fit, ut ob geminatam lucem splendidius quadrata
illa eluce seant', dc solem referant : accedere et iam . poteli peculiaris aliqua radiorum solarium reflexio. ινδηCHOL. Cirea singulare metheoron igneum, Ips
De sonori eorporis Ac Soni natura, proprietatis
DEFIN. Soni, Sonorum eorporum dcc: E I, 2.3S L. Humanae auris , tympani , Iabyrinthi ece. deseriptio ad sonum praemitt5nda, a. PROP. XXXV. Corpus sonorum est illud , cujus partes minimae , corpore percusso , colliso, con it ricto perfrido, aut disploso contremiscunt; mu tuis crebris repetitisque undulationibus , dc vi h rationibus aliae in alias, dc in circumstantia cor Pora agunt: Sonus proinde in corpore sonoro est crebra illa undulatio, tremor, dc subsultus. a s 'ROP. XXXVI. Sonus , prout in aere propaguus consideratur, consistit in motu erassioris aeris tre. mulo, seu in tremulis de celerrimis oscillationibus , dc vibrationibus , quas aeris particulae , dc superficies sonoro corpori proximae ab ipso recipiunt , & per sontinuatum aerem ad aures tu que,t tympanum, labyrinthum, de nervum audistorium transmittunt. EOS
LOROLL. I. II. 1II. Iv. Circa sonum xxtra , dc
intra antinam consideratum. . ' Σias
corporum sonorum elaterium, Ussirca. Corporis sphori duritiem, δ rigiditatem . Et c Soni isteasitalpia in corporς sono 'o dcc. 2Ir
487쪽
Ratio, qua sonus communicatur aeri, & per a rem diffunditur. 2IBI. Corpus sonorum oscillationum centrum, ara II. Sonus spargitur circulariter . RITIII. Impedimenta circulos interrumpunt. III v. Sonus successive propagatur. V. Sonus per aerem crassum diffunditur, ars 3. Soni Proprietates & Phaenomena. ITI. Sonus per lineas rectas propagatur. ib. II. Melius diffunditur, qua respicit corpus. ib. NI. Intensitas soni decrescit recedendo a centro. ibid. IV. Soni propagatio dependet a medio. ars V. Sonus facilius secundum ventum Propagatur . I 8 VI. Velocitas soni quanta. aIs VII. Magnitudo soni quid sit. aas VIII. Soni accretio, & repereus io . aas IX. Phaenomenon soni in camera Paraboliea. tas X. ECHO , eius species , mechanismus dcc. a I, XI. Sonorum accretio, & extinctio.. XII. Auris est tuba vocalis natur alio, a, a
Disserentia Sonorum , Harmonia , AEditio, seu perceptio Soni ab gnima. iDEFIN. Nomina, ct speeter consonantiarum. εἶ ad aι7 3
Theoria eonsonantiarum in chordis. a 37 &C. COROLL. ad hane illeoriam spectantia. a o & SCHOL. Μultiplex lonorum phaenomenon . a 4
Soni influxus in mores. l a ,.
PROP. XXX II. PROBL. Tympanorum ' sonos
488쪽
PROP. XXXVlII. PROBL. IEris eam pani lonos,
Ec harmoniari explieare. 1 93. Aliquae dissicultates contra hactenus dicta solvuntur. δοι
De Physiea Ignis natura, Ac Proprietatibus. 27 aDEFIN. Rarefactionis, condentationis, compresso nis, Fullonis &e. 374, 7 OBSER. in rem neeessariae. 331, 76 PROP. I. Ignis neque eli spiritus , neque medium aliquod inter spiritam , & eorpus. 276 PROP. II. Ignis primigenius , seu elementaris dicausalis non eonssistit praeeile in insentabili & intestino insensibilium particularum motu ; sed est aliquid ab hujusmodi motu diversum. 27 PROP. III. Ignis igitur elementaris simplax & purus non sunt haeterogeneae diversorum corporum particulae intestino & multipliei inter se motu agitatae r sed peeuliaris quasdam substantia Elementaris limplex ab aliis eorporibus distincta. PROP IV. Ignis est materia quaedam simplex in- alterabilis, maxime fluida , quae fluiditatem numquam amittit . a 83 PROP. V. Partieulae ignis Elementaris sunt ominnium terrestrium corporum , quri novimus , Par
tieularum subtilissimae t omnes etiam soliditate ,& duritie supelant. aδε COROLL. Circa mobilitatem , de levigationem par
PROP. V l. Μ certa Ignis est ubiqua di circum- quaque diffuse, U . PROP.
489쪽
quaque diffusa. - 137 PROP. VI i. Materia Ignis neque ubique est aequa liter diffusa , neque in singulis corporibus aequaliter invenitur, neque ab omnibus aequaliter , &
eadem tenacitat fi retinetur. 28 g
PROP. VIII. PROBL. Estne Ignis in terra , aut
prope terram exiliens corpus grave , ut caeterarmnia corpina atque elementa λ as
COROLL. Circa gravitatem ignis limpuri ; levitatem Elementaris extra terram exilientis dic. as ε
Plurimi Ignis essemis, & phaenomena ad planiorem
illius naturae explicationem proponuntur, eorumque ratio assignatur . . R96 COROLL. & Phaenomena. c 298 I. Diversus contractionis , & dilatationis gradus in corporibus terrestribus. ib. II. Phaenomenon singulare thermolaopii. 39s III. Fusio metallorum quo pacto fiat. 39sIU. Corpora non atque eito calescunt, rarescunζ. detumescunt, refrigerantur Sc. 3 Q. V. Duplex in sensibili igne differentia , earbones, flamma die. κ . dcc
. VI. Corpora fluida Deilius rarescunt , cte. quam solida. 3Ο.VI1. Corpora ignἰta in vaeuo posita &e. 3 3VIII. Productio ignis multiplex explicatur. 3. IX. Nulla neeensici in vacuo. ἔλX Multiplex etiam extinguendi modus. 3ο Al. Quomodo fervorem in liquoribus excitet . o6 XII. Ignis activitas in diversis eorporibus dive
490쪽
DEPIN. ad rem neeessariae. c 3oro in SERV. Cirea caloris, de frigoris effectus. 3os PRUP IX. Eadem e l materia , ct natura caloris, atque t g is et consequenter igitur ad ea, quae hactenus de Ig- diximus, consistit calor dcc. 3I
COROLLARIUM l. Duplex distingui potest ca
tiar . .l , , i I . 33δII. Eodem modo excitatur, a Metur, intenditur, remittitur calor, atque ignis. 3 LIII. Calor non est qualitas absoluta in sensu Pe-
PROP. X. Calor in anima est quidam doloris, aut gaudii lenius,l ae perceptio: causa immediata hu . julce doloris , aut gaudii , seu calor in corpore est intensior vel remistior sensiti vatum nostri cor. Poris partiam motus ope spirituum animalium auctus, Communicatus:; & traductus: Cauisivero originalis hujusce motis in corpore , dc leolus in anima. sunt vel particulae ignis elementaris in corpus in- l. troductae, vel aliquid illius intelliui ct vibia tolli Particular Naautus , qui, sis nimis intenderetur .
. ,' 'nem mixtum efficeret. . - ηι
COROLL. I. Calidum igitur eorpus opotest frige
scereri, atque gelari &c. . ii it - 318 II. Intes si as ea loris rationem habri eompositam: ex dentitate i & rapiditate parti utri 33sPROP. Xι. 'Gilo cujus eumque aeorporis calidi ex natura rerum communicatur secundum esuidem Corporis massam, aut densitatem, seu . in rationema silae, si caetera sint paria. 3ΤsPROP. XII. Calor a corpore quocumque calidoli ne inde diffusus deerescit in rati. , ne duplicata reciproca distantiarum ab ipso corpue calido, seu in ratione in veria quadratorum distantarum aeOIsDIe. sa - - : 1 1. I f. Ca-