장음표시 사용
181쪽
debilitas '& aliae saepe functionum laesiones ad.
hue supererant; imo quibusdam , non fatis excreta per sudores morbi materia , pessimae superveniebant febres . Simul aderat ingens &subita functionum plurimorum laesio ; adeoque haec Ephemera m stilentialis ad febrium continuatum putridarum classem pertinet . Illa a tem Ephemera febris . de qua hic agitur , . in ter continuas non putridas numeratur . N Peracto viginti quatuor horarum spatio in sanit tem terminatur . Adjecto autem pestileneralis epitheto, optime hunc morbum a salutari Ephemera distinxit .
CAUSAS AGNOSCIT &e. Fere semper Ephemera a vitio quodam evidenti , in sex rerum non naturalium usu commissis , ortum ducit . imo illud primarium indicium harum febrium esse voluit Gatenus i De Febrabus i. I. . g. rom. . p g. I6. ὶ . quod nempe a causa quadam recenti atque evidenti semper inciperent . sic
π. E. a majori copia cibi ingesti , vel etiam si dissicilioris clipes ionis fuerit . in debilioribus imprimis hominibus , toties Ephemera fit ἔ ut
se accelerato vitali motu subigantur talia, quae
vel copia , vel robore . resistunt illis viribus mutantibus ingesta . quae his in sanitate adsunt . Post crapulam , ebrietatem , labores nimios . animi validos affectus 'e. frequentissi. me simplicissima haec febris nascitur, in qua nihil fere culpari potest . praeter solum motum
vehementiorem , in corpore . antea sano . ab evidentibus talibus causis procatarcticis excitatum . Adeoque patet , vix ullam materiam
in febre hae adesse vel saltem illam , quae adest brevi & facile per febrim hane subigendam iri sic , ut non noceat amplius . vel expellendam de corpore . Uti enim dictum fuit ad j. Syδ. I. , omne illud , quod in fluidis . solidis ve eorporis partibus a sanitatis legibus degeneravit , sive ante febrim natam Praeexstiterit . sive per febrim factum fuerit , sub nomine causae materialis labris solet 'com. prehendi . Cum ergo in Ephemera nihil ante raeextiterit tale , omne illud , quod materia uius febris posset vocari , a vitio sex rerum non naturalium pendebit: cumque hoc tale sit, ut intra breve spatium diei naturalis possit eis mendari, vel saltem expelli de corpore, appa-Tet , quare dicatur, in hac febre vix ullam
COGNOSClTUR A CAUSA LEVI. Quamvis
autem ab evidentibus ea usis incipere soleant hae febres. & satis facile curabiles sint , tamen In illarum diagnoti parum maior videtur climcul. ras . Monuerat enim Hippocrater In Prognosti. cis Tom. 8. pag. eos. J, uti S alia occasione
d β. 364. ditium fuit , dissiculter distin qui
posse morbos . qui intra longissimum temnus iudicari debeant, ab illis , qui brevi cessabunt . cum similia saepe eorum sit principia ,
levia nempe & absque malis symptomatibus . Hi ne & Galenus c de Febribus lib. I. ea . r.
Tom. s. 'ag. 216. dixit , certam diagnosin
Ephemerae quibusdam omnino impossibilem habitam fuisse ; statuit tamen , illam nequa quam dissicilem esse , modo ad omnia quis rite attenderit ἔ additque , se vel millies ius. fisse hominibus , quos hac febre laborare noverat . ut prima accessione finita loti . ae modice cibati . ad solita redirent opera ,
utpote non amplius febricitaturi s atque evenis tum diagriosis veritatem probasse . Inter Eph merae febris indicia autem merito recensetur causae levitas e quamvis enim . uti stati mdictum fuit , a vitio evidenti sex rerum non naturalium haec febris soleat nasci , tamen . si gravior error in his commissus fuerit , longe
periculosior & diuturnior febris inde sequi poterit ; uti constat ex illis . quae ad j. 386.
oe febrium causis dicta fuerunt . CORPORE PURO. Si enim corpus cacochy. micum fuerit , a levi etiam vitio rerum non naturalium excitata febris . quae in corpore sano & puro brevi deferbuisset , diutius protrahetur imo & quandoque periculosa evadetidum , verbi gratia a trabitarii humores . scor buti acris materies , lenta glutinosa in leucophlegmaticis collecta & fere stapnantia , per febrim natam agitantur . patet latis . ab his per febrim motis plura mala fieri posse . Unde & quando epidemici morbi prasiantur , semper metus est , ne ab aliis causis excitatae febres in horum classem se recipiant . Testantur fere omnes , qui de peste scripserunt . Auctores , quod , upraffante peste . alio morbo corriperentur homines . brevi tamen in pestem degeneraret Diem ruemach de Peste e. s. pag. Io. Tbuodides
liis morbis epide micis observatur quandoque . Optime monuit Galenus Commentar. 4. in ι briam Hippocrat. de υIctu lo morbis acutu tom. M. Pag. I78. cursiam, aliumve motum vehementiorem . intemperantiam , frigus . Ac. ex sua natura vehementem morbum vix sacere ;verum si ex similibus causis febris nascatur,illam de genere Ephemeratum febrium futuram esse rubi autem corpus ad alium morbum praedispo situm est, tunc ab his causis , quas hinc vocavit, in actum deducitur morbus hactenus latens . .
matum magnitudine ex laesis functionibus iudicamus: cum erso febris Ephemera levibus t8Π- tum causis originem debeat, non poterit Oh scorpus sic mutatum esse , ut insignes funci 1 num laesiones inde fiant . Norba enim et 1 sque magnινMdo tanta est , quantum a naturait stat receir c Galen. lib. I. m tbod. med. ad GD - οπ. - . I. pag. 343. . Simul ac ergo in fumctionibus vitalibus , animalibus , aut natural bus insignes Iasones occurrunt . vel in excretis de corpore . urina, facibus alvinis Ac. magnae mutationes observantur , novimus febrim his comitatam non posse esse Ephemeram, cuma levi tati morbo nec numerosa, nec gravia ,symptomata produci possint.
182쪽
CRISI CITA . In Commentar. l. 587. ubi deeri stidictum fuit . patuit hoc vocabulum varia signifieatione usurpari, & quandoque pro morbi solutione sumi . quae . quamvis aliqu3in e vacuationem sensibilem comitem habeat . abseque tamen multis turbis & symptornatibus crisim praecedentibus fit . Tali sensu & Ephemera crisim citam habere dicitur : plerumque enim , dum in suo descensu est haec febris . blando sudore finitur ; imprimis si a retento perspirabili , quod saepe fit , ortum duxerit . Lenis vomitus , vel alvi modica evacuatio, toties huie febri finem imponit, dum ab ingestis cibis dissicilioris distestionis , vel sola copia pravantibus , ortum duxit . Illud autem si-prium optime distinguit Ephemeram ab aliis febribus continuis , quae , mites quidem , in
majorem diuturnitatem extenduntur . Ephdi mera enim . diei naturalis spatio terminanda , ante duodecimam ho iam ad statum , sive αν ί- , Pervenit , S deinde sensim minuitur ; rque paulo post omnia symptomata . quae febrim hane comitabantur, cessant integre. Quod di Galentis Ibid. e. a. p. 47. notavit . dicens :Et si eapitis arat auratus en usdam partis dolor si-
PULSU MOX A FEBRIS EXITU PLANE
RESTITUTO . Hoc seno Ephemeram ab intermittentium febrium paroxusmis se distingue. re potuisse assirmat GaIenus c ibidem t finita
enim Ephemera, aneriarum motus statim omni
no illι, qui tu Ianis est. osmitatur; quum is in nraua aha febre ad naturalem Mettuur redeat , et. ram si rem oris Datium inter prioris acresonis finem ρο sequentis ruitium Iongum sit ; v I ut intert auis ρο quartanix : in διι is enim semer D- Permanet febris sigmιm . Plerumque enim pulsus debilitas aliqua post finitos intermittentium febrium paroxyimos superest imo saepe . licet sudore iam cenante aegri de lecto sui rexerint . adhue parum celerior pulsus deprehenditur . Raro etiam symptomata , quae febres intermi tentes comitantur . ut lassitudo , capitis filumborum dolor . &e. adeo integre abolentur , ut post finitam Ephemeram fit . Confit matur haec di agnos is , si illo tempore febres intermi
dituri paroxysmi suspicio est . Interim tamen fatendum est . primum tertia uae vernae & mitis paroxysmum sub Ephemerae specie sallere posse .cum saepe per paucas horas duret , di blando sudore iolvatur , & ante elapsum viginti quatuor horarum spatium omnes sun&ones in integrum restituantur . Uerum quidem est , peccatum quod iam in usu sex rerum non natur lium Ephemeram p aecedere plerumque . eiusque causam esse , sed & febres intermittentes talis causa quandoque prae edit. Praeterea quan doqne contingit, quamvis rarius . Ephemeram
nasci , licet nullum observabile vitium in usus ex rerum non naturalium prae merit . Novi homines , qui bis vel ter in anno vera Ephemera corripiuntur, absque ulla ποοφασει, led , uri videtur , tantum a bile accumulata ; qua Per vomitum excussa , cessat illico febris . di Omnia symptomata illam comitantia abolentur. Si ergo vel minima suspicio adsit febris in te mittentis , praestat non absolute praedicere. uno tantum paroxysmo terminandum morbum s re , sed potius indicandum est . intermittentis lebris paroxysmum rediturum forte , taliaque adhibitum iri remedia , quae hoc cavere possent . Sic enim artis honori S medici famae , absque aegrorum detrimento , optime consul iis
CURATIO FACILIS &e. Sponte enim sua
levis ille morbus , & brevi tempore , cessat . modo perversa medela non irritetur sic , ut in peiorem morbum abeat . Generalis enim cura
iebrium s vide g. s . quatuor requirebat ,
vitae nempe & virium conservationem , acrisit titantis correctionem vel expulsionem , lent ris dissolutionem & expulsionem . denique &symptomatum mitigationem . Uerum in Ephemera nec vitae periculum est , neque ullus meistus , ne vires perdant aegri tam brevi tem p ris spatio : cumque vix ullam materiam ha .
bet haec sebris, acre . si quod adsit . brevi enervabitur vel expelletur de corpore et lentor levis. sorte hanc febrim comitans . per febrim ipsam solvetur , & blando sudore expelletur de corpore . Cum autem symptomata , quae Ephemerae adsunt . semper levia sint , nulla mitiis gatio horum locum habebit , nam paulo post
una cum Ebre evanescent. Sum ciet ergo abstinentia. quies corporis & mentis . una cum diluentibus . Abstinentiam vero dupἰicem statuit Celsus Iib. a. ca . is. pagιua pr. unam . ubi nil assumit aeger ; alteram , ubi non ri, si quod oportet . Quamvis autem in brevi adeo morbo corpus an e sanum tacite inediam feris ret, sum ciet tamen illa moderatio, ut neque ais Lud quam exped/ν, neque eius nimium fumatur. Decorium hordei , panis . avenae , lac aqua
dilutum , lactis serum & similia hie sum lentpro nutrimanto ; dum simul eadem , diluendo omnes humores , optimae prosunt . Cum autem in hac febre solus motus vehementior peccet , quies corporis & mentis optima hic remedia dabunt , vide f. Io3. I . Io . γuti dictum fuit , ubi de curandis morbis ab exceta motus circulatorii oriundis agebatur . Praeterea simplex haec methodus laudem meretur , quod omnibus motbis incipientibus profit . a leoque , licet quis in diagnosi deceptus foret febris alterius speciei loco E. phemerae sequeretur , nunquam tamen noce bit haec athibuisse : simul ac enim adversa valetudo metuitur , omnι um optima sunt quier
183쪽
Merito igitur damnatur a Galeno lib. t. Μ
eelebris illa triduana inedia , quam in omnibus morbis commendabant quidam Medici per quam febres reddebant acriores . Imo dicit. multos importuno artis molimine adera pecore. ut morbos potius faciant , quam currerit; sive uti l qui amat . morbos manu factos c γιί ... νου
bat Mee. υigitia , mi ingentι, se νι ne os quidem mimis diebus Hui sineret c V. ιib. 3. ωρ. axis. δὲ patet satis, salutarem Ephemeram in periculosum morbum converti posse damnosa tali medendi methodo. Idem verum est, si purgano
tibus . vomitoriis. sudoriseris incipientes motb tententur illico. Plurimique fritantur , dum fo
Simplex ergo haec methodus in febre Ephrme-ra . uti fle in aliis febribus, incipientibus . sola tuta erit. Legi merentur & illa, quae de febre
dandi ιιbro, quem totum huius febris historiae de curationi impendit tom. Io. pag. 178. ος. .
S. 7ap. I protrahitur dicta febris 728. per plures dies , vocatur Continua
non putris I cauta , signa, medela eadem et maxime venae sectione larga, dc refrigerantibus, eget,
Si eausa talis febris parum pertinacior suerit, neque intra diei naturalis spatium subigi potuerit vel expelli de corpore. protrahetur febris , deoque non amplius Ephemera vocabitur, sed
Continua r quia autem & causa lavis fuit.
neque maligna symptomata adsunt, neque ulla fiena apparent in urina, alvi excrementis , s doribus die. quae magnam humorum a naturali statu degenerationem docent , vocatur conti nua . sive synochus non putris . ut nempe distinguatur a synocho putri , de qua statim agendum erit. Vocaverunt quidem auctores Fo- Festus tom. I. Pax. t I. hane febrim Ephemeram plurium dierum . sed uti videtur minus
apta nomine . Febrabus erro ratibus natura quidem eadem est, quae diam i, nomen autem non
adem t Galen. Metbod. Med. hb. o. eap. I. in fine . Tom. Io. yag. ao3. . Sic observamus post ebrietatem sequi sebrim ephemeram in multis , alios vero ab eadem causa per biduum vel triduum febricitare . Tales ephemerae protractae . sive synoehi non putres. fuerunt illae mitissima febres, qua in secuνιsmia ineediant signis. re die quarto aut ante de rent, quae ab mmoreare In Prognome. tom. 8. ρ. 663. memorantur. Causa ergo di signa re medela eadem eruntae in ephemera i quia autem diutius protrahi tur in synocho non putri aeceleratio motus circulatorii. 3e . qui hanc comitari solet . ca-ior , iustus metus est , ne difflatis partibus a
quosis reliquae sanguinis moleculae cohaerere incipiant . de visciditatem inflammatoriam acquirant . simulque sales 3e olea sanguinis volatili ra reddantur vide I. Ioci. δe 6M. it unde ex tali febre viseerum inflammatio, humorum crimonia, ct plurima alia mala hinc sequentia, expectari possunt . 3e ita labris continua non putris in putrem transiret . Ob hanc causam larga venae sectici hic convenit, tamquam ad praesentem inflammationem efficacissimum re-
aue diuae . simulque ad illam , qua fatura metuitur . tutum praesidium ; hae enim fasti. --pe illico febris sedatur . uti pulchro exemplo
probat GaDσαι Alet d. Med. tib. O. eap. 4. e. o. P g. 2os. γ. Iuveni enim . qui triginta diebus conlaeta exercitia intermiserat, & deinde se validius exercuerat, febris aderat admodum c lida ἔ pulsus tamen erant aequales , maximi , celeres A vehementes, calor non erat mordax, urina a naturali statu non multum aliena quae
omnia synochi non putris signa sunt ). interim
tamen rubicundus & plenus homo apparebat . Venae sectio tamen . partim 'ut constaret prius de febris natura. partim etiam ob dissentientes Medicos in consilium votaim circa tempus v nae sectionis Ac alia quaedam. dilata fuit in te tium diem usque . t stus iam erat aegro in tot rabilis , corporis totius tentio . capitis pulsatio Se molesta vigilia i unde Galenus ad animi doliquium usque sanguinem mitti curavit , atque sic febrim exstinxit illieo ; sic ut quidam adstantium ridens dixerit,GaIen. tali sanguinis mi Lone febrim iugulasset paulo post enim,levi nutrimento prius exhibit . in profundum somnum delapsus est iuvenis δe blandum sudorem. atque isecte convaluit. Admodum autem verosim, videtur . quod & citius morbi levamen perincepisset. fi vel prima die morbi sanguinis missio
fuisset instituta. Refrigerantium autem remediorum usus me rito commendatur. quae hic sunt diluentia , laxantia . den fitatem humorum resolventia . .
structiones reserantia . Minuta enim mole m
vendorum per venae sectionem prius . Per haec latisfiet reliquae indieationi curatoriae . Mellita . nitrosa . lamnacea acida , aqua copi is . vel decocto hordei, avenae, radicum scorZonerae δe similium diluta. huic scopo satisfacient; cum simul humorum degenerationi in putredinem hic metuendae adversentur . Uideantur & illa .
quae sor. de sequentibus de cura caloris febri in iis dicta fuerunt.
184쪽
FEBRIS CONTINUA PUTRIDA. FEBRIS CONTINUA PUTRIDA.f. 73o. Vnochus putris dicta fuit , q1o majoribus, viscerum obstruci fere omnium, acrimoniae vero acutiori,
Ubiennque humores corporis sie degenerave. runt . sve ante febrim . sive per febrim ipsam ,
ut inepti reddantur ad placidam per vasa coris Poris cireulationem . vocatur febris continua
putris, hae dote ab ephemera & synocho simplici. sive non putri. differens ; in quibus vix ulla materia aderat. S boni omnes humores erant, solo tantum motu vehementiori molesti ;unde S hoc sedato vel sponte , vel per artem larga venae sectione , aut aliis idoneis remediis. eessabat morbus saepe absque evacuatione ulla fere sensibili . vel si aliquid mutatum erat in corporis humoribus . illud plerumque blando suis dore . vel aucta tantum Perspiratione . difflaba. tur de eo pore , sicque redibat brevi sanitas . Uerum etiam . dum mala medendi methodo tentantur simplices hae febres , mutatis a naturali sua indole humoribus , in. synochum putrem degenerare possunt, uti ex ante dictis patuit . Ubi in omnibus υUs , ae potissmum maximis. aequabi iure fuera putresciant , syn hum putrem ademe statuit Gaunus b. ea . 3. pag. 1 . . Multos autem putredinis illud voc bulum osse dit . quia durum videbatur. vivente adhuc homine humores putrescere r unde iam Trauia nus ιιι. ta. cap. 1. pag. 684. notavit , non Gesse , qui in aeniversum febrim nunquam a miseredιne fieri prauu elarent . bumores in venis eis πυνι , non putrefieri, victιtantes . Verum putre.
dinis nomine in febribus non intellexerunt Ueteres Medici talem corruptionem . quae in C daveribus sponte nasci observatur . sed tantum degenerationem insignem humorum a tonditi nibus suis naturalibus. Putredinis enim naturam definivit Galantis c ΜHMd. ind. ιib. II. c. B. rom. P. 1s quod sit mutario roeius
utrescentia rumoris Dbstamia ab externa calore . Per externum autem calorem, uti ex sequenti.
hus in eodem l o patet, non intellexit Illum qui externe corpori applicatur , sed talem quia naturali calore, quo corpus sanum lavetur. diversus est. Unde S patet . quod hic per pu-
redinem intellexerit mutationem putrescentis corporis , non vero illam corruptelam . quam
Perfecta & proprie voeanda putredo iam habet. Illud adhue evidentius apparet alio loco cG-
m. de Febrium offer. lib. I. cap. I. rom. 7. mras. 14 cuius mentionem alia occasione feci ad
. 387. & j. so . Ibi enim monet. quod Putredo humorum . quae fit in vasis, fimilis sit illi , quae in inflammationibus abscessibus,& aliis iube
culis observaturi simulque addit.variam esse hanc
Putredinem , prout natura vel superat vel sup
aae debetur causis inflammatione simplietioni , cutis oppilationi , & capillarium
ratur. superante enim natura , ut in inflammationibus pus fit , sie in humoribus venarum ti arteriarum id, quod subsidet in urina . puri respondens et deinde addit sequentia maxime notanda in e bis putredo no . simpliciteν --νredo est , sed etiam At id conrectranis babet tmanente enim adhuc eoueoqueno faciatate vasorum . PMIrescens tune humor ad talem alterati nem deducitur . Pro varia autem degeneratione
humoris putrescentis, & maiori vel minori debilitate facultatis concoquentis, diversos putre dinis huius gradus agnovit. Patet ergo evidenter , ut puto. quod per putredinem Galenus iciis signem humorum a naturali statu degenerati nem intellexerit, atque febres . in quibus talis degeneratio adest, putridas dixerit , licet non dum proprie vocanda putredo adfuerit. Illa tamen humorum mutatio, quae in libriis bus continuis fit, in putredinem proprie dicendam tendit . Demonstratum enim fuit ε. M. humores sanos sibi relle os in quiete & calore . vel etiam motos valide. putredinis incipientis naturam adipisci, illamque Propensionem natu ratem in putredinem augeri incitato motu fit calore, si 84. probatum fuit , de qua re etiam videri possunt illa quae ad β. I . 587. 68o. dicta fuerunt . Urina in his morbis acris . rubra. foetida quandoque , faeces alvinae olidissimae in Pe . sudor graveolens . Putredinis saltem incipientis signa exhibent . Raro tamen in vasis ipsis circumducti humores in morbis vere putriadi fiunt, cum plerumque , destructis tenerrimis cerebri se cerebelli staminibus per humores Meriores δx valide motos, mors fiat. antequam eo usque corruptela perrexerit. Videantur de
his illa . quae in Commentariis β. D. habea
Febres ergu continuae putridae dicuntur. dum a naturat, statu humores multum degenerant , simulque in putredinem verrant . unde & v rius malignitatis in his gradus observatur . pro maiori minorive eiusdem degenerationis inten-fitate. Quamvis autem raro vera humorum pu
tredo adiit in his febribus . & tantum putred
sere deprehendatur in alvi excrementis. quae in intestinis calidis &humidis collecta, aere simul accedente, iacillime corrumpuntur ἰ tamen in his morbis magna in putredinem proeli vitas semper adest .
QVH DEBETUR CAUSII INFLAMMATIO.
NE SIMPLICI &c. Per simplicem inflamma.
tionem hic intelligitur . quando quaedam pars corporis singularis . topico vitio . phles m sic corripitur . quam tamen , licet corpus
185쪽
igue FEBR IS CONTINUA PUTRIDA. l. 73o.
caeteroquin sanum fuerit . febris saepe comita. tur . Ob rationes in Commentariis β. 382. 8.dictas. Uti etiam quando per febrim piaegre Liam , de polita in quemdam corporis locum materia inflammatoria, pleuritis, an na, ph Leni tis aut alius quidam morbus inflammatorius cum febre fit, tunc enim . in loco assecto obstructis vasis a materia inflammatoria. impeditur libera humorum circumductio, di acceleratur plerumque per reliqua vasa libera & aperta humo. Tum celeritas; neque tamen ideo semper febris
hos morbos comitans putrida dici potest . eum saepe bIanda resolutione solvatur, di quandoque, saltem in horum morborum initio . vel etiam, si non admodum validi fuerint, non observetur adeo notabili et fluidorum degeneratio a naturali conditione . Uerum si totus sanguis. inflammatoria spissitudine nata, minus meabilis factus fuerit, adeoque difficulter per arteriarum angustias ultimas transire potuerit , incipiet haerere in viscerum vasculosa S intricata textura , cu-tanea vasa in sarcientur, & distenta immeabili
humore vicina ipsis minora vascula compriment.
capillaria vasa omnia sic dicta ob tenuitatem
obstruentur . vel saltem non nisi difficulter transmittent minus meabiles humores ; unde ingens attritus & calor magnus sequetur , qui inter febris continuae putridae signa sequenti paragra. pho numeratur . Cum ergo insignis talis uege. neratio humorum adsit , febris nane comitans continua putris dicitur ob rationes modo dictas
ACRIMONIAE VERO ACUTIORI . SEPE
PRORSUS 3tc. Quandoque aeris stimulus, sive
corpori per ingesta applicatus, sive ex degenerantibus in corpore humoribus natus , febrim excitat. & natam continuat, uti patet ex trulis . quae ad s. 586. ubi de febrium causis singularibus agitur . dicta luerunt . Verum haec acrimonia quandoque prorsus singularis est . neque ad ullam cognitam acrimoniae speciem rein auci potest, solo tantum effectu se manifestans . dum in corporibus sanissimis putridas febres , Ssepe simul mirabiles humorum degenerationes, pro dueit. Cum sanissimo homini contagium variolarum applicarur . quam putrida inde quandoque excitatur febris idem in peste , alusque febribus malignis epidem ice gramantibus , patet. Quamvis autem haec uriasmata morbosa , quae miro stimulo febres putritis producere Ualent, nullis detestantur sensibus, adeoque distincta horum idea dari nequeat. sed solis effectibus se manifestent. hoc tamen optimi de his notave. runt auctores , quod quandoque incitato per haec motu circulatorio. vel propria illorum es- seacia singuinem in spissante, nascatur inflammatoria densitas humorum, per quam viscerum obstructio , ct capillarium arier arum sere Ο-mnium opilatio, producuntur. Aliquando tamen
S constitit observatis fidelibus, a talibus stimu- is productas febres putridas insanem quidem destenerationem humoribus induxisse, veram a priori penitus diversam; dum nempe sanguis . sorte reliqui inde secreti humores , potius attenuantur, & quidem adeo, ut variis viis de corpore elabantur, cum subita & valida virium iactura . Sie in Commentariis f. 86. notatum fuit, in peste Bredana sanguinem insectorum apparuisse lividum , sueti dum . non concresce tem notatque idem auctor Vau do alie de morbis Stedanis pag. 8. . aegros quandoquo
immani narium haemorrhagia periisse intra quadri hortum. In febribus malignis & pet echialibus in merus i Cicutae aquar. bis . er noxae, cap. s. Pag. v. observavit. haemorrhagias narium. uteri. renum . periculositissimas & enormes saepe evenisse . ob sanguinem tenuissimum admodum fluxilem, & fervidissimum , extrema arteri rum oscula reserantem viditque Ichthyocollae gluten, sanguinem incrassando, profuisse. Dumisque Tribuno plebis in initio talis labiis venam secandam curaverat, eductus sanguis longo tempore relictus . di quovis in loco repositus . conis crevit minime ; illudque se postea saepius observasse testatur. In pessimis variolis, uti postea
in illarum historia dieetur, lethalis saepe hae. moploe, vel & aeque fere perni eiosus in hoc
morbo sanguinis mictus, observatur in primo etiam morbi stadio . forte ob eandem rationem.
Unde optimo iure celebris auctor bs of ibo
ImaII. Pox. in tbe Presaee '. is. haec mi as,n ta febrilia b fariam distinxit ab hoc effectu .
quatenus nempe liquida nostra vel incrassent . vel dissolvant; atque inde in curatione horum morborum magna diversitas obtinet . uti satis patet. Quamvis enim velocitas motus circula
torii s vide I. roo. , uti A caloris febrilis cutis de β. 68o. em ctus fit, difflata parte liquissinis sanauinem inspi σε re , imo & inter febris
effectus j. 58 liquidissimi expresso S reliqui
in crassatio numerentur . nihilominus verissimum est . uti ex modo dictis constitit . quandoque miros stimulos sinaulari prorsus em acta. simul cum febre excitata. fundere venenata vi huis mores. S ad putredinem disponere . unde lae-Pe In ipso talium morborum initio putridissismae Deces & magna saepe copia per at Uum exeo unt . & in urina, sudore . halitu oris &c. ma.
nifesta simili degenerationis indicia deprehenduno
Talis prosapiae videtur fuisse ille morbus , quem sub Dybi nomine Ηιρρο ates s De in.
- 1 affectronabias My. ε . rom. 8. pag. 66I. delcriptit, quemque , bile per comus mota . aestivo tempore. quum canis sidus oritur , in- odere dixit. In hoc morbo enim monet. quod statim cum febre uehementi aenius ardor ad-st , atque illi eo proiectis viribus una cum Rr vitate corporis imbeciluitas , ct crurum ae mamnuum impotentia talis . ut nullum usum aestro Praestent . Notat etiam ventrem cum validis torminibus perturbari, ct graveolentia alvo exispelli . Putridam autem humorum dissolutionem in hoc morbo adfuisse . confirmatur ex iliis . quae in cura huius morbi commendat . Sorbitiones enim tenues S irigidas exhiberi, vinum
nigram austerum dari. vel si illud minus conis istat, album aquosum austerum , iussit. Praet
186쪽
rea attrita lintea frigidae immersa applicari voluit illis locis eorporis , quibus praecipue ardor maximus percipiebatur . Quae omnia tantum usum habent, dum nimia humorum inlutio pe eat: ubi enim inflammatoria sanguinis dentitas adest . & austera , ct actu frigida, nocerent; uti patet ex illis, quae in cura inflammationis diis cta fuerunt. Hae videntur esse illae febres acuis rae, in quibus frigidae potio tanquam uti limma a veteribus Medicis laudatur . Maxima enim febrium continentium remedia duo esse dixit
Galenus t M GOd. Med. δει. p. my. S. rom. Io. . 23. . venae sectionem & potionem trigidae. Verum in eodem capite monuit, imprimis illis prodesse , qui frigida potioni assueverant; simulque addit, nocete , ubi partem aliquam princi .pem tumor phlegmono 1es , indematodex aut scirrhodes occupaverit. Tunc enim ad pr. sensquidem non Pamum affeντ ιevamen . 'oHerea quod iam aerensam febrιm οβιngui verum , manente adtae eius causa, atiam denique ac m
da necesse est , atque ut plurimum ea . quae Praeo cesserιν , dissotiorem . propterea quod densuum ex fretido potu corpus est. Atque ibidem plures noxas a frigidae potione natas recenset. Videtur
ergo tantum prodesse, ubi nulla spissitudo humorum inflammatoria adest. sed potius nimia humorum dissolutio in putredinem versens . Videantur di illa, quae de potu frigidae in Commentariis f. o. h. dicta fuerunt. patet simul ratio. quare quandoque in febribus acutis continuis S putriclis acidi illi spiritus ex sale marino, nitro, sulphure, vitriolo . igne expressi adeo prosint . qui tamen omnes sanguini missi coagulum inducunt . Putrida enim humorum dissolutio per similia tollitur; & futura caveis tur . unde is obamus t uti ad paragrapho 88. n. a. dictum fuit in pessimis variolis confluentibus nil pius profuisse vidit . quam si vitrioli spiritum potui ordinario decumbentium inisce.
FEBRIS CONTINUA PUTRIDA.f. 73i. Ognoscitur calore digitum tangentem quasi pungente, pulsu febrili ,
sed & inaequali, & non ordinato, urina crassa, rubra, turbida, cruda sine sedimento, temperie, aetate, habitu, calidis, sanguinolentisque.
Operae pretium iam est videre illa signa , quibus febris continua putrida praesen cognosci , ct ab aliis febrium specἰebus distingui possit . Difficile autem est imprimis in ipso talis mo hi initio continuam febrim . proprie dictam .distinguere a continua remittente . quae per vices impetum remittit S redintegrat denuo cum similia satis inter se sint harum febrium princi-ia . ct in utrisque sepe magnae degenerationes umorum adsint. S gravibus stipentur sympi matibus . Unde Galenus Mid. cap. Φ. 'ag. aω. ). dum casum describit iuuenis synocho putri laborantis, non ausus fuit definire morisbum , antequam tertia die vidisset, nullam n Uam aecessionem supervenisse, licet tamen iam secunda die suspicaretur talam febrim esse . Quamvis autem in harum febrium Diagnosi haee dissicultas fit, tamen cura febrium generalis utrique convenit; adeoque non latebunt Per. um medicum illa, quae agenda sunt , ct imprimis circa debitum talis febris moderamen, ne nempe furibundo impetu corpus destruat , vel torpeat nimis. Unde GaDnus in casu modo dicto non dubitavit venae sectione . ad animi deliquium instituta , febrilem motum compesce in re secundo die, quo primum viderat aegrum , licet fateatur, se tertio die tantum certum sui Dis , febrim illam synochum putrim esse. Synoehus autem putris distinguitur a non prutri di Ephemera sequentibus synis .
CALORE DIGl TUM TANGENTEM QUASI PUNGENTE. Maximum febrium putrὲ da rum indicium GaIonias posuit De Febr. ars
ς- Dbemeris simile babet. sed quemadmodum timi ante nos Medici dixerent , mardo
rius quodammodo est , ut sedat mordearqu tactum , veluti fumus ocular ae nares . laaliis febribus , licet statim primo attactu magnus satis calor videatur percipi . ille tamen a tangentis digiti talore vincitur, & paulo post minor apparet: in putridis veto itus febribus continuis saepe in initio levior videtur calor , dum tangitur aegri manus. sed augetur quasi omni momento , A tangentis Medici digitum quasi pungit & mordet, ae si de prosurido corporis calor emergeret; quod pariter optime monuit Gaientis Ibod.ὶ, dicens : Verum inter μή-tia Mesonum dum adbue Itiscatur ealor, erintus accenduntur excrementa in non statim admovent bus manum dignoscito ν ὲ sed diutius imm νantrbus Praedictum eatoris genus quasi de profunda emerui. Qui semel talium aegrorum pulsum
tetigit, melius hane caloris percepti diversit tem cognoscet, nam verbis forte minus diis
sincte describi potest simulque intelliget ratio
ιa vero mitesὲ quaedam non mordace3, rnoscen tes vero; nonnulla acutae . sed ab ipsa manu δε-
victae Sc. Cum autem synochus putris saepe debeatur causis inflammatione simplici maioribus . uti dictum fuit praxe demi patagrapho. dum nem re inflammatoria spissitudo totius sanguinis adis est, atque per febrim aucto motu talis sanguis Per vasa rapide movetur; patet satis ratio mordacis illius caloris, & omni moments quasi austendi i de qua re videantur illa, quae ad j. 67s.& sequentes clicta fuerunt . ubi de causis caloris febrilis agebatur . Notandum tamen est ,
187쪽
is3 FEBRIS CONTINUA PUTRIDA. g. 73r.
quod quandoque in pessimis febribus talibns ex-
tema frigeant, dum tamen urentis caloris sensum circa I raecordis habent aegri s verum hoe
funestum signum tui de Comment. β. O . raro
in principio harum febrium appaeet. Cum tan tum hoc contιngat. dum . vel fractis acutissimo morbo viribus, cor ad extrema corporis san uinem propellere nequit, vel sanguis sic conden .
satus fuit, ut per maiora tantum A cordi proxima loca transire adhue possit; interim tamen intolerabilis ardor circa vitalia viscera ab aegris perceptus lyncichi putris praesentiam satis tune
FULAU FEBRILI , SED ET INFQUALI .
ET NON ORDINATO . Hoc signo etiam optium e synochus putris ab Ephemera S synocho simplici distinguitur r in iliis enim pulsus is iis , aequalis , neque celeritate multum excedens pullum lanum deprehenditur. In synoehci putri maior celeritas pulsus . sed & sape inaequalitas adest. tam in robore quam in velocitate . Fit autem haec in qualitas , vel quia sanguis inflammatoria spissitudine immeabiis circa extremas arteriarum angustias haerere incipiens , vel saltem nonnisi dissiculter transiens . circulatio. nis aequabilitatem tollit; vel etiam quandoque dum simulatis acrimonia. harum febrium causa , uti paraerapho praecedenti dictum fuit, mi. xo modo turbat omnia; unde saepe statim summa debilitas. pulsus vacillatio, aliaque gravia symptomata Oriuntur. Illam pulsus varietatem in his Dbribus vocavit Galantis Ibid. eop. p. pag. III. ω II 8. in pulsuum compressionem ,
ωβι nempe incipiente aecelsone 'ami admodumo mequales existiant. Non tamen ab his febri.hus inseparabile hoc signum statuit; ubi tamen adest . harum febrium proprium esse dixit, nisi
cujusdam alterius symptomatis ratione talis pulsus factus fuerit: dum enim v. g. circa cardiam mordax humor collectus haeret . pulsus parvi fleinaequales saepe deprehenduntur: quae pulsus mutatio cessat illico, dum vomitu excutitur, quod circa ventriculum haeret. Sola autem illa pulsuures inaequalitas fallere posset in Diagnos i . nam in Distote sebrium intermittentium quandoque S talis observatur. Plaeterea in cris , Scirca crasim , mira saepe perturbatio pulsuum adest , uti in labraum historia generali notatum
CRUDA SINE SEDIMEN Τ Ο. Urina est aquosum lixivium, quod abluit, sibi miscuit . atque extra corpus exhibet. quidquid in aqua potest solvi, A per renum linulas in pelvim , hinc in ureteres fle vesicam demitti H. Boreb. chem. r. A. pag. 8O4. s adeoque ex urina optimum indicium habetur, quo cognoscitur sanguinis Streliquorum humorum mutata conditio . Cum autem in synocho putri magna degeneratio humorum a ianitatis conditionibus adsit . debebit 8e in urina insignis mutatio apparere, per quam ab urinae sanae dotibus disteri. Urina enim sana , uti optime monuit Galantis De evisibus La. c ρ. ra. ν. 8. p. 3 . in . regulam 8t normam dat . ad quam urinae morbosae comparari deo beant , ut videatur, qualis & quanta in his diversitas siti atque caeteribus paribus semper e peiores in morbis urinae sint . quo magis ab urinae sanae conditionibus degeneraverint . Uri na autem sana limpida est, tenuis . straminei sive subflavescentis coloris . in qua subsidet at-bum laeve di aequale r in Ephemeta 8e Synocho non putri ab his dotibus vix recedit urina .niis si quod parum coloratior esse soleat, & quandoque maiorem copiam sedimenti det. Ubi ergo urina in febri continua talis est, qualis intextu describitur, patet, illam Omnibus conditionibus ab urina sana deviare . colore nempe crassitie , turbitione , eruditate 3c ladimenti ab . sentia ; adeoque & merito concluditur, la pul-nis & reliquorum humorum , qui inde secernuntur. matriam adesse degenerationem. quod syn his putridis dictis proprium est . Ad g. 734. adhuc quae 'am dicenda erunt de variis urinae conditionibus in syriocho putri , quatenus inde prognosis deducitur.
TEMPERIE . ET ATE. HABITd . CALIDIS, SANGUINOLENTISQUE. In illis enim
causa praedisponens talis adest , quae accedente causa occasionali , aeris calore. motu corporis valido, vini potu largiore &e. sebrim continuam putridam excitare valet; cum in simili. bux ad diathesin inflammatoriam sanguis admodum pronus sit, & aum cireulationis velocitate maximum caloris augmentum illieo fiat a unde subita humorum degeneratio , & quidem in putredinem , iure metuenda est. Hinc patet ratio , qua re Hipporeates bor. 3. Ses. I. to. p. p. 7. athletarum valetudinem . si ad fummum processit . periculosam dixerit et 8c modibos variis aetatibus familiares recensens s apbor. 29. 3o. Se i. . ib. ρ. ras. 26. adolescentes mbribus acutis . ultra vero adolescentiam Pr pressos pleuritidi, peri eumoniae, phrenitidi . febribus ardentibus obnoxios vivere monuerit . Imo adeo necessarias has causas praedi ponentes ad synochi putris productionem voluit GHentir Method. ind. tib. o. eap. 3. t. to. p. a in ut crediderit fieri non posse . ur in frigida . aetate , nee in frigido corporis temperamento . f ve ab initio adfuerit . f υe niane frigidum fueriι factum , continua excitetur febris . int nec mgracilibus , wι qui raro Iunt mmoris Barim.
H Re Homolonos, Epacmasti ea, seu Anabatica , vel Paracmastica .
188쪽
g. 31. ad 34. FEBRIS CONTINUA PUΤRIDA. ,sβ
Triplieem hane febrium continuarum divisi ' Parac masti eam mutati e raro enim Reeἰdit , ut nem dedit Galentis c De Febribus differen . tib. puto, febrim talem . absque declinatione mani-1. ωρ. R. rom. I. p. 228. . Homolonos dici- festa impetus sui. simul A semel desinere . nisitur quae ab initio ad finem usque aequalis Per- larga venae sectione febris quasi iuguletur ἔ uti manet. quam di Aemasticam vocavit. E cm antea dictum fuit. Unde etiam GaD Ibid mea vero vocatur & Anabatica , quand paula- ωρ. 4. pag. 2 . , describens casiam iuvenis *tun inerescit; A eontra Paracinastica . quae de- nocho putri laborantia , notat, febrim primis crescit. Notandum tamen . omnem febrem con- duobus diebus eandem mansisse . licet sanguist muam initium habere, unde pergit sensim au- ad animi deliquium usque eductus fuisset i; ter-cta donec ad 3 άkiatis sui incrementi pervenit; tia vero die linvenit febris impetum remisisse unde δι hoe sensu Homolonos dicta febris in- paululum ἰ atque tune conclusit. morbum illumeroseit . Verum uti optime monuit Galenus vocari debere synochum putrem paraemasti eam. Μ tb. med. Lib. o. eap. 3. xom. t . q. 2ol. . quamvis primis diebus homotonos fuisset; eum-hoe nomine febris continua donatur, si mamear que quarta die iterum decreverat sebris, A li- ea febris magmulldo, quam in mima acces me mul eadem proportione urinae concoctio proeesis summam babuit. Si vero febris pergat ineresce- serat. septimo die finiendam febrim conclusit . te eontinuo, tune Epaem xstica dicenda est ἔ & quod & factum est . Febrim autem manere . contra, ubi ex summo suo vigore decrescit sen- crescere , vel decrescere novimus ex pulsus e sim tune paracmasti ea vocabitur. Simul etiam ieritate . calore. & symptomatibus manentibus. apparet. febrim talem, quae uno alterove die auctis, vel minutis. manet homotonos, postea declinante morbo ia
,. ν33. Ex quibus prior salutaris: pessima secunda: melior tertia.
Facilis horum ratio patet; si enim sustinere decrescit sanitas; adeoque iustus metus est , ne
rotuit morbum illud. quod in aegis de sanit victa morbo. natura succumbat. Unde ex haete adhue superstes manet, dum in summo m- synochi putris distinctione etiam habetur c clemento est . spes est . ulterius morbum tole- gnitio , quid de morbi eventu iudicandum sit ;rari posse, cum non amplius increvit, sed vel reliqua autem , quae ad Prognosim spectant, se- perstet idem , vel lectinet sensim . Ubi autem quenti par grapha enumerantur. eontinuo increscit febris, tunc augetur morbus.
g. 34. II Ulsus quo debilior, frequentior, inaequalior rohore, inordinatior tem
1 pore, intermittentior ictu; respiratio quo dissicilior , frequentior, anhelosior, cum narium pinnis magis motis, quo magis doleas circa vitalia , 'uo inordinatior o lassitudo quo vehementior, debilitas maior, iactatio corporis fre
quentior, decubitus in Q Orsum, extensis membris . frequentior οῦ rationis , afferauum, quo usus perturbὸtior οῦ appetitus magis prostatus digestio molestior, urina rubicundior, crassior, turbidior, cum sedimento minori, vel Sc tenuior, magisque aquosa, parcior, minas retinenda οῦ motus quo magis tremuli, tactum refugientes, ludentes, carpentes et oculi, quo Iuctuosiores, in voluntariis lacrymis humidiores, eo morbus hic 73o. pejor, lethallor .
Perientosas esse omnes sun hos putres . ndi atque ex hae observata liversitate eoneIudeismo dubitat . verum tamen non in omnibus bant de varia magnitudine morbi , eiusque aeque magnum discrimen adest . Morbi autem salutari vel funesto eventu . sic in Pragno. varia magnitudo cognita determinabit periculi stiris faciem , corporis habitum . deeumbendi gradum . haec autem cognoscitur ex maiori modum . mores . animi amctus &e. consid mi rive functionum laesione . Uti enim ex rat Hlypocrates . ct comparat eum illis , quae Galem in Commentariis β. 3. dictum suit, cu- in morbo mutata apparent damnans illa , iusque moerbi tanta magnitudo est , quantum a quae a consuetis sanitatis legibus abeunt , lau- murali statu recedit ἰ quantum vero recedat , dans illa . quae his respondent . Non enim x fotus umit . qui nardi Iem babitum iam ex intellectu cauis morbi Prognosin deduxe- mussm tenuerit . Haea fuit sapientia Ueterum runt Veteres , sed tantum ex effectibus fide- Medicorum , ut colligerent in morbis appa- li observatione cognitis . Unde Hippocrates M.tentia Phaenomena . & compararent cum ii- neralem hanc regulam posuit , ex qua mo
lis , quae in persecta sanitate inveniuntur . hi magnitudo varia & dive us exitusscsue viderent. quantum haee inter se disterreati praesagiri possent . Quantum in tuis, quae
189쪽
siderandum est . Si partim, Damus morbias erit se multum , magnus . si omnino mutium . id bia.. , smodi lethate apbor. 7o. GR. 7. Tom. o. p. 337. . Hanc normam secutus Μagnus Boerbam mus ex veterum monumentis tolle*it , & o dine digessit , uuae in vitalibus, animalibus, di naturalibus functionibus laesa apparent , atque eo peiorem & lethaliorem morbum statuit, quo plures 3e graviores hae functionum laesiones fuerint . Singula iam haec accuratius expendenda
PULSUS , QUO DEBILIOR &e. Bini illi
distincti arteriarum motus , dum a sanguine cordis vi impulso arteria dilatatur . ' paulo post Elasticitate & vi fibrarum muscularium contrahitur , si eque sanguinem propellit'. pulsus nomine comprehenduntur . Adeoque Pulsus nunciat conditionem definitam cordis . i dolem , copiam . motum sanguinis , hum vis nostri universalis . unde reliqui omnes ἰtum & statum varium arteriae , vasis sere primarii omnium partium corporis Η. Boryb. I stitur. I. ps 8. . Patet ergo , pulsuum observationem in morbis summi usus esse . Ut tamen certi quid ex pulsu praesagiri possit , notandum est . plurimas pulsuum mutationes occurrere , quae non adeo a morbo . quam ab aegri aetate , sexu , temperie , habitu corporis . animi affectibuη , anui tempestate . a teriae ipsius singulari conditione pendent . Unde optime Galenus ne Pulsu ad Dro. nes cast. p. Tom. 8. pagina 4. pulsuum mutationes distinxit in naturales . non nat rates , di illas , quae praeter naturam fiunt . Naturalem pulsus mutationem vocavit illam , quae a sexu . aetate . temperie . corporis habitu , regione . anni tempestate & similibus pendet e sic enim viris ver. gr. rarior & vehementior pulsus, caeteris paribus, esse solet , quam meminis . pueris longe celerior quam adultis . in senili aetate autem tardior , in obesis longe debilior pulsus sentitur . quam in gracilibus . Non naturalem Pulsus mutationem dixit , quae post exercitationes eo Poris , balnea , cibum largum Alc. Observa. tur Ibidem eam 1 o. Pagina 6. . Praeternaturalem autem pulsus mutationem appellavit . quae a causis morbosis fit Ibiaem east. IO. Pagina I. . optimum ergo foret , ut prius
coprio ceretur . qualis pulsus aegro naturalis tuerit , antequam morbo corriperetur . unde
optime C Uus dixit . vide Commentaria 9. 6or. 7. cum par scientia sit , utiliorem
tamen Medicum esse amicum . quam e tr neum . Verum hoc semper fieri non potest .eiam multi Medicos d fiderent , eum σωιbus f ni nuIlum babu ναοι eommeνeium c Ibrdem ciny. 9. pagina 4. . Adeoque nihil superest in tali casu , nisi ut Medicus ad generales pulsuum mutationes ratione aetatis , sellus , temperi et E c. attendat . Praestat etiam tu inta aue manu pulsum explorare , cum sae-
pe ob situm profundiorem . vel diversam ma. pnitudinem arteriae . in una manu longe deis bilior pulsus percipiatur , quam in altera . Simulque conducet cessi monitum , c de quo ad F. s r. mentio iacta fuit ut nempe Meo dicus non Protinus, ut venit , tangat aegri pulsum . sed prius hilari vultu assideat , &aegri metum . si quis est , probabili sermone leniat . Saepe enim agri . de morbi periculci sollicit, , ad primum Medici aspiatam turbati. tur , ct mira tunc a sola hae causa in pulsu
mutatio percipitur , quae tamen paulo post cessare solet . Si ergo pulsus mutatio a morbo . ut causanni ea . facta fuerit , tunc sequentes regulae locum habent . QUO DEBlLIOR . Designat enim vires moventes sanguinem per vasa imminatas esse . vel liquidi movendi copiam deficere . sive hoe fiat post validas evacuationes praegressas , sive , in plurimis vasis obstructis S dilatatis accumulata fere omni sanguine . paucu tum per vasa adhuc libera fluat , quod non lassicit arteriis valide dilatandis . Cum autem materiae febrilis concoctio , subactio . di per criticas evacuationes de corpore ex pullio . vel per metastasim ad quaedam loca corporis deinpositio , requirant circulatorii humorum m tus robur , patet satis pulsus debilitatem semper mali ominis esse . Contra vero pulsus sortis bonum semper signum dat ; dis nimis validus fuerit tu his febribus .
sanguinis msrume aluique remediis ,,6io. enumeratis , poterit facile ad debitum m de ramen reduci . cum alia eri parte dimetitimum saepe sit collapsas vires vitales in morobis restaurare .
enim magis a pulsu sano recedit, qui naturaliter tardus & aequalis esse solet . In moribundis autem tales pulsus apparent , debiles Secelerrimi nempe , ut illorum rvthmi distingui nequeant . subinde uno alterove validi ei pulsu intercurrente , dum cor , collecta in sinubus venosis S auriculis copia parum malini sanguinis , plus repletum validius a huc contrahitur . atque hoc facto intermitin tit iterum pullus ἔ vel celerrimae ct minimae tantum quasi undulaticines in arteria percipiuntur . donec iterum cor impletum validiorem pro momento pulsum saeit . Cum ergo haec denoteat vitam in ipso sui sonte vacillare patet satis . quam funestum praesagium tales pulsus dent in morbis . Notandum tamen . dum materia morbi . per febrim ipsam subacta 5e cocta. movetur Pervasa . A ad criticas evamationes vel metasta. ses disponitur . mitas saepe in pulsu perturbationes nbservari , quae tamen nihil tunc mali praesagiunt ; de qua re in Commentariis l. 387. . ubi de crisi apebatur . dictum fuit . Verum ex coctionis sipnis praegressis . mo bi stadio. & eri sis sutura in dieiis distingui possunt tales pulsuum mutationes ab illis . quae
190쪽
a morbi uehementia & malignitate ortum d
cunt. Idem vero in multis aliis lymptomatibus hae para rapho recensitis obtinet , quod ne in quandoque salutarem eri sim praecedant . vel comitentur . adeoque hoc semel monuisse sufficiet
ENTIOR &e. Respirationis conliderationem attentam in morbis magni fecit Hippocrarer , atque inde longe plura praesagia deduxit, quam a pulsu . si autem bene intelligatur , qualis respiratio lit in optima sanitate , patebit eu denter . quantus sit morbosae respirationis ab illa recessus . optima enim respiratio fit, quando aer sine ullo sonitu, absque interruptione 4 libere At satis lente ducitur, retinetur , educi
tur e atque talis respiratio designat . organa omnia respirationi servientia rite valere . pulmones facile explicari ἰ languinem commode transmitti . adςoque aptum esse fluere per vasa omnia corporis i Herm. Mer at/e I risui. v. pri. . Patet hinc ratio , quare Hippocrates c In Prognosticis Tom. 8. yyy 6α. Coae. Prae nos. Num. 26 l. ibis. pag. 866. dixerit .' Sριν udι vero μοι rem exιltima e oporter , quod υalde magnam υim babeas ad Liaistem in omni. 3 morbis acutu . ψω eum febre sum , ct quadraginta diebus iudicantur. Uba vem illa spirandi iacilitas abest. suspectum semper signum dat.
Cum nec D Nam pulmoni dilatationem , ct liberum languinis ex corde dextro per pulmonem transitum, impedita esse denotet. Notan .
dum in erim. ex mala conformatione thoracis in gibaosis F. g. . lum te abdominis in Dravia
dis . pluribusque smilibus causis ante morbum piat exi stentibus , liberam thoracis dilatationem impe uiri posse . quae ergo tunc nihil ad pr Inosin faciunt. nili quatenus a levioribus ma- is , ad perversam talem consolmationem accedentibus , respiratio magis impedia
Difficilis autem respiratio dicitur , quae lon
e maiori cum molimine fit . quam in corpo re sano quiescente & vigilante observatur ,' tune enim adeo lenta 3c quieta est . ut vix advertatur Notum enim est ex Phνliologitas, respirationem vitalem S s nam fieri absque voluntatis imperio, nam di homine inscio .ct cor. mente pergit ἰ interim tamen ad hane respirationem uitalem accedere posse alias causas , Voluntatis imperio subditas . qua longe Pi
lantiori pectoris dilatationi in inspiratione .
eiusdemque arctation I in exspiratione. sexu un .
Plurimi enim musculi ει satis validi , quamvissimul & aliis usibus inserviant. & ex voluntatis imperio tamen & respirationi operantur Η.B-- ve Institat. f. 6M. 61a. in . cumque illi in maiores di fortiores sim his . qui respirationem vitalem faciunt . Rossumus pro iubitu respirationem augere , minuere. imo A integre sistere . Ubi ergo in febribus ob minus facile dilatabilem pulmonem, vel difficiliorem trannium sanguinis per pulmonalem arteriam
molestissimus anxietatis sensus s vide ν. 6 r. 3oritur , omni molimine respirationis has resiastentias superare nititur homo , atque omnium illorum mustulorum actionem in auxilium amhibet ; tuneque di mellis respiratio dicitur, quae semper supponit pulmonis minus facilem dilaistabilitatem in parte aerea . vel sanguinis per arteriam pulmonalem transmittendi immeabiis litatem . vel & maiorem celeritatem motus sanguinis per vasa pulmonis . vel plura ex his aut omnia simul . Novimus enim , ut omnis sangu s . corde dextro contentus , per pulm monem rapido motu transire possit in cor sinistrum , requiri pulmonis in parte aerea dii tabiti tatem . unde in foetu alias vias sanguini ex uno cordis cavo in alterum transminti nais tura paravit . quae deinde in homine nato &respirariis obliterantur : ubi ergo spasmodice conti acto pulmone in asthmaticis eius facilis dilatabilitas impeditur vel in morbis inflamismatoriis pulmonis sanguis per ultimas arteriae pulmonalis angustias transire nequit ; vel in animalibus eaeteroquin sanis , valida eo poris motu accelerata circulatione, maior copia san. guinis intra idem tempus per pulmonem transi. re debet '. tunc majori molimine perficitur reis spiratio , omnibus illis musculis voluntariis agentibus . qui ad placidam & sanam respirationem
Apparet hinc ratio . quam os aevocaverit Ηιypocrates t Prembet. Lib. I. rem.
ibid. p. goo. di mellem respirationem . ae sistrangularetur homo t. tunc enim validi pecto. ris motus observantur . sic ut singulis inspirationibus stragula , aegrorum talium eorporiis bus incumbentia, attollantur unde quasi manifestam respirationem vocavit , quia in sanis A quiescentibus vix ullus in e oris motus apparet . dum respiram . Alibi vocavit φυυαμεν ἰω:εν Eρι dem. 3. Tom. p. - 2s. 3δο. x respirationem sublim m. quandoque eos is sup motibus valido nixu elevatis totum pectus a tolli videtur . Ubique autem damnavit in morbis acutis diffieilem respirationem , dicens ta ι Ieremque in febribas non intermittenti s
s apbori . so. Ses. 4. Tom. p. pQ. I 67. in . Semper ergo eo peior 3r lethalior morbus erit , quo respiratio fuerit dissicilior fle frequentior adam miseri, aeque ac lani homines post validos cursus. anhelant . & omni molimine pulmonem dilatare nituntur . Apparet tunc ille motus pinnarum nasi . ut nempe naribus diductis major copia aeris adhuc hauriri possit. fie-que pulmo malis dilatari . Funestum hoc fi-gnum adest tunc imprimis, quando. fractis iam
vitibus . nec erecto in lecto corpore ledere amplius possimi aegri , neque validis musculorum voluntariorum nixibus adjuvare valent suffocatam fere respirationem . Dum equi rapidissimo cursu exerciti anhelant , apparet evidentissime