장음표시 사용
41쪽
re a quam minimis exculta est Ddenbam. Ses. s. cap. . pag. 387. 188. . Febre enim utitur natura vide Comment
ria I. ss8. ut purum ab impuro segreget ,
concreta solvat. tenacia attenuet , resistentia subigat, subacta variis viis expellat de corpore, si sanitatis legibus amplius Obedi re nequeant .
Omnia haec ex iliis. quae hactenus dicta sunt .
evidenter patent. Quamvis autem febrim natam noscamus satis facile, causa tamen , qu illam excitavit. non semper distincte cognosciatur: effectus inde natos observare tantum in potestata Medi ei est, ut ex his discat. qua me. hodo natum morbum natura debellet ; quibus viis caulam materialem morbi, sive existentem ante febrim natam . sive tempore febris . vel per febrim genitam, de corpore expellat. His c Mitis, per artem poterit observatam methodum imitari, expedire vias, impedimenta auferre ,
At supplere , si quid deficiat. Cum autem varici temporis spatio ad omnia haec perficienda natura utatur, nunc paucis diebus , Eune aliquot septimanis . indigeat ; patet iterum , Pessim consuli saepe aegras , s febrilis impetus nimis mature sopiatur. Unde generalem indicationem in febribus curandis hanc posuit is nisam orc IMGm Sect. i. cap. 3. pag. 6I. : in sanguinιι
commotio intra modum . naturae proposito con
Summi ergo usus erit cognoscere illa signa , ex quibus scitur. febris impetum esse nimium, vel nimis debilem: & dem indaganda erunt illa remedia, quibus nimius febris impetus minis . nimis debilis vero incitari possit.
ae. A febre augetur motus humorum per v
is r Uerum, uti in Commentariis h. soa. dictum fuit, dum manente eadem firmitate laterum va. forum transmittentium. augetur fluidi transeni tendi impetus At velocitas; necessario sequitur. νn canalibus e vergentibus latera illorum deinbere magis distrahi . imo δε ab hac causa rumpi posse . sed a reptis subito vasis . abolita humorum circulationa per partem assectam . panarama , st sphaeelus. id est . mors partis seoquuntur . adeoque . si tantus fuerit impetus . minuendus erit. Verum distractis vasorum lais teribus. absque ruptura tamen , dilatatur illo. rum cavum , adeoque crassiora fluida possunt ingredi tenuiora vasa I unde per errorem loci obstructio , inflammatio . omnesque eius se uelae nasci poterunt. Inflammatio autem . nimio febris impetu in partibus externis nata ,
non tam magnam cautelam requirit ἰ quia . si suppuraretur . pus natum absque vitae discrimine inde educi posset ; verum ubi in corporis interioribus a nimis impetuosa febre inflamma. tiones sunt. Patet facile , quantum discrime habeant ἱ atque omni artis molimine caveri. clam esse suppurationem.& multo magis gangr
Si autem illae Praetematuralia, quae ex sebre, ut causa, in corpore aegrotante fiunt, & tamen distinaui queunt ab ipsa febre . R ejus causa proxima isymptomata vocantur vehementia sint, ct increscant numero. & malignitate satis subito merito concludimus , febris impetum
nimium esse . adeoque temperandum . Cum autem critim luturam saepe praecedant nova symptomata, vel & augeantur praesentia . aliquod dubium hic manere posset; uti etiam , quia al quando gravissima symptomata fiunt a maligna indola materialis causae sebris, licet eius impetus modum non excesserit, imo At saepe nimis langueat. Omnium autem certissimum signum nimii impetus febrilis dat calor . qui, uti Postea ad g. 6 s. demonstrabitur, violentiori pa tium fluidarum in se mutuo. in vasa, δε horum in i Ilas attritui, originem debet: magnus enim calor H. Bo rb. Institui. Med. l. 88. notat vas arctatum , humorem densum . propulsionem humorum validam , di resistentias magnas circa fines vasorum : adeoque patet magnum periculum destructionis solidarum pretium, imprimis teneriorum, adesse, ubi febrim calor intensus
comitatur. Hodie autem thermometro gradum
caloris . qui in sanitatem adest . determinare possumus, ct videre quanto excessii calor aegro tantis illum gradum superet; & ex illo exeinii
cognito varium discrimen praesagire. Multum autem refert , qaonam in loco cor potis caloris illud augmentum percipiatur reum enim ex calore novimus, magnam vim inseretiva sis, summum discrimen erit ibi, ubi vasa teis nertima. δα ad vitae integritatem necessitia . habentur. Hinc si in labricitante caput intenta
calore aestuet , deliria . convulsiones . phrenitiindem subito saepe uthalem , merito timemus ratque illico summa remedia adhibenda sunt . ob hanc causam omnes veteres Medi ei adecidamnaverunt aestum magnum circa pectus . &praeordia . licet reliqua partes corporis tepesce rent tantum , vel δt extrema frigerent aliquando. Vitalia enim viscera, hepar . lienem ct c. nimio impetu urgeri tunc novimus , adeoque
pessima quavis metuenda esse, nisi illico su
β. In Commentariis β. roo. Se s8 . Patuit . nimia circulationis velocitate dissipari liquidissi. ma. de reliqua inspitari; adeoque illud merito inter se is essectus numerari. Caeteris enim paribus , prout sunt quantitates liquidi dato tempore applicati organis secretoriis, di excretoriis corporis, ita erit secretio . & excretici
inde facta; adeoque nimio febris impetu liquiis dissima expelluntur. 2 sanguis diluente vehi culo suo orbus incrassatur. A ubique circa ma ximas
42쪽
. ως. ET DE FEBRIBUS IN GENERE. 43
mas va rum angustias haerere incipiti unde dirum inflammationis, suppurationis &c. me. x via. Deiectum talem liquidissimae languinis itis desse stimus, si illa loca corporis, quae ituraliter semper humida furit . ex arescere inpiant . Tota cutis laxa, mollis , humida est sariis; nares internae semper malidae ; oculinuissima lympha irripantur continuo, lingua,
latum . fauces, Lingivae pariter. Simul ac vo, incipit deficere Iiquidissima sanguinis pars , iieci maior siccitas in his partibus apparet . iine solent periti Medici nunquam ab agris, cedere. nisi os internum prius inspexerint . laec fuit ratio, quare Hippocrates in Prognostiis is squalidos di sine splendore oculos s tales au.em a siccitate fiunt in damnaverit r alibi vero
us febres sent velementes. Ob eandem causam, ieeitatem nempe nimiam instrumentorum υ alium , voT 1lla clangosa ι-ωνι.
ocuarων. Quand quis sabulosis in locis magno sub aestu iter conficit; liceatis faucibus talemoquelam habet. Cum autem per urinam ex sanguine ter reisium fabricam secem. ur, una cum oleis , ct sa-ibus sanguinis acrioribus, multum aquae, si illa
arcior tuerit. notat, diluente suo vehiculo orisam fere sanguinem per renes transire, a leoque limiam ficeitatem iri toto corpore ad M.Liquidissima autem parte difflata , clamoram sanguis dissicilius transire poterit per purunonalis arteriae fines; hinc ibi incipiet haerere. h accumulari,adeoque. arva tantum eius copia ransire poterit in cor sinistium qum emo non ussiliet arteriis maioribus valide dilatandis , Me pulsus erit parvus t & quia maior dimisultas nascitur , pulmone iniarcto , cordi de x-ro , illud se integre exonera e non valebit une celerius contrahetur, di palpitabit. Ade - pullus celer admodum fiet; tandemque obammam dissicultatem tranfitus Per pol m mem. aqualis . designans vitam anterpolatis quas vi-ibus deficere; adeoque facile patet . quantum
Ubi et go siena docent, febris tantum impe. mn in s. ut metus sit . liquidissimis dis latis
levi haesurum languinem immeabilem in vas sim an Lusius, omni molimine artis in inui de- et sebris, ut funesta haec evitentur mala . Si in tui etiam patet . quam male consulatur aegris,
Imria morborum uultis per sudores fluidissima sanguinia pars expellitur . Odenba in variolis pessimas inde sequelas vidisse se semper ah firmat , tantoque periculosiorem fuisse reliquum morbi decursum testatur . quanto plus in primo variolarum stadio sudoribus exprimendis operam dedissent Medici - . . In Commentar. q. fg . ubi de coctione , anquam febris effectu. agebatur . dictum fuit.
coctionem Focari, quando per febrim causa materialis febris sic mutatur, ut minus noceat, Rapta evadat. tu expurgari commode de cor 'ure possit et labri Iem autem motum. iusto sub m de ramine ἔ toctionis illius praecipuam causam
esse , pariter ibidem demonstratum fuit . Unde patet, suppressa ante coctionem illam febre . uel sic infracta . ut minus agere possit . pessima mala fieri posse; non quidem tam velineia . ac fiunt, dum furibundo impetu febris deis striiuntur vasa S coagulantur fluida ἰ verum lenti chronici. & dissicillimi quidem , morbi saepe sequuntur , quando febris maturandae &movenoat cauta sua materiaIi non sumet t. Ubi v. g. inflammatio nata in quadam Parte corin potis talis est . ut resolvi nequeat amplius ἰ optimum . quod tunc fieri poterit, est, ut blanda coctione inflammatorium illud spinum mutetur in pus: sed hoc nunquam absque sebre fit; quae si in tali casu nimis valida fuerit, san graenam faciet . si nimis torpeat , coctioni impar erit. & non fiet blanda suppuratio , sed saepe
tota vita manebit indomabilis scirrhois durities . Post larvidissimas aestates saepe accidit , autumnali tempore homines ineidere in levem hepatis obstructiorem , cum fibra non adeo v lida hane comitante, quandoque continua, aliquando & remittente; & si longius duraverit . in intermittentium classem haee labris transit .
Quando crebris venae lectionibus nimis debilit bantur vires, retundebatur quidem omnis iste
morbi impetus, sed languebant miseri . & ita cachex iam . icterum Pertinacissimum . st hydropem incidebant: quibusdam etiam verno tempore sequenti dysenteria putridissima , prostr tis illi eo lare viribus lethalis . orta fuit. Item infortunium accidit etiam plurimis , quibus intermittentes autumnales praepropero nimis comtieis Peruviam usu curatae fuerant . Sublata
nim labre, manserat in hepate illud obstat tum , cui solvendo, ct expeIlendo dein, febris ipsa summum remedium erat, dum iusto modeintamine continebatur.
Cognoscimus autem nimis torpere sebrilem motum. si pulsus languidus st debilis sit. pr iectae vire . color urinae pallidus, calor parvus, nulli bi maior, quam in temperie frigida sana . si iam fimul nullum signum docuerit , malum
universale vel topicum . quod febrim comitatur, levari, novimus. mater alem morbi causam nondum subactam. & sebris impetum nimis debilem esse, ut illam subigere. movete . secer
nere S excernere possit. Quando enim materi
iis causa rebris per labrim aptam soluta . A san siterum assimilata humoribus. fluit suide β sos.) vel eadem haec materies liabam quissim &
43쪽
DE MORBIS INTERNIS, 3. ωρ. 6ro.
mobilis reddita, tales tamen dotes habens , ut aquabili circulationi repugnet , expellitur de Orpore, vel deponitur ad quaedam loca vides. IOI. Spa. J; tunc cessat febrilis impetus S ausio quidem omine; neque ulla ratio jubet
tunc, ut augeat ut motus. Sed in hoc easti fem- per coctionis signa apparuerunt prius ἰ ob hanc causam in textu additur: necdum apparente signo pepasmi. Si v. g. in pleuritico post nimis repetitam venae sectionem tussicula maneat sic. ca . Vel sputa tenuia . aquosa , nonnisi cum molestia educantur; & dolor, obtusior quamvis . in latere affecto supersit . urina tenuis nullam subsidentiam habeat. vel cras a & turbida manens nihil ad landum deponat; simulque adsit vitalium actionum languor; facile video , nimis torpidum esse febris impetum . cum nulla Coctionis signa appareant. neque topinum in hoc morbo malum remotum sit. Coctionem enim adesse novimus ex decremento morbi, & imminutione symptomatum dum interim simul vires vitae constant, vel di increscunt. S sunctio.
nes laetae in integrum restitui incipiunt s atque excreta tales dotes incipiunt habere . quales sanitatis tempore in iisdem observantur. Antequam ergo haec signa apparuerint . noxium semper erit deprimere febris impetum , nisi tantus fuerit, ut inde destructio partium solidarum tenerrimarum vel in spissatio fluido.
rum nimia metuatur. Calor ergo in tali aegroto sani hominis naturalem calorem Parum ex
cedere debet. & pulsus celeritas paulo maior
esse. Simul apparet . nullam regulam generalem in febribus curandis locum habere posse, cum . quod in uno casu prodest, in altero obesse possit quam maxime. Eque ergo peccant illi, qui venae sectionibus, clysmatibus &c. omnium febrium curam tentant , ac hi, qui cardiacis, sti. mulantibus. moventibus Sc. ubique utuntur . Neque otiosum semper spectatorem hie agit Medicus , cum summae prudentiae Opus fit videre , an agere debeat. A quid agendum sit . Optimus ille erit . qui Innocuas Iacide eomus iubet urere flamnras. Et iusto νapidos temperat igne focos. &c. In Carmine praefixo operabur Srs hami .f. 6io. I itaque exorbitare deprehendit ut ro I. , moderamen fit abstinentia, victu tenur, potu aquae, aere frigidiusculo, animi affectu leni , venae sectione , clysmate refrigerante, medicamentis blandis, aquosis, glutinosis, refrige. rantibus , anodynis, optatis: confer 92. ad Io6. .
Inquirendum iam est, quibus remediis moderamen obtineri possit, quando febris impetus exorbitate deprehenditur. De hae re iam antea dictum fuit in capitulo De morbis oriundis ab excessu motus circulatoris. Praecipue autem hoc fiet
ABSTINENTIA . Non hie intelligitur aegros
ab omni cibo ct potu abstinere debete . sed tantum a talibus, quae vel quantitate nimia. vel qualitate. motum . qua iam nimius adest , au
V1CTU TENUI . Qui ct faeile subigi possit,
ct absque ulla resistentia per omnia moveri .HO dei , avenae. olyzae, panis ae. decocta hinc tanti usus. Videantur illa , quae in Commenta.
xiis β sco. dicta suerunt. Cum enim vel insanis hominibus dissicilioris uiuestionis cibi saepe
febrim excitent. quia a viribuq immutantibus
nonnisi cum molestia subigi possunt. patet iacile. idem malum expectandum este in febre decumbentibus . ubi plutes iunctiones ad hanc rem requ sitae languent: adeoque sola tenu:ssima tantum exh beti posse, dum nimius impetus compesci debet.
POTU AQV Ε . Quo maior aquae copia in
sanguine abundat, eo malus trigus, di virium languor. In leucophlegmaticis, S pallido mor. ho laborantibus puellis, iners aquosa cacochymia sanguinis deprehenditur, sed simul obter. vatiar frigida temperies totius corporis S maenanthi litas. Quamdiu ergo nimius calor S circulationis nimis mapna vel citas adsunt . aqua potata calida , Primis , nocebit nunquam ; sed
laxando partes solidas, ct diluenda fluida , motum minuet . Simul autem, uti antea vide f. s. N. 6. dictum fuit, omnis acrimonia , quae stimulo suo aucti motus causa toties est . sola dilutione per aquam site enervari poterit , ut
non amplius noceat. Imo omnes . qui valida
febre decumbunt , nisi mens laborat, avidissime aquam ct aquosos potus naturali quasi instinctu expetunt. Solo potu tenui & abstinentia incipientes febres se sanasse testatur Dudebam sc ME . s. c. a. p. 284. in propriis liberis . &amicis, licet & exercitii consueti usum, S auram liberaliorem permitteret.
AERE FRIGIDIUSCULO. Elapso iaculo Medici iere omnes erant iri illa opinione , omnes
febres tutissime & eitissime sanati posse perdia-phore sim . Hinc in calidissimo aere aegros detinebant . stragulis tegebant. imo obtuebant , ut nempe ista corporis superficies hoc calore sud
tibus emittendis foret aptior . Verum magno aestrorum damno lic ignes ignibus addebantur. 6c enormiter exarcebabatur febrium impetus . Ο mnium maxime vero huic methodo insistebant In illis morbis . quos culaneae eruptiones Comitabantur . quales sunt variolae . morbilli Se. Primus sere se huie torrenti animose opposuit isdenbamus . atque passim in suis operibus inis d. cavit , nihil perniciosus esse . Essicaci mimum
Uero remedium ad compescendum nimium se-bris impetum invenit , si aegri lecto abstin rent quotidie ad aliquot horas , ct in sedili erecto corpore sederent : vel . si id vetaret maior debilitas , vestes saltem induerent . Semper lectum iacerent , nullis stragulis tecti ,
ut piato hoc te frigerio nimius ardor com P tace
44쪽
6io. ET DE FEBRIBUS IN GENERE. 4s
tur IMd. '. 282. . Tanti autem momenti
ec res est . ut testetur neque largas sanguinis acuationes, neque alia remedia utcunque rein
gerantia profuisse in curandis pleuriticis , sis o iugiter amgerentur c 1Md. Sest. o. c. 3. P. . )r Aer enim inspiratus sanguinis, rapidi mi- per pulmonales arterias traiectu calefacti . iri perio inservite si ergo aegri . stragulis tecti,
calidissima atmosphera retineantur. facile pa-t, nihil tale expectari posse , adeoque calorem isteri debere. Frigidis in O quidem aeri exponeis calefactum corpus temerarium foret, sed il-ς , quae numero X. l. oos. laudata fuerunt. ninum calorem temperare docebit nunquam. Unibam hoc ingenue monuit Syrinbamur c Sect. s. e. u. 28 . accidisse aliquando. raro tamen , aegri qui diutius, quam par erat pro unaice . lecto abfuerunt. declinante Praesertim morisci febre nempe continua in dolores vagos . ut in therum tismum desinere possent . incident; aliquando etiam altis corpus Ictero detur. ri corii gerit . Cum autem haec tantum in
eclinatione . morbo iam mitiori facto , fie. ent . tutius lecto addicebantur , 8t sacile su-erabantur haec mala . Sed , uti satis patet .autela adhiberi Potest , ne nimis diu lecto a me & poterit aer sic temperari ubi decum..unt . ori, ut nimio frigore nocere nequeat .
Habetur in Actis Academiae Regiat Scientia um r Λη. ir a. Ηψη. g. 4I.ὶ observatio, uae docet , quantum possit aliquando ad fe- 'rim compestendam . si a lecto abstineatur . a toxysmus enim febrilis , contra omnia comita remedia rebellis , arcebatur . si aeger
on decumberet in lecto . sed in sedili sed
ANIMI AFFECTU LENI . Ualidis animi
Notbus pessimas aliquando febres excitatas suis e l 186. b. dictum fuit, unde etiam animias
ectus inter velocioris circulationis causas numerati luerunt . . Num. I. Ubi ergo motus lebrilis imminuendus est. patet facile . omnes
inimi affectus lenes esse debere . Quomodo autem illi compesci possint, dictum fuit in Commentariis I. ro S g. 6os. Num. S. Omnia ergo hic
vitanda, quae sensus internos aut externos Ua.
lide assicere possunt; in loco tenebNCoio , ab amni strepitu temoti , decumbere debent e th
emper aegros securos agere conveniet, uι corpore
VENE SECTIONE. Illa. quae hactenus reis
ensita luerunt ad nimium febris impetum Comis
escendum, omnia quidem summi usus sunt . led tamen non adeo subito possunt requisitos praestare ε tactus: unde ubi adeo valida febris est, at metus sit, ne tenerrima vasa destruantur , ν et dissipatione liquidi & calore aucta sic in i lentur humares ut postea nulla arte resolvi possint; summum dilarimen postulat , ut illi eoessicacissimum adhibea ur remedium de quo perti sumus, quod febrilem motum subito mi. nuere possit. Tale autem remedium praestat um
is sectio: potamus enim pro lubitu per illain
minuere humorum motum, ad mortem usque , id est , absolutam omnium quietem . adeoque pro varia quantitate sanguinis emissi reducere ad debitum moderamen febris impetum . Demonstravit hanc rem plurimis experimentis summus philosophus Halas. cui incomparabili viratot & tam pulchra debentur ; vivorum enim animalium valis sanguineis apertis adaptavit vitreos tubos, ut videret, ad quam altitudinem in hos ascenderet languis , cordis & vasorum vi pullus. Notavit deinde , quomodo minuereturianguinis altitudo , post varias quantitates laninguinis perclitas . donec tandem deficeret animal Hales Haema fati s y. I. se. ). Ex quibus experimentis patet, minuta languinis quantitate , debilitari motum circulatorium. Quantam autem emeaciam habeat venae sectio in febribus eurandis quandoque, patet ex memorabili exemplo , cuius in Commentariis F. 54. N. a. mentio facta fuit ubi Galenus unica uenae lectione . sed ad animi
deliquium facta. in iuvene robusto & pleno , morbum abstulit tam feliciter . ut adstantes illum febrim iugulasse dicerent. Unde & in febribus
ardentissimis. in maximis inflammationibus, invehementissimis doloribus . unicam spem in tali languinis missione ponebant vide Commentaria Φ. Iol. 1. 3. Quamvis autem in summis &periculosissimis incubis saepe requiratur venae seis ctio tam copiosa, donec in animi deliquium incidat aeger . ln atris casibus tamen moderatior praesertur r nam si sic deprimatur vita . ut nulla febris sit, & tamen lentor supersit . per istam febrim optime superandus . nunquam bona curatio fiet . Si post aliquot horas , vel & tam
clius . nimis iterum incipiat exorbitare febrilis impetus , nova, iterum instituatur venae lectio ἔtoties repetenda, donec calor remissior, ct sym. plomatum imminutio docuerint , nihil mali amplius a febris impetu metuendum esse : carivendo tamen semper , ne in alterum extremum delabantur aegri . id est, ne torpeat nimis febris.
Quamvis autem in tenella aetate , senio , &gravidis quas , lecta vena , abortiri dixerat
Hippocrates apbor. 3I. S re. s. Tom. p. pag. χl3. 3, imprimis ii major foetus fuerit j maior cautela requiri videatur . tamen neque in his semper venae sectici omittenda , si a nimio st-bris impetu metuendum videatur. Teneris enim etiam infantibus tuto sanguinem mitti posse . tali tamen quantitate, quam aetas & vires i dicarent. monuit Odenhamu3 Sect. 4. c. S. P.
148. ὶ, S laepius hoc profuisse vidi. Uti enim
quId m comore rnrus gerariar. sed quae vires sint me. Cum praeima in hoc ars sita . quae nou anno numeret , neque conceptionem Diam υιώeat , sed υιres alti mel. ω ex as colligat, possit Oee ne D.
muliere duo corpora sustineat.
Novi quibusdam scrupulum iniecisse Celsic Ibidem pag. 8. in eodem capitulo effatum . uicentis Quod si υrbemens febris inger, in inae M
45쪽
eius impetu sanguinem mittere , bominem iugi mre est. Verum non videtur Celsus adeo novi in usum illum venae sectionis , quo sebris imp ms temperatur . sed tantum illam laudasse. ut coria minueretur, vel tolleretur corruptum . Sic enim habet s Ibidem pag. 78.ὶ . Considerandum est, utrum superans . au deficiens materia ι. θ-rιι s corruPtum comm sit, an aut grum . nam si materra veι deest, vel integra est. ιIIud Hienum est . at fi υ ι copia sua mala babet. υρι corrMyta est. nullo modo metitis Decurratur . Ubi autem periculosam venae sectionem pronunciat in ipso febris impetu , agit de intermittentibus subribus, vel S remittentibus. Unde sequentia immediate subi ungit Expectanda ergo ιnteνmiso est. si non Graii , eum crescere debit: si neque rem ιssio Deratuν . tunc quoqtie, quamvis pejω - Iesa amen occasio non omittenda est Ibid. p. 8o. . Ex quibus patet, quod non abisIta e damnaverit venat sectionem in ipso etiam febris impetu. Neque inutilis certe haec cautela in febribus intermittentibus At remittentibus additur ;nam in summa vigore quartanae , verbi prat. saepe intensus admodum calor adest , delirium de plura alia symptomata . quae venae sectionem pollulatent ἔ nisi quis novisset , breva cessat rum hunc impetum sponte sua , interimque venae sectionem febribus intermittentibus noce.
re per se semper , uti postea ad β. 761. dice
Cum autem venae sectio huie scopo inserviat, patet nullum definiri posse tempus. ultra quod adhiberi cum fructu non posset . Quocumque
eo im morbi tempore febris impetus adeo in. surgit . ut mala 4 6 . o. g. recensita metuantur , utilis imo Ne necessaria erit misso langulnis . Verum quidem est . in morbis inflammatoriis curandas per resolutionem, post quartum diem venae sectionem vix amplius prodesse possio, quia causa Obstruens nimis iam solidata . Est validissime imoacta vasculas obstructis resolvi nequit amplius I tuneque sola haec spes s perest . ut blanda suppurat cine separentur partes inflammatae , quam semper febris , fle plerumque quidem auctior, comitari solet . euius ergo impetus non videtur debere minui . Atque in hoc casu tantum locum habere videntur il
rs facere post . non misi integrum . Sed si et-,am in his casibus febris tanta fuerit , ut a nimis impetuoso motu subito ruptis vastulis, vide β. 3d8. loco benignae suppurationis, Rangrae.
na metueretur, sanguinis murione febris ad t Ie moderamen reducenda esset . quale suPpuratio requirit. Saepe enim acetvit febres continuas primis diebus satis mites esse vide Commentaria β. 564. illasque postea in nervum erumpere . Unde merito GHemas dixit i m curandi
ratio ne per venae fectionem cap. 1o. Tom. I . pag.
44o. in sanguinis missione non attendendum esse eierum numerum et anocumque enim me
suit morbum ingentem , Se robur virium . Pulchro cum successu me serius adhuc venae sectionem aliquando instituisse , probe memini .
CLYsMATE REFRIGERANTE . Alterum
hoc post venae sectionem efficacissimum remedium est . quo nimius febrilis impetus temperari potest. Agitur autem hic tantum de illis clysmatibus, quae refigerium calenti nimis a febre valida corpori inducere possunt . Notumeni in est, purgantia. emetica . ia alia quaevis remedia hac via applicari posse cum Ductu . Tanti fecit elysmata s=denbamus, ut testetur . se solo horum usu nimiam sanguin s exaestuationem pro lubitu compescere potuisse s Sect. I.
cU. l. 'ag. 69. , raroque indigu me repetiti venae lectione in sebrium continuatum curatione, nisi in illis , qui languineae admodum te tr. periet , si in flore aetatis constituti erant ; aLinim o vini usui indulsecanti in reliquis tussicis. bit singulis vel alternis diebus . Prout .ma rminorve erat librilis impetus . elysma iniiceri, donec morbi impetus fatis remitteret ; quod in acuta continua maxime vulgari. quae quatuordecim diebus terminatur. circa decimum diem fieri solet . In illis vero , quibus sanguinem mittere non ausus fuerat . ad duodecim us, que diem clysmata adhibebat e tales autem erant . quibus . post intermittentes autumnales non rite expurgatas . febris continua accedebat. His enim sanguinis inissiones noxias esse obter vaverat; δc hinc vicariam Clysmatum operam
substitueb t. Hoc etiam indicavit Celsus L. a. c. I l. r. 85. pulcherrime. dicens , Uysma ausum habere . s Dugiainem muti . eum opus
fit, vires non patiun ν, tem uise eius rei Prie
t. int . simplicissima tantum clysmira a Jhibuit Sν ubamus ex saccharo Se emolliente decocto . aliquando aquam solam, vel δe aequalem ecpiam lactis sum sit. omnia autem haec blanda vaporis balneo intestina fovent , eluunt faeces ,
venosis osculis resorpta diluunt . 3t saponacea sacchari vel mellis virtute resolvunt concreta . si eque omnibus his viribus conspirantibas nimium motum eompescunt; tanto ouidem cum e flectu. ut monuerit Medicos Gubamar , ne horum efficaciam experti illis abuterentur . sicque αμficerent . ut nimis elanguesceret febrilis motus unde anomala aliquando penitus nascuntur sym-tomata , di novae excitantur turbae ἰ dum morus , qui iam victus credebatur . de novo ac cenditur, 3t ma nas molestias facit. Variae clyiam tum soranulae in Materia Medica ad hunc numelum habentur; quorum Pluribus additur nitrum . ob virtutem refrigerantem insignem . quam habet .
MEDICAMENTIS BLANDIS . AQUOSIS . GLUTINOSIS, REFRi GERANTIBUS . Ubi
ad debitum gradum reducta erat febfiis per praecedentia. nulla dabat remedia odenbamus c GH. I. c. l. p. 75. , niti aegrotum vel ad stan tium
46쪽
θ. 6IO. II. tium importunitas extorqueret aliquid , quod thylaceret, neque tamen ullo modo turbaret illud. quod iam aderat, febris moderamen . Interim tamen , dum haec aguntur , conducet talia dare remedia, quae eidem scopo inserviunt. Quantum prosint aquae potus in hoc casu, modo dictum luit, verum aqua sola facile iterum elabitur. hper urinam vel sudorem expellitur de corpore .piacipue si iam inflammatorius lentor in sanguine adsuerit. Prosunt ergo talia . quae aquae levem lentorem conciliant, ut magis haereat. A facilius humectet nimis aridas ex aestu labrili partes: decocta hinc avenacea, hordeata , A si. milia tanti usus sunt, addito melle, saccham .
nitror cornu cervi, eboris , 8c similia ex an malium partibus decocta minus laudantur. quamvissimilem fere lentorem aquae concilient. quia nimis in putredinem, in valida febre semper metuendam , tendunt. Omnia autem haec ultimo suo effectu simul refrigerant, quia vasa laxant, hutnores diluunt, concreta solvunt . de omnem
acrimoniam obvolvunt, ficetne attritum nimium humorum ad vasa, & vasorum ad humores, minuunt. 3c stimulos irritantes enervant , adeoque nimii caloris causas tollunt .
ANODYNIS, OPIATIS . Omnibus modo me-
moraitis prius adhibitis, fi nondum compesca tirnimius impetus . tuto ad haec confugitur . In febrium acutarum initiis autem haec adhiberi non debent, quia etiam magna dos data non sum ciunt sola ad hune scopum , imo fle aliquarido illa obesse notavit Daeniamus Ibid. p. 81.
8a . . Fhra nitidem . in acuta continua ortam ,
post duodecimum morbi diem felicissime hiscessisse monet . citius veto exhibita nunquam prosuisse. Quantam vim haec habeant in inmando nimio febris impetu. si opportuno tempore exhibeantur, patet imprimis in cura variolatum. Uti enim postea . ubi de hoc morbo egendum erit. pluribus dicetur . nullo remedio se compescere potuisse febris enormem vim fatetur H denbamur , quam laudario liquido. etiam octava quaque hora adhibito, si vehementia morbi illud poscere videretur. Dum in febribus pu gans , vel emeticum dederat , semper vesperi
dato optato excitatos tumultus compescebat ; steque tuto hi I evacuationibus utebatur. qiiod absique h- fieri non posset. Videantur ' illa, quae de optatis dicta sunt in Commentariis β. 1ΟΙ.& 1ap. 2. Simul & hue iaciunt illa, quae in capitulo de morbis ab earcellia motus circusatorrioriundis dicta luerunt.
S. 6i r. I segnior apparet, excitabitur ope Cardiacorum desumtorum ex cibo, o potuque meracioribus, aere paululum calidiore, animi affectu magis
excitato, medicamentis acrioribus, volatilibus, aromaticis, fermentatis, frictione, calore, motu musculari, balneis, fumentis.
' Ubi vero segnior apparet febris impetus , sicut causae suae materiali lubigendae , movetulae . secemendae . δα excernendae, impar sit; tunc opus est talibus. quae nimis debilem motum incitare possimi eo uique , ut modo dicta efficere valeat: tali tamen cum moderamine . ne rumis auctomotu dus pentur liquidissima . vel clestiuantur
solida tenerrimas Cum autem cor sit causa princeps omnium ibIorum motuum, unde vires vitales aestimantur; hinc illa rem dia . quae motibus augenis inserviunt , dicuntur Ca i iaca, quarn vis soli cordi proxime non inserviant, atque hoc vocabulum apud veteres non semper hae lignificatione usum
parum fuerit. Catiliacos enim saepe vocaverunt. quibus ventriculus uex. Traman. lib. I. c. P.
Sc imprimis orificium eius superius laborabist . quod κα aio dixerunt i vide Commentaria β.6 . adcoque S auxilia . huic morbo propr a,
nuit illa remedia . quae vires vitales instaurant . adeoque debilem nitus motum eo um-dem per vasa augent , hoc nomine designa
Cardiaca aurem sunt vel talia . quae copiam
humorium bonorum in corpore augent, Vel quae causarum motricium essica clam in movendo matri rem reddunt. De surruntur autem Prἀcipue ex shquentibu* :
CIBO POTUQUE MERACIORIBUS . Omnia
enim hic requiruntur penitus opIosita illis , quae
in praecedenti paragrapho enumerata fuerunt :tune enim dictum fuit. abstinentia . victu tenui , Potu aquae optime compesci febrilem im .petum , si nimius fuerit . Ubi ergo ille languens iam excitandus erit . cibus validior 8c potus meracior proderunt . Cibi autem robur mensuratur partim copia nutrimenti, quod habet partim ratione maioris minorisve cohaesionis suarum partium . qua viribus digerentibus resistit. Verum antea iam lapius notatum lait, a cibis copiosioribus, vel di mellius subigendis , etiam in lanis hominibus augeri motum , & Ω-brim nasci ; unde se ialam in aegris merito expectatur . quibus per morbum fractae vires mirinus emcaciter ingesta mutare valent . Patet hinc ratio, quare Η ποerates dixerit vide au
mul esse , ne exhibeantur tales cibi , qui in debili jam corpore subigi nequeunt, ted in spontaneam corruptionem tenderent. Carnium hinc iulcula , pratis aromatibus condita , Ova sorbilia Sc. huic indicationi tussicient ἔ a qui bus omnibus severam abstinentiam aegris suis iniungebat is eniamus , quamdiu a nimio m tu . vel praesente , vel tuturo . aliquid sinistri
metuebat. Omnibus autem cardiacis moventibus palmam praeripit vinum , grato & naturae
amico stimulo languentes vites excitans , &motum nimis languidum augens. Similem es-fectum
47쪽
lectum cere visia meracior, imprimis post debitam fermentationem tragrans & spirituosa, praestat . omnia autem haec sensim & per gradus adhiberi debent . ne in oppostum extremum subita mutatio fiat ἔ & lollicite attendendum . qualis e flectus horum usum sequatur , ut inde possit determinari , an augenda haec simi , an
AERE PAULULUM CALIDIORE . Quantum
eris . in quo versantur aegii, calor sacere possit ad febrilem impetum a endum, in paragrapho praecedenti vidimus ; atque ibi notatum fuit ,
absque debito aeris rem ge rio . venae sectionem. clysmata, ct reliqua artis molimina parum proficere ad compescendam nimis exorbitantem febrim. Patet ergo satis, segniorem febrim aere calidiori excitarI posse .
ANIMI AFFECTU MAGIS EXCITATO .
Quantum possint animi affectus ad augendam velocitatem circulationis , dictum fuit in Commentariis β. s. p. Cum autem a summis animi affectibus adeo subitae ct validae in corpore possint fieri mutationes . summa hic prudentia mpus est. ne tales oriantur turbae , quae postea d. metui me compesci possint. Ita ergo, quamvis vel in debilissimo homine motum & calorem excitare possit , vix tamen hic conveniet , vel saltem levis tantum di subito evanida requireretur ; sed laetitia moderata . spes futurae sana. ionis , desiderium , praecipua hie sunt & tutissima eum motum humorum leniter augeant. neque interim mentem adeo turbent. Dum
obletvaverat Golanus De pulsibus ad ordines cap. 11. Tom. 8. pag. s. in pulsuum mutationes ab animi affectibus, notavit , quod Da altus est
motus au p mento , quale ab ira fit , raro indipemus . S non sine periculo excitari saepe potest: sumet et plerumque blandus laetitiae affectus.
πn Ious aromati hus talis inest virtus, ut ingesta simulis suis irritent si, as motrices vasorum adeoque illorum a R. Omm in fluida augeant; unde sequitur celerior humorum Per vasa circumis ductici . Florum imprudenti usu febrim in sano
etiam corpore excitari posse. vidimus in Commentariis β. 586. σ. , adeoque idem inectus eo magis exspectari poterit , ubi dispositio febrilis iam adest, sed nimis languida . Imprimis autem hic conducent talia , in quibus volatilis fragiantia , ct calore corporis quaquaversum mobilis . adest e illa enim . quae fixam admodum , ct non facile delebilem, acrimoniam h bent . uti piper v. g. , minus tuti usus sunt . quia saepe nimis diu pergunt agere . di nimium febris impetum , qui lan uore semper pericul sor est. indueunt. Si enim nimis segnis fuerit febris . diuturni lanpuoris S morborum chroni. Corum , qui tamen saepe curata poterunt . peti. culum imminet et ubi vero nimio febris fuerit impetu , destructis vasis tenerrimis, saepe subita
mors sit ; vel , nimis inspissatis fluidis , talia
oriuntur mala , quae postea nulla arte tolli m. terunt. Unde . quamvis in debitum febris moderamen dirigatur omnis medela , potius in minorem . quam majorem eiusdem impetum semper inclinamus ; quia & minus inde distri. men exspectatur . & commissus levis hie error facilius corrigi poterit . Ob hanc causam sco dium , melissa . ruta , citri cortices , ct similia in hoc casu acrioribus praeferuntur ', & ab acerrimis plerumque abstinemus . nisi aeger ex propria temperie & aetate iri frigus vergat ; in illis enim tutior horum usus est . Omnia autem haee in morborum initiis fere nunquam locum habent, sed citea finem, deservescente iam morbἰ impetu pulchri saepe usus sunt. Unde S3djnbanius B. I. c. 4. y. 71. oee. de cura febris acutae continuae agens , dicit : Cum autem finem spectat , atque dectination m , secretione iam eouisiena , tune quidem calidiorιbur
medicamentis iliam a tergo insequemur . at rem eo resertus ac ceνtius 'erficiendam di simulque m
nuit , in morbi principio . si cardiacis opus fuerit , semper moderatioribus se usum fuisse ,& gradatim ad calidiora accessisse , iuxta mo bi progressum , vel labrilis ebullitionis gra lum.
Minus autem discrimen se observasse a cardiacis fortioribus . si larea sanguinis missione debilitatus fuerit aeger , vel senex . quam si nulla evacuatio facta erit, aut aetate floreret. Iuvenibus enim. ut optime dixit R. t. e. a. p. 6 l. oee. . domi naucuntur cardiaca; re quae Drar addrentur. aut fruarama fiant , ant erram damnosa. Velum duodecimo die febris continuae, quae quatuorde. cim diebus solebat terminari , calidioribus indule bat et cum certus esset , se concoctionem materiae febrilis sic accelerare. Ingens iam cardiacorum numerus est , tam simpjicium. quam compositorum ἔ qualia plurima in ossicinis prostant , quorum ampla enumeratio in Medicis institutionibus habetur Institur. Med. H. Boerb. j. Hia. I ex quibus is mulae concinnari poterunt, ct quidem variae pro aetate , sexu . temperie , morbi statu.& duratione, anni tempore dic. diversis . Talium autem formularum specimina quaedam in Materia hi d ca ad hunc numerum habentur. Vini modicus
usus pulcherrimos essectus facit in his ea fibus ;& hoc solo prae reliquis cardiacis usus fuit mrinbamus an variolatum curatione. ut languen tes excitaret vires. uti postea dicetur.
FRICTlONE. Ex illis. quae in Commentariis
β. 18. 2 &j. 6oe . de flictionibus dicta fuerunt. latis patet . pro lubitu solis fractionibus ad quemvis etiam gradum aecelerari posse humorum Pervasa motum, S in toto eorpore, & in quavis fere parte. Simulque ex Celso monitum fuit. im crescentibus adhuc morbis frictiones non pro. de iis . sed tantum declinantibus. Cum autem quidam dicerent. Omne auxilium necessarium esse increscentibus morbis, non cum iam per se
finiuntur. pulchre Celaus addidit sequentia i Lib.
48쪽
est iter ut quam primum sena vaset do contingat, o ne morbus, qui remanet, iterum , qMamvra I vi de causa, exviperaretur. Discutiendis autem moris horum teliquiis frictiones ad abendas voluit; quae Prolunt, quatenus salubre circa finem morborum motus circulatorii augmentum faciunt, uti etiam , quia inserviunt emissariis a petiendis vides. ω6. , per quae materia morbi, iam mobilis reddita . secerni & excemi debet. CALORE. De hae re paulo ante dictum fuit. MOTU MUSCULARI. Agentibus enim musculis. accumbentes his venae compressae citius evacuantur , adeoque sanguis ven Olus celerius movetur versus cor , quod inde celerius
contractum sebrim facit, D non adiit; vel iam Praetentem auget. Rarius autem hoc auxilium adhibetur, quia debiliores iam aegii motibus nam scularibus exercendis minus apti sunt.
BALNEIS, FOMENTIS. Balnea Sc lamenta humida debilitant potius, ct vasa laxando febris
impetum minuunt, dum aquosos tepidos vaporescot potis supersici ei applicant. Verum majore e Iole excitato , 5e si simul ex infusis vel decoctis atomaticis fiant, poterunt his stimulis motum auget et Praeterea 3t balnea sicca sunt . quae aeris ambientis calore aucto absque humiditate avunt: Fomenta pariter similia habentur, quae solo tantum calore fere eflectum suum praestant. Mili-ram, sal, arena, calefacta re in linteum coniecta. etiam Dium tinteum , si minore vi opus est: e
lido oleo repleti utriculi, υasa fies ita aqua eaIida repleta me. laudantur a Celso Lib. a. c. I p. p. os . in ad si in tes usus . Ubi autem, depresso nimis febris impetu per
diuturnum te frigerantium usum . languebant mmnia , imprimis in grandaevis hominibus , sicut febris , quae aliter binarum septimanarum spatio terminari solebat , ad quadrastinta dies 3c ultra excurreret , de frustra cardiaca & to orantia amhibita fuissent . febrasque ad haec omnia rebellispersisteret et vel . si adesse videbatur , prostratae admodum manerent vires; unicum hoc profuisse observavit sedeniamus M. I. e. ειρ. p.ὶ si adolescentulorum vexetum ea lorem talibus aegris applicaret e hoc enim solo te medio instautabantur adeo enoetae vires. ut a materiae secernendae Se excernendae reliquiis liberaretur corpus. ct sanitas rediret. Neque soli calori tanii eluctus attribui possunt, quia expertus fuit seden bamus , calentium linteorum applicati nem , quantumvis iteratam , nunquam similia
Prastitisse . Verum subtilissima humo tum pars , ex juvene sano & vegeto exhalans , fic derivatur satis copiose in corpus ex defectu subtilissimi, ct elaboratissimi liquidi debile . dum simul
calor blandus. humidus , aequabilis continuo a plicatur languenti, neque ex propriis viribus satis calenti, corpori. De pulcherrimo autem huius remedii usu in debilissimis hominibus alia occasione c g. 28. I. ) dictum fuit.
q. 6ia. ' Lterum post primum 6 . remedium , quo visciditas tollitur , est elateris in vasis restitutio , 'minuto liquido per irussionem largam , citam , ex magno vulnere, sanguinis, aucto dein, vel simul, motu per sti
mulantia. Sanguis noster etiam in sanitate adeo in con-
retionem pronus est , ut extra vasa quiescens concrescat statim: rapidus autem per vasa m tus . 3e continua mutatio situs molecularum san- Ruinis pulsi per vasa convergentia . adeoque in latera canalium continuo impingentis . em Ciunt, ut in eodem contactu sanguinis particuis per momentum manere nequeant; sicque impeditur adunatio molecularum sanguinis, & com Cretio. Verum binae distinctae causae sunt,& alternat in gentes, qui bris humores nostri per a terias pelluntur; cordis nempe contracti actio, replens arterias, fle momento post arteriarum Contracti O, propellens sanguiaem per ultimas
an eustias arteriarum in venas. Arteriarum ver
actio , qua sanguinem promovent . pendet a contractione . qua fibrae ab humore cordis vi impulso clistractae. & in arcus Q istentae, cessam te causa distendente , proprio elatere accurtari tur. S in lineas rectas disponuntur, sicque magis versus axim vasis accednnt . di cavitatem minuunt, adeoque S contentum humorem pr Pellunt . Si autem tanta plenitudo fuerit in venis, ut commode recipere nequeant impulsum ex arteriis sanguinem . non poterunt fibrae a
teriarum, distracta a disiundente sanguine. a Tom. III. eurtari, sed manebunt distractae . adeoque debilitabitur fibrarum robur , uti in Commenta r. f.
1s. N. 3. demonstratum fuit. Debilitato autem fibrarum robore. minuetur earundem elasticitas
vide 3. go. . Idem verum erit . fi circa fines arteriarum difficilior transitus sit ; live fluidi
transmittendi, sive vasis transmittentis . vel a minborum vitio hoc fiat. Quantam autem vim in solvendis adunatis sanguinis moleculis habeat vasorum illa vis .ua cavum suum minuunt, & contentum liquium premunt, patuit imprimis in eleganti illa obseevatione Lex enboee ιι . cuius in Commentariis f. 332. I. memini . Vidit enim iuvespertilionis ala concreti sanguinis particulam , totum arteriae cavum implentem , protrudi per arteriam , mox Iterum retropelli contracta arteria , quia transire non poterat per convergentem arteriam ἔ sicque tandem hoc itu . Rredditu attritam hane massulam solvi se , ut
per ultimum arteriae finem in venam transire potuerit.
Non poterit vera elater fibrarum nimis distractarum restitui , nisi causa distendens tollatur . Hoc autem optime fiet per largam , & cit mex magno vulnere sanguinis missionem ἔ de e
49쪽
ius emcacia videantur illa . quae dicta sunt in
Comment. F. I13. I. . ubi de cura obstructionis agebatur, quatenus nempe tentatur per illa r media, quae reciprocum vasis motum consiliant. Praeterea . dum immeabile fluidum vasorum a Ieriosorum angustiis impactum haeret . illud contractio e arteriae retro premi posset versus latim
rem locum . nisi a tergo urgens liquida copia , ct impetus impedirent: sanguinis autem missi ne cita. & larga mi auitur copia, ct debilitatur impetus ; adeoque dk hoc res nereia summopere prodest. Videantur illa, quae dicta sunt in Commentar. f. t4I., ubi pluribus de hoc effectu sa guinis missionis actum suit. Depletis se vasis conducit talia dare , quae
Iam uimulo motum auxere valent, ut repetitis
actiombus vasorum in liquida attenuetur uisc clitas . Nimis diu enim distenta vasa pomani r bur suum sic amittere , ut vix amplius avant . Sic nimis diu retenta urina , vesica paralytica fit. & omnem vim se contrahendi amittit Stia
mulantibus autem his vasa in validiores, &li
quentiores contractiones incitantur . Uideantur illa , quae de hac re in Commentar. I. 18 . ε. dicta luerunt. Neque magnus metus est . praeis missa sanguinis missione larga , ne nimis incitetur motus a stimulantibus adhibitis , quia ab acerrimis. δε calidissimis in tali casu omnes prudentes Medici abstinent. 3e leniora stimula
tia tunc nunquam nocere potarunt. Unde Se 0-denbamus t Seti. 1. c. g. Pag. 7 . manet M st dicos, ut semper memorra sint, tortiora etiam eardia.
ca tuto adhiberi posti in m sinis aentis, fi larga misso sanguinis praegressa tuerit. Neque vacillathia ars. uti temere crediderunt nonnulli , dum debilitato per languinis missionem aegro motum augete conatur per stimulantia, qui ante hane evacuationem satis validus aderat. Nam per sanis guiens missionem citam & lamam viscidum imis meabile haerens retrogrado motu in majora vata derivari potest, sicque loca obstructa liberant arratque hoc facto, per libera iam vasa tuto m jor humotum motus conciliatur. qui antea n cuisset. nondum remotis his obstaculis.
f. 6ia. Ertio idem viscidum fluidum redditur diluendo, potu, balneo, latu, L clysmate, aquosis, tum simul fricando.
Si possit inter nimis cohaerentes sanguinis par, quirit. Haec autem determinatio per derivantia,
tes aqua se inrerponere soluta est hae cohaesio,. attrahentia, propellentia obtineri poterit . uti in& minuitur, vel flo integre tol l tur visciditas . locis modo citatis pluribus demonstratum fuit . Hoc vocatur diluere. atque respectu nostrorum IIbi autem diluens aqua sanguini missa suerit. humorum unicum serae diluens est aqvx. de cu- frictio summum remedium est o per hanc enimius emcacia in hoc casu videantu illa, quae in movetur aqua vasis contenta , & atteritur cum Commentar. I. S 3s. I. dicta fuerunt. G illis, quae diluente vi aquae solvi debent. Simul Innibus autem illis modis, hac para grapho enu- poterit per frictiones motus humoriam in toto meratis Poterit aqua . vel talia remedia , in qui. corpore . vel in parte quaedam augeri . uti ad g. bus aqua praedominatur, corpori applicari . & fit. dictum fuit. Videantur de illa, quae defri- Iiquidis nostris misceri, atque etiam pro lubitu Elionum essicacia in resolvendis obstructionibus poterit eius actio determinari ad quasvis corporis dicta fuerunt in Commentari β. 133, 3. Pariss , si topicum in illis haerens malum Illud r
F. 6I4. R Gunt ea optime , si calida , aquosa salita , aromatica amara , lacteinum scentia frigida sumuntur.
Saepe talis est viscidi febrilis indoles, ut inter nitrum. sal prunellae, sal polychrestus. N similia
moltitulas cohaerentes aqua se vel omnino non . ex nitro praeparata laudantur, quia de inter salia vel d:ssiculter admodum , insinuare possit. Hoc sit re levissimum est , per corpori nostri vires mu- enim pxssimo omine quandoque apparet in acutis tabile. refrigerans, neque nimio stimulo motum an T. mmator is morbis; quod diluentia, in geneti auget ἔ simulque omni putredini. ob auctum m 'etiam Copia potata, & per clysmata, balnea, tum cireulatorium in febribus metuendae. emc menta Sc. corpora applicata, nimi prosint; νει cissime resistit . inter sapones vero praeserunturrum omno aquosum ingestum per urinae , vel tu nativi, mel, saccharum. fructuum horae tum re dori S v, as exeat de corpore, manente eadem denis centes succi . vel f rupi. sapae cte. e X his conis
sit lx inflammatoria sanguinis . opus ergo est aliiv cta . quae in ossicinis prostant. Omnium autem rupe au illi Is, quae aquae permista attenuante vi maxime, fle summci quidem iure, laudari solentsu. tundere, de clividere possunt illud viscidum . decocta ex herbis illis amaris iactescent bus. quae si que viam parare aquae. ut se interponere pos- tum enumeratio in Materia Medica ad hunc nu- sit inter moletula x iam separatas, ct impedire. inerum habetur. quae 3e frigidae dicua Iur, qui ne facile iterum adunentur. ob hanc causam in numquam calorem augent, licet magna etiam co- cum obstuctionis. quae ab adunaticine molecula. pia sumantur, k potentissima solvendi ut Pollent. rum in fluidis nata erat , laudantur praeter cli. Omnibus illis levis amaror inest, omnes Vulnerat 'luentia etiam ilia . quae attenuant vide lacteum suceum . sed leviter amarum ct aromta Rique ex illis Praecipue in hoc casu usum habent eum fundunt; qui succus omnia fere cognita re me s les, de lamnes. Inter sales autem prae reliquis dia vi solvente superat, neque interian, eum pyxullis
50쪽
.6-. ad 516. ET DE FEBRIBUS IN GENERE. si
illas turbas in corpore excitat; unde tanti u. us sunt in acutis aeque quam in chronicis modin s. Sic pessimum illud atrae bilis visti dum, uti
tostea dicetur . nam quam tutius, nunquam fe-icius solvitur . quam pertinaei harum herbarum asu. Simul his plantis videtur inesse levis an lyna vis. sed tuta. neque unquam rioxia. licet tiam maiori copia usurpentur. Imprimis vertale lactuca hoe ammatur . quam maximi sem- er fecit GaIentis L. 1. de atimentor. DcΜιι. c. M. Om. 6. y. 339. , quia in juventute, dum ventriis ulus bile infestaretur continuo 3 a lactuca levamen habuit; ingravescente uero aetate contra viis hillas unicum remedium lactuca erat. Ex herbis recentibus contusis, vel hyemali tempore ex r uicibus stora erae, eichorei , tragopogoni &α quae arena obrutae in ossicinis servari solent Parata decocta tanto cum fructu adhibentur: verum , ut emcaciter haec agere possint, larga e .pia requiritur, cum nulla inde noxa metuenda
3. MI. 6i3. 6r . ut benenis praemissa prodest, nam
Quomodo per sanguinis missionem nimius se. bris impetus temperari possit, vidimus in Com.
mentariis β. 6io. R que pariter demonstratum fuit ad j. 6ia. elasticam vasotum vim , nimia
distensione replentis liquidi debilitatam. optime si e restitui.Verum etiam remediorum diluentium& attenuantium emeacia missione sanguinis promovetur. Crassissima enim sanguinis pars , rubra nempe . sic imprimis tollitur de corpore tcumque omne ingestum intra corpus . vel existerne applieatum , per solas venas recipiatur , his depletis per sanguinis missonem . facilius hale ingredi poterunt. ct humoribus nostris permisceri. Praeterea quamdiu viscidum imme1bile angustiis arteriarum impactum haeret, licet soluventissima magna etiam copἰa exhibe ntur rein
media, illa tamen ad locum assectum pervenire fit. Harum radicum .v. e. dimidia libra, in mortario prius contritarum , in libris duabus , vel
tribus aquae decoquitur, di sortiter expressiim deincoctum, melle. syrupis Staadditis edulcoratum, nitri drachma una. aut altera admista,eat summum in hoc casu remedium . Omnia autem haee actu calida esse debent . dum assiimuntur: frigore enim adunantur sanin
tur vasa . adeoque obstructionum causae vides. r M. nascuntur . vel Praesentes iam augeri. tur. Praeterea vis solvens aquae calore Rugetur, frigore minuitur 2 muria enim salis marini v. p. aestivo tempore saturatissima parata . aucto stigore partem salis soluti dimittit. Be dum cori. laetari incipit, sere omnem salem deponit.Caar amem optimus ille hic est . qui parum perat corporis sani calorem ; si enim ultra austeretur , sanguinem . eiusque serum concrescere
, cito, tuto valide Egant, missio sangulis parat ingressum, miscellam, actionem .
nequeunt; sed saltem. una tum liquido a terego urgente, extremam obstruentis massa partem leviter tangere possunt. adeoque nihil se in resolvendo tali concreto emcere valent. V
rum ubi per sanguinis missionem larvam ct citam
ex m no vulnere impetus a tergo urgens loca obstructa minutus est, ct arteriarum vi contractili retropellitur obstruens massula versus lati rem vasis locum, vel maioribus ramis recept eum reliquo sanguine fluit; tune haee solventia sanguini mira , vasorum vi tum visci do hoequari contrita, emcacimmas vires habent. Adeoque patet, sanguinis missionem parare his r mediis facilem ingressiam . promptam miscellam cum illis, quae horum vi solvi, & attenuari deis bent , & tutam ac essicaeem iuraui actionem.
f. oi 6. Imulac viscidum his 6o9. isto. 6 tr. 6ia. 633. I4. oi 3. solutum , O iisdem continuatis, vel auctis, pellitur, & expellitur. sed & tape jam emendatum expulsu non egebit 393. .
Ubi iam omnibus illis. ct pro re nata variis, modis, de quibus in para graphis hie citatis actum suit a viseidum sie solutum fuit . ut cum reliquis humoribus fluere possit per vasa ἰ tunc
attendera debet Mediciis, an omnes functiones ad debitam integritatem redieriae . ct sopiatur simul omnis labrilis impetussan vero nova quaedam oriantur symptomata, quia materies mali debito moderamine febris , & remediorum e
caela. soluta quidem fuit. & mobilis reddita , sed tamen tales habet dotes, ut aequabili eireulationi adhue repugnet i vide . sp4. a. ): tune
enim Eaec expelli debet de corpore, ut sanitas redeat. Uerum minime tutum est illieo validis evacuationibus hoe moliri: sed prudentia dictat, ut sedula observatione inquiratur, quo versus natura votat, di quas vias aflectet, ut mate.
tiam febrilem, solutam iam ct mobilem pellat
de empore: ubi vero hoc cognitum est . tune vias lubricando, A moderatis stimulantibus u genda , ducimus materiam morbi solutam . quoversus natura vemit. Unde patet. omnia modis
dicta adhue usurpari posse. quidem auctis c
pia . & viribus horum remediorum . quia . s lutis iam obstaculis, liber motus per omni a. a rediit. Simul etiam per balnea , fomenta, frictiones Se. determinatur horum omnium asia praxipue versus illa loea, per quae ex signis de scriptis β. So . a. eognoscimus naturam exitum
Contigit etiam quandoque, ut viscidum illud solutum remediis dictis tales dotes habeat , ut assimilari possit sanis humoribus, At absque ullo impedimento functionum eum illis per vasaei eum duci. In hoe easu facile patet, minime opus esse . ut expellatur illud. quod iam sol