장음표시 사용
2쪽
TO ILLVS TRISsIM O. V. de hominis partu iam pridem conscri-: pta,& elaborata, nunc demu in lucem,atq; omnium oculos prodeunt, Tibi, Senatori illustrissimo, duplici potissimum nominet dicanda duxi, tum ut meae in te observantiae monumentum aliquod habeas, tum vetuo haec fulta patrocinio obtrectatorum, sugillationem & calumnias spernant. Nam Vbi acerrimum censurae tuae iudicium subierint, iam nulli futuri fiunt.qui ea temerario ausu impotenter lacerare , & dente rodere Theonio, audeant: Quia nemo est,qui summi tui iudicij cunctis in rebus praestantiam,taquam Mineruae, aut Colophonium quoddam sussragium, non agnoscat, suscipiat, Veneretur,cum illi praesertim copulata sit ea vitς integritas,atque innocentia, quae priscae probitatis integerrimorum , dc iustissimorum patrum laudem facile adaequet:quaeque planissimam tibi vitam nullo benignioris fortunae afflatu ad amplissimos honores, dignitatesque
munivit. Et vero ut hςc ipsa proborum animos tibi arctissimo vinculo obstringunt: Sic me inter c teros tam arcte devinxerunt,Vt ni
hiliain dudum magis in votis habuerim, quam aliqua non vulgari significatione incum erga te studium, ac pietatem testatum facere. Obtulit se nunc tandem huiusce opusculi tibi dicandi occisio, longe sane impartant voluntati singnificandς: sed, ut verum fatear, non potui hanc diutius apud me continere. Si manum aliquando adimouere libello, ubi grauissimae rerum gerendarum curae, paulisperdiffugiant,non dedignabere, ostendes subinde aliqua vel ciuilem scientiam pertinentia, ad litesque dirimendas, non mediocriter,Vt ego sentio utilia. Unde nec tibi, opinor,munusculum sordescet. nec ineptum,indecensque fortassis videbitur aliis. Quare hoc qualecunque est meae in te obseruantiae,& pietatis argumentum, benignus accipe, meque simul tua beneuolentia , qua nihil potes hesse apud nos antiquius, prosequere. Interim Deum Opt. Max. I recabimur,Vt te diu sustineat,votaque tua, quae nihil praeter abso utissimum virtutis specimen respiciunt, cumulatissime impleat. Pataui j is. Septemb. yy I.
3쪽
Fabius Paulinus Philosophus,ac Medicus
parit Augenius muliebris carmina partus, Vita que dies, oe docet artis opes. . Forte recens scriptis adiecit lumina chartis Lucina, oe dixit macte age pergestenex. Tu meus auctor eris,tu nostro numine plenus,
Me Coo dices inferiora sine. Scripsit enim quae nosse datum mortalibus illi, Tu pandes etiam quae mihi nota Deae. IACOBI DE CAILLI NOBILIS GALLI, IN
Lia RuM EXCELLEN. D. HORATII Av-genii, Epigramma.
Pauca quidem muli multo μὴ margine pandunt, Paruased Augenii pagina, multa docet. iN LIBRVM EXCELLEN. D. HORATII A
CENir, MEDICOR vM HAC TEMPE sTATE facile principis, sichaesis Riberi; eius discipuli: Epigramma.
Cum Liber authori dat famam, lauΔ vel thor . Libro: Laudo magis, quod dat utrunque u Dat famam libro Augemus, dat nomen, ultra Et famam,S nomen dat liber Augenio.
Lupi Riberii eiusdem discipuli.
Vt mundi hic liber psit penetrare recessus, Hoc tantum nomen VFit Mugenis.
4쪽
t Cap. De quibus agendum histe libris , &quae suppolata ponat haec tractatio.
vi ii. Quid annus,& quot uplex. De anno Hebraeorum, Romanorum
Quid intercalatio, quot annis sebat, re quae necessitas interealandi fue-tit. Quid mens s , quo tu plex mensis, de quo mense instituta si tractatio. Qii id dies secundum medicos. De ratione computandi in utero gerentibus. Dubitationum quarundam explica
Non semper exactos.&plenos mentale
ses tequiti ad naturalem partum. di id partus,& quae de partu gen taliter dicenda sunt. Quae caussae sint partus. Qui purus dicatur perfectus,& v, talis. Quod homini certum n5 si nascendi tempus. An puer sexto mense natus si vitatis. Matthaei Curiij opinio.
Impugnatio opinionis Curtii. Moderni cuiusdam opinio de partu dietum tis ι .vsque ad is a. diem. Impugnatio opinionis eiusdena. Iurisconsulti cuiusdam Macetatensis opinio de partu dierum i i.
Impugnatio opinionis supradictae. Patium sextimestrem esse:
xxii. Quid sentiendum de partu gierumis s. vel ip . nobis proposio. xxiii. Dubitationes, quae his dictis acetidunt.
iii I. Explicatio propositarum dubitati
dicuntur partus. Hippocratis dissicilium verboru e planatio.
Septi inest tri partus quam ob tau
fam emiteantur vitales. Septimestres patrus raro vitales na asci, & quam ob caussam id comtingat. De quadragenariis quadam huic tua ctationi eonferentia. Dubitationes contra superiore senistentiam.
Postatum dubitationum explicatio. Quid Aristoteles, Empedocles, Ρ lybius , Plinius, Aulus Gellius de partu septimestii scribant. Iurisperitorum sentetia de partu septimestri. Quis sit octimestris partus. de cve
non si vitalis ex astrono motum sententia. impugnatio opinionis astronomo tum circa patium octimestrem. Mathematicorum opinio de partia octi menti. Impugnatio opinionis mathemat, eorum. Octim estis partus cur non vivat exHippocratis sententia. Dubitationes contra sententia Himhoctatis.
Octimestrem patium nasci aliqua do vitalem. De paltu nouimestri. An fretus septimestris si maior, revalidior noui menti. De partu undecimestti. Authores qui undecimestre partum admisere. Qui sci tum undecimestrem repro bare videmur. Patrum undecimestrem secundum medicorum , & philosophorum sententiam fore admittendum. Quomodo satisfaciendum authoti talibus Hippocratis, contrarium
sentientibus: Librum de septimestri partu suisse a Pol)bio scriptu.
Iurisconsultor u opinio de partu v decimestri. Cur Vlpianus partu undecimestrem non admiserit inter legitimos. De partu annuo. De partu aliorum mensum. Dictorum epilo β.:
5쪽
Roposi TvM nostrae tractationis est agere de hominis
partu, ac ostendere quod certum non sinascendi tempus. quaeres maxime dissicilis,&necessaria accuratam diligen. tiam postulat. Quatuor autem mihi de hac materia tractaturo, seseoiserunt consideranda. Primum quid sit partus, de quot uplex. Deinde quo tempore homo in utero matris genitas,formatus,enutritus,&adauctias in hoc publicum vitae theatrum nascendo prodire debeat. Tertium, quot sint parturiendi modi. P in 1sstremum,quae matri,&puero,tum in partu,tum post parium siue secundum, siue praeter naturam contingant. De duobus primis agam hoc tempore: de rellia quis cum ocium suppetet maius. Verum prius dilucidanda est ratio comput tionis,anni, mensium dierum,quae debet neccilario fieri in utero gerentibus, Mquam semper in tota hac tractatione supponemus: quod ut commodius dilucticiusque fieri possit explanandum antea,quid per annum, mensem, ac diem ex medicorum sententia intelligere oporteat: sic enim fiet, ex importuna interpeia Iatione minime impediri orationem nostram. Hic autem repetendum, quod saepe alias dixi, quodque omnium testimonio verissimum esse constat: duo scilicet instrumenta pro inuen enda,&cofirmandaveritate ab omnibus fuisse scriptoribus usurpat amempe rationem,&experientiam: atque horum non aequalem in omnibus es e facultate. Quaedam enim longe maiorem ex ratione,quaedam contra ex ipsa experientia maiorem fidem sortita sunt: atq; ne ab hac tractatione longius abesse videar, Hominis generatio praecedens partum totainhaeret rationibus dei nonstrationibusque: haec vero plus experientiae credit.a que ut in illa experientia interdum locum habet sic in ista non infrequenter adhibebimus rationes,quae licet demonstrativae non erunt, adeo tame erunt pr babiles, ut experientiae iunctae necessariam fortastis probationem essicient. In hunc modum pro rei subiectae natura utroque uti consuevimus instrumento.
Suid c missior vl sic Via de annuo tempore Galenilucubratio non extat,quam libro tertio prae- .dictionum,& primo de morbis passim vagantibus scripsisse commemorat, non erit vitio vertendum misit, si paulo altius petito principio, quaecunque ad
hoc ipsum pertinere videbuntur institutum, diligentius cxplanavero. Annus igitur est periodus & circuitus temporis in eo puncto desinens, in quo incepit. Agyptii,ut hunc significarent,anguem circularem,cauda suo ore complectentem,proponebant. Porro quia tempus a coeli motu dependet, rationi maxime consonum est,ex ipsius motus varietate, anni varietatem metiri. Motus differentiae sensibiles du.e sunt, magnitudo,&paruitas: hic duplicem annum primi philosophiae studiosi inuenerunt, magnum scilicet, ac paruum. Quia vero inter extrema mediorum magna diuersitas, atque latitudo inuenitur, ex mediorum comparatione anni medii multiplices inuenti sunt. Satis probabile videtur primum tui sie cognitum, atque inuentum annum Lunae, id est, reciprocum eius
6쪽
motum spatio mensis absolutum: de hune paruum nuncupatum suisse annum. Mox vero considerantes longe maiorem esse solis motum pro rerumque gen ratione praestantiorem, magnum constituisse annum duodecim paruis annis, id in mensibus constantem de quo sic inquit poeta:
Interea matnam sicut uoluitur annum.
At mens hominis sublimiori contemplatione agitata, inueniens adhuc si periorum planetarum motus,ut Martis, de Iouis,& deniq; Saturni, qui altiorem sedem occupans annis triginta tardiorem absoluit motum, maiorem effecit annum. V t enim sol superans Lunam, magnum huius respectu annum facit: sic Q maiorem iis ipsis Martis motus annum constituit: adhuc maiorem Iouis,ac tandem Saturni annus longe maior anno Iouis,ac Martis. Neque iis annis contenta maximum quendam annum lita enim Macrobio reserente vocavit Aristotelesin excogitauit. Hunc etiam antiqui Philosophi Mundanum, seu mundi ai num appellauerunt: Plato autem in Timaeo annum perfectum. Est certe rati tioni consonum,annum magnum absolute pronunciatum, ad disserentiam anni solaris, que in praesentiarum ordinarium appellare placet, fuiste ab antiquis excogitatum,ac eum potissimum dici, qui duorum luminarium coeli, Solis inquam,ac Lunae motus, ac reciprocationes inuice unit, ac in idem tempus cor iungit,atque terminat .Qtii vero eiuscemodi unio ab antiquis ciuitatibus G δ' ciae credita fuit fieri spatio duorum annorum, quia duodecim mensus cum diamidio Lunares omnino poterunt in idem incidere cum anno integro Solari, pii. tarunt illius temporis Philosophi duos annos Solares omnino conuenire cum duobus annis Lunaribus constantibus ex mensibus vigintiquinque: etenim Gnum annum Lunarem duodecim, alium Vero tredecim mensium constitu runt. Atque hic erat apud illos magnus annus, constans ex duobus annis Solaribus,quos vertentes nuncuparunt: Totumq; hoc spatium vocarunt illi Trienterida: non quidem, quod tertio quoque anno intercalaretur, erat enim circuitus bienni3,de re vera diecteris est , ut cum Macrobio loquar, id est duorum annorum tempus. Sed quia tertio anno incipiebat magnus annus, at postea longe 3ς diligentius eiuscemodi mensuram considerantes, cognouerunt, id bienni; sp tio contingere non posse: siquidem erat impossibile, Solis, ac Lunae motus tam breui tempore inuicem associari posse, quatuor annorum curriculo id contii gere potui ste arbitrati sunt. quam rem Graeci obseruantes quinto quoque anno redeunte Ioui Olympico in Elide agonem celebrabat, vocarui Graeci magnum annum Periterida:atque tunc fuit Olympiadis apud Grςcos & Lustri apud Romanos institutio. Etenim utroque nomine quatuor annorum spatium significati Sed neque id satisfacit Eudoxo Gnidio, qui primus omnium de obseruasse, Mordinasse annum traditur, nam horum Luminaxium associari motus,&coniungi ut ita dicam putauit octo annorum cursu: ideoque magnum hunc annum 60 vocavit octo ectarida,ad quam Eudoxi institutione respiciens Caesar apud Lucanum dicebat: semeus Eudoxi vincetu a ibin annus. Tandem vero, cum neque hoc ipsum penitus satisfaceret, magnus annus Methomicus inuentus est: hunc Methon Atheniensis, vel ut alii dicunt, Laco nicus, de annis Solaribus decem de nouem constituit, ideoque encateteris dice batur,dc septies intercalabatur , durauitque hic annus usque ad nostra tempora: complectiturque hic annus,si sene computarunt,dies sex mille, DCCCCLX.Hilaius Methonis M anni meminit Aristophanes in fabula,cui titulum indidit. . . A. id est aves, Ac M. Cicero ad Atticum ita scribens: o Dic quis erit cui credam 3aut quomodo ipse Methonis annus veniet Columella vero de Eudoxo Se de Methone sic ait: Verum in hac ruris disciplina,sequor nunc Eudoxi Se Mettionis, antiquorumque fastus Astrologorum, qui sunt apti publicis sacrificiis. Qui locus mihi videtur difficilis: quia non video,quam utilitatem Agriculturae aliarte posti tannus.vel Eudoxi, vel Methonis: at maximam,certe Solaris annus, constans dic-
7쪽
bi is, ccci X v.& horissex,ac etiam Lunaris dierum Cccor M. Sed haec aliis r linquantur discutienda: ita de eiu modi annis magnis censent, Macrobius, Eusebius Caesariensis, atque Favorinus Philosophus. Verum de anno mundi quaedam. Mensura huius anni non pendet ex motu Lunae, aut solis, aut utrius que simul, aut ex motu superiorum planetarum, de quibus hucusque tractauitimus. sed ex motu omnium simul cum suo firmamento. Huius quidem ratio talis est, inquit Macrobius: Stellae omnes, oe Sydera, quae infixa cceio videntur, quorum proprium motum nunquam visus humanus sentire, vel deprehendere potest.movemurtamen , ω praeter coeli volubilitatem, qua semper trahuntur, suo quoque accessit, tam sero promouentur, ut nullius hominis vita, tam longa io sit, quae obseruatione continua factam de loco permutationem, in quo eas primum viderat, deprehendat. Mundani ergo anni finis est, cum stellia omnes omniaque sydera, quae aptanes habet, a certo loco ad certum locum ita reme uerint,vi ne una quidem coeli stella,in alio loco sit quam in quo fuit. cum aliae omnes cx eo loco motae sunt, a quo reuersae anno suo finem dedere: ita ut lumina quoque cum erraticis quinque in eisdem locis, a partibus sint, in quibus, inci piente mundano anno fuerunt. Hoc autem, ut Physici volunt, post annu qui decim millia peracta contingit. De hoc anno ita locutus est aliquando Cicero. ln quo vix audeo dicere,quam multa hominum saecula contineantur. 26 Plutarchus vero, tum de hoc ipso,tum de aliis magnis annis libro de Placitis philosophorum in hunc modum scribit: Magnum annum alii octennio definiunt: alij decem & nouem annis . alii
quinquaginta nouem.Heraclitus annorum solarium millibus octodecim. Diogenes CCCLm annis tantis, quatus est unus Heracliti. Alij. vii ci incclxxvita
Hoc est ut interpretatur Guillelmus Zilandrus annis 7777. Neque hic praete mittenda est Hortensij apud Ciceronem libro de Natura Deorum sententia, magnum stilicet annumcsse cum omnes planctae in eundem locum recurrunt, ferique post annos duodecies mille noningentos quinquaginta quatuor solues. Haec haberi quae de Magno anno ex Censbrino: Macrobio Eusebio Caesarien- 3
s, Favorino,dc plerisque aliis grauissimis authoribus notarem, quoad eius fieri potuit, breuissimis.
T IT autem certissimum,nostrae tractationi nullum afferre V imposse annum Moere magnum: quandoquidem partus hominis, aut nunquam supra duode-eim menses extenditur, aut rarissime, atque si aliquando id contingit, exiguus excessus est. Propterea agamus de anno quatenus spatium duodecim mensium domplectitur omnes enim gentes,ut plurimuin vel Lunar,vel Solis circuitu an
num metiri solent. Excipio hic Arcades,qui suum annum tribus duntaxat me s bus,& Acarnanes,sex,& Rornanos olim rudes, Romulo regnate, decem conia stare voluerunt. Atque licet omnes in hoc uno conueniant, differunt tamen, quia nonnulli ex solius Lunae,nonnulli vero ex Solis motu,annum efficere consueuerunt: quae res, quoniam huic negotio magnam utilitatem affert, diligenter exponenda est, principio ab Hebraeis facto, qui ut alias gentes antiquitate saperant, sic principia sententiarum communicarunt omnibus, ut ego tent o.
Vocat Galenus hos ipsos Palςstinos libro primo de morb. popularibus sectione
prima commentario primo. Hi annum metiti ex Lunae motu dixerunt annum
constare diebus CCCViii. affero in confirmationem Galeni verba, quae se lohabent: ut vero Pal stini domputant duodecim menses, efficiunt dies numero tre-eentos quinquaginta quatuor. Nam quandotempus a Lunae cum Sole coniiunctione,vsque ad aliam quamuis coniunctionem si pra dies vigintinouem alii mi
praeterea diem dimidium assumit Id reo dies ibo partes diuidunt inaequales. Atque alia
8쪽
que alterum dierum viginti faciunt,alterum viginti novem. Quare quibus haec
est ratio mensium,aliqdem facere intercalarem coguntur, ut primum praeteritorum annorum reliqua cumulentur,& tempus fiat unius mens s. Nam quando menses sunt intercalares, intercalandum scriptum reliquerulitam alii Astro-
nomi,tum Hipparchus haec Galenus. Ex quibus colligere unusquisque potest, annum Hebraeorum constare ex duodecim mensibus Lunaribus, ex coniunctione Lunae cum Sole: singuli autem menses dies habent 19. de horas ra. qui numerus multiplicatus duodecies facit CCCLim. dies,& vero hic idem erat Graecorum annus. distabant enim ro Hebraei a Graecis in principio anni, non in numero mensium, ac dierum. Nam Graeci sumebant originem amense Martio. Hebraei autem a Septembri, ut rei tum mihi fuit a docto Rabino Saluato de Balmes. Hinc festum praecipuum, quoeimmolabant Agnum, erat in trigesima sabbata, computatione facta mensis Septembris dierum usque ad 3 o .de quo scin quit candidissimus Horatius: Sed melori
Tempore dicam. Hodie trigesima Subbata. Vin tu
Curtis Iudaeis oppenderet Certe hanc veram este loci huius explanationem puto, quam fletanto Ilio bentius recipio quod sciam Dionysium Lambinum eum locum sis explanasse.
Sed qualecunque ex horum opinione fuerit principium anni, parum curemus, ut puta nostrae tractationi inutile. Porro animaduertendum est, Graecos, si Macrobio Solino, & Ammiano Marcellino credimus,ad Lunae cursum annu constituisse Hebraeorum consuetudine dierum CCCLIIII. Galenus tamen sexto epidemiorum sectione prima,non putat id omnibus Graecis commune extitisset
sic enim ibi scribiti Caeterum non sunt pro ratione Lunae menses subducendi i quod multis Graeciae ciuitatibus iam est solenne. Et parum infra.
yo Apud eos qui ad colem rationem ineunt statuas:id quod a Romanis, vi diseri: & Macedonibus nostratibus Asiaticis, & vero etiam aliis nationibus obse uari non paucis.
Ex quibus verbis lucidissime constat,quosdam Grςcos ex Lunae, quosdam
ex selis motu,ω circuitu suum solitos fuiste metiri annum. At Romani vario modo coinstituerunt annum. nam cum primum rudes existerent, Romulo ita praecipiente,annum ordinarunt in decem mensium imterualla. Singulisque mensibus dedit dies 36. ut alii dicunt, vel 3 o. vel 3i .ut quibusdam viris doctissimis placuit, quod etiam multo antea scripsit Macrobius.
Eratque annus ex hac computatione dierum trecentoru, & quatuor. cur id fa- ' ctum a Romulo fuerit meum non est explicare. Admoneo tamen hunc nequo ad Solis neque ad Lunae circuitum in hac ordinatione respexisse. Successit Romulo Numa Pompilius Astronomus peritis imus. Hic enim ab AEgyptiis ed chus Lunae motum, Solis, ac Syderum omnium, Hebraeorum,& Grςcorum imitatione annum in duodecim menses distribuit, non solares quidem , sed tun res. licet postea totae summae resultanti ex computatione duodecim mensium, addendum curauerit diem unum, propter suspicionem diei impuris, ut inquit Macrobius, atque ita secundum sententiam Mumae Pompilis annus erat dierum trecentorum quinquagintaquinque. Verum, quia neque hic pei sectus videbatur annus, ut qui alternis annis intercalabat dies plures, & quia ipsa in te calandi ratio caepit paulatim propter superstitionem praetermitti, nonnunquam vero per gratiam sacerdotum, qui cum publicanis proferri, vel imminui, consulto anni dies volebant, hincque modo auctio, modo imminutio extra neces litatem ullam proueniebat, ac sub specie obseruationis longe maior contingebat confusionis occasio. C. Iulius Caesar hanc temporum inconstantiam,vagam adhuc,incertam,dc rudeminordinem optimum pulcherrimum.
9쪽
redegit, admittenti sibi. M. Flauio scriba, qui singulos dies descriptos ita ad diactatorem detulit, ut & ordo eorum inueniri facillime possit,& eo inuento certus illorum status perseueraret. Ergo Caesar exordium nouae ordinationis initurus, teste Macrobio, dies omnes, qui facere adhuc possent confusionem, consumpsit,ideoque annus confusionis ultimus in dies CCCI xvI. fuit prorogatus. Posthac unum superesse diem, si non totum, saltem maiorem partem cognoscens, AEgyptiorum,&Hebraeorum imitatione, cum solem suum peragere circuitum diebus ccc Lxv. & horis sex,videret,annum suum,quem nos Iulianum appellamus hodie, constituit. At quoniam adhuc sex horae aderant numerandae, quae multiplicatae quater faciunt horas L . hae vero diem naturalem ossiciunt: idcir- I. co singulis quatuor annis intercalationem fecit mense Februario addendo illi diem unum naturalem: atque hic annus nuncupatur bissextilis. Porro haec anni ordinatio ea est,quam hucusque omnes obseruant. Caeterum in hac de partu hominis lucubratione, necessarium est. nos audire annum utroque nomine: tum ex motu solis dierum, ut dixi, 36 s. 3choris sex: sumendo mensum sputium pro triginta diebus. tum etiam ex motu & circuitu Lunae, ex diebus 3 I constantem, & mensem ipsum pro spatio dierum 29. & horis sex accipientes. cur vero hoc modo audire oporteat, declarabimus loco suo diligentius. C A.
disrerit. OVia intercalationis mentionem fecimus, ac etiam conueniet meminisse postea, dilucidioris doctrinae gratia doceamus, quid intercalatio sit, quot annorum spatio fiebat,&quae fuerit intercalandi necessitas. Intercalationem igitur nihil aliud fuisse arbitramur,quam additionem, siue interpositione quorundam dierum, aut mensium pro totius anni aut Solaris, aut magni complemento. Qui interponebantur dies inter calares vocabantur: qui id facere iubebat,uel Ordinabat intercalator,Graeei vocant eos Quod
nomen Andreae Alciato deductum videtur , id est voco, cum enim 3 mensis diuidatur in Calendas, Nonas, & Idus, primus dies Calendis tribuitur: atque tunc Pontifex calato,id est, vocato populo pronuntiabat,quot dies a C tendis ad Nonas superessent. Confluere autem Nonarum die populares in urbem oportebat, ut addiscerent, quid eo nomine in humanis, diuinisque rebus faciendum esset quod audiebant illi a Pontisce Maximo, ad quem id muneris
pertinebat. Ego vero non id facile recipio. quia, quod Romanis alluerum erat, id non erat apud alias gentes,quae intercalationem faciebant. Est enim recepti si simum,Hebraeos, Aegytios, Arabes Lacedaemones,Graecos, ac in uniuersum omnes populos intercalationem adhibuisse: quae non habebant Pontificem, cui demandatum fuisset munus vocandi populum. Idcirco putauerim nomen abi- 4.psius rei natu ra derivatum: nempe ab ipsa dierum,aut mensium interpositione: proprie enim fgnificat id nomen i nterserere,& interponere;quod eo magis admitto,quia intercalatio fuit multo anteaquam Roma conderetur ab Hebraeis, AEgyptiisque instituta: propterea diximus, esse interpositionem quandam addidimus dierum,aut mensu; quia aliquando unus dies fuit intercalatus, aliqua do plures, & nonnunquam Menses tres: quae aute tantae varietatis extiterit causa, nunc breuiter doceo. Quando primum intercalarum sit,varie refertur. M eet quidem Licinius eius rei originem Romulo assignat. Antias libr.2. Numam Pom pilium sacrorum causa intercalationem inuenisse commemorat.a quo Rege nundinas etia suisse institutas varro docet. Tuditanus libr. 3.Magistratuum, sainquit, decem viris qui decem tabulis duas addiderunt, de intercalando populum rogasse. Flauius in Martium consulem redigit, anno ab urbe condita s62. inito mox bello Aetolio cuius tamen opinionem arguit M.Varro,ut Macrobius testatur.Etenim antiquissimam legem fuisse incisam in columna aerea a L. Pin rio,de Furio Cossi in qua mentio intercalationis fit, scriptum reliquit. Ego vero
10쪽
putauerim, ut supra dixi,primos omnium Hebraeos docuisse interealandi ratio nem, ut qui antiquitate,& doctrina gentes alias longe superarunt:ab iisque deriuatam fuisse in AEgyptios,& post eorum ex AEgypto fugam, Graecis de Romanis
Cum igitur Graeci animaduerterent,temere sese trecentis quinquaginta uuatuor diebus ordinasse annum, necessitate ducti intercalabat vel octauo anno addendo tres menses; vel alternis addendo dies x2. qui mos etiam apud Ro- mori inlina sitir P sterior ficta fuit vetior intercalatio,quarto quoque anno solari constante ex diebus. 361. a Caio Caesare, quae ratio intercalationis durat e o iam hodiernis temporibus. Iam dixi, quemlibet antium ex octennio costare diebus. 314. ideo fit, Lunarem hunc annum Solari breuiorem esse dierum undecim. Octies undecies
multiplicatum parit dies octoginta de octo: quibus si duos addideris bissextiles. qui singulo quoque quaternio increscunt, habebis dies 9 o. qui per ilia diuisi3o.dant dies. Hinc menses intercalares erant tres singuli resultantes ex diebus triginta, atque is menses addebantur in fine cuiuscunque Ochennii Lunaris. Porro Graeci maluerunt magis post exactum octennium facere intercalati nem, quam antea, quoniam operosum, ac difficile videbatur omni anno undecim dies,& quadrantem intercalasse,qui intercedebant supra 3 s q. ad 3 c s. v putatione facta ex motu Solis: ideo multiplicato hoc numero octo vicibus, Madditis duobus diebus ex horis 48. resultantibus supra 3 6 s. maluerunt tres constituere intercalares mense . . Qui vero primi annum ex eiusdem Lunae circuitu metientes a Romuli constitutione desciuerunt, annis alternis intercalabant. constante enim anno 3 1 .diebus,addentes unum, secerunt ipsum constare diebus 3 1 s. propter eam superstitionem, quo impar numerus plenus, dc magis faustus iudicabatur, aut etiam, ut inquit Macrobius, per imprudentiam.quia vero ad adaequatione cum anno Solari dies supererat decem Se horae sex, intercalabat alternis annis mensem addentes unum nunc dierum 11. nunc Σ3. idque faciebant mense Februa-30 tio interFoeminalia,S Regifugium, quae intercalatio perdurans annis octo ex aequare videbatur numerum diarum,quos Graeci singulo quoque octennio intercalabant, nempe dierum so. Fuit haec intercalatio admodum antiqua a Numa Pompilio Romae instituta, velut alii dicunt a Tarquinio: durauitque usque ad tempora C. Caesaris. Qui cum esset Pontifex Maximus anno tertio sui ci nissulatus, de M. AEmilio Lepidi, hunc emendauit intercalationem plurimum di minutis diebus intercalaribus, singulis annis quatuor intercalando. Anno enim existente dierum 3 6 s. de horis sex,ex motu Solis computatione secta,utiq; ho rae sex in quatuor annorum spatiis constituunt horas L . quae faciut diem unum naturalem. Hine quarto quoque anno unum Februarium bissextilem fecerunt:
' additusque dies 18. perinde atque prior sexto Calendas Martias nuncupabatur. de quo Celsus I. C. D. de verb. significationibusdicebat, id biduum haberi pro uno die.Quod, an uniuersaliter sit verum, declarabimus loco suo. Cςterum necessitas intercalationis fuit, quod dies 3 1 4. Solis motum in Zodiaco non exple-hant. nam deficiebant pro singulo anno dies undecim, de horae sex, cum aliqui bus minutis.Deinde annus Solaris non solum constabat diebus. 36s.sed aderane etiam horae sex, de minutae quaedam partes. ideoque fuit necessaria intercalatio. Haec de anno, quantum ad meum munus pertinere videbatur, dixisse volui, si plura desideras,contaito Astrologos.
No M possunt admodum variae sententiae de Partu hominis recte intelli
gi, nisi mensium distinctionem afferamus: alia enim intelligunt mensem is