Hortulus philosophicus, ad excolendos sapientiae regulis & praeceptis adolescentûm animos. Auctore R.P.F.A.D. Antonius Dupro

361쪽

33o ' Hortulus

ab eo dimidio quod colimus secernere : Itaque amplissimus ille aspectus, qui quasi stiperficies

quςdam eo terminatur circuso,dicitur hemisph -xium I circulus verbille terminans, & finiens amplissimam illam superficiem, appellatur horizon, siue finitor. Est autem horizon duplex, rectus scilicet, &obliquus , siue decliuis: rectus unicus est, quem habent ij, qui aequatori subsunt: cum enim illi habeat sphaeram rectissimam, illorum horizon secat aequatorem ad angulos rectos sphaerales. Obliquus autem horizon ille est, quem ha bent i1 omnes, qui ab aequatore distant, & quibus alteruter polorum est eleuatus supra horizontem: quandoquidem huiusinodi horizon secat aequatorem ad obliquos angulos; & hunc obliquit horizontem nos habemus, eo quod P Ius arcticus nobis sit eleuatus η8. gradibus,quidam addunt tertium horizontem, quem appellant parallelum, qui diuidit sphaeram inuersam siuo parallelam , non intersecando aequatorem cui parallelus est.

CAPUT VII. De aliis ψ. circulis o parasielis.

SUPERsVNT ex fabrica materialis sphaerae duo tropici, & duo circuIi polares ; qui ideo minores appellantur, qu δd sphaeram non diui- dant in partes aequales , ut sex illi maiores de quibus antea; sed potius partem unam in sphae-

362쪽

ra breuiorem relinquant, & alieram amplissimam , eoque ampliorem quo circuli isti vicinio.

res sunt Polis. quare duo tropici, non tantam, nec tam breuem ex utraque parte relinquunt

sphaeram, quam duo circuli potares. Illi autem duo qui tropici dicuntur, ij sunt quos describit Sol singulis annis motu diurno primi mobilis cum primum assecutus est primum gradum Cancri, & primum gradum Capricorni. qui quidem circuli sunt inter se aequales, quia aequaliter distant ab aequinoctiali, nimirum 23. gradibus, & 3o. minutis, atque adeo aequaliter a poli mundi. quia autem Sol postquam descripsit illos circulos qui sunt solstitiales, reflectitur, dc sese conuertit ad aequinocti aselem; ideo dicti sunt tropici a nomine id

est, conuersio. quorum unus dicitur tropicus

Cancri, qui borealibus est aettiualis, item circulus aestiui solstitij tropicus Septentrionalis:

alter vero appellatur tropicus Capricorni, Australis, dc nobis Septentrionalibus hyemalis. eos autem Sol describit circulos, contingens in puncto ecclipticam ab aequinoctiali maxime declinantem; ideoque illi circuli sunt omnium breuissimi, quos describit Sol in uniuerso anno: quamobrem tropici viam Solis annuam includunt : sunt enim veluti metae, & carceres extra quos luminace illud magnum nunquam excurrit, intra quos perpetuo defertur, & hactenus a mundi exordio delatus est: indicant autem In

eccliptica duo puncta, in quibus solstitia contingunt, Sole habente utrinque maximam suam declinationem.

363쪽

33x Nortulus

Sequuntur duo cireali polares, quorum descriptio sedula mentis conceptione indiget. b- seruandum igitur Σodiacum diuidere aequat rem in angulos obliquos, & utrinque deflectere ab illo versus austrum, & versus Septentrionem : ita nihilominus, ut propter suam obliquitatem, habeat polos differentes a polis mundi, di totidem gradibus ab illis remotos, quot d clinat zodiacus ab aequinoctiali, quo posito moueatur Zodiaeus. Cum primo mobili cui adhae- Tent poli Σodiaci, movebuntur ipsi poli zodiaci circa polos mundi: quare in diurno circuitu primi mobilis, duo illi poli deseribent breuissimos circulos duos, uniam arcticum, Vicinum Polo arctico ; alterum antarcticum , vicinum Polo an tarctieo, quos vides in sphaera materiali distare a polis mundi 13. gradibus M 3o. minutis. Huic perspicuum est appellari eirculos p lares duplici de causa, tum quia describuntur apolis Σodiazi diurna reuolutione, tum quia proximi sunt polis mundi.

FINIS.

364쪽

IN DET OMNIUM

AEUAE IN HOC PHILOSOPHICO Hortulo continentur.

Aecidentis acceptiones. diuisiones, & definitiones. 6 Recidens entis ensis

Actio praedicamen tum quid, & quotu-plexa Actio humana quae sit, de quotuplex. 189.

Principia dii causae

actionum humana rum. 89. S consequenter. I97. Is g.

finis & obiectum

actionum humanarum. IssActus A potentia tribus modis confiderantur. 282. esse actu , actum , & in actu, quomodo dis

tinguantur. 18 I.

AEquipollentia apud Grammaticos quid. 'Atqvinoctialis seu AE

365쪽

Index. virtus circa qu versetur. 236. a quibus

extremis recedere

debeat. 2 3 6 Amicitia proprie quid, quae eius partes, &officia. 2 7.16 8. 23. Amicitiae per accidens. 2 7 Amicitiae variae diuisio

Amieitiam dissetuen- . di legitimae cauta.

Amicus proprie quis.

Amoris definitio. 2 I. quotuplex amor.

Amoris effemas. 2 2. veri amoris α. ΕΟΠ-ditiones ex Pico Mirandulano. 2 3Ampliatio termino

rum quid, & quotu-plex. I 63 Ampliationis terminois

rum regulae. r66 Angelus. vide Intelligentia.

Angulorum species. 3. . O .3O

Anima quid, & quo

tuplex. 26s.16s Appetitus quadruplex. xδα ArgumentatIonis Variae appellationes. 39. des nitio. 8'. species. 9S. vide Syllogismus.

Argumentationes topicae. vide Locus. Argumentantis partes. Iro. & conseq.

Ab aspectu libidino o

continendum docuere Pericles &Ci

cero. 229

Auaritiae quanta deso

Amritia prodigalitate

deterior. 1 2

Audacia passo quid.

Λxis quid Geometris.

minis beati

366쪽

Index

tudo. y83. dc sequ. causa efficiens huius Beatitudinis. I 86. uomodo intelligeus Atistoteles dicens : Beatitudinem fitam in bonis honorabilibus ι non vero in laudandis. I 87.i88 Bonitas entium in quo consistat. 18 IBonum est quod om

raIibus conuertuntur. I DBonum triplex. I 82.

aliae item boni diuisiones. Is . summi boni proprietates ex mente Aristotelis. Bonum est voluntatis obiectum. II 6. vide

men unde. a Categoriae acceptio

multiplex. s. ω sequent. definitio.

diuisiones, & qua

ratione ex iis topica desumantur argu menta. lbid. & sequent.

Cauta physicae quot.

Centrum quid. 2973o8 Circulorum Sphaerae numerus , & proprietates. 3lia&sequent.

Ciuitatum longitudoti latitudo unde ab

Astronomis peta tur. seqv. Clementia .vide Mansuetudo. Coturus unde dictus. Coturi duo. 32 Colurorum usuS. 22. Comitas. vide As bilitas.

367쪽

udex

Concretum nomen duplex. I 18 Coniugata triplicia. ἈβConsequentiae seu consequutionis definitio, & species s . Msequent. Consequentiae verae &legitimae praecepta. 86.87. d,scrimen inter consequentiam& consequens, seu conclusionem. 91.&

Couuersio propositionis quid sit. 66.quOtuplex. 67. regulae. 68.6s duo in Conuersione seruanda. ε Contingens & necessarium modi entis. 184& sequent. Corporum variae speetes apud Geometras. 3O6. OTCorpus species quanti

Cylindros quid. 3οI

ralitas.

Definitionis definitio.

m s Definitio alia essenti iis , alia descriptiua. 36. I 4. quae ad persectam seu essentia tem definitionem re

quirantur. II. . Iχε

quae item ad descriptiuam. I 2 . modus rei alicuius desi. niendae. ibid.

Delectatio quid , &

Deliberatio quid , α

de quibus naci I9s. Demonstratio quid, "uplex, 137 Desiderium quid, de quotuplex. 1Οε Dei peracio passio quid.

cessarium. 183. Iibertas Dei non obest eius esse necessario & immutabili. as . quidquid in

Deo, Deus. 292 Deus non reponitur in Categoria. 28 Deus

368쪽

Index. Deus ubique praesens.

29 I. 202. actionum

Dei aliae immanen . tes, aliae transeuntes. 292. triplex agnoLeendi Deum via ex D. Dionysio. 289. 29 . conceptuum diuersitas quos de Deo formare pollumus. 289. variae &perdoctae Dei descriptionets. 29Ο. 29 Ialiqualem de Deo notitiam lumine naturali habere pollumus. Ul8. 289. quibus rationibu S. 29 O. persectam de Deo notitiam habero non possumus, nisi lumi. ne naturali nobis in-suso: im λ nec cum

eo , nisi per specu tum &ex parte .ibid. lus Deus seipsum

comprehensive cognoscit. θDeus solus sepiens, homines vero studiosi sapientiae. 1 Deus Philosophiae inuentor &doctor. Iin Deo tria. operatiOtionum genera, quae Philosophus imitatur. IDialecticae acceptiones. 1 , Is

Dialecticae duae partes.

randorum rationes. 326.

Dies naturalis & artifi cialis quomodo differant. IDifferentiet diuisi0nes. 7. dc seq. Differentiae Logicae

definitiones. 4 . l.

Officia. ibid.

Di lemma , argumen latio rhetorica ,

eius definitio. MDissimulatio quς vitiotiosa , α quae non.

Distinctionum qua rundam explicatio. i 7 . Realiter de formaliter , ratione. 17 φ. 174. Perse,&per accidens. I p .

369쪽

Index. Subiective ,&obiective. ibid. Primo intentionaliter , dc secundb intenticina in liter. Formaliter& virtualiter. ibid. Adtu, vel potentia, ibid. in actu signato,& in actu exercit .r c. secundiim nOS,& secundum naturam, ibid. Vt quo, &vt quod.ibid. 1ubiecti inhaesionis, &denominationis. I metaphysice & moraliter. IT . simpliciter , & secundum quid. ibidem. Adaeia quate,& inadaequat C. mid. Distinctio a natura rei

quae sit. 184 Duplex. ibid. Distinctio rationis item duplex. ibid. Distributive, vel collective accipi quid sit. i 8 dc seq.

spes.

Electio quid in actibus

humanis,& quom do a cupiditate, ira, volutate, & opinio - . ne differat. Is 3. 94Elementorum definitiones & proprietates, 26α & seq. eorum mixtio lia perfecta, alia imperfecta Ens quatenus ens, Obiectu Metaphysicae, eius principia, par tes , & proprietates. 168 27 L& seq.

Ens analogum ad substantiam & accidens. 286Enthymematis defini-

principia. 27 4Entitatis varia acceptio. 278

370쪽

Index. Enuntiationis definitio. I. partes. 18. affectiones. Ly. dii fiones. 6 . &seq. proprietates. Q. &conseq. triplex enuntiationum materia. 6s. de enuntiationibus oppositis. seq. de enuntiationibus conuertibilibus. 66. sequent. de enuntiationibus ae is quipollentibus. TO. 7I. de enuntiationi hus modalibus. II.& seq. de enuntiationibus hypotheticis. 76. & conseq.de enuntiationibus exponitalibus. D.

Esse actu, vel potentia, eise actum , vel potentiam , esse in actu, vel potentia , quo modo differant. 28 I.

Essentia quid. 27 Ellentiae diuisio. 71. Essentia, quidditas, &natura quomodo differant. 2 sEthica. vide Philosophia moralis. Exemplum qualis argumentatio.

Existentia quid, 276 qua ratione ab essentia dis toguatur. ibid. Existentiae diuisio.

l hisma.

sitas in Metaphysicis quid. 28o Felicitas hominis. vide Bonum &Beatitud.

Festiuitas virtus mora lis circa quae versetur. 238. extrema in ea cauenda. 238Figura syllogistica quid. 96. primae figurae modi. 98. 99. secundae. I o. tertiae. IOI. generales