장음표시 사용
451쪽
teriam electricam in iis accumulando , Se ad majo rem densitatem augendo , quam ipsum mei corpus genio indoleque sua haberet: aut negariis, hoc est, naturalem alicuius corporis materiam electricam di minuendo, ac proinde rarefaciando. Quod eumquo corpus in se spectatum determinatam intra se ipsum habet electrieam materiam prnpriae naturae, at
que indoli proportionalem r si nova materia in illud introducatur, priorique adiungatur, in illo fit
praedictat materiae densitas major, quam ejus corpo ris indoles serret; si propriae materiae pars aliqua ab eo expellatur; rarior in illo erit remanens materia, quam ejus natura requireret . Primum dieiis mus Electrisitatem positivam, seu per excessum ς secundum negativam seu μν defectum materiae . Et ctrifiearo igitur eorpora aliud non est, quam nat
ratem vaporem electricum eorum naturis convenientem , de proportionalem in iis augere , vel in
363. Propositionem hoe modo expositam quam plurimEeonfirmant , praeterquam quod ex hactenus demons ratis, aut relatis experimentis deseendit. Electriis ea phaenomena eduntur a virtute diffusiva materiae electrieae duorum aut plurium corporum, cujus in- torruptum est aequilibrium t ut tollatur autem atqui librium inter duorum eorporum electricitates , opus est , ut unum vel alterum plus materiae recipiat , vel deperdat, quam suamet indoles naturaliter se re potest: quamdiu duo eorpora habent electrieit tes eorum naturis proportionales, quamlum vis aliis inaequales , si nimirum eorpora sint heterogenea , est inter illa aequilibrium. 366. au Phaenomena electriea aduntur a torrente, ausfluxu materiae ab uno in aliud eorpus transcurrentis: quamdiu autem est aequilibrium, non transfluit materiar solum autem rumpitur aequilibrium, cum vel in eorum uno plus justo addensatur , vel plus justo rarescit : tune enim sunt actiones , ct resistentiae inaequales. Cum duo eorpora eommunieatione electriea materiam habent suilmet naturis proportionalem ,
452쪽
Et licitatis lignum, ut passiin videmus: hic en m casus est omnium eorporum naturalium , quamdiu in ea nullam mutationem ais . aut natura inducit ;q0od scilicet in eo flatu sit inter hujusmodi eOrpora perfectum librium, quod ad . vi ι es electricas lac stat . Cum veto duo haec experihntia etiam deis Inon stier, posset nimirum naturalem alicujus corporis electruam materiam ab illo extrahi, & in aliud transfundi , a. que aecumulari; & praeterea edi semper electri ea ligna , quoties duo hum smodi corpora eo in statu ad se invicem accedunt: consequens est, utrumque id corpus esse in statu electricitatas, hoc est, in statu edet di s gna electrica .i368. Dum corpus aliquod communieatione electriis Cum pennicillum emittit , aliud tibi admotum stellam demonstrat, utrumque s gna electrica edit; pr reum tamen positivam. Deundum negativam habet eleeliter a em telate ad primum; eum posterius cor Pus materiam a priori emanantem intra se reeiripiat .
369. s Tandem, ut plurima alia omnino similia
Pi arte mli tam, numquam fit, ut corpus communicatio ne electi leum, a vi tamen tua spoliatum steri accum latione ma ei iae instructo prope atque rite admo-
eatur, quin a primo quidem stella, a seeundo autem pennicillus , aut similes alii effectus electri ei
37o. Tam igitur eorpora positive , quam negative electriea suas circa te ipsa atmosphaeras virium habeor , intra quas phaenomena edunt in ratione inis versa distantiarum , si caetera sint paria . Magnum ramen est inter hujusmodi atmosphaerarum naturas discrimen : corpus enim positive electricum almo sphae iam suam circa se habet positivam , & materialem , ignem nimirum electri eum a plobo in i
summet e .rpus v. g. catenam transmissum , intra hujus massam aecumulatum, ei rea eamdem com p
stum, Ac ab aer ς, ne dissipetur, impeditum: haeeipitur atmosphaera a corpore ipso effluit. Atmosphae-xa corpo iii negative elcctrici in eo consistit , quod corpus ipsam igne suo electi leo si spoliatum , ais sue proinde matella electrica a circumposi in aere. imstu
453쪽
impuro tamen & humido, ad coi pus e quadam disitantia affluas r utraque igitur atmolphaera ab uno eodemque principio oritur, vi scilicet materiae dis fusiva, qua sele ad aequilibrium componere adniti tur , atque insimul ab aeris resistentia , qua materiae eleetracar vel recipiendae opponitur , vel receptam repelliti eκ hisce enim duobus en, materiam in uno casu a corpora, ubi superabundat , circum
quaque diffundatur, & effluat, in altero ad corpus, ubi rarior est, Sc defieit, undequaque affluat. 3II. Oppon. Contra duplicem electὼcita em potat ivam, & negativam, & indicia, seu αriteria . quae
ad eas ita tuendas, atque dueernendas .a' erimus, armgumentatur in hunc modum Nouet. Experimentum numero syo. 83 7 relatum quo potisssimum nostra the
ria innititur, in duplicis etiam torrentis systemate exponi potest : Etenim eum g anti globo ferreum filum intra vitreum infundibulum admovetur , in tenditur, atque augetur in globo , de conductile eleel l icitas, quia antea a solo actio, postea & ab aere , dc a ferre v filo electricitas globo communicatur. a ' Splendidior est penni ei l Ius luminosus in fili cuspido globum respiciente; quia torrens electri eu, per filum in eb bum influens contrario torrente a globo in is rei fili cuspidem intra infundibulum erumpenti intendιtur , magisquo excitatur.3 Quod si a lamna metalica intra ri fundibuli ea. vitatem separata post factum experimentum, & rein moto iam infundibulo a globo, scintiuae eliciuntur;
in caula est, quia materiam a conductore accepi . o Ta idem id etiam in relato ex per monto Disse
vamus, quod in alia seriei fili aut remitate extra infundibulum producta punctum quoddam tum n sum, seu stellulam animadvertamus: aea autem est cujusdam pennicilli initium , cuius radii nimium dis uarieati visibiles non sunt, sed a filo tamen erum re tacite deprehenduntur, eum eandellae fiammam sanit biliter agitent a in hoc igtur etiam casu per medium illud serreum filum duplex contrari u tor
rens ab experientia demonstratur. 372. Tria priora eap ta secundum theoriam nosis
Iam apte explicari, non dicitetur Noluti ea tamen in
454쪽
In suamet opinione exponere ad nititur , eui unigefavere exitii mat, quod quarto loco additur . Rese pondeo: Hisce omnibus non infringitur relati ex perimenti atque rationis seeundum nostram solummodo opinionem pondus . Pν imum.: Supponit , ab aere etiam in globum materiam electricam comm nicari , atque . transmitti: id tamen esse fallum , ab apsis mei experimentis immediate eonfieitur et quam diu enim machina eis separata, qua meum vis omni ex parte sit ab aere cireumdata, in ullam electri ei talem conductori communieat , sed omnem ab illo accipit s ut experimentis evicimus . quod tamen fieri deberet, si aer machinam undequaque tangens materiam electricam illi communicaret. Uno ver hor quam diu. maehina fuerit separata, erit semper Electricitate vaeua, nisi eam a conductore aecipiat: uorium igitur est , aut unda probatur transmissio illa materiae electrieae ab aere in machinam atque
globum λ Λd secundum in Probare primum oporteret
secundum illum atque contrarium materiae torren
tem a globo in filum serreum erumpentem, di pri mo, qui in dubius est , occurrentem et Quo magis machina fuerit igne electrim spoliata , eo splendidior obtervatur pennicillus a filo erumpens , di in machinam fluens r contra si machina paullatim materiam suam electri eam recuperet, remissior atque
languidior fit penniei Lus a filo effluens: si igitur
nullus tandem in machina supersit ignis , aut contra supponatur aeque densus atque in filo ferreo; in primo quidem casu v vacissimus erit pennicillus in filo, nullus autem in secundo: rurius in primo casu nullus e machina effluet ignis electricus, cum evacuata penitus iupponatur: in Deundo etiam nullus hineci inde erit torrensa eum omnia sint ad aequis
373. Tertium pariter nulli experimento innitis
tur: imo periculum sat , eum nullas adhibetur con ductor , atque e metalli ea lamina ellarentur scintilin, ae . quarum materia non nisi a filo metalli eo comis
munieari potest : cum igitur in sto ipso habeamus causam suffieientem di ceriam . effectus juxta Ihilosephandi regulam repeti aliunde non potest. Ivor
455쪽
tam tandem theoriam mitram optime c. 2 firmat ites la eli influentis materiae nota, atque indicium: eum igitur metalli eum filum sit canalis illa , per quem ignis electricus in machinam trans fluit ut nususmodi materiae torrens ab una parte effluat, in aliam influere debet : effluens ex parte machinam respiciente penni eillum refert, influens vero per o politum extremum stellulam exhibet. Interim dum metallicum filum ex oppositis extremitatibus penni ei lium, dc stellulam monstrat, opus est, ut a parist machinae opposita cum corporibus communicet , a quibus transmittendam materiam accipere possit Si quis in candellae flamma tremor a torrente ei ctrico eκcitatus animadvertitur , non ille ab igne electrico effluente , sed ab influenta proveniti huin
jusmodi tamen tremor s ut in simili jam supra diis
ximus est argumentum, atque indicium maxime aequivoeum ad torrentis directionem detegendam et cum igitur indubiis argumentis compertum aliunde habeamus, stellulam electrieam esse influentis materiae notam. allatae etiam phaenomeni circumstanistiae observatio nostram theoriam ulterius i confir
ET REGULAE IN ELECTRICIS DESERUATAE o
374. Ab exposita hactenus virium theoria sequellistes regulae descendunt , quas generaliter observari, experimentis ipsis edocemur . Λ, histe enim primicipi is est Pr mo. Quod materia electriea , si inaequaliter ictaliquibus corporibus iit diitributa, sortius, atqu. violentius ex illa parte agae, di sese expandere adnitatur, ubi major fuerit id ius densitas; ex illa mimnus aget , debiliusque resistet , ubi rarior extiterit et ex majoris igitur de alitatis lom sese sponte sua ad alia corpara diffundet, in quibus maj et sit ejus ram iras . Λb eo eonatu sequitur naturalis impetus o
que instus . ab impetu α mota ad aequilibrium
456쪽
I ducendum , ac servandum supra dicta omn7a plia Nomen a pendent . Analogiam habemus in aere, i Ilusque Elasticitate. 37 3. secundo. Inaequalitas igitur virium, & actionum, hoc est , dentitatum , quibus materia electrica in diversis eorporibus libi vicinis existit, & aget, omnium Electricitatis phaenomenorum immediata cauissa existit . Est diee e; quamdiu in aliquo corporum systemate materia fuerit vel aequaliter densa , vel aequaliter rara secundum corporum indolem nulis Ius sequetur illius motus ab uno verius aliud corin Pus , nequa aliud phaenomenon ab eo motu pen
Wε.Tertio. Quamprimum autem densitas, aut raritas, ac proinde virium intensitas tuerit inaequalis i quod aerte quidem obtinetur in phaenomena electrica consequentur . Et hine in uno eodemque corpore . &Corporum systemat E potest materiae electricae densiis fias augeri, aut minui , quin effectus aliqui edanis tur: si nimirum in singulis ejus systematis Corpori hus aequaliter semper crescat, aut minuatur ejus dein materiae densas, aut raritas , attenta sem Per cor. Porum indolo. In his vires & phaenomena repulsio.
Dis non intelligimus, ut ex jam dictis manifeste ib
xe temper potest, & tamen electricitatis phaenome. a ab illo edi possunt : Si nimirum in circulasta a-eibus eorporibus ejusdem materiae densitas mutetur,
atque inae lualitas virium inducatur.
37suinto. Λ eorporibus igitur phaenomena e Isctriea Possunt ob duplicem vitium inaequalitatem edi , per defectum scilieet, atque per . excessum et hoc est, si corporis alieujus vires electrieae, atque materiae densitas major aut minor sit , quam in circumpositis
379. Sexto. Intensitas , seu vires electrieitatis in eor Porious in aeqv liter electricis est excessus, seu diffe- ventia virium, quibus duo illa corpora praedita sunt,
in in se mutuo asqnt . Quoniam tamen haee lex
457쪽
admodum generalis est, eam ulterius in plures casus distin ρuamus. '33O. Ponamus duo eorpora communicatione electriea, quorum naturalis electricitas si v. g. ut 8 , unum quidem esse positive electricum , & habera mat riam ut 22, aliud vero negative, atque habere materiam ut 4r relativa eorum electricitas est 3. sumisma scilieet duarum differentiarum , seu integra dis-
ferentia unius ab altero . Si utramque sit positive electricum , unum V. g. ut 9, aliud vero ut Ia ; erit relativa eorum electricitas 3: Eadem servatur regula in corporibus negative electricis. Quare omnes casus ad unam si minplicemque legem modo propositam reducuntur.3gr. Ex lege autem sequitur, unum idemque corpus certa quadam positiva, aut negativa electricitate instructum innumeros habere electricitatis virium gradus, majores, ct majores, minores etiam & minores re Iate ad diversa corpora, quibuscum comparari potest , pro varia nimirum virium in iis corporibus diversitate. g.
PHAENOMEN A ELECTRICA SECUNDUM PROPOSITAM THEGRIAM ET PRINCIPIUM .
3 a. Non melius datam hactenus theor Iam eonfit mare possumus, quam si phaenomena ipsa electrica secundum illam recte explicentur, illique plane eo haereant: id vero est quod modo exeqiremur, idque eo erit .facilius , quod theoria ipsa pedetentim solummodo ab ipsismet phaenomenis luit deducta . Pauca tamen solum attingemus , alia omittentes , cum omnia pariter ad idem principium revocen
3 3. I. Machina, globo, eonductore, reliqui ue Omnibus, quae ad rem opus sunt , lparatis, atque dis
458쪽
positis, dc maehina insuper agente, frietio a globo
in manu facta materiam electi icam manus excitat, de ut ita di eam, accendite rupto ab ea parta aequi librio , materia in fricantis corpore exiitens illae sese expandit, partesque aliae ab aliis protruduntur et supra vitrum illabens materia inter duas opeolitas resistentias detinetur: ab una scilicet parte vitrum, ne intra globum , ab alia vero aer, ne circumqua
quo diffundatur & dissipetur , conllanter impe3i tur . Inde est , quod a gyrante globo inter vitrum
de aerem supra elusdem globi aequatorem usque ad punctum manui oppositum , ct conductori respondens deseratur ; interimque neque versus unum , neque versus alium polum ab iisdem mei resistentiis. impedita expanditur: Communicatio, seu contactus globi atque conductoris resistentiam aeris ea ex par te tollit, estque tamquam canalis apertus, quo flui dum omni alia ex parte maxime presssum , natura que sua elasticum sese pro)icit: cum conductor vaporem illum electricum intra se facillime recipiat, neque illi opponatur . Conductor aere undequaque circumdatus spectari debet, tamquam Eleetrica apostheea firmissimo vallo septa et acceptum igitur va porem intra sese retinet , & circa se etiam , cum ejus intensitas aeris rest stentiam superare potest, in atmosphaeram etiam componit, aere Partim exclusis , Partim quoque superato.
38 . Quo tamen pacto frictio vaporem excitat, ad expansionem determinat, & quasi accendiis Hic
vero nodus est, quem non facile solvas . Rem ego ira mihi fingo: vapor electricus est ignis AElementa ris, aut de illius saltem genere: Iam vero frictione ignem quemcumque excitari compertum est et excitatio autem ignis est vera acee aiio , postrema haeces, partes ignis ad motum determinare, seu obsta culum tollere, quo igneae particulae unice impecii e bantur, ne moverentur: suum sei licet est inter par tes ignis aequilibrium, in quo illas conservat aequa
Ie singularum elaterium, virtus expansiva, mutua
que earum bressio et motu frictionis illud aequili-hrium ex attrita parte tollitur; versus illam igitur exeruntur intentae semper vires partium iguis, qu
459쪽
eodem in corpore pressae undecumque detinebantur. Videnda sunt quae diximus de Ignis accensione. 383. II. Hinc e parte aequatoris globi a manu ad teonductorem gyrantis scintillas elicimus , non veros aut saltem mulio remissiores in a parte quae a conis duct re ad manum volvitur . Singilae. enim partes ejusdem fasciae vitri vaporem a manu ad condinstorem a4dueunt, indeque ut plurimum regrediuntur
parens est vaporis torrens a manu in vitrum m. renniter effluens et ab eodem mei torrente est stella conductoris extremo globum respicienti inhaerens . atque etiam ex oppositis ejusdem conductoris cuspidibus pennie illi forma emicans, & tandem in digiti apiet stellam iterum referens: omnia scilicet haec sunt unus idemque vaporis torrens ab aliis ad alia corpora transiens, qui quidem in ingressu stellam , en egressu vero pennicillum exhibet , ataue haec duo phaenomena pluries in longa aliqua corporum serie edere potest. 387. IV. Forma pennicilli a resistentia aeris proue nil r idem enim uisimus in exilientis aquae filo, quod ob interpositum resistentem aerem in plura semper & plura dividitur fila , ct ramulos . Inde est, quod torrens electri eus per vacuum erumpens unum iantummodo corpus luminosum continuum aliorum fluidorum instar componit. Stridorem, se a crepitum ab aere etiam provenire , id demonstrat, quod torrens ille electricus pia ei dissime in vacuo projietatur, & evibretur. Stellam vero in corporum ingressu reser re, ab eo est , quod vapor per aerem ad corpus affluit in plurima jam si lamenta divisus,atqua proinde in plura quoque diversa eorporis punincta separata incurrat.
383. U Cum S machina & eonductor eum Tellure
eommuni ant, eique immedale, aut mediis solun corporibus commun catione electrieis insistum; nubia omnino signa electrica eduntur , licet modo iam
expolito vaporis torrens perenniter fluat: tum enim neque in machina rarescit, neque in conductore acis
cumulatur: sed qui a prima, ad secundum transit,
460쪽
& ab illo in terram perenniter induit, ab eadem tellure in machina insimul suppletur et est igitur semper aequilibrium , de corpora vaporem sibi coa
389. VI. Si utrumquessit separatum , exiguus, qui in machina erat, vapor in conductorem illico affluit . qui paucis atque debilibus se intillis e conductoro Elielendis satis est; quae tamen brevissime Extinguinu ntur; aliquid deinde vaporis in exhaustam machi nam ab aere profluit ἱ hine vieissim aliqua etiam
signa edit maehina: eo tam in vapora in conducto rem transmitIo , illet iterum machina: at sanductor brevia languentiaque signa produci it tamdiu que alternus hio itatus durat, quamdiu agit machina, resque in eodem statu servantur.39o. VII. Si sola machina, aut sola eatena eum terra communicet; ssigna omnia, dc phaenomena rita pro cedunt, atque eduntur; sed illud agit vices machinae, quod cum terra communicat : si sola nimirum maehina sit separata ; edet illa , non autem conductor, signa electrica; propterea quod vapor a condum Nore in maehinam fluat , in illaqua aeeumuletur ;dum conductor tantum transmittit , quantum accipit: solumque proinde habet suum naturalem vaP
3 t. VIII. Si aeeumulata In eonductore materia ,
machina vero exhaψsta, homo solo insistens, atque proinde naturali suo vapore instructus , digitum conductori, & machinae extendat, dc prope admoveat, scintillam e conductore eliciet, maehinae autem da hii r quia scilicet vaporem habet rariorem , quam Primus , densiorem, quam secunda. 392. IX.Condueiorem positive electri eum duo homines simul, aut seorsim sere contingant , quorum primus solo insistat , seeundus autem partem ma Ehinae exhaustae essiliat, globum v. g. fricans : louge vehementior scintilla in laeundum , quam in Primum exploditur; quia major est differen ta inter conductorem dc secundum, quam inter conductorem ipsiun dc primum hominem. Qui mplurima sunt a Ita phaenomena his prorsus similia , quae eamdem habeat causam