장음표시 사용
21쪽
Dicit etiam Alsraganus, minima stellarum Cxarum visu mutabiliam,maior est tota terra, sed ipsa stella, respectu totius firmamenti,est sicut punctus& centrum, multo igitur sortius terra est punctus respectu firmamenti, cum sit minor ea. Quod autem tetra in medio omnium teneat hmobiliter,cum sit summe grauis, sic persuade e videtur eius grauitas. Omne graue naturaliter tendit ad centrum. Centrum quidem punctus in Hedio firmamenti. Terra igitur cum sit summe grauis, ad punctum illum naturalitcr tendit. Item,quicquid a medio mouetur, versus circuns rentiam csti ascendit,terra a medio mouetur, igitur
ascendit,quod pro impossibili reli quitur. .
. te Ambrosij,Theodosii,Macrobii, & Erat sthenisphilosopho
tinere distinitur, unicuiq; quidem 3 6o. paritum Zodiaci 7 . stadia deputando. Sumpto. n.astro labio, vel quadrante in stεllatae noctis claritate,per utrunque mediclini j soramen, polo perspecto notetur .graduum multitudo, in qua steterit medicii num. Deinde procedat cosmimetra di recte vcrsus septeti trionem a meridie, dcnec in aloe-
22쪽
an alaeritis noctis clari tale,viso ut prius polo, statu rit altius uno gradu mediclinium. Post hoc mensu retur huius itineris spatium,S inuenientur 79o.lladia . t einde datis unicuique 36o.graduum tot ita- L s,terreni orbis ambitus inuentus erit. Cht i iis autem, tu ta circuli & diametri regulamete, terrae sic inueniri potcrit. Aufer vigesimam secundam paricin do circuitu terrae, & rema nentis tertia pars, hoc est gorgi. iladia & semis, &dia tertia pars unius stadij erit terreni orbis diametertiue spissitudo I
Ambrosius Theodosius Macrobius hic unicus est autor, Macrobius scilicet ille qui scripsit Saturnalia
libros O commentaria in Sommu Scipionis, in quo νu libro primo illa inuenies de terrae ambitu ex Eriat ei: e. Eratosthenis porro harus scripta Sacro Bο- us au viderit visio, quasi ad nos pernensent intcgra, iremus,ambuune icrra ducentorii quiuquwnta duorum milium uadiorum esse scripserit,quq tradunt Plinius extremo libro a. Macrobiuς
23쪽
quinquaginta solit,id est,μυρια δον νικουσι , ut habet Cleomedes libro primo. Huius certe vel folius auctoritas magni esse momenti det, quod EratoIlbenis rationes, demonratione adducat. Ptolomaus 'is
post Eratosbenem fuit qui pro sieptingentis quin e
ta tantum Radia terrestris meridiani tribuit uni cs lectis meridiani gradui. Ita incoperta es terra magnitudo propter metiendi difMultate,seu illius me-suram terra, t Eratostbenes, O alis seu mari, ut Posidonius,eode Cleomede auctore nire velis. Qui autem hic ambitus terrae vulgo dicitur, no solius ei terra, sied terra O aqua simul qus unam ambo dicta sunt θbaram conItituere. C erkm de mensuris hos fecerunt geometrs vesch0s,memoria gratia. Quatuor ex granis digitus componitur us.
Est quater in palmo digitus, quater in pede palmus. Quinque pedes pallium faciunt, passus quoque cetu. Viginti quinque stadium dant, sed miliare
Octo dabunt Radia, plicatum dat tibi leucam. Leuca tame Gallicum ποcabulu,quo O Hispa/i utuntur,non duo miliariassed unum tEttim O dimidium,id est,mille o quingentos passu eontinere de Initur ab Ammiano Marcellino lib. Iornandi in Gothicis.Porro rationem certam cui iis ambitus circuli ad suum diametrum geometra haud dum potuerunt demonΩrare . Accipitur amen interim pro vera vulsi tripla sesquisieptima, quomodo se habent, Q.ad 7. atque ita verycisti hi ea diametro peripheriam O contra, ex illa diam tru cuiusuis circuli minimo negotio linueniredocet. circuitus circi per septem mηltiplicetur.
24쪽
Vigintique duo productum deinde securo, Hinc numerus,quotiens qui dicitur, est diametrus. Si per vigintiauo multiplices diametrum. Ter septemque seces numetum,qui prodist inde , circuitum circi quotiens numerus tibi redit.
De circulis, ex quibus sphaera materialiseomponitur,& illa supercslestis,luae per istam imagina- in componi intelligitur. i
orum autem circulorum quidam sunt maiores,quidam minores,ut sensui patet. Maior autem circulus in sphaera dicitur, qui descriptus in superficie sphaerae se per eius ce trum diuidit sphaeram in duo aequalia , Minor vero , qui descriptus in superficie sphaerae eam non diuidit in duo aequalia,sed in por
tiones inaequales. Inter circulos vero maiQres,
primo dicedum eli da aequinoctiali.
25쪽
ST igitur aequino malis circusus quidam, diu densiphaeram in duo aequali , secundum qu libet sui partem aeque distans ab utroque polo. Et dicitur aequinoctialis, quoniam quando Sol transit per illum quod elibis in anno, in principio Arietis, scilicet, & in principio Libra est
aequinoctium in uni. uersa terra , Vnde etiam appellatur sequator diei & noctis, quia adaequat diem artificialem nocti . Et dicitur .:cingulus primi motus. Vnde sciendum quod primus motus dicit motus primi mobilis, hoc est, nonae sphaera siue cili vuli mi,qui est ab oriente per occidentem, rediens it rum in orientem, qui etiam dicitur motus rationalis, ad similitudinem motus rationis, qui est in microcosmo, id eis,in homine, scilicet q ndo sit consideratio a creatore per creaturas in creatorem, ibi sedendo. Secundus motus eli firmamenta,& plane- tartim, contrarius fluic, ab occidente per orientem iterum rediens in occidentem, qui in atras dicitur irrationalis siue sensualis ad similitudinem motus microcosmi qui est a corruptibilibus ad creatorem, ite-rzm rediens ad corruptibilia. Dicitur ergo cingulus primi motus, quia cingit, siue diuidit primum mobile,
26쪽
inobile,lcilicet,sphaeram nonam in duo aequalia, a que distans a polis mundi. Vnde notandum, quod polus mundi, qui nobis i cmper apparet, dicitur polus septentrionalis arcticus uel borealis. Septentrio-ialis dicitura septentrione, hoc est, a maiori ursa, : dicitur a septem & trion, quod est bos, quia septem stellae,quae sunt in ursa,tarde mouentur ad modum bovi cum lint propinquae polo.Vel dicunturilis septeni stellar septentriones,quasi septem terio nes,eo quod terunt partes circa polum.Arcticus quidem dicitur ab re κτοs,quod est ursa. Est enim iuxta maiorem ursana.
Iuxta maiorem 'ur an . Quidam libri habent, iuxta minoremur . Nam videtur hic auctor umfam, qua vulgo mai or dicitur,minorem vocare. Cosule de hoc V iti uium, Hyginiam, Gellium, si quid habent certi.
l Borealis Mero dicitur quia est in illa parte a qua
uenit Boreas. Polus uero oppositus dicitur antarcticus,quali contra aristicum,politus, licitur & meridionalis,quia ex parte meridiei est, dicitur etiam australis,quia estin illa parte a qua uenit auster. Ista igitur duci puncta in firmamento stabilia, dicuntur pol mundi, quia sphaerae axem terminant, & ad illos uoluitiar mundus, quorum unus semper nobis appa Iet, reliquus uero semper occultatur.Vnde Virgilius in primo G corg. Hic uertex nobis sempςr sublimis,at illum sub pedibus Styx atra uidet manesque prosundi
27쪽
Circulo. EST alius circulus in sphaera,qui intersecat aequinoctialem, & ih tersecatur ab e/dem in duas partes aequalcs,& Vna eius medietas declinat versus septentrionem,alia versus austruiri. Et dici tur iste circulus Zodiacus a quod eli vita, quia secundum motum planetarum sub illa est omnis vita in rebus inferioribus. Vel dicitur ἰωγιον quod est animal, quia cum diuidatur in o. partes aequales, quaelibet pars appellatur signum,& nomen habet speciale a nomine alicuius anim iis, propter proprietatem aliquam conuenientem tam ipsi,quam animali . Vel propter dispositionem stellarum fixarum in illis partibus ad modum huiusmbdi animalium.Iste vero circulus latine dicitur signifer, quia seri signa,
vel quia diuiditur in ea. Ab Aristotele vero in lib. 2 .de generatione & corruptione,dicitur circulus obliquus,ubi dicit, quod secundum accessum & receia sum Solis in circulo obliquo fiunt generationes &corruptiones in rebus inferioribus. Nomina autem signorum, ordinatio,& numerus in his patet versibus: Sunt Arie Taurus,Gemini,Cancer,Leo, Virgo. Libraque, Scorpius, Arcitenens,Caper, Ampli ra,Pisces. Quod libet autem signum diuiditur in 3 o. gradus. Unde patet,quod in toto Zodiaco sunt .gradus. Secundum autem Astronomos iterum quilibet gradus diuiditur in .minuta, quodlibet mira
28쪽
ium in . secunda, quodlibet secundum in clo.tertia,& sic deinceps usque ad decem. Et sicut diuidiatur x lacus ab astronomo,ita de quilibet circulus in sphaera, siue maior, siue minor, in partes consimium omnis etiam circulus in sphaera, prster ZOdiacumantelligatur sicut linea vel circunferentia, solus diuus intelligitur ut superficies, habens in latitudine sua duodecim gradus, de cuiusmodi gradibus iam locuti sumus. Vnde patet quod quidam mittuntur in Astroilogia, dicentes, signa esse quadrata, nisi abutentes nomine, idem appellent quadratum di quadrangulum. Signum enim habet gradus 39. in longitudine, i vero in latitudine. Linea autem diuidens Zodiacum in circuitu, ita quod ex una parte sui relin auat sex gradus, & ex alia parte alios sex, dicitur linea ecliptica, q uoniam quando Sol & Luna sunt linealiter sub illa. contiu-git eclipsis Solis aut Lunae. Solis, Ut si fiat novilunium,& Luna in ter ponatur recte in rer aspectum no situ, ct corpus solare: Lunae, ut in plenilunio, quando Sol Lunae opitur diametrali-ier. oe eclipsis Lunae nihil aliud es' qua
interpositio terrae,inter corpus Solis & Lunae. Sol quidem semper decurrit sub ecliptica, omnes veto alij planetae declinant vel versus septentrionem, vel versus austrum,
29쪽
quandoque au tem sunt sub ecliptica. Pars vero Yo ciaci,quae declinat ab aequinoctiali vel sus septentrionem,dicitur septentrionalis, vel borealis, vel arctica.Et illa sex signa,quae sunt a principio Arietis usque ad finem Virginis,dicuntur signa septentrioi' sia,vel borealia.Alia vero pars Zodiaci, quae declinat ab aequinoctiali versus meridiem, dicitur meridionalis,vel australis vel anta retica. Et sex signa quae sunt a principio Librae usque in fine Piscium Aicuntur meridionalia vel australia.
Cum autem dicitur,quod in Aricte est Sol, vel in alio signo,sciendu luod haec pisepositio, in lumitur pro sub , secundum si nunc accipimus signum. In alia autem significatione dicitur signum pyramis quadrilatera, cuius basis illa superficies, quam appellamus signum,uertex vero eius eii in cetro terrae. Et secundum hoc proprie loquendo possumus dicere planetas esse in signis. Tertio modo dicitur si- num,ut intelligantur sex circuli transeuntes per polos zodiaci,& per principia I 2. signorum.Illi sex ci culi diuidunt totam superficiem sphaerae in duod cim partes, latas in medio, arctiores vfro iuxta po-Ios Zodiaci,quaelibet pars talis dicitur signum,& n men habet speciale a nomine illius signi, quod intercipitur inter suas duas lineas. Et secundum hanc ac. ceptionem, stellae,quae sunt iuxta polos Atra zodiacum,dicuntur esse in signis. Iam intelligatur corpus quoddam, cuius stilis sit signum, secundum quod nunc vltimo accipimus lignum, acumen uero eius sit super axem Zodiaci. Tale igitur corpus in quarta significatione dicitur signum , secundum quam acceptionem totus
30쪽
enundus diuiditur in duodecim partes dicuntur signa, &sic, quicquid aliouo signo.
SVnt aurum alij duo circuli maiores in sphaera, qui dicimetur coluri, quorum officium cst distinguere solstitia S aequinoctia.Dicitur autem co- urus a-λον Griece, quod est membrum, stlios inuester,quia quemadmodum S pHO LIOR VI ETI.ILMnc Graeco Imo a νο'λον, quod est mutilum,numcum σου's cauda. Quoniam cum spatio a . horarum Rodiacus O Aquinoctialis toti oriatur, ι possint, tοἰux or nunquam supra terra Niuc