Gerardi B. de van Swieten ... Commentaria in omnes aphorismos Hermanni Boerhaave De Cognoscendis et curandis morbis ... tomus tertius a paragrapho DXCIV ad DCCLIX.

발행: 1788년

분량: 255페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

151쪽

CONVULSIO FEBRILIS. f. 7ia.

loca obstructa quamvis imminuto . non valeant repellere :mmeabiles moleculas versus latiorem valis partem S inde in maiores truncos quo tamen repulsu inflammationis resolutio multum Pendet. Unde aerius tiab. Μeicιn. lib. I. cast.

136. de convulsionibus labrilibus agens , oixit ἔ

nis cerebri ex illis haberi possunt, quae de inflammationis sitanis generalibus j. a. dicta lue. runt uti etiam ex illis, quae postea j. 774. Ophrenitide adhuc dicenda erunt. Si post urinam crassam prius emissam . mox aquosa , pellucida exit . dein convulsio hi, pessima est. Per urinam novimus expelli de corpore sales & olea sanguinis. qua tam acriora reddita nocuissent, si diutius in corpore mansisse sent. Aucta vero circulationis velocitate sanguinem resolvi in sales & olea volatiliora S acriora, dictum fuit β. Ioo. Patet ergo in lebit. hus majorem adhuc necessitatem esse, ut per urinae vias talia eluantur unde etiam in febribus urina acrior . coloratior, spissa saepe di contentis saturata mingitur, ob maiorem .attritum liquidorum ad vasa di inter se, & auctam humorum acrimoniam. Si ergo, post urinam crassam , prius emissam . mox aquosa & pellucida exit. novimus retineti in corpore olea 6c tales sanguinis acriora reddita. illaque, circulantibus humoribus mista dum manent , imprimis nocitura illis in locis, ubi tenet rima vasa sunt, id est . in encephalo. Ubi ergo convulsio talem urinam sequitur, novimus. ab acribus tetentis irritari cerebrum s adeoque suin mum dιscrimen esse . ne destiuantur brtivi tenerrima di pumosa hac vascula. dum aucto per febrim circulationis impetu ac res humores per illa pellunIur. Nerito ergo damnavit Hrypocrates sin Prognostic. To. s. pag. 633. 6 s. urinas albas 3t te. nues tanquam admodum vitiosas. 3c in phreniticis maxime tales utinas apparere dixit c bor. 7a. Dct. 4. I m. p. pag. isa.): addidit que Galenias in Commentariis in hunc Aphori anum cibis se nullum phreniticum sanatum vidisse, qui talem urinam emisisset. In alio autem loco in Lib. de ti=rnis Galano ascripto cap.

g. io m. s. Pag. 338. dicit : si in ardente sebi etenuis 3c alba utina appareat, d. signat phrenibi idem ; si vero iam adest phrenitis, A talis urina appareat, praedicimus mortem. Forte fle taIis urina exit, quia per morbum laesis cerebri cunctionibus incipit totum genus nervosum tu

bari e nam videmus in hystericis & hypochon-driacis, dum paroxysmus instat, incredibilem

copiam tenuis 3t pellucidae urina excet mr adi

que talis ur. na videtur di pessimum si pirum esse,

Ac simul nocere ut causa, quatenus tunc acria in corpore retinentur.

SI IN FEBRE POST MAGNAS EVACU TIONEs ORITUR CONVULSIO, Ae H FC FE

RE LETH ALIS . I pla enim mors instat , clum ab hac causa convulsio sit . uti videmus in mactatis animalibus, quae paucis ante mortem m mentis ualidissime convelluntur. Praeterea curatio convulsionis a magnis evacuationibus natae requirit , ut subito reddantur corpori illa , quae Peri

rant ; verum hoc efficere d. scillimum est in f hricitantibus . Licet enim ingerantur exhaustis

talibus aegris optima quaevis , requirunt tamen haec viscerum 3t vasorum actionem , ut induanthumorum nostiorum indolem e cum autem per febres a sanitate multum recedant saepe omnes. vel saltem plures , lunctiones, patet difficultatis ratio . Videantur Be illa , qua in Commentar. β. 134. 4. dicta tuerunt.

UT ET QU UM DELIRIO PERPETUO.

Quamvis motus muscularis voluntarii exercitatio a cerebro pendeat . atque ideatum ortus , ex objectis in lenius externos agentibus . vel exim maginatione, illarum dein combinatio; ct i dictum inde natum, animique astectus , similiter in cerebro tuam sedem habsant; constat tamen observatis diversis locis cerebri distinctas adeo aes tones exerceri. Quandoque enim per febres a stecto cerebro delmum ades , illibata manente motuum muscularium exercitatione ; aliquando etiam Fc convulsiones absque delirio in febribus observantur . quamvis rarius . Plerum que erum delirium adest timui. vel saltem con- vultiones antecedit . Si leve delirium sit & per intervalla , nTrius malum est , vero perpetuum delirium convulsiones comitatur, novimmus cerebri omnes aist Iones turbari , adeoque summum uiscrimen adesse.

Videntur tamen fit Veteres Medi ei observasse convulsiones validissimas absque imi r o . in tetani enim historia . quam exactissime descripsit Aretava De causis ρο ι Anti morsor. acui. Lώ. I. ων. o. q. 3. ω a. ; nulla delitii mentio

DE ιοπ. cap. 56. ibid. pag. 678. 3. Ubi vero in pisthotonum describit . addit r quod quandoque nugentur tales aegri . Contigit di mihi tetanum videre absque ullo delirio per totum morbi decu lum ; cum autem tarius haec morbi species an

his ierionibus occu=rat inisi a vulnere frus ne vis vel tendinibus productus fuerit ) , non in ille duxi . breviter hie addere . quae in miro

hoc morbo viderim. Sanissiana & optimae tem Periei virgo , triginta annos nata , mane sur cens vidit sinistram faciei partem tumere . p2l Imbram superiorem oculι sim stri depressam . an pulum labiorum eiusdem lateris hirsum retrat um. Cum autem in reliquis omnibus functionibus optime se haberet, & odontalpiae ex carιolis dentibus obnoxialaepius subito tales tuniores faciei experta esset . nihil mali suspicabatur, sed per triduum solitos labores exercebat, quotid e per ,

te as incedens. Quarta die me consuluit,&accur.tto examine nullam caulam 'rocat arcticam inveni

152쪽

rans antiphlogisticum dedi , atque incepit minui his factis iaciei tumor, & labii retractio ,

di palpebra superior magis attollebatur . Verum sexto die febris aecessit . & simul sentire coepit insolitam cervicis rigiditatem. & dissiculter maxillas ab invicem diducere Poterat . Altera umnae lectione instituta , mollissimo emplastro ce vicem . collum, maxillas tegi ium . in emollientissimis deeoctis totum corpus replere conatus sui . Septimo die firmissime cohaerebant maxilis Iae , & octavo die ad os lacrum usque una cum cervice totum dorsum obriguit di in manibus Pedibuspue instantis tetani minas sensit , facies turgida & inflata apparebat . febrisque manebat eadem. Undecima die dultoides musculi in uir que brachao tumidi & rigidam mi erant . & mirum in abdomine motum se sentire querebatur ; qui . dum vel minimum loqueretur . ad

cardiam adscendebat e levamen a compressi ne moderata abdominis percipiebat o dormiemti manus convellebantur , ct oculi miro modo circumvolvebantur . Duodecimo die omnes aditus rigidi erant i decimo tertio tensio in nu-cha incipiebat minui ; simul ac dormiturire

inciperet. summo cum terrore evigilabat . S in faucibus impedimentum sentiebat . ac dissicili rem deglutitionem. Decima quarta die incepit brachia di collum movere, deglutitio me ior erat, dormienti diducebantur ab invicem maxilis ;constrictae denuo . timulac evigilatet. Decima. sexta die mirum in abdomine motum percepit cum furnina anxietate , absque dolore tamen tin inguine utroque dolorem molestissimum di. lacerantem quali sensit; totus truncus corporis

tetano rigescebat ἔ crura tamen melius movehat. & maxillas parum diducere poterat; vidiue linguam stigmatibus albis, dolentibus, o, tam esse. In eodem fere statu mansit utque ad diem decimam nonam e tunc incepit febris augeri . simul pullus plenior erat. & cutis ubi isque rorido madore perfundi: artus melius m .

Vere poterat, & maxillas plus diducere; sed

truncus corporis adeo rigidus manebat, ut, dum

in lecto erecta sedere vellet. a binis mulieribus magna vi & repetitis nixibus elevari deberet, sicque corpus antrorsum flecti ; quod tamen absque dolore fiebat , Iieet tanta vis adhiberetur et appetitus insurgebat, liquidos tamen cibos

tantum sumere poterat, quia manducatio ashuc molesta erat. In somno tamen Oculi ro tabantur di facies distorquebatur. Vigelima die pruritus per totum corpus aderat . Adolorqu1s hcli lacerans in utroque inguine. Vigesima prima die febris minuebatur . omniaque in melius tendere videbantur. Vigesima secunda die ci ca cardiam mole stum dolorem habuit, uti &in dorso ad eandem cum eardia altitudinem is Vigesima tertia die maxillae iterum dissicilius aperiebantur: ct in solo dextro spinae latere rigiditatem lensit . di dolor ille cardis evanuerat. Vige fima quarta die dolor a lumbis ad humerum dextrum usque. qui leUabatur compresso abdomine. Febri et interim sensim Merescebat, uti di rigiditas in dextro spinae latere, sed ingratum stuporem sentire ineepit in eo inclem loco, qui etiam sensim minuebatur. Ui-pesima nona die febris aberat. optime appet bat, maxillas diducere poterat, & linguam exserere; quae tamen tumida di ad latus quasi ulcerosa apparuit. Sensit simul, ae si numero

sissimi funiculi in dorso dissilirent. absque ullo tamen dolore t atque quadragesima ab initici morbi die gradus adscendere & descendere potuit a posteaque integre restituta a tam dissi acili morbo sana ct incolumis jam per triennium vixit. Toto autem morbi decursu mens perfectissime constitit . di urina copiam sedimenti satis aequabilis quotidie fere deposuit . Postquam autem binis venae sectionibus institutis videram tale adesse febris moderamen, ut a nimio eius im petu nullus metus esset; blando victu sustinui vires, epis pasticis pedibus applicatis impetum a superioribus averti; strictam nimis alvum clys. matibus mollissimis his vel ter sollicitavi ; riispidas tetano partes fomentis & lini mentis molialissimis fovi; mollissima decocta , & emulsi nes similes dedi, additis subimie lenioribus ne vinis medicamentis i & sub finem morbi . cum vigil molesta essent lenibus anodynis sci-mnum conciliavi . Magnum commodum dabat , quod per cariosorum hine inde dentium

interstitia potus & liquidi cibi transire poterant, toto illo tempore , quo maxilis pertinacite eclaudebantur.

f. 7iῖ. F N curationem prius pervestiganda est causa singularis setio. γ, &locus

I primario affectus, unde convulsio ortum habet 7io. dem Ocyus medicamenta applicanda illa, quibus acre leniri, impactum resolvi , contractum laxari possit. Unde diluere, laxare, revellere, lenire, sere sanare solent convulsio nes hasce, neque unquam speciosi antispasticorum titulo fides adhiberi debet.

Cum ex dictis ad 3. io. patuerit . diversi Lsmas, imo & oppositas omnino causas convul sionis labrilis obiervatas fuisse, necessi rium erit,itias sedulo investigare, ut cum fructu mellata applicari possit. A nimia enim repletiori aeque, ac ab inanitione vasorum , convulsio fit a adeoque quod in uno casu sanationem, in abiero iape mortem faceret. Simul etiam requi ritur , ut cognoscatur locus primario a flectus ;an nempe in cerebro ipso topica causa haereat,an Uero in aliis eorporis locis adsint talia. quae nervos irritando cerebrum assiciunt ; in tali enim casu frustra capiti medicina fieret . Dum v. g. Circa praecordia fluctuans aerior & copiosiox bilis actiones cerebri turbat, vomitorium datum talem convulsionis febrilis causa m tollat cito rubi

153쪽

is 4 CONVULSIO FEBRI

nbi vero . immeabili sanguine in arcto cerebri media adhibueriat

cortice . idem symptoma adest. vomitu augeretur malum ; dum inter vomendi conatus manifeste videmus sanguinem maiore impetu &c ma caput petere . Signa autem in praecedentibus recensita fuerunt . quibus variae convulsionum

causa distingui poterunt . & detegi locus , inruo haeret origo mali. Hoc facto. A non prius

e medicamentis cogitandum est; in qu . bus e M . pro varietate causarum δt loci aflecti . magna diversitas requiritur. In genere tame . sta

tuere possumus , quod profuit illa. quibus acre Ieniri . impactum resolvi , contractum taxari possit. Excepta enim illa convulsionis speeιe, quae a subita & magna vasorum depletione fit . &solis replentibus euratur , haec remedia semper Iocum habenti habia tamen ratione singularis acrimoniae, & variae indolis illius, quod impactum vaso m angustiis haeret . Sic enim in tuis nioribus , solo lacte fere viventibus . colostrum caseosum in ventriculo vel intestinis haerens, at rue in acidam acrimoniam degenerans, irritanino nervosam ventriculi & intestinorum fabricam, convulsiones producit . sapo Venetus fol. vendo haec coagula; absorbentia terrestria eneris Uando acidam illam aerimoniam ; lenia purgantia , quandoque di vomitoria . excutiendo hane saburram , adeo prosunt . Ubi vero putridi hu. mores , sive ante febrim praeexistentes sive febris tempore aut per febrim nati di collecti . circa praecordia fluctuant , purgantia quidem & νci. mitoria prosunt . uerum putrida illa aerimonia Reidis emendatur felicissime . quae in priori e fu nocuissent . Sic alia remedia requiruntur . dum sanguis densitate inflammatoria immeabilis cerebri vasit impactus haeret, quam fi frigidi &mucosi humores per febrim moti simile obstaculum fecerit . uti in leucophlea naticis & seni. bus quandoque fit . Spasmo autem contractis Partibus , laxantia impii mis conducunt et de quorum intam utilitate videantur illa . quae in Commentariis β. is & β. 234. . dicta fuerunt.

UNDE DILUERE. LAXARE: . REVELLERE

Re. Diluentia enim humores ad facilem meabi-titatem disponunt . omnem fere aerimoniam mnervant, & vasa sic laxant . ut facilius transmittant liquida; urmae & sudori vehiculum praebent, ut commode per has vias de corpore exi- re possint nocitura. Omnia simul lenientia. decocta ex emollientibus herbis parata , emulsa farinosa, olea pressa blanda . victus ex hordeo. avena , oleribus mollissimis pariter hic conducunt quatenus per haec blandis liquidis eorpus impletur, omnis acrimonia Obtunditur & enen vatur , simulque omnia vasa laxantur. Illa a tem . quae impetum & copiam humorum a cavi te derivant versus alia loca corporis, revellantia diguntur ἔ aguntque vel minuendo Ualarum resistentiam in illis locis , vel a endo celeritatem motus humorum in iisdem. Ralnea hinc pedum, epispastica , frictiones . clysm ta mollissima tam a ueata, tanti usus sunt.

Ex Ueterum Medicorum monumentis apparet . quod in convulsionibus Marandis similia re-

uti collisti poterit ex illis.

quae in Commenta r. q. I & q. a 34. q. h ben tur . Est tamen unus vel alter locus apud Ηι pocratem Aobori . 2t. er 2 . se'. s. t. O. P. γω. 2Io. . ubi frigida copiosae affusionem laudat adeonvulsione . quamvis paulo ante E-I . I 8. re sect. s. ib. r. in . 3 frigidum convulsiones & tetanos facere . illudque risrsis , cer bro , dorsali medullae , inimicum dixerit . Perfrigidae autem copiosam inusionem c&Qringivata . & densari sanquinem . notum est i ademque haee methoduet videtur directe reuugnaret las remediis , quae modo laudata fuerunt. V., rum, uti patet ex loco citato mr ar. Ses . s. ib. 1 5. γ , frigidae astu non em quandoaue tam tum prodesse monuit a & quidem in tetano absque ulcere . in iuvena carnoso . & media aestate t neque videtur maimi frigori . partibus convulsis conciliato . hunc effectum adscribere . sed dicit tantum , Digrae copiosae μναμβο ealaras revocationem efficit i quod autem calori potius etiam in hoc casu curam tribuit , patet inde . quod mox subiungat sequentia r ealar autem , cIοιυit . In altero autem Aphorismo as. Se E . s. ibid. ag. Mo. videtur hunc essectum adlat, bera stupori a frigidae amisione nato . qui ner-

orum imminutam actionem supponie. Cum autem in convulsaa partes spiritus per nervovimpetuosius ruant, apparet, quomodo haec me

thodus quandoque prodesse possit ' in illis ne Pe casibus, ubi ab inordinato spirituum motu convulsio es fiunt ; uti v. gr. in hystericis et tunc enim subito illo horrore di concum Graetorius eorporis, qua frigidae affusionem sequi solet , poterit mutari illa spiritum, directio ,

Iae iam adest . & convulsiones faeie ; viamus enim compesei in tali easo saepe illico haec mala , dum spiritu salis ammoniaci , e storeo vel aliis similibus nervi narium irrita tur tantum . Sufficit enim in hysteri eis illis

convulsionibus . quas faciles hine dixit H/ν

pocrates . uti ad praecedentem par graphum n latum fuit saepe quaevis mutatio nervis indu cta, ut praesens tantum sensorii communis Cori. ditio removeatur . Und ' aq)iae frigidae ave so tales spasmos saepe illico solvit i in convulosionibus autem febrilibus curandis minus tuta videtur haee methodus.

NEC UNQUAM SPECIOSO ANTISPASTICORUM TITULO FIDE s ADHIBERI DEBET.

Ex omnibus iliis . quae in hoc capitulo dici

fuerunt, evidenter apparet . nullum dari reme dium antispasti eum universate . sed decantissim quaevi talia, vel omnino nihil emcere, vel nunc

prodesse, nune nocere, pro varietata causarum .

a quibus convulsio ortum duxit . Plethoricum iuvenem. in febre acuta convulsum i de pletio sanat e immolicis vero evacuationibus ex haustum eurat repletio. Dum topica inflamma. ti cerebri aeutam febrim comitatur . & convulsionem faeit . venae sectio, & alia remedia . Quae labrilem impetum compescunt . Optim sunt e & eontra monuit Minooerates s Coae. Pre. M. F. 338. 339. T. p. p. 87I. , quod comu

154쪽

F rem Divat febris superisnιem aeuta, quae pyitu non fuit ; si vero fuerit prius , iam exacerbata . si e se alibi habeturr bον. 57. Sect. q. t. o. s.f. Iri. ) . Comuisione aut tetano Ia oraula Daras fucoedens morbum folυit. Quando nempe per labrim illud . quod stimulo vel obstaculo convulsionem produxit, enervatur aut solvitur cvi- de 3. s87. λ Sic in tetani historia , praecedenta Paragrapho enarrata. decima nona die febris augebatur ; sed & simul omnia in melius tendebant . observavit laden bamus i In Dιssertarro, ne Epistolari p. 4so. . infantes saepius convellii a primo stadio uariolarum& morbillorum. an. tequam n rin per febrim versus corporis superficiem protrudatur morbi materia; monetque, millenos periisse, dum clysmatibus saepe repetitis aliis. que evacuationibus. Medici curam tentarent ; si et enim deprimebatur labris . per quam vario um& morbiliorum eruptio promoveri debebat; si quaeruptione tacta illico cessabant hae convulsiones . Patet ergo, nullam fidem adhiberi posse speci sis illis anti pasticorum remediorum titulis . Si enim examinetur ignem similium larrago . quae ad auctoribus laudantur . patebit, plurima ex

illis acidum absorbente vi praedita esse ; unde etiam infantibus, ab acido convulsis. prosunt .

qualia v. gr. sunt pulveres illi Comitissa de

Kent, Marchionis. mater Periarum , margaritae 8tc. quaedam omnino inertia videntur , ut rasura eboris, ungulae alcis . eomu cervi &e. si nempe cruda sumantur; combusta enim in cal.cem acquirunt vim accida absorbendi. Alia iterum . in convulsionibus hystericis optima

quidem , stimulante & calefaciente vi febrilibus convulsionibus saepe nocent . imprimis ubi inflammatoria sanguinis spissitudo , vel nimius impetus febr: lia adsunt et uti v. gr. spiritus comnu cervi . ebori . sanguinis humani . sales v latiles oleosi . eastoreum &e. Absorbentes illi pulviscilli , ct specifica illa ex ungula alcis ,

ebore &c. parata remedia . tuto quidem e

hiberi possunt ; imo de saepe debent , ut ae

eris vel adstxntidus satisfaciat Medicus , nihilque ab illo neglectum videatur , eum plenishuccis saepe alii, in consilium vocari , haec exintollant , imprimis in aulis; cavendum tamen . ne his adhibita fide negligantur alia longe emiscaciora remedia . atque multo magis adhuc, ne in usu vocentur talia . quae ex cognitione Quinis singularis convulsionis 'sebrilis nocitura no

vimus .

f. 7r . I autem eaput primario affectum deprehenditur, debet curatio fieri di

Si autem constiterit, e sam convulfionis se. que tunc plerumque & valida inflammatio adsit.brilis haerere in ipso cap te . adeoque illud pri- cura eadem erit ac phrenitidis . de qua postea mario affectum eue , conducent illa . quae in adhuc dicendum erit..delirii febrilis curatione laudata fuerunt. Cum-

S. 713. Q Udor initio acutae sebris, cujus causa paulo pertinacior, pro causa ha-

I bet vasorum extremorum laxam debilitatem, eruoris circulationem ve

hementem; facilem aquae ex reliquis sanguinis principiis expeditionem

Vidimus antea g. sp quandoque materialem febris causam per febrim ipsam lubigi , solvi, ct mobilem reddis se tamen. ut tunc adhuc Tetineat aliquam dotem , qua aequabili circul tioni repugnet; unde sensibili quadam evacua.

tione expellitur de corpore. Inter has Eva --tiones etiam locum habet illa, quae per laxiores fit. Talis autem sudor bonus semper est, ct criticus dicitur: ille autem sudor febrilis, de quo hic agitur . symptomaticus est , de semper fere mali ominis; quia per illum parum vel nihil tollitur de causa materiali morbi . sed tenui si fima sanguinis pars difflatur: Criticus autem ille sudor rarissime in principio morbi contin-

it , utpote naturae vincentis morbum effectus.

adeoque tantum declinante iam morbi impetu . exspectari poterit. Per initium autem febris acutae hic non intel-ugitur illud temporis punctum . quo sanitas in morbum deflectit, verum notabilis totius d cursus morbi pars ; nempe , totum illud morbi empus, in quo nondum apparet manifestum c Maonis indicium; uti ex Gaιeno in Commoniar. β. som dictum fuit; adeoque 3e hoe sensu iniatium labris acutae saepe comprehendit magnam partem illius temporis morbi, quod incremen tum , vel ascensus, solet vocari; uti ibidem no inlatum fuit. Toto autem hoc tempore morbus

increscit, sanitas minuitur ἔ adeoque & a sudore raro quid boni sperari potest . qui in hoe

morbi stadio erumpit ; cum a morbo praeviam- te tunc ortum ducere soleat. Patet ergo & hoe febris acutae initium variam latitudinem habere. prout celerius vel tardius deeurrit labris, atque

ipsa causa labris materialis facilius vel dimetistius per febrim i piam subigi potest . Peraeutienim morbi statim extremos habent labores s Η -

PO M. Obor. 7. Sect. t. p. ra. γ, & citissime decursum tuum absolvunti unde additur in te tu , cuius causa paulo pertinacior . adeoque plus temporis requirit, ut subigatur & mobilis redis datur ἰ neque tamen talis sit . ut furibundo lininpetu corpus cito destruat, vel sibi viam quaerat. Uti enim patuit ex illis , quae ad I. go R. ex Ηι pocrate allegata funt , critici sudores . die tertio, quinto, septimo, nono, undecim . de cimo

155쪽

iueis SUDOR FEBRILIS. f. 7I3. 7i6.

cimo quarto, decimo septimo. vipesimo pri- cutis spiracula . ut eontinenter fere madue-mo, tripesimo primo, 3t trigesimo quarto pro- int: & quidem tanta copia sudor exibat, ut fluxetunt videantur illa. quae de hoe Aph quotidie ter vel quater indusia mutare cogerem in Commentariis β. 7 i. habentur, ubi tur. Continuo hoe sudore magis adhuc debili. de diebus criticis agitur . Adeoque in quadam talis vasculis eutaneis, per septem amplius aΠ- febre acuta sudor tertio die pronuens criticus nos pertinax mansit malum , licet remedia esse potest th salutaris; dum in alia febre , Pa- convenientissima adhiberentur.

riter acuta. quae tamen causam pertinaciorem Cruoris autem vehementiorem circulationem

habet. tertio die profluens sudor symptomati- sudorem sacere novimus ; cum per solum m cus fit S noxius. Omnium ergo optime distin- tum muscularem validum aucta circulationis Mui poterit sudor symptomaticus, quod absque velocitate . etiam pelidissima hyeme, sudor C coctionis fienis praegressis, cruda adhuc morbi plosus exprimi possit. materie, primisque morbi diebus. exprimatur Verum & facilis aquae ex reliquis saneuinis criticus autem post coctionem Praeg ssam . di principiis expeditio merito inter sudoris febriferius: habita tamen semper ratione Velocita- lis causas recensetur. Demonstraverunt Chemitis maioris minorisve, qua morbi decursu ab' ei. maximam partem sanguinis aquam esse, solvitur. illamque leni igne inde expelli posse, adeo ut Causa autem talis sudoris triplex est et Vel notaverit Ilomantis Frid. Obser M. enim vasorum , sudorem in superficie cutis eru- medie. Cismie. pag. Eo8. . aqueam illam sanctantium, extrema laxiora sunt; adeoque faci- puinis partem longe citius avolare, quamquam. Iitis cedunt liquidis impulsis: vel per vehemen- vis aquam in eodem loco atque eadem quanti tiorem circulationem ad organa haec secernen- tate. 8e in simili vase postam . Postquam au-tia, ct excernentia eodem dato tempore, niin tem leni lene sic exsiccatus fuit sanguis, sitor liquidi copia an plicatur: vel denique aquin tunc maiori tene urceatur, dat producta varia 4sa, & tenuissima sanguinis pars. reliquis mi- ex quibus adhue multum aquae separari potenus cohaerens, facilius separatur. Possunt au- rit. Patet ergo, marnam ecipiam aquae in san- rem iam hae causae adesse solitariae, Vel di uni- Ruine adesse . partemque illius aquae facile in-tae maiorem e flectum producere . de separari posse; aliam vero partem longe Solam majorem laxitatem vasorum illorum pertinacius reliquis principiis sanguinis uniri. sudorem facere, directis experimentis no Vimus. In omnibus tamen hominibus non est aequalis Dum enim homo robustus f. sanus nudato cor- cohasio aquae cum reliquis partibus sanguinis ἰpore vapori aquae tepidae exponitur , brevi su- adeoque nec aeque facilis separatio . Dum quo-doribus diffluet; uti in cura Liris venereae per ridianis laboribus exercitato homini laneuis udores fieri solet. Dum in lecto,. rapulis te- de vena mittitur. in unam massam solidam cto corpore. tota cutis in Proprio quali vapo- coit totus. neque tenuior pars a crassiori sec .ris balneo haeret . tam facile sudor elicitur. dit, nisi post multaς frpe horas, de adhuc pa Contra vero . Dipore maiori aeris culanea va- ea satis copia. Ubi vero examinatur in similistula constringente, sudor vel non , vel saltem casu sanauis delicatae S in otio degentis mel dissicilius longe, erumpit, licet validis etiam lae, statim inuens copia tenuioris liquidi a san- corporis motibus se exerceat homo. Patet hinc ruinis parte cra mori secedite Simul etiam cori- ratio, quare per sudorem ipsum corpus saepe sic nat. dura & exercitata corpora vix sudare nisi

disponatur, ut postea a levi etiam causa sudo- a validis laboribuς, cum tenerae puellae a mkribus nimii dissuat; quia nempe calido sudore nimo saepe corporis motu diffluant sudoribus. nimis debilitantur eutanea vascula. Mirum ta- Ualida enim fortium vasorum 8e viscerum in Ie exemplum habet Tulmus s oberυat. Μ die. ctione videtur aqua intime stdunari reliquis Lib. 3. cap. 4a. ρυ. 237. de virgine. quae ab laneuinem constituentibus principiis . atque ineunte aetate. ob sudores praeenanti matri cre- Ion re magis cohaerere. brius motos, tam pervia patula habuit haec

I perennat, orbat sanguinem liquido diluente, reliquum in spissat, o . I structiones facit lethales, sanguine postea vix diluentibus vel resolven

tibus auscultante ' unde D mne iere morborum acutorum genus produci potest.

Requirebatur autem tanta aquae copia in san- que brevi haerebit in vascitum arterio rarm ut Ruine i ut illa interpositione tuarum partium timis angustiis unde obstructiones, inflamma 4 inter reliquas moleculas crassiores sanguinis tiones, ct pessimae illo tum sequelae nasci pote- concretionem impediret; sicque sanguis aptus runt. Nulli Medi ei fuerunt quondam in illa maneret, ut per ultim8s arteriarum an Rustias opinione, per sudores in morbis acutis expelli fluere posset. Adunari enim moleculas sangui- materiam moibosam posse, si non intestre, sal nis exsiccatione f. ti . vidimus. de contra re- tem pro parte: adeoque semper morbi vehe solvi adunatas moleculas dilutione per atte- mentiam illis minui; imprimis cum in Pesse nuans fluidum admistum, I. rra. demonstra- & paucis aliis morbis. volatile mi asma quando tum fuit. Si ergo per Ennat sudor in initio te- que hae via exiret; S leviores quidam morbibris acuis, difflatur diluens liquid am, & resi- sebriles . ex sola corporis perspiratione impedi eua sanguinis massa immeabilis redditur; adeo- ta nati, sudore orto sanarenturi quandoque i

156쪽

f. 71 6. ad 713. SUDOR FEBRILIS. is

licissime. Contemnebant autem iuui periculum , parati, atque per urinae vias expellit adeo traquod a dimata tenuiori sanguinis parte iure me- sales . & olea sanguinis per auctam circulati tuendum erat. dum putabant, diluentibus aquofis nis velocitatem acriora reddita, vide l. goo. potatis, facile posse teli tui illud vehiculum sangui- retineri. ipsumque sanguinem inuam maiorianis. quod perierat. Uerum ingestis aquosis po- densitate magis magisque in spissari , atque tibus evicere quidem possumus. ut illi venis re- n nem miseelam eum aquosis respuere , undecepti eum sanguine Guant. verum adunatas se b vi deliria, comata. eonvulsiones , & lethalis mel sanguinis moleculas per vim morbi, & de. Percipneumonia exspectanda erunt . destructisfectum tenuis liquidi illa sua interponsione a per acria retenta tenerrimis vaseulis, vel iisdem concretione prohibentis. resolvere dfficillimum ab immeabili sanguine sie obstructis, ut functi est; imo & quandoque penitur impossibile. Ha nes inde pendentes tollantur. Facile patet , ret enim sanguis . sic immeabilis redditus , mnia eadem mala metue ada esse . dum per su-ia vasorum arteriosorum angustiis , adeoque di- dorem ingesta diluentia statim difflantur . Augeis luentus accessus fere negatur ; δe praeterea saepe bantur vero omnia haec mala . dum sudores in tanta iam cohaesio est mole larum adunat, morbis acutis exprimebantur per calida & aeriarum , ut aqua se inter illas inta re nequeat , remedia, ut theriaca, croco . salibus volatilibus dum fere in poluposam tenacitatem concreve- Oleolis dic. ἔ interimque ab omni saepe. potu aserunt . quam se ne i natam resolvere dissicillimum μου ntur aegri, ne nempe talium remediorum ex .est . Sic videmus . sanguinem recens de vena hibitorum esticacia debilitaretur. Legi merentur

missiim facillime aqua tepida dilui posse et ubi de hac re illa, quae passim in suis operibus ha-

semel vero concreverit. integra resolutio illius bri Udeubamus ἔ qui generoso ausu primus. &concreti fieri nequit. Hine apparet, quare quando, solus sere, se huic torrenti opposuit . di pe mi-que in aeutissimis morbis absque ullo levamine eiosam hane medendi methodum gravissimis a i agens copia diluentium potetur; dum funesta il- sumentis debellavit, illique eontrariam, felicita tenuis S aquosa urina . magna saepe eopia in periculosissimis etiam morbis eventu, stabi. emissa , docet. ingestarn aquam intime sanguia livit.

ni misceri non posse. sed statim inde iterum s

g. 717. U Rgo initio semper coibendiis, nisi constet , materiem morbi adeo te-Ta auem egir , ut cum primo sudore difflari pollit.

Ex illis ergo, quae modo dicta fuerunt. ρο- qui in aliis morbis sudorisera damnabu seminiet, sudorem in initici febriam aeutarum noce- per . monuit tamen . insigniter profuisse in fere , adeoque cohibendum eme i nondum enim bribus pestilentialibus . Dabat enim tune bolum tunc materia labrilis, quae per febrim ipsam, de- sudoriferum ex theriaca . electuario cle ovo, bito moderamine limitatam . subigi & mobilis croco dic. cum aliquot cochlearibus mixtura reddi debet . sic deposita est . ut per hane viam aromaticae; deinde stragulis obruebat. sicque su- eliminari possit . Hoc autem etiam confirmatur dores provocabat. Quin imo si molestus vomitus Veterum Medicorum testimoniis . Sudor . una impediret . ne haec sudorifera assumi possent, vel cum febre νιus. ι ε acuto morso marus est Coae. assumta retineri , solo stragulorum pondere su Praenota m. 174. tom. 8. pag. 88s. . Et ceia dorem expressit; qui dum manare inciperet . Di, ubi de ludore eliciendo agit , monet, dum illico sedabatur vomitus . Sudorem autem ia-bus modis illum provocari posse , aut fieco ca- ceptum sustinebat , per integras viginti quatuortiare, aut balneo. Addidit autem , a sudore per horas , potu liquidi tenuis Eh leviter aromati- siccum calorem provocando eavendum esse, ne ei t si vires languerent , iusculis reficiebat ae- ιd borum υ- m febre. -ι in erudirine tentetur tros. Observavit autem, posterioribus horis ma-

se . Merie. Lib. 2. ων. r . pag. O . . Et nare sudorem magis naturalem , & criticum alibi iussit. ut sebre iam finita uel deerestente, ouasi . copiosum . , cum summo levamine. Visi signa doceant, sudorem venturum esse t tum deantur de his illa, quae in Commentariis l. sp . demum dare potui eatidam aquam . mius fal- 63ε. 6so. dicta sunt . In mirabili illo morbo . bras effectus est . si fudorem per omnia membra qui Ephemera Britannica . vel & sudor Ansli-

olf urit . Huitas antem rei ratio . eontinera cus vorari solet, ipsissimo morbi invadentis ini- aeger sub veste Laris mAIta manas debet ; ea. tio calidam quati auram per membra discurreredemque crura, pedesque contegere e qua mole ρυ- sentiebant aegri , atque illico subitus & lareus

te . aegrox in ipso impetu febris . mis meqMe sudor manare ineipiebat Iob. Cινιι de Eybem. - ε araeus ea est, mali babent Idem ιib. 3. Britann. yag. 13. , qui si impediretur proflue--p. o. pag. 3 o. . videantur & ilia . quae in re . actum erat de vita ἔ nullique tuto evad Cum mentariis β. sp de hae re duci sum bant, nisi per viginti quatuor horas talem pro. Ut .. lasum sudorem paterentur . St citius desineret. E cipiuntur tamen illi morbi . quorum ma- brevi reei divam habebant. vel in dissiciles mo teria adeo tenuis & mobilis est . ut primo ludo. bos incidebant Ibid. pag. r28. . Cum au-νη distiari possit , tune enim prosunt di in ipso tem momento ante fanos Inopinato corripe- morbi initio sudori lara data . Illud autem in rei periculosissimus ille morbus . nequidem ue . & febribas pestilentibus Obtinete impri- tieeb t tuto uestes exuere , sed eodem momem

157쪽

cto decumbentes Invaderet morbus , cogebantur c uid. 'V. 218. . Tanta requirebatur cura . si ibidem continere . praerar faciem nihil ape- ut vitari posset sudoris .suppressio. quam mox rare , nec membia iactare. Quin ima si binos in tumor lividua corporis . & seas quasi aescula- eodem lect3 simul corriperet morbus, non lice- rum sub cute pungentium sequebatur una cumbat mutare cubile, sed magno cum incommodo Praesentissima mortis perieulo. sub iisdem stragulis molestissimos hox sudorex In iliis ergo morbis solis aliquid boni a sudo. pati debebant f Ibid. pag. IAE. . Cum autem ribus statim prodeuntibus exspectari potest ; in in vigore morbi delirarent sit pius aegri , custo- reliquis acutis nocent semper . solicita autem dex appositi sollicite cavebant , ne corporis morborum talium epidem ice arassantium obseris quandam partem praesenti mortis Periculo nu- vatio sola Ozere potest Medicum , quid agere dare possent agri . Imo nec alvi vel urinae ne debeat ; uti postea latius dicetur . quando decessitas vermittebat, ut in lecto erigerentur, sed morbis epide micis agendum erit . linteis subductis excipiebantur haec excrementa

f. i S. Rohibetur surgendo ex lecto I sedendo ; corpus a nimiis integumentisi liberando; aerem frigidiusculum admittendo ; calidis, calefacientibu Drue abstinendo . potu plurimo leni, blando , frigidiusculo saepe utendo, ut amissi

amnum resarciatur cito, circulationem nimis velocem re enando io a. ad io6. Uidendum iam . quomodo sudor ille, in se. brium initiis ortus tolli possit tuto. SURGENDO EX LECTO . SEDENDO &c.

Dum enim in lecto sudantes decumbunt aegri . totum corpus calida 8t humido vapore alluitur. qua re nihil magis laxat 3e debilitat . cum autem j. 7is. inter causas sudoris febrilis valorum extremorum laxa debilitas recensita fuerit , patet . a fiduci in lecto decubitu sudoris caulam austeri. Unde is denbamur Iu Disson. Eis Mari pag. ενο. re alibi famus ), profusos illos sud res in initio variolarum metuens , noluit, ut interdiu se lecto committerent aegri . sed erem ederent. Sudantem vero aegrum subito lecta eis ducere . ct vix tecto corpore aeri frigid ustulo exponere, nemo prudens suadebit; cum a subito frigore , corpori calido ct sudanti applicato , tot 3e tanta mala fieri possint . ut 4. Ii8. demonstratum fuit . Sed sensim remoto stragul rum pondere sudor minuendus est . deinde . it. lo fere cessante , vestibus induantur aegri . & in sedili sedeant ; vel si id vetet maior debilitas , altem sic vestiti lecto incumbant i his autem factis. aer frigidiusculus noc bit nunquam, sed blando refrigerio molestum calorem temperab i. Quantum autem febre decumbentibus noceant assiduus in lecto decubitus . Se aer clausus , ita occasione β. 698. dictum fuit . Simul etiam nimia circulationis vehementia, quae altera sudoris labrilis causa est I. 7rs. , minuetur ,εum per eadem debitum moderamen exorbitan. tis impetus febrilis obtineri possit: uti in Com. mentariis I. 6io. demonstratum fuit. Neque novum hoc sudores in morbis coercendi inven

CAUDIS , CALEFACIENTIBUSQUE A

STINENDO. Omnia enim , quae vel actu calida sunt, vel hane vim habent, ut ingesta eorpori

nostro caloris causas augeant, sudores movent. Imralido enim aere omnes homines a levissimis ea u. sis sulant; atque omnia aromatica fere, & aeria stimulantia remedia , fudorirem sunt ἰ im primis fi sub tali regimine sumantur, ut illorum actio versas corporis superficiem determinetur

quod praecipue sit . dum . his assumtis , in lecto decumbens homoe, stragu lis tectus, in proprii

vaporis balneo nam et .

enim optime reddetur sanguini illud . quod nimio sudore febrili difflatum erat. Requiritur autem , ut lenis 3t blandus sit potus . ne stimuli instar circulationis vehementiam augeat. Frigi diu leuius autem potus calido praefertur. quia per calidum potum sudore augentur . vel saltem suis stinentur . Unde is den istis . dum in febrium pestilentialium curatione per viginti quatuor horas sudorem movere deberet, calidis potibua natum semel sudorem sustentabat. Gelidum Uero potum aestuanti corpori in rere . in primis magna copia simul. periculosissimum foret ; cum sanguis tam facile a maiori frigore eo stuletur, ge in hoc casu , ob difflatam per sudores Parin tem tenuissimam , adhuc magis in concreti nem pronus sit. Praestat simul parea copia . sea saepe repetita. Potum ingereret quia si subito multum aquosi tenuis liquidi sanguini misceatur. it. lud per laxata δe patula cutis spiracula expellet ut statim .

FRIENANDO. Caeteras enim patibus. eo major fiet secretio de excretio . quo eodem temporis spatio maior copia liquidi organis secernentibus fle excernentibus applicatur e adeoque Patri ratio . quare velociori circulatione sudor movea. tur. Verum omnia hactenus laudata pariter conis ducunt ad minuendam circulationis nimiam hemen tam τ uti patebit . si conferantur illa quae ad FHro. dicta fuerunt. Que modo autem, 8e per quae , excelsu motus circulatorii minui

possit - ia paragraphis hie eitatis explieaturiniuit Cum

158쪽

Cum autem vasorum extremorum laxa debili- doque profuisle . Sic in morbo quodam , a pultas inter sudoris causas l. 7ι3. enumerata sum Bengaleniss familiari, profusissimis sudoribus disrit . atque hactenus laudata remedia non adeo fluunt agri ἰ quos ut compescant, aegrorum te. dimicte videantur inservire , ut haec corripatur , et os cOp. oso lini semina respergunt e illud enim videri posset . S peculiari medela ad hanc to, sudare madescens mucilaginem dat satis tena. tendam opus eue . Uerum aer frigidiuscu- cem . quae cutis adhaerens illius spiracula obsti. ius laxa nimis hae vascula moderate constrin- Pal. scque sudorem cohibet Diues Orieus snit ; dumque . minuta circulationis vehemen- oe ei ires des m: Iioni et Ueres se. rom. IS. tia , minus urgentur. prc Prio elatere in pristi- PQ. 4 4. . nam amplitudinem redire solent, litata tae haec va- Est ct altera sudoris spectes , quae in fine fescula . Interim tamen in Veterum Medicorum brium diuturnarum oblemari solet . vel etiam scriptis invenitur, quod etiam externae cuti a P- in illis, qui a febribus lanetis convaluerunt quiplicuerint talia, quae adstringendo roborare valent dem . tamen adhuc debiles Se languidi vivunt . nimis laxa cutis spiracula; qualia plurima apud di imprimis . uti optime nota sit Τνlen b.ran. cs R. Imanetam c ibid. recensentur. Ima.di pinguis s. c- . a. rn fise 'ag. api. si post frequentes bui inungi corpus Ooluit . quae latentes meatus es validas evacuationes ex his morbis emerserint cutis obstruendo humidi exitum prohibeant. Sic aegri ἰ praesertim si ante morbum minus fit monotum est . athletarum quondam corpora oleo corporis habitu fuerint praediti . Si mu' e enim, inuncta fuisse , ne per validissima corporis exer- inlccta decumbunt, quamlum vis etiam modioeteis citia diffluerent sudoribus . Ita & Cessur c Lib. cti fueunt, incipiunt incalescere, & mox sudo-3. cap. 6. pag. ii 3. γ dixit : s vero sudor exer- re clist luere , unde magna debilitas, sesui solet .cet , diaranda cutis ess, vel miro, veι Dis I quae di tabis periculum imminet . sic astectis mane cum oleo miscentiar. At, si Ieυius id υitium est, di vesperi quinque vel sex cochlearia vini Ma oleo eamus unges m est e si urbementιus , ἰrου, lacenias annosioris dab1t S denbamus : euius usu vel melino , υρι myraeo , μι υinum austerum sit 8e vires crescebλnt iugiter , & evanescebant m aEleelum . Cum autem multi homines pinguium dores . Pulchre profuisse vidi saepius , si salvi eapplicationem non terant, quin statim erysipelas infusum 4 vino Paratum , simili copia mane &sequatur; a istringentibus autem pulveribus , ut vesperi sumerente sique nec sic superabatur in AEginetia iussit, totum corpus respergere. aut si testus ille sudor. illud in usum cum vini spiritumentis ex adstrinpentibus paratis undique leam Paratum, ad bina co2hlearia sumtum bis de die , re , multum incommodi laciat ; neque tutum sesellit nunquam; quando nempe nocturnus ille semper iit , obstruendo vel stringendo cutis spi- sudor ab hac causa oriebatur . Notum est . bais racula sudorem coercere, dum piargit eadem c r--iulos. valuio labore sudantes ct siticulos . pauculationis vehementia humores agitare , atque culum spiritus vini sumere, & postea tenui p per eadem remedia insensii bilis perspiratio simul tu sitim sedare , expertos . nisi hoc fecerint . asi impediri videatur;isan: lia remedia minus in usu sumtum potum subito per sudores expelli , ne is esse silent : imprimis cum aliis illis methodis , que refici corpus. Unde patet, spirituosa liqui. de quibus modo actum suit , minus operosis , da , ad compescendos sudores a nimia humorum re forte inanis tutis sudor febrilis plerumque fe- tenuitate, di laxitate vasorum culaneorum, multiciter compesci soleat. Observata tamen in Hi- tum prodesse posse. storia Medica habentur, quae docent, talia quan

DI ARRH TA FEBRILIS.

- IV. Iarrhoea pro materie habet mucum, lympham, gluten, pus, saniem, LI sanguinem, narium , oris, faucium, insophagi, ventriculi , hepatis ,

Vesiculae sellis, pancreatis, intestinorum , me senterii ,' pro causa vires in intestina expellentes validas, dum in ipsis intestinis contrahentes vires debiles, vel in vasis intestinorum absolventibus impedimenta, ne admittant.

Frequens liquidolum excrementorum per alvum egestio δια νω, voeari solet , quasi perstu. Vitam dictum α ς diu Dis,seo; atque stricta si Mificatione illud vocabulum hoc sensu tantum usurpari solet apud Medicos . Quamvis enim fi-

urata ex clementa , mollia tamen . excerni in Plerisque homin: bus soleant, qui integra sanitate truuntur ; tamen ' mult: s iam diatis est alvus humidior, absque ullo sanitatis detrimento: quod Hirpocrates notavit, ct monuit per aetatem hoc mutari. alia tis per ναυenrdium bumidae sunt aι υἰ, tuu senescentibias exsiccantur. 2uιbus υero lu

2 . Sect. 1. r. l. p. 6 . l. Minime vero morbosam

judicavit in iuventute humidiorem alvum . cum alio in loco b. S . sect. a. εb. p. M. in pro nunclaverit, Iuvenes , qui humidam alvum habent, melius te habete quam illi, quibus sector alvus est. Sola etao alvi humiditas non sufficit, ut diarthsa dicatur , sed debet simul adesse frequens alvi e Pestio : habita semper ratione ida syncrasiae, adeo saepe diversae quoad hanc evacuationem in variis hominibus: multi enim sunt, quibus optima c*teroquin sanitate fruentibus, quotidie

saepius

159쪽

saepius evaeuatur alvus; aliis semel tantum, vel di adhuc rarius. D: at rhoea ergo dicitar l halare homo, si frequentius solito liquidam alvum deponat . Ubi autem frequentem hanc liquidorum excrementorum per alvum egesti nem comitatur dolor notabilis. solet vocari DP senteria , sive intestino tum dime ultas r quem morbum hine Toν mina vocavit Cetras c ιιι. 4.ς. t S. P. 31 -): quamvis alii Auctores dysenteriam tantum dici voluerint . ubi intestinorum axuli eratio adest , vel eruintum alvi pron

vium, uti postea g. ar. pluribus dicetur. Ubi

autem ingesti cibi . vix mutati, Per alvum expelluntur . solet vocati λοι - , sive ιαυι asentestinorum , qua continere πιιιι possunt. re quid-vid assumptaem est , in confectum 'rotinus reda mirid. e. 26. yag. 216. . ob laxitatem S paralysin quasi fibiarum ventriculi & intestinorum.

Potest autem & hie morbus sub generali dia i hoeae definitione. ut 'ecies sub genere, comprehendi r uti etiam huic amnis alter, qui ais Elio earliaca solet diei apud Auctores: in quo non quidem penitus cruda di immutata alimenista alvo expelluntur liquidiori sub lorma, sed una cum incibus alvinis chulus ejicitur s Η.Boreb. Institi medie. I. si . , , qui naturaliter

vasculorum lacteolum osculis sciet resorbeti, antequam inces a cibis relictae Per alvum existant . Verum non adeo limitata significatione A flectionis coeli cae nomen apud Auctores invenitur . Apud aret iam c lib. a. de Ca r er μηπιν morborum drntiarnor. c. 7. ρ. 38. quidem talis descriptio habetur, quae doceret. Coeliacam passionem a lienteria tantum gradu disserte ;cum in lienteria cruda & immutata alimenta cito per alvum expellantur , in coeliaco astes u

inen loco, ubi de curatione huius morbi agit

3 ὶ . , habet sequentia ; fi ventri Ius ciboram

imporem fit, pontiat autem atimentiam non in E Am , non mutarum , crudum , ni, que ad co pons molem transeat , eartiacos bos appellamias.t

quae certe definitio optime lienteriae convenit. Uerum apod Celsum coeliacus ventriculi morbus vocatur, omnino diversus; sic enim habeti In sius vero veniri is porta confistis ιι, qui o

Ur Hυνι nibis reddit, ac ne Diritum quidem reansmittit et extremae partes frigescunt. diffeMIter Diritui redditur OIL Lib. cv. Iy. p. a1 . . tinnit tamen usus hodie, ut coeliaca passio dicatur, quando alimenta aliquam adepta sunt eoctionem, & diutius in ventriculo morantur. neque tam cito alvo expelluntur, quam in lie teria , in qua alimenta prorsus cruda protinus ut sumpta sunt . alvo prodeunt; tanta tamque manifesta eruditate. ut Elimenti assumpti tenus aperte cognoscatur Corr.ei defin. medic.

pag. Da. . Adeoque illo sensu eoeliam passio inter diarrhoeae species numerari Poterit .

In Diarrhoeae autem consideratione tria ima

primis notanda videntur: diversitas nemm materiae, quae excerni iure loca varia corporis ,

unde haec materia Prodit: denique causae, quae faciunt, ut haec materia deponatur in cavum intestinorum. S dein per alvum expellatur equae omnia bene cognoici debent, ut propnosis di indicatio curatoria haberi poss1nt. Primo vi debimus . quid de materia . Per diatrhinam ex creta, observationes medicae docuerint. Mucum V camus humorem lentum, spissum. ex siecatione in tophos & lemas indulescentem. sola maceratione in aqua iterum resolubilem. Omnes illas dotes in muco narium . qui lubri. eandae S defenoendae membrana internae narium inservit, invenimus. Verum, uti f. s. dictum fuit. similis mucus fauces. os Internum, ins phagum , ventriculum, a totum intestinorum trarium inungit unde minime mirum videbitur , si in diarthina mucus quandoque per at vum excernatur. Fit ergo talis mucosa alvi ege- si , quando naturalis mucus has partes obliniens. accumulatus inpe majori copia. expellitur . Quandoque etiam in morbis organa illa, quae secemendo huic muco inserviunt, si e diu

ponuntur , ut longe major Copia muci gener tur. Patet hoc in catarrhis, dum homines . quibus sanis nares siecae esse solent, incredibilem copiam muci quotidie emungunt; cumques miles solliculi mucosi per internam superficiem ventriculi di intestinorum distribuantur, patet satis, illis similiter aflectis. magnam copiam muci colligi. di per alvum excerni posse . Unde & m merates c De aere locis oe aquis ea .

alibi bor. ao. Sect. 7. t. p. M. δω. ) et2iaibas in d/arectaeis spumosa fiunt delemoner ,ritis a eap/re pitreita desinit. Veteres enim. circulationis ignari, dum subitas aggestiones m interia humidae in locum quemdam corporis videbant. neque intelligebant, qua vi . A persuas vias derivaretur , crediderunt . illam colligi in cerebro . quod minime sanguine lenatum , ct frigidum dixerunt . & inde defluere versus alias partes corporis ; unde catarrhos Vocaverunt . quod deorsum stu

rent.

LYMPHAM. oris saliva deglutita. ventrica li S intest motum arteriis exhalantibus secretusuquor . succus pancreaticus . imo & bilis hepatica dicta, adeo diluta S tenuis materiam dare

possunt di arrhoea lymphati eae. Si enim consideretur copia salivae deglutatae, ingens numerus fistularum arterio satum in ventriculi & intestinorum cava hiantium, pancreatis & hepatis m les ; patebit satis magnam lymphae copiam continuo in intestina de pluere, quae in laniista e iterum absorbetur; Verum in morbis quan doque per alvum expellitur summo damno .cum sic magna copia humorum sanorum subducatur de corpore, & ehyli ex ingestis debita praeparatio impediatur, cum nempe illa pro magna

160쪽

parte a misceta humorum sanorum cum erudis ingestis pendeat. Unde di si diu duret talis diar- rhoea, magna debilitas, ct pessimae obstructiones

viscerum abdominalium sequi solent. Verum &in alias corporis locis stagnans ly mpha venis r sorpta , ct circulantibus humoribus mist a. quandoque hae via de corpore exit; uti in Hydropicis salutari effectu quandoque observatur. Unde dixit Hippocrater c a bor. 14. Sect. 6. t p. p.2M. erCoac. Praenot. n. Mi. P. s. p. 879. r ab Misope δε-

tento . aqua se radum venas in ventrem fluente ,

c morbi Distιo. In bdrope meipiente,diareboea aq&ofa facta , cιIra eruditatem . morbum IOIυies ibid. n. 437. '. 878. . GLUTEN. Mueo naturali tenacius, & quandoque ex huius acumulatione & mora diuturis Plori natum ; aliquando & ingestis vide capi.tulum de morbis ex glutinoso spontaneo glutinosis originem debet. Miras talis glutinis in intestinis concretiones docet historia Medi ea. Legatus Caroli Quinti Imperatoris dolore torque. batur . nec non tumore a dextro hypochondrio per ima ventriculi in sinistrum porrecto . Integris sex armis remedia adhibita fuerunt seirtho emolliendo , cum talem hunc tumorem erederent

Medici. Iniecto tandem acriori elystere prodiit corpus durum, in medio pertusum, pedis longi. tudine . quod intestini portionem eue metuebat aeger. Cum tamen illico inde levatus latet iterum ac tertio elysterem admisit a atque simili educta materie integre convaluit c Femel. atbοι. ι. 6. cap. p. nag. Is . . Alteri cuidam similis, sed gravior auectus alvum prorsus cohibuit: quo mortuo , inventum est colon intestinum usque adeo infarctum pituita concreta, ut solidum O.

mnino videretur . nullaeque faeces per alvum exire potuerint . Huc etiam reserri potest pitui. ea illa vitrea dicta . quae pellucida vitri instar.& tremula instar gelatinae vel album inis ovi , Per alvum quandoque excernitur de qua re videantur illa. quae in Commentariis β. II. di-eta fuerunt .

PUS, SANIEM. Quando nempe in ventrie lo . vel intestinis, aut in visceribus, quae suos humores huc deduce re solent, vomicae ruptae pus ei undunt. Verum 3t in aliis locis corporis quae clitetae se in ventriculum S intestina exonerare nequeunt, pus haerens per metastasim versus in. testina deponi potetit ; uti pluribus observati nibus demonstratum fuit in Commentariis β. με. Idem & de pure . nimia mora in abscessu clauso in saniem mutato , verum est . SANGUINEM . Quando ulceratis . vel erosis ab aerioribus humoribus . intestinis sanguinolentae laees exeunt. fimul dolor 8t tormina adsunt; tuneque dysenteria potius sanguinea. quam dia

Thoea , vocandum esset hoc malum. Verum aecidit quandoque absque notabili dolo te sangui-Dem an exire . per anastomosin dilatatis vasis Paticis , aut mesenterteis; vel & haemorrhoidalibus. Ruptis etiam a quacumque causa F fis r idem fieri posse facile patet. Sic meminime aliquoties vidisse , post diuturnas S moleuissimas cardialgias, ingentem copiam sangui.

m. m.

FEBRILIS. I 6 I

nis absque ullo dolore per anum excretam sui si et sed brevi sequebatur summa debilitas. antismi deliquium, & mors. Ubi vero per anasto. mosin dilatatis vasis hoc fit, non tantum periculum est ἔ imo saepe salutaris est talis sanguinis excretio , dum & nimia sanguinis copia tollitum, & saepe aliarum sanguinis excretionum naturalium deiectus suppletur . Sic novi p ures

viros, laute di otiose viventes. quibus famili re est ter vel quater in anno purum sanguinem alvo excernere, absque ullo sanitatis detrimen. to . quin imo longe melius se post talem evacuationem habent . Notavit & GaI κώ De Symyrom. causis ι. 3. c. 7. rom. I. pag. O . 4 languinem per circuitus quosdam exire quibusdam, vel ob mutilatos attus t vide & Commentar β π vel exercitationem derclictam . Atque alio in loco t De ιocti assectra tio. s. cap. MD. ιιιd. p. so . postquam sim lia dixerat , addit sequentia : At uua est quoque m&tiorbus , D presss mensibus, buiusmodι po Daem sanguια.ιs Nacuatio fieri ut re nousMura per vomatum ob eandem eati am . Verum s bis quidem sine rus sanguis excernatur, simitu ei , stia a mactata victima profunditur . modo peν Hυum inferiorem. modo Per sveri rem .

Haec sunt illa. quae praecipue materiam dia rhoeae faciunt: bilis autem di his addenda est , ut facile patet. licet non recensita fuerit . Statim enim ubi Seetur de locis , unde materies

e di arrhoeam evacuanda prodit. numerabitur vesicula fellis. Pro varia iam misceta horum omnium inter se magna diversitas iterum sequetur . Praeter haec autem raris quandoque in fibus constitit. aliam materiam alvo excerni posse, quae ad enumeratas species reserri nequit. Sic apud TMιριum t ι. .c. 8. . 2o8. habetur quod racilis ae tenera mulier, amicta frequentius . live a febre tertiana, sive ab obstructo liene . excreverit tandem quotidie,per quatuordecim &lius menses. plurimum flavescentis adipis stercori incumbentis. instar butyri liquefacti: atque tali ouidem copia . ut aliquot vascula replere potuisset. Ueram autem pinguedinem esse patebat ex eo. quod carbonibus iniecta flamis mam satis lucidam ederet , & Distefacta conis cresceret instar durioris adipis . Prodibat autem semper absque torminibus per alvum hoc pingue . absque febre colli quativa . quam Plerique Medicorum suspicabantur. & absque emaciati ne corporis i quin imo mansit haec mulier prosipera ae illibata valetudine etiam post sextum decimum ab hac excretione annum . Similis alter casus apud eundem auctorem habetur Ibid. e. 2p. y. 2IO. . NARIUM ORIS. FAUCIUM he. Enumerantur iam loca , ex quibus diarthoeae materia in minuum intestinorum venire pi .ssit .atque deinde petalvum expelli. Ex omnibus autem enumeratis locis directa via est in intestina . Ex naribus Mnim in fauces delabi possunt humores . hinc in ventriculum S intestina : unde quandoque vano metu perculsi luerunt 8t aegri de Medi.

ci , dum sanguis . de naribus fluens. deglutiis L ius

SEARCH

MENU NAVIGATION