장음표시 사용
71쪽
haerente, partem illius solvant, fieque vias sanguini , ex corde pulso . expediant . Eu deinusum habent clysmata ex similibus parata , quae saepe debent iniici, sed parca copia simul. quia si major copia liquidi per anum iniiciatur. br
vi orietur tenesmus deponendi alvum . 8c expelletur iterum, quod iniectum fuerat. Indicatio autem hic iubet, ut diu re enta osculis venarum in cava intestinorum hiantium resor.
beantur , sicque sanguini misceantur et unde si alvum post clysma iniectum statim deposuerit
aeger. illico alterum simile applicandum erit eatque in his omnibus acriter pergendum est , donec anceps hoet levari incipiat malum . Pul. cherrimum praeterea usum habent elysmata , ubi in angustiis venae portarum viscidum in inflammatorium haeret a quia , venis intestin rum in venam portarum directe se exoneranti. bus recepta , statim ad locum a 'ectum , via mutata , perveniunt. Monendum praeterea vi. detur, ne si circa pulmonem anxietatis causa haereat, talia praestribantur remedia , quorum operosa praeparatio saepe horas requirit . Simplex hordei decoctum , cum Oxymelle, nitro , rob sambuci , ribesiorum de similibus, quae semper in ossicinis praesto sunt urgenti hic indicationi satisfaciunt a & ex limitibus elysmata parari poterunt : periculosum enim tale malum subitam medelam poscit, atque interim simplicibus his , emcacissimis tamen . remediis utissumus , dum praeparantur magis operosa , si illa requiri videantur. Η ρoreates De υι
esu in morbis acutis tom. IX. . p. 14s. 14 . in in se-hribus illis eum iactatione continua corporis , quas πυ ρτω. ὰ δε re vocavit , 8e in quibus hypochondria contenduntur, & decumbentes in e dem situ manere nequeunt . 3e extrema omnia perfrigerantur. maxima quidem diligentia &custodia opus esse monuit ; sed simul iussit , ut
nihil aliud quam oxymel aquosum sumerent , interimque in loeo obseuro decumberent in stratis quam mollissimis reclinati , Ne longo tem P re eundem decubitum perferrent , & quam minime se iactarent motu enim eorporis sarie uinis venosi motus versus cor acceleraretur, de
que augeretur anxietas r simul voluit. lini. Q. men aqua & oleo coctum calidum hypochon-driis applicandum eme. Unde patet . Hincor rem gravissimo huic malo simplicem satis mede. Iam adhibui me . Si autem omnia haec animose applicata minime profuerint, nihil aliud supe eme videtur ἔ tuncque brevi mors his angustiis finem imponet . si nempe in pulmone haeserit malum ἰ in hepate enim non adeo cito lethale est. Pretiosissima enim illa remedia ex Porcino lapide . Beroar flee. nihil hic emeere valent .
quamvis adeo laudentur a multis : interim tamen. ne aliquid negligi videatur apud divites. similia dari poterunt, modo his non confidat quis . At alia emeaciora longe remedia negligat. Ubi vero in pulmone haerens viscidum inflammatorium anxietatis causa est. summum usum habet vapor aquae calidae, inspirando directe iri palmonem attractus : addantur & emollientes herba quandoque . quamvis tamen praecipua cfficacia a vapore aquae exspectanda ει , Virtus enim emollientium herbarum in deeocto vel in. fuso manet, neque tam volatilis esse videtur , ut una cum vapore assurgere possit . Saepe tamen similia adduntur , ne nimia remedii sim Plicitas contemtum pariar. Vapor aquae calidae.
quo nihil magis laxat de emollit , sic directe Pulmoni applicatur , vasa in lare a 3e o strum
laxantur, Sc impactus vasorum angustiis 1A. guis diluitur. Admodum cnim vero limite videtur, partem vaporis aquosi lie applicati non tantum absorberi venis bibulis verum etiam arteriosas fistulas minimas . tenuissimum rorem
n pulmonis cava aerea exhalantes . Ingredi .
Uti enim alia occasione monitum suit c vide
Commentaria 3ο8. 3. in illa arteriae Pars, quae pone locum obstructum haeret, vacua est .ade que & omnes rami talis arteriae, qui ultra Ob- 1 ructionis locum ex illa prodeunt. vacui erunt hinc poterit vapor aquae ingredi illos ramulos . qui in superficiem aeream pulmonis hiant. hac vi, qua minimae fistulae cavae contigua liquida trahunt. Dum irgo diluens & laxans remedium se externa applicatione ad locum affectum per tingit , di interne similia sumta cireulationis lege huc deducuntur. ab utraque parte molecula: Obstruentes alluuntur. 8c totum fit . quod ab arte hactenus cognita exspectari poterit. Noverat celeberramus Boorrba urus in hac urbe homi
nem, qui selici successu in anginis 3e Peripneu Inoniis curandis admodum celebrabitur: adhibebat autem vaporem calidum per infundibulum
me attrahendum. Quam gis autem revelare noluerit . quibus uteretur remediὲs, hoc saltem n
scebatur. quod infusum herbarum quarunaim in aqua factum, addita aliqua aceti quantitate. adhiberet. Praecipuas tamen curationes in an stinis sanandis perfecit . dum maturus ab Demus circa fauces emollitus hoc vapore citius rumperetur s ad quam rem multum faciebat concussa harum partium per tussim ab aceti vapore e citatam . Cum autem in hae anxitatis specie tussis non condueat, solus aquae calidae va Pormagis Proderit.
, 673.S I vero usquam, hic prosecto mali atrocitas citam, tutamque medelam eri agitat.
I t : --& omnia illa adhibuerit . a quibus aliquid
Ubi enim in febre . imprimis acuta continua, anxietas adest. 8e signa docuerunt , arteriarum extremis obstructis egressum sanguinis ex corde impediri, mors instat, nisi subito tolli, vel sal. tem multum minui, possint haec impedimenta. Numquam ergo Medicus rededere ab aestio tali uc bet, nitide Hriculo summo praemonuerit amicos boni expectari poterit. Quamvis autem maiores inducias ferat simile malum , si circa venae poristarum extrema in hepate hae teri . tamen neque Sc hoe perfunctorie tractanduin est,cum pessima
8e inde mala fieri pomist . & molestissimus ille
lutum ae nxietatis lenius subitam medelam Pa scat
72쪽
6. 635. 636. ANXIETAS FEBRI LI s.
eat.Quin imo & in spasmodica anxietate,quam- pota concretiones, an eurusmaticae . vel varicolavis omnium minime periculosa idem verum est: dilatationes vasorum circa cor, imo di cordis ipsiusti enim haec circa pulmonis .vasa haeserit , Polf- metuendae sunt, si diu duraverit tale malum.
. 636. Itis siccitatem, liquorum immeabilitatem, acrimoniam salsam, alca linam, O biliosam oleo lam,putrida excrementa viae primae, pro causa sua habet .
Dum liquidi validus appetitus adest . sitire do illud, quod per calorem maiorem difflatur
dieitur homo. quem sensum omnes noverunt , de corpore. Nequς obstat, quod hytropici, iri cuius tamen distinctam ideam verbis describere quibus aquae colluvies tanta est . sepe adeo si- nemo potest i interim tamen nullus dubit3t , tiant . Nam in illis aqaa in cavis corporis ma. quemvis alium sitientem habere similem perce ioribus & minoribus colligitur quidem, interimptionem . ac in se ipso experitur , dum sitit . tamen reliquae partes naturali sua humiditate Semper tamen sitis trigidum potius quam cali, privantur. Sic videmus in ascilicis. dum abdoclum potum postulatin plerumque subacidulum . minis tumor increscit quotidie . emaciati reli-Hine dum aestivis sub fervoribus , vel labris ae- quum corpus. & vero marasma qui si contabe-stu . filiunt homines . acidulum lactis ferum , steret imo & in illis toties lingua re fauces artis citri suetum, & similia avidissime expetunt a- dissimae sunt. Accedit, quod tune imprimis immara , dulcia, spirituosa die. fastidiunt. Verum manis sitis hydropem comitatur , quando inei uti fames natatur, dum per vitae Sc sanitatis Piunt stagnantes in cavis corporis aquae compu-e iones perdito tum de fluidis & solidis restaura' trescere. Unde Se sitim pro pessimo signo in hytio requiritur, fit hoc sensu monetur homo, ut drope habuerunt Ueteres Medici, uti postea ci- alimenta assumat ; sic de sitis salutari necissit - cetur, quia vel designat natam putredinem, vel te impellit homines . ut sumant liquida aquosa, omnem sanguinis aquam ex vasis elapsam ine quae clesectum suppleant; vel illa , quae in ma- vis corporis colligi.ehim a nostrae destructionem tenderent, corrigant LIQUORUM IMMEABILITATEM. Fluida no- diluendo, aut diluta expellant Per sol,las vias stri corporis tin meabilia esse dicuntur . quando de corpore . Hinc Adorandus Creator iami di non postunt expedite tranti te per illas vasorum an siti molestum sensum copulavit. simulque fecit, gustias, per quas secundum sanitatis leges fluere ut oblectamentum perciperent homines, dia in ad debent. Haec autem immeabilitas piaecipue pen- famem sedandam alimenta, ad sitim veto p det ab adunatione mole cularum fluidi in maio- tus. assumunt. Illo enim grato aut ingrato , res massulas . quae prius seiunctae erant vide quod ideas perceptas comitatur, trahimur lon- β. r Is . . Inter illa autem . quae adunatas mole-ee fortius, quam si exactissimo ratiocinio per- culas separarit, dilutio,& resolutio per attenuans ei peremus quaedam facienda vel omittenda esse. liquidum advectum , permistum. & motum vi Numqu d fie ne precibus . imo inpe nequidem de j. iii. in praecipuum locum tenent. Unde ubi mortis intentatae minis . a morosis aegris impe- talis conditio humorum adest,semper & siti spe trare possunt Medici, ut sumant oblata ipsis re- cipitur, qua monetur homo , ut diluentem flemedia 3 verum famelico aut sitienti homini nub attenuantem potum assumat, salubri naturae in la persuasione opus est, ut cibum vel Potum su- stinctu . Haec est ratio. quare inter effectus inismat. Unde videtur merito concludi posse, dum flammationis c vide f. 382. 8. bt siti x numera- in mente sitis perceptio est , adesse in corpore batur . Ob hanc causam in frigore febrium inis illas causas , quae requirunt liquidi ingestionem. termittentium videtur adesse intensa saepe sitis. Confiderandum iam est , quasnam mutationes quia circa extrema vascula tunc stagnant humo .corporis observata docuerint esse sitis causas. res sanguinei vide j. 577. imo saepe & ia SICCITATEM. In homine sano tota cutis pulmonali arteria haerentes intolerabilem anxieis externae superfietes . oeuli, nares, os internum. talem faciunt. I in eua. fauces &c. madida sunt, atque illud ad ACRIMONIAM SALSAM . ALCA LINAM. BI- functiones harum partium naturales requiritur. LIOSAM OLEOSAM.Omnes humores nostri sani . Cum enim totum eorpus undique perspirabile uti alia occasione iam dictum fuit, blandi sunt, si sit, tenuissimum liquidum, per extrema vascu- bilem & urinam exceperis; ct quidquid in hum Iorum exhalantium oscula expulsum , humectat ribus a blanda hae indole destenerare multum inci- omnia. Ubi ergo illud deficit , vel quacumque pii. inutile iam . imo fle noxium , corpori est . de causa per haec vascula non transit , siccitas unde & naturali lege de corpore ex ellitur. per adest . quia calore corporis Ac aere ambiente di L alvi& urinae vias: forte etiam per insensibilem natur brevi omne, quod adest. humi dum . Co dictam perspirationem . per alvum naturaliter oscitur facile illa siccitas, dum adest, ex cu- quidem compacta & figurata excrementa depotis squalore, lingua, faucibus, nari as Sc. con nuntur . quae ex indigestibili ciborum parte . 'sueta humiditate privatis : simul autem talem humorum . in cava ventriculi 3e intestinorum siccitatem comitatur sitis. Dum enim sanissimus fluentium, tace constant . verum per urinam homo aestivis caloribus per loca imprimis sabu- δe perspirationem ingens eo pia liquidi aquosi , losa iter facit, brevi sentiet totum os . nares una cum salibus 8e oleis sanguinis nimis atte-Re. siccari, sed& simul siti et . quia functionum nuatis 3e iam aerioribus, difflatur de corpore; &integritas requirit, ut restituatur ingesto liqui- videtur aqua vehiculum praebere , quo illa diluun
73쪽
tur. Ideo fimul se vel ex indistis aerioribus . vel
ex spontanea humorum nostrotum degeneratio. ne . maior acrimonia in fluidis nascitur . sitis praesto est, quae aquosum tenuem potum poscit.
ut sic haec acria dilui possint. A diluta luto expelli per solitas vias de corpore . sic si quis sal- ramenta in prandio inguinita verit, sitiet pomeridiano tempore . donec illud acre muriaticum . potu affumici dilutum, eluatur. Idem experiuritur illi , qui maiori copia acria eondimenta ex aliis, cepis. sinapi, raphano rusticano Sc., Elin catinis iam vel saltem alcalescentibus, sumpserunt. Prout autem haee acria isellius extricari
possunt 3t dilui. vel non. ita & litis intentioneci duratione dituri : unde dum oleo is tenaci M. te involuta aera monia aquosis difficilius elui potest, pertinacissima litis nastitur; uti patet in illis. qui pingue laridum , vel ea mes optimas,
multo sale condita assumpserunt. Verum de olea. quamvis blanda fuerint. calore corporis nostri Passunt in rancidam aerimoniam pessi aram mutari, atque tunc summa sitis sepiritur. Qui Din. mes nimis cibos comederunt. imprimis lidebilior ventriculus suerit, neque valido labore compus exerceatur. aliquot a prandio horis merum eructant oleum, quod in igne m projectum vivam flammam excitat , sed si in ut amarore ingrato displicet. Se saepe actimonia sua fauces urit, di pim focat. Dicitur biliosa haec acrimonia. quia bilem utcunque amarore refert, quamvis penitu a bile differat . quae nunquam mere olosa , sed saponacea, est. Sic ct molle butyrum , in sartanine frixatum amarescit. & talem acrimoniam bnioistim oleolam induit. Cum autem solis aquosis haec oleo a dilui non possint, & majori tenaeitate haereant, pertinax tape inde sitis oritur, non nisi lamnaceis , imprimis acidis . aquae mi sis sedanda; quatia sunt oxymel, fluctum h ritorum succi, sayε , is rupi Sec.
Uoeari solent in corpore humano prima via partes illφ , quε ineesta primo recipiunt. Continent, mutant, nutrimentum inde pro tot corpore hauriunt, di deinde illud . quod his factis inutile rein
manet ex iisdem, expellunt de corpore. α - Pbagum, υentriculum , re intestina eum Dis aρ-
pendi ei us sic videtur vocame mlsus Psiarm
dices autem illas intellexit ductum selleum. Pan. creatieum. 3c vasorum meseraicorum oscula ι b. e. a. p. 3. t ex his enim directe humores in ea vitates horum viseerum de rri potant. De medicamentorum autem in corpore humana emeacia
dicturus hie auctor primas vias vocavit has paseres, quia in illis ingesta medicamenta operari tricipiunt. Accidit autem frequentissime. in primis his viis, dum labris adest, accumulari excren ν
ta putrida . sive ex inquilinis eorporis humoribus
huc delatis, sive ex instestis sponte in putredinem tendentibus, nata; aeque dum talia in his locis haerent. vet ex vis inis visceribus in haec loca continuo deseruntur. sitis intensa ae ros eruciat, uti constat observatis praeditis , licet in sanguine di re in liquis humoribus nee maior acrimonia. nec ulla corruptela adsit, neque etiam magna iam tax, aut liquorum immeabilitatis signa obset ventur. Im δe quandoque a putridis hic haerentibus febrix a cendatur , quae non praeexstiterat . uti in Commen. tariis j. 586. die iam fuit. Omnium autem frequenti is me bilis inter humores ei tissime in putredinem Vergens. corrumpitur, ct in cavum intecti notum vel ventriculi pulsa, aere semper alluente haec lo- ea. putrescit citissime ; &. una eum fili, pessima alia symptomata febrilia excitat , quae per Eomit rium exeum bile corrupta hic stabulante , tolluntur brevi . Salutari quam maxime natutae instinct a siti s tune oritur . ut copios, potu abstematur illud putridum. vel 3t irritato ventriculo a copia liqv di assumti vomitu expellatur : plerumque nausea
in hoe casu adest. Cognoscitur haec litis causa, tintua sordida . tapore fastidiola amaro putrido.
nausea , an texta e tollitur autem . clum Per v mitum vel alvum excutitur hoc putridum vei corrigitur per acada. Pulchre hane sitis eausam notat Η--ontidis, scholarum opinionem redariapuens . quae labris essentiam calorem dicebant; dumque trie oris labrilis tempcire nullus in oras caloris lenius percipiebatur. volebant tamen in interioribus corporis maerium calorem latere. licet insensibilem : mirum hoc paradoxon probare conabantur. quia in frigore febrili mastria sitis adest . quam siccitati adRribebant . illamque in si vis praesupponere aequalem sibi calorem volebant. at nesciunt inquit bane sirim non a eriore. ux
Quamvis enim , uti paulo ante dictum fuit. siris in Dinore labrili liquorum immeabit uatem Pr causa habere possit, patet tamen istis ex te raallegato, quod merementa in his locis. haram tia pro causa sitis febrilis agnoverit. in non enim illud animae seri filium uentriculux in 1mprimis illvit eius orifieium intestino cantinuum, Pyloruet dictus . Helmostro habetur . uti ex plurimis huius aucta is locis satis patet.
f. 637. Hinc semper sere praesentiam alicujus horum 637. indicat.
Cum ergo sitis in febricitantibus adest. sem e sirim i xm faciat, ut deinde medela dirigi possit
cogitari debet, ademe in eorpore unam vel p i, sic, ut eausa illa litis cognita tollatur. Quam ν Stes eX modo memoratis caufis di solis Ite inda. enim forte aliae exuis sitis esse possint . in sitit
sokadum est , quid sic illud in labiicitatile, quas mea labrili, de qua hie agitur, aliae praeter dita s
74쪽
63 . ad 63ς. SITIS FEBRI LI s. νι
observatae non fuerunt. Mira enim venena in- Praestrea aliquando obseruatum fuit in moria extinguibilem stitu aliquando excitasse memin his . causas sitis adesse , interimque nullam sitim radi traditum fuit . Sic de Dipsade serpente le- habere aegros, sed pessimo semper omnine: quia nitur. quod levi eius morsu , εt vix dolente, in tunc sensorium commune, morbi vi oppressum. iuvene Tyrrheno signifero . Catonis castra sm non afficitur amplius ἔ unde ummum periculum quente, tanta excitaretur sitis, ut nullo Potu imminet . Uti enim dixit Ηιρροcrates , t vide' sedari posset; unde. Commentaria ε. i.) mentem laborare altis ho- Non decus tmpeni, non moesta iura Catonis nunibus , qui dolorem non sentium , dum cau- Ardentem tenuere υιrum . qu n Dargere signa sae doloris adsunt. sic S idem de siti verum est. Avideret, torisque Dre s exquireret agris ob hanc causam dixit Prorabee. Lib. a. T. g. Quas m rebat aquas finem en corde venexum , p. 739. ac. Praenot. N. M. ib. p. 8ss. di siris 3ce. Praeser rationem Dista in acutis malum . Et in Scrutaris venas penitus squallentis arenae, aegroto secundo tertii Epidemieorum libri T. Nane redit ad senes . oe fluctus accipit ore. o. p. ais. Hermocrare , qui vigessimo septimo die IE Oreuisiae νι-ει, sed non sibi sus is, humor. Periit, notat, quod sitiret. & linguam tamen Nec femιι fatique genus. mortemque υeneni , aridam haberet, sed di simul comatosus tune sie-Sed ν at este Him . ferroque aperire rumenus ret. Praeter rationem enim in hoc aegro ladaba. stinuιι venas, at e os amplere cuore tur sitis, manente linguae ariditate ; si enim Μ. anna a Lucan. PMUM. Ub. o. . humiditas linguae simul adfuisset. optimum piae. Verum stupendi similium venenorum essectus sagium dedisset, quia ἀausa sitis. si citas nem. apparent quidem ; modus autem , quo haec agunt Pe , minuebatur. in Lamus humarium , latet,
S. 638. A Deoque signat, illa denuntiari mala sutura, quae produci possunt ex ' iis causis, quas praesentes esse significat 636. 637.
Cum ergo sitis inritis ponat quandam ex cau- malum illud se praecipue manifestabit ei rea pulis ει f. 636. enumeratis. Patet omnia illa mala monaris arteriae angustias, vel & encephali va- metuenda esse , qua ex his causis sequi pote sis. hinc anxietas, dissicilis respiratio . deliriarunt. Prognosis enim haec variat ratione causae, Sc. merito metuuntur. Si in is acrimonia san.
quae sitim produxit , neque ex siti simpliciter guis infectus fuerit, metus est , ne tenerrima considerata deduci potetit. Sic siceitas liquidi vasa solvantur. dum illinis actibus particulis tenuioris deiectum notat, adeoque S per mi- gravidi humores, aucta per febrim velocitate .nora valcula dissicilior transitus humorum fiet ; per illa pelluntur unde in scorbulo muriatico simulque siccitate contracta vascula veno a a, hamori hasta. dolores M. observantur . Si ab orbentia non admittent tam facile ingestos hu- alca lino putrido, oleoso bilioso &c. sitis nata mores; exhalantium vero arteriosorum extrema fuerit, Omnia illa mala praevidentur . quae 3. similiter affecta non evacuabunt illa , quae hae 8s. & 85. enumerata fuerant . ubi de effectis via de corpore exire debebant ἔ hine omnes aζcalini spontanei, tam in Primis viis, quam uafunctiones, quae ab hιs Pendent, turbabuntur . sanguine, agebatur .
Liquorum vero immearilitas si sitim fecerit .
f. 639. Uare ei semper, maxime in acutis, succurrendum illico est.
Cum ergo a tam malignis causis saepe pendeat di methodus sit. Celsus quidem mitius estendumstis . 3t pessima ab his merito metuenda sint cum aegris voluit; interim tamen non omni tem mala; patet facile , illico succurrendum esse pore labris potum conducere credidit ; & videtur huic symptomati; imprimis vero in acutis se. in illa opinione fuisse . melius esse, si febricitati in bribus . in quibus & siccitas , ct humorum im- tes potu abstinerent. Postquam enim dixerat . meabilitas. & putredo per morbum ipsum au. abstinentiam a cibo sacilius ab aegris impetrari . Lentur . . . quia stomachus plerumque hunc respuit , addit Verum alia quaestio inter Medicos agitata sui , sequentia: De potιone υeνe ingens pugna est. eoque an nempe sitis febricitantium potu pro lubitu magis, quo maior febras est. Haec eurm sitιm accendit, aegrotum exhibito sedari debeat; an vero, ne. tr tum maxime aquam ex/git, cum ιιιa periculosiss- lecto hoc sympto male, morbus. unde pendet, ma est . Sed docendur est aeger, tibι febris conquaevera .iebris nempe sola debellari possit, atque interim pνotιnias sitim quoque quieruram: longioremque acre saepe aegri ab omni potu proh bendi sint , vel tan. Fon m fore , s quos ea datum fueris alimentum t itatum Parcissime potus ipsis concedi possiet , ne nem. celeritis eum desinere fitire, qui non διδιt cetf. Lib. Pe remediorum emcacia . liquidis affatim haustis q. e. o. p. r Σ3. . Necessie tamen credidit, aliquan-ciluta , minueretur. Vidimus antea in febrium tum indultere aegris. quia de sani facilius famem hinoria . Mesepiadem primis morbi diebus torto quam sitim sustinent; primo tamen die nullum ris vicem egisse, dum convellendas aegri vires pu humorem dari voluit . n i si venae sic conciderent. Iabat vigilia, siti ingenti de e. sic ut nequidem pri- ut citam cibus dandus emet. Imo alio in locomis diebus os elui sineret: verum tune limul pr I.. 3. e. 4. p. ii p. maluit sitim fallere , quam ιδ tum tuit, quam damnosa hac crudelis meden. potum exhibere . Sic enim mode: a dum iussit
75쪽
aegrum, ut neque potet, neque nimium siti mu-GeIur . os etiam esus elui potest , ubι π secum est,m 1psi faetet, quam υis id tempus apiram potion 1
nere . Verum , dum os siccum est & istet. ventriculus & intestina similiter se habent , atque Parster Potu ingesto ablui & humectari postulant: nulla enim ex sitis causis β. 636. enumeratis est, quae non emendetur aquosis haustis tali sub m ceramine , uti tequenti dicetur paragrapho. Sicca enim hic humectantur ; immeabiles liquores,interoposita diluente aqua , dividuntur . acria omnia abstereuntur. & dilutione per aquosa enervantur Pentius. Unde tamen Celsus ta 3. e. o. p. i 28.ὶ lateri coactus la: t , quod ne illud quιaem . ab
Herqclide Tarent ιno dictum, ratione caret et tibi aut διιιt aegrum. aut cruiras male habet, expedire sitisque per modicas polrones mucera noυam
nee alia fuit Hippocratis in febribus curan. dis methodus . qui ct victum humidum febriciis citantibus prodesse monuit , di tenues acidulos Potus ex multa , oxymelle, hordei decocto &c. dedit . uir ex ιι bro de diaeta actitorum satis patet , 5e pluribus in generali febrium cura dictum fuit . Infelix tamen haec methodus postea iterum adhibita suit praeterito imprimis iaculo a Medi- . eis, qui vel arcanis remediis hemicisse omnes morbos di bellare posse iactabant . vel per sud res . calidissi trus sudoriferis exhibitis . omnium fibrium curam aegrediebantur . Ab omni Eu-
tem potu aegros suos prohibebant ideo imprimis, ne remediorum efficacia , aquosis potibus haustis diluta. enervaretur. Fatet autem facile. quam misera fuerit aegrotantium conditio ἰ qui hac methodo tractabantur: labrili enim quam- vix aestu torreretur corpus, ct calidissimis remediis ignibus adderentur ignes , tamen ne sum. mis quidem labris potum gustare concedebatur. Neque . quod milum videri posset, ab hac methodo recedebant Medici. licet nmissent plurimos . intentatae mortis minas spernentes prae intolerabili siti. optimo cum successu avidissime inpurgitasse potum, quem vi vel precibus ex. tollerant a custodibus suis. ΗeImOuratis. quamvisat canis suis se omnes febres debellare posse iactat et paucorum dierum spatio . tamen magis
in hac te sapiebat , & detestabattiν νn febribus abstinentiam a potu . Nam si febris fit eaIιda . erfriculosa, prιυetur autem Potu humectante , d ρο- putatur cruorem , s solidarum partium stimensa , cum visibus. Etenrm. tili ιι cet vesicam exo---re , qti res timet etiam im orIuna necessitas , boc non perita ' Medico υenia ἰ parιter quoque est bibendum , quoties monet mcustas : cum Antim non sit magrs naturae consonum quam aliud: stis
aurem stri Ela lex . re rupta mandari obedientia , iam millies Mesenti opprobrium attulit MImour. de Febribus c. . N. 3. P. 771. . Hoc tempore, saltem in hi ' regionibus. crudelis hae methodus repudiatur ab omnibus lare Medicis, ct sitientis bus aegris potus Conceditur. Quaenam autem Cir ca hanc rem observanda sint, dicetur sequenti para rapho.
f. 64o.. Uod fit e r. hibendo aquosa, subacida , nitrosa, demulcentia, calida, I saepe, parva copia simul. 2. nares, os, fauces, silmili potu fovendo, collutndo, gargari sando . 3. latus, epithemata, & cataplasmata ex similibus , hypochondriis circumvolvendo. 4. Clysmatibus similibus injectis, & retentis .
I. Sitientes aegri potum appetunt, verum naturali instinctu aquosum semper & tenuem; me-Tacam cere viliam, vina generosa &c. detestantur. Imo S in sanas hominibus observatur , quod .summ s aestio is caloribus sitientes . solo tenui potu culicti ritur: non mirum etna ct in aestu fe-hrili idem oblinere . Forte ideo Ηιρρocrates s a b m. 64. dect. I. T. p. . a 37. in noluit dari sitientibus lac, merum nempe. tribus enim vel quatuor partibus aquae dilutum pulchre sitim labri. citant, im sedat. Cum autem in rebribus , auctomotu cliculatorio, sales & olea languinis acriora fiant. & in putredinem vergant, imo ista in Primis viis putrida excrementa haereant; optime aquosis adduntur subacida, quae omni putredini resistunt. ct optima contra litim ab hac causa Itam sunt remedia, hinc succus citri , aurantiorum , cerasorum , libesiorum &c. aquosas mi. scentur tanto cum fructu, & in labre sitientes avidissime haec ex perere silent. Additur his nitrum , ct varia ex nitro Praeparata, quae in om- Cina prostari , quia pariter omni putredini resinunt; S inflammatoriae liquorum immeabilitati resolvendae quam optime conducunt. Ut aut cm siccitas nimia emendetur, & leniatur aerimonia humorum, aquae incoquuntur hordeum , avena
ct similia farinosa , quae simul putredini opposita sunt, cum sponte sua acescant. Verum sere omnes , qui in sebi bus sitiunt . frigidum potum appetunt , cumque naturalix sttotum instinctui in morbis non sine ratione tam multa concedantur, forte videretur & in hac re aegris obtemperandum esse, frigidam ωγ Petentibus . Verum quidem est . Disti dum potum maxime placere, & refocillare . sed plures tam uri noxas habet, uti certis observatis constat . Si enim conside tetur . fligidum potum , a flatim imprimis haustum . dum transit Per Oe-sophagum, accumbentia ipsi vasa intercoitalia ct diaphragmatica constringere dein iri Ventriculum delatum histote suo hepati . ventriculo accumbenti , venae cavae, sin ut venoso adeo uicino pessime noccre posse , cum sane uis noster in frigidam aquam demissus illico coaguletur ;patebit satis ratio, quare potus frigidus damnetur tanquam periculosus. Si enim calefacto compori frigidus aer subito admissus adeo nocet ,
ut plures inde perire existim verit isden bin' M
76쪽
Sect. 6. eo. I. pag. 23. quam peste, fame, δι gladio simul quanta non erunt metuenda mala . dum gelidus potus partibus internis, calore febrili aestuantibus. applicatur subito , cumst aer citius ealestat quam aqua . & saepe in se-bribus acutis sanguis in spissitudinem inflammistoriam tendat, adeoque longe promptius Coaguletur a subito hoc frigore 3 Lethales pleuritides, Peripneumonias . imo 3c subitaneam moristem saepe secutam fuisse, dum aestuanti corpore gelidam hiberent homines . numerosissima observata in Historia Medica docent. Neque tamen hie dissimulandum est. frigidn aquae potum aliquando febrieitantibus profuisse. Sic alia occusione in Commentariis f. ra. dictum fuit , G lenum saepe vidisse . non paucos febre ardente laborantes statim ex frigidae potu liberatos suis. se e verum addit GaIesus , hoc famam fuisse , cum iam mediocriter concocti ement humores adeoque iam deferbutitit morbi impetus. verum ωΥus f ι.3.c.7 P. I 's. in summo incremento adidentis febris, magna fili antecedente. frigidam
aquam copiosam clandam voluit . ut subar etiam nItra satietatem, Cr . cum sam υenter o Princo dia vitra modum repleta. iiDur refrigerara Dut, υοmere debet. st Midam ne υomitum quidem extis
gunt , fed tua aqua frigida. tantum ad satiet
yem aua, pro medicamento uruntur . Paulo post
tamen monet. in his tantum hoc remedium adhiberi posse, in quibus praeter ardorem n&lla d Drer , nussur praecordiorum tumor: nibι probisens, veι in γιmone , υθι in faucibus ere. Sic dicit S ,rIbammerus t De genuina Febres eurandι --3Maeo. Part. 3. Sin. 3. F. 36. I. P. t 8M. ι87. ,
se vidisse servum febre ardente laborantem, quilummo aestu afflictus , ct negligentius habitus . ultra decem aquae frigide libras avidissime hauis sit; sicque effecit . quod nemo medicorum iactis te issicere potuisset, ut altero mane febre exstincta sanus esset. Imo testatur, quod ex clarus. - inibomio audiverit . totius pagi Plurimos,neolas, morbo acuto laborantes, medico fle remediis destitutos , aqua frigida aestum febrilem exstinxisse. moxque oppressi caloris nativi reliquias spititu vini res iliantes, omnes restitutos fuisse . verum aliquando eontingit , in putri lis imprimis dictis continuis febribus, sanguinem in
Putridam di lutionem tendere, adeoque minus in his metuenda esse sanguinis coagula. δα forte in tali casu frigidae potus non adeo noceret . Praeterea in Commentariis q. sop. monitum fuit ex seden mo. aliquando in morborum curati nibus plus concedendum eme aegrorum desideriis impensioribus, quam magis fallacibus ac dubiis artis regulis. Adeoque ii in morbis quandoque elidum potum expeterent aegri, omnem alium Astidientes, minime absonum videtur . illum
concedere; nunquam tamen nocebit cavere. ne
simul ae semel ingentem copiam ingurgitent sed potius p ream quantitatem simul Se repetitis vicibus sumant ; sic enim fle satisflat aegrorum desiderio, 3e interim plurima cavebuntur mala,
quae iure metuenda sunt. Cum autem omnia
modo dicta solum hoe probent , aliquando in
febribus frigidum potum profuisse . 3e quidem
tunc imprιmis , quando ineluctabili desiderici ilium appeterent aegri; patet satis ex rarioribus illis calibus minime pota coneludi. illum semis per febricitantibus exhibendum eme r non magis quam li haleees salitos, lardum Se similia vellet quis commendare in victu febricitantium . quia quandoque his assumptis febres curatae fuerunt, dum summo appetitu haec desiderarent ae-pri , 3e invitis etiam Mediti et amumerent . Ex illis aute p. quae dicta luerunt, constat. Potum calidum, vel laltem egelidum, tutissime exhiberi ad sitim febrilem leniendam. Praeterea expedit summonere, ut calidi etiam potus parca copia simul assumantur . simul 3e semel enim dum sitiemes aegri hos ingurgitant, saepe sie distenditur ventriculus, ut eius orificia spasmodice eontracta omnem exitum denegent ingesto potui; unde magna anxietas , 8calia plurima mala sequerentur c vide f. 586. α. . Saepe etiam nausea & vomitus sequuntur. sicque excutitur omne liquidum, quod ingestum fuerat . Verum etiam, cum saepe immeabilitas sanguinis sitis causa sit, diluens potus . Parca simul eopia sed frequenter ingestus . venis recipitur . sanguini miscetur. 8e vasorum actione cum illo quasi conteritur Se miscetur . sicque optime dividitur omne immeabile . Ubi vera magna simul aquae copia sanguini per venax aD funditur . non fiet tam ne ilis & aquabilis misceta , di brevi post per urinam aut sudores saepe iterum expellitur de corpor , antequam vasorum actione intime cum stinguine perm
Variae iam ad hunc numerum in Materia Mediea habentur sermulae , secundum quas gratissimi patus ad sitim febrilem levandam concinnari poterunt.
h. Maximi momenti in febribus aeutis curandis hoc .monitum est. Siccitas enim fle sanguinis immeabilitas imprimis tunc sitim tam faciunt: verum maximum discrimen a tali sanguinis dispositione in encephali. 8e pulmonum vasis metuitur . Dum ergo similes potus calidos aegri ore continent. sauces his colluunt, humectantur siccae hae partes . tepido vapore fovetur pulmo. imprimis si per nares calidae aquae Uapor simul attrahatur. Uerum etiam simul car tidis externae rami , per has partes distributi . laxantur; adeoque impetus 3e pressio sanguinis a capitis interioribus avertuntur . Praeterea humectatio harum partium puleherrime sitim lenit . Unde & Cessus, uti ad F. 638. dictum fuit, dum a potu abstinere volebat febricitantes . os tamen eluendum iussi, ne nimia siti eruciarentur . Quantumcumque enim quis potaverit . filingua δt os internum sicca manserint, sitis manebit fimul etiam has partes sic lavendo laxantur venae hibulae , ut inhalare possint applicata liquida; Se arteriae exhalantes sic disponuntur, ut transmittere possimi tenuissimos halituu quibus naturaliter omnia illa loca foventur schumectantur . In hydropicis molesta sitis pulcherrime leniri solet . dum os inpius aqua .
77쪽
ν8 SITIS FEBRILIS. g. 64o. ad 641-
cum sexta parte aeeti. vel succi eitri, eluunt. M . a que omnis litig exstinguebatur . Duma 3. Ut nempe foveantur hae partes, & visce- tem lamenta. epithemata , cataplasmata ex simi in hic locata site di sponantur . ut liquotes per libus parata hypochondriis circumvolvuntur, &illorum vasa facillime transeant: a siccitate erum simul curatur . ut non frigekant p in is pido& immeabilitate sanguinis in his locis multa balneo omnes partes haerent, atque idem est mala fieri poterunt. Uerum etiam pervenas bi- E ux poterit ex spereui. bulas cutis extemae sic multum liqu/i resorbe. Clysmata dupliciter hic prodesse poterunt et ut . de sitis imminuitur . Quantum autem bal. vel enim per haec eluuntur putridae excrement3,nea prodesse possint in sitim tollendam , alia quae . dum ira his locis haerent, sitis causa esse occasione dictum fuit vide Commentaria possunt, uti f. 6 6. dictum fuit', vel clysmata 333. in . Ut enim Galenus probaret totum cor niiciuntur hac spe, ut retenta ablar antur ve-pus inspirabile esse , dicit . experimentis consti. nix bibulis intestinorum , sicque conspirent suo tisse . homines, qui flagrante sub Sole iter cori. effectu eum reliquis, de quibus hae para graph fecerant. 8t ox aridi stimum habebant, & moleis dictum ivit. Quaenam autem observanda lint mitissima siti cruciabantur, balneum in remos i l. similium elysmatum applicatione , dictum fuitlico levamen percepisse, os enim humectabatur, in Commentar. f. olo. ubi de illorum efficaciα squalidum antea corpus molle & hum dum si eis in curanda anxietate labrili agebatur ἀ
f. 64t. I vero valida sitis una comitetur lammam debilitatem , tum vinosa O imo & saepe spiritibus ditiora, prioribus 6 o. scenda, propinau
omnibus autem illis , quae praecedenti par, vini adhiberi poterit. Imo nee spirituosa , ut grapho dicta fuerunt, magna aquae copia misce- ipsa vini spiritus , vel compositi aromatici spitur sanguini. Si autem simul debilitas summa ritus offici lex . nocebunt, fi aquosis miscean- adst, non poterunt debita vi pelli per vasa tur ;& obses vatur, pulchrius sitim tunc sedari corporix in pesta liquida . unde vel obruetur em per haec. quam fi soli aquosi potus exhibere bilis homo his , si summam patietur anxieta- rur. In hydropicis sitientibus magnum a similiatem, dum moles liquidi movendi adeo per haee bus levamere percipitur', imo S operarii, R v aucta fuit 4 vel ingesta aqua colligetur in cavis lido labo te fitientes, solent spiritus. vini paue maioribus S minoribus corporis , ct fiet hydrops, tum sumere, sicque observant communi dein P neque sedabitur tamen saepe sitis , dum omnis tu longe melius fit im tolli, nam sudores . qui- aquis ingesta se iterum e vasis exit . Omnium inus tune adeo di fluunt, spirituosis his compe DOptimum est, tunc addere aquosis talem vini cuntur. atque ita impeditur . ne ingesta liquida quantitatem, quae refocillandis viribus convenit. bre τι iterum di silentur de eo ore. Formulae sis neque interim nimio stimulo nocere possit : t. milium potuum, qui his usibus Moirem erunt,. to enim febricitantibus vinum aqua dilutum d in Materia Medica ad hunc numerum haben ri posse in Commenta r. f. 6os. a. Vidimus : turiarum ia hoc casu ob debilitatem major copi
q. 642. , T Ausea irritum conatum vomendi signifieat cum idea horroris i cau- 1 l iam ergo habet proximam fibrarum muscularium faucium, in Phagi, ventriculi, intestinorum, musculorum abdominaIium leviorem convulsionem 'haec fit r. ab acri, putri biIioso, in vacuum stomachum pulso , in fauces adscendente , utraque vellicante, & irritante, unde reliqua eosdem sequuntur motus ἰc gnoscitur ex inedia , halitu putri, ore, lingua, faucibus sordidis p vel E. oritur alenta, viscida, flactuante materie, quae in iisdem locis natando vellicat I cognoscitur ex signis glutinosi praegressi 69. ad 73. aut 3. a ventriculo , cela ago sis testinis, & visceribus vicinis leviter inflammatis; quod se itur ex signis horum Propriis I 4. tandem etiam a memoria rei , quae olim assumta similes nauseas crea-Verat . s. denique & ab inordinato liquidi nervosi motu , undecunque ex tuo ἀcognoscitur delirio, spasmo, vertigine, tremore.
Nauseare dicti sunt primum , quibus in naυi detur ,es,Via rei λευνία Graecis dicta fuisse . Est ac inter naυgandum stomaebus Iangueret; deinde autem conatus vomendi , sed irritus ,
a sectis tribueretur s Prurareb. Sym scae. tib. 6. μῆν . Nausea enim vellicantes tantum . ma. 84. , atque ob hanc causam vi- vero bumorem evacuanus . dicebantur
78쪽
c D. Deis agesis lib. I. cap. 4. t m. V. stat. . . . Unde A Senoea , cum in navi fluctibus agitata . non assuetus his turbis. esset . dicit rm ea extina me, segris baec, o sine exitis eo quebat 2 quae bilam minet . nec effundis s SemEPist. S 3. g. 471. . saepe quidem nauisam
uomitus sequitur i R sere omnem vomitum alιωnualis nausea praecedit ; proprie tamen loquendo nauseare dicitur homo, qui absque vomitu frequente irritum vomendi conatum sentit . Semis Per autem hunc uomendi conatum itea horro. ris comitatur . atque dum quis nauseat. Omnes
cibos de potus avertatur. Si quis lamellicus in prandio medullae ossium putrescentis , hepatis Piscium corrupti, vel carnis putridae pauculum tantum incautus devoraverit , nauseabit tilica, ct horrebit totus ς donec vel vomitu excutiatur illud torruptum, vel acidis ingestis eorrigatur . aut diluenti potu abluatur . Videtur nausea gradu tantum disterrea vomis
mitu et unde causae omnes. quae nauseam faciunt.
si augeantur. vomitum producunt ; A vicissim causae omnes. quae vomitum excitant , si mi. nuantur . nauseam peto suo effectu relinquunt . Cum ergo vomitus , uti psestea j. Q a. dicetur. sit violema expulsio illorum , quae ventriculo imprimis continentur . per convulsortem fibra. rum mus larium faucium, insophagi , stomachi . videtur 9 idem in nausea obtinere, sed remissiore tantum gradu r adeoque causa Proxima nauseae erit levior harum partium con uisio , quae irritationem ad vomendum quidem saeere Potest, validam tamen illam expulsionem contemorum ventriculi , quae Per vomitum fit, es. sicere nequit. Si homo lanissimus, immissa in fauces digito. linpuae radicem, velum pendulum palatinum, aut Pharyngis initium tangat. mox nauseabit . A , si simul hoc tempore manum
abdomini admoveat. lantiet musculos abdomi. nales iam moveri incipere a sola mechanica tum partium irritatione. Videndum iam est , quaenam sint causae remotae . quae leviorem hanc conuulsionem harum partium , nauseae proximam cautam, excitare valente atque hae causae commode in quinque distinctas classes distribuun. tur de quibus singulis stollim agendum
I. Frequens satis haee nauseae causa est : hepar enim , tantae molis viscus, a sanguine allato sua fabrica lacernit humores magna satis suantitate . atque illos perductum excretorium in duodenum intestimam deseri . Verum uacuo ventriculo pularus Patet . avioque collectus in duodeno intestino humor ex Pancreate , hepa te, vinea fellea facilius , sola respiratipnis actione pressis his Partibus . per laxum pylo
rum In ventriculum returgitat, quam per inte- uinum ieiunum, tot rugis clausum , transit .
Unde etiam talis humor magna satis copia inventriculo hominis sani, diu ieiuni, colligitur.
ct saepe eructatur e imprimis si pronus Corpus incurvet . Semper autem tunc spumescens, tu salsus, leviter amarescens ira homine sano Invenitur. Si iam bilis solito aerior, vel majori cc-
pia, in ventriculum se deseratur , lnde talis
nasci potest irritatio, quae nauseae producendae sumeiata uti etiam si talis humor . ventriculo contentus . in laudes regurgitat. Cum autem , lis in putredinem ex sua natura satis prona sit.& simul ad bilem, S alios humores in uentriculi cavo collectos . aer libere aecedere possit ,
atque calor corporis interni hue conspiret , patet facile. putredinem hic brevi metuendam e se. Haec videtur Praecipua ratio esse . quare numis diu ieiunantibus appetitus pereat , ct namisa oriatur. Ubi autem diuturna nimis stagna
tione iam subputrida bilis cystica . vel per i briles aestus incensa ct corrupta . hue desertur .
facile patet. omnia haec mala augeri debere . Interim tamen non requiritur , ad continuam ct molestissimam nauseam laetendam , ut magna copia corruptae dilis in his locis haereat r
ctum fuit dum vomitorio dato expulsam mainteriam examinabat . illam nec mole valde sp ctabilem , nec pravis qualitatibus insignem fui s. se & tamen irritum vomeridi conatum inde aristum fuisse in morbis, parebat eu denter , qu ae metieci exhibito sedabatur omnis nausea . Coiagnoscitur vero, quod talis nauseae causa in eoriapore adsit, inedia: nam simulae aliquid putridi in ventriculo haeret. illico omnis appetitus tollitur. Imo credo me observasse aliquoties . solam majorem copiam bonae bilis in ventriculo fluctuantis inediam & nauseam secisse. dum deurandam topicam ventrictili debilitatem abdo iamen ieiuno homini in lecto pet Dieandum iumeis
tam pannis laneis calidis, accensi suecini uast re penetratis. Cum enim rudius pernicaretur . incepit nauseare, vertiginosus seri, & vh omni cibo abhorrebat, donec post aliquot horas bilem
evomeret, nec colore, nee aliis ullis attributis a bile sana divellam dum postea cavebatur . ne inter fricandum illa abdominis regio Premeriretur , ubi iundus bilis cystica insta hepatis limbum eminet. nihil mali percepit. si vero illud biliosum, in ventrieulo Meenti in majorem corruptelam incipiat degenerare .
tunc halitus putris timui adest , ct amarus in
ore sapore unde re Hippocrates bis. I. IM . 4. Tom. p. pq. I 42. cibi fastidiu in , & os amarescens, pro taenis habuit , qu. bus indicareturturium Purpante opus esse . Raro statem accidit.
ut diu aliquid corrupti bitiosi in ventriculo hae. reat, quin incipiant os in emum , fauces , sed imprimis linqua dorsutri sordescere et ut alia oe casione dictum fuit in Commentariis s. 8s. ubi de effectibus alca lini spontanei in primis viis
a. Neturali lege primae viae ab ore ad anum usque muco obliniuntur. qui ct lubriditatem in intem ae superficiei harum partium conciliat . &simul illam orien lit. ne ab asperis corporibus de lutitis , vel ab acrioribus ingestis . tam facile
laeti pollit . Mucus ille . postquam his usibus inservivit . sensim detergetur , ct imprimis sa-ponacea bile dividitur . atque tandem eum Deo cibus per alvum exit. Ubi vero mucas 'ille sciis lito
79쪽
lito tenacior est , aut bilis inertior fuerit aut
parcior . sensim accumulatur, ventriculum gravat, ct fluctuatione irritat; licque nauseam Iu rat inolcstam, A saepe satis diuturnam . Malum hoc satis familiare est literatis, imprimis ProVeelioris aetatis : dum enim se isentariam nimis vitam arunt, respirationis actione minus mo
entur Viscera abdominalia. hi iis iners fit Asaepe ira inspissatur, ut ex evstide sua per angu sum eius collum vix exite i instite simul etiam senes mucosi maims sunt. caeteris paribus , quam iuvenes. In multis etiam hominibus sic dispinnitur interna primarum viarum superficι es, uti sere oblatuatur fieri in catarthosiis . quibus i rens copia muci quotidie naribus emungitur cfauc. bus exscreatur , vel ex pulmone per tum meducitur unde saepe ingens copia muci in primis viis colligitur. Idem fieri potetit a plurinos s nimis cibis ingestis, imprimis si fimui debilior ventriculus. S inertior bilis fuerit . Sive iam mucus ille faucibus vel oelo asto adhaereat . si ve in ventriculo fluctuet , similem fereerlectum habet, ae fi plumula . per has Partes
mota . continuo irritatio fieret , unde nausea Perpetua oritur . quamdiu ille mucus in his locis manet. Forte di idem obtinet. si in intestinis , imprimis superioribus . nimius mucus adhaereat: vidermis enim intestina irritata per vulnera , inflammata . iustocala in herniis . naoseam & vomitum facere. Similis nausea observatur etiam nasci a vermibus per haec loca reptantibus, sola tantum mechanica irritatione harum partium . Cognoscitur autem talis nau.
sea . si praegressae suerint illae cauis . a quibus constat mutum accumulari in primis viis ; &simul observentur in corpore tales ellectus, quia viscida lenta tali materia seri seuent. de quibus omnibus , paragraphis hic citatis in capi- Iulo de morbis a glutinoso spontaneo ortis, dictum fuit. Simul apparet hoc malum opposi-rum penitus e me illi , de quo praecedenti numero dictum fuit; nam nausea . a lento mucci producta . saepe feliciter curatur amaris S bilios s te medias , absinthio , centaurio Sc. imo &bilis ipsa ex sanis animalibus desumta pulchre prodest . qtrae omnia nauseam . ab acri nimis vel subputrida bile ortam , augerent patius a
3. Si blandus mucus fluctuatione sua se pos. si liritate has partes, ut convelli incipiant , sic
que nauseam. imo & vomitum quandoque ex- citcnt. merito idem expectatur ab illa irritati ne . quae a levi etiam inflammatione harum partium fit i & observationcs practi eae hoc confirmant, uti postea patebit. quando de morbis inflammatoriis harum partium dicetur. Forte e tiam. irritatis per inflammationem his p rtibus, maior copia muci secernitur in iisdem : sic enim videmus . dum inflammatorius tumor fauces occupat, incredibilem copiam muci in his locis colligi , S continuo per os excerni. Uerum m iam vicina viscera, imprimis quae ventriculo accumbunt, leviter inflammata , similem nauis
stam facere possunt, imprimis si a tumore ha-
rum partium ventriculus prematur. De hepatis inflammatione astenet GaIrens s De Ioris assinιs Db. S. cap. 7. T. 7. pag. 4 monet, appetitum deletum , nauseam , vomitum , hunc morbum comitari, additque . Omnia haec potius adesse . dum hepatis cava pars inflammatur , quam si in convexa parte id fieret. Facile auistem patet, a pancreate. liene &e. inflammatis ob eandem rationem nauseam nasci pnsse . Signa autem . quae docent, hanc nauseae causam adesse , petensa sunt ex historia illorum morbo-borum . qui ab horum viscerum inflammatione Pendent; de qu:bus postea in morbis acutis febrilibus agendum erit. 4. Maxime mirum hoc videtur . interim ta. men verissimum est . quod a sola murata copiis talione nausea nasci possit. Alia occasione di .ctum fuit vide Commentaria 6. ι . mirabilem hanc in mente proprietatem oblinere. quod pol- simus ideas cogitatas affigere signis quibusdam arbitrariis, inter quae signa & idera cogitatas nulla omnino similitudo est uti dum v. g. paucis literas adunatis excitantur in nobis ideae .
ruas dudum antea habuimus, & quarum nequiem vestigium saepe in nostra memoria reman
sit. Illud obtinet & in animi astectibus , qui saepe nobis etiam invitis renovantur , a similibus causis . Idem iam de nausea verum est e probe memini, me postquam per plures dies foliorum senae cum tamarin dis o coctum sum istam , ut artificiali diariboei gravem ophthalmiam curarem . postea adeo fastidivisse hoc remedii penus. ut diu nequidem aliis praescribere potuerim , quin horrerem totus & nausearem . Dum an iste multos iam annos in pago suburbano inc de rem . sanissimus di optimo valens an petitu . mala fortuna ingentis Molossi, aquis sustocati . tumidum abdomen crepuit . quod illico tantam exspiravit mephitim . ut S omnis appetitus d leretur illico, ct pessime nausearem . Postea , dum ad eundem locum veniebam . quamvis nihil tale cogitanti saepe subito rediit pessimi illius laetoris memoria; neque sine horrore &nausea, quamvis leviori . Credo unumquemque fere quandoque in se ipso expertum fuisse . quam facile nausea ex sola memoria rei , quae antea
s. Hystericis mulieribus , ct viris simili mo-b: litate generis nervosi praeditis , saepe ab hac sola caula nausea fit. Imo etiam ct in Miis , quibus firmior totius corporis eompares esse videtur , Sic robusti saeire homines. modo non a suetis fuerint, navis in mari agitationem ferre diu nequeunt quin vertigo oriatur. & paulo post nausea. dem , vomitus. Pluribus. si retrogra. ut in curru vehantur, idem accidit; uti etiam
a celeri corporis in pyrum rotatione . Notavit Srden mi s , quod quamcumque partem Corporis invaserit inoro: natus ille spirituum tumultus,
symptomata statim talia producat , quae illi
parti competunt . Non mirum erect , si in ventriculum vel intestina morbi huius ininctus de . tonet , nauseam di plura alia mala . his partibur p.ropria , nasci pota . Praterea mirum c min
80쪽
meretum inter ventrientum & eneephalon io- mentariis v. dictum fuit, nullum dubium
tercedit; unde. hoc turbato. facile nausea & manet. nauseam in tali aegru praesentem in vomitus sequuntur; uti in vulnerum capitis hi- inordinato liquidi nervosi motu procedere. Im-soria patuit. Ob hanc causam videtur etiam primis ver si delirium , spasmus . vertigo, aut nausea nasci quandoque . eum validis admodum tremor denotent, functiones illius visceris, unanimi allectibus turbantur homines. Neque rem de omnes nervi pendent, cerebri nempe . tu fert. undecunque excitetur in ordinatus ille li- batas esse. Notandum tamen hic est quam m quidi nervosi motus. ham S in dissitis saepe a xime, eertissimis observatis constare , sordes, ventriculo corporis locis, dum nervi Irritantur . sive ante febrim existentes in ventrieulo . vel nausea fit. Hesmomus cIn capirialo ννωναι Re- vicinis visceribus . sive labris tempore & per Hor N. ao. pag. I . ) emturns υνιIam ob-- lebrim ipsam natas. & hic collectas. miro mG-hulabat insignι eum προιιtu ; rtim sonusto dilum do turbare posse omnes cerebri functiones . di sis pedem , tanua est. νιε- MDni a--ι, cum saepe deliria , vertigines Sc. producere . Ade nauisa, vomitis, s sustocino Menin priora veti- que, licet haec symptomata doceant cerebrum sui mox υem istortum pedem oe sem auto tum affici. tamen saepe causa omnium malorum non
reposvit: atque eodem instanti redduus est ris am haeret in cerebro, sed in ventrieulo ; tunequae peratus mistinus, cessuraque est nausea. Cognosci. illa curatio, quae compescendo inordinatum litur iam haec nauseae causa. si signa doceant quidi nervosi motum agit, non sufficit. sed rein nervoa in quadam corporis earte irritatos esse quiritur evacuatio saburrae huius in ventrieulci uulnere, distractione M. Uti etiam si cognita haerentis per emetica . vel purgantia. Uideantur agri temperies talis sit . ut nimia in toto sy- illa. quae in Commentariis β. χχo. dicta fuerunt semate nervoso irritabilitas adsit; unde facilis de inta efficacia quorundam venenorum, quae spirituum , & omnia, quae inde pen. Omnes cerebri functiones Pessime turbant quamis dent . mala nasci poterunt. Limpidae urinae proin diu in ventriculo manent. Quaedam adhuc ei reanuviu, si simul adsit, paroxusmi hysterici aut hanc rem dicenda erunt Postea. ubi de Delario hypochondriaci certi stimum signum, uti in Com- febraii agetur.
f. CI. diu manet, producit inediam, abstinentiam a potu, &a medicamen o tis, dein vomitus, & quae hinc produci possunt mala quam plurima, quorum praecipua debilitas, acrimonia alcatina putrida, siccitas.
Postquam intellectum fuit, quid nausea sit. tiam a ei & potu per viginti horas, sibi re S a quam diversis causis producatur , sequitur licti in quiete, di calore; vel etiam ii valide
consideratio illorum e flectuum , qui a nausea moventur, in putredinem vergunt; uti ad I. metuendi sunt, si diu maneat ; levis enim ae So. ubi de morbis ex alaalmo Dontaneo agebatur, Pauco tempore durans nausea non multum m demonstratum fuit e nascetur ergo . si nauseali faciet , ct facile tolerabitur. Omnia vero ma. diu duret, acrimonia alcatina putrida. Cum a ta . quae a diuturna nausea fiunt; pendent ab tem per insensibilem perspirationem , ct alias eo, quod nec cibo . nec potu possit refici coris excretiones. continua fiat liquidissimae partis Pus, quamdiu nausea manet; ab omnibus enim humorum iactura . neque potu restituatur illud unc semper abhorrent aegri ; simulque ob ean- deperditum , exsiccabitur corpus. Facile autemnem rationem nulla omnino medicamenta assuis patet, omnia haec mala augeri, si febris nauma poterunt. Verum in homine sano, nisi ex seam comitetur, eum per febrim istum c vide cibo di potu ingestis, per vim vasorum di vi- β. 18 . liquid imma exprimantur. A reliqua in-scerum mutatis restituantur illa, qua inevita. cramentur. Numquam ergo vilipendi debet hoc bili vitae ct sarutatis effectu quotidie pereunt de symptoma labrile . sed iubitam medelam poscita solidis & nuidis corporis partibus, nascitur debi- Quomodo autem naec fieri debeat, sequenti Pamittas; & omnes nostri humores, post abstine, tagraph dicetur.
g. 644. Q Istitur ex prima causa orta 642. Num. I. usu acidi, salsi , aquosio Potus, cibi, medicamenti I tum simili leni purgante exhibito; & ac
d austeris roborantibus fibras; aut, si his non cesserit, vomitorio dato . Quae vero ex secunda causa 6 a. Num. a. fit, illa tollitur, diluendo, attenuando, purgando, vomitum excitando. At, si ex tertia ortum duxerit t64r. Num. 3. , tum non cedit, nisi illis morbis curatis, juxta descriptionem postea in his lac turam. uarta species oblivione, & vitatione similium aboletur. Quinta autem
Per austera, quietem, narcotica, aquam frigidam.
Cum ex illis, quae F. a. dicta fuerunt con- a quanam causa nausea ortum duxerit; Sstitit,a tam diveras causis nauseam nasci. patet faciis deinde causae sic cognitae debita curatio Rosele , nullam generalem curam dari pone . quae beri poterit. omnibus nauleae speciebus conveniat ; sed sol. t. Ubi ergo ab acri putri bilioso, in ventri-licite ιndagandum csse per signa ibi tradita, culum pulso, nausea fit, illa tolli nmuit, nisi m. III. F illud