장음표시 사용
211쪽
authoritatis Iuris ciuilis. 87
coactivam , per quam constringatur utraque pars ad seruandam sententiam iudicis, alioquin iudicium non esset efiicax potestatem autem coactivam non habet licite in rebus humanis , nisi ille, qui fungitur publica potestates ergo, cum in castu nostro non agatur de discursu in scholis facto , sed de sententia iudiciali, certum sit nunc publica auctoritate sancitum csic, ut ex l. i. & a. C. de vel iur enucl. .ex legibus prooemialibus Pandectarum, de Codicis patet non quod assertiones antiquorum prudentum, quae ad antiquam Iuris prudentiam quomodocunque spectant in corpus iuris non redacta, qualia sunt illa , quae deletis, ct reiectis Tribonianismis loco ipsorum, ut quid antiquae iuris prudentiae ponuntur , habeant rationem legis, sed quod nulla vilegis gaudeant, est quid iniustum sententiam ferre iuxta aliquid
ad antiquam iuris prudentiam spectans io Oiscis ita iis non redactum in altis articulis commemoratum,& specialiter iuxta id
quod non publica , sed priuata persona ponit dempto Tribonia, nismo opposite ad id , quod Tribonianismus a publica auctoritate Vim legis habens praescribit, quia cogitur pars , contra quam fertur iudicialis sententia, ad seruandum, ut legem bd quod non est publica auctoritate sancitum , imo vi coactiva priuatur eo iure , quod sibi iuxta veras, legitimas leges ipsi competit,4 cogitur facere id, ad quod non tenetur,& talis coactio prouenita priuata persona potestatem coactivam in rebus humanis licite non habentes ponderetur ergo vis coactiva sententia a iudice latae, clarissime inde elucebit quidquid in hoc opusculo, d in vindiciis Iustinianismi asterui Noto autem , quod id, quod quoad Tribonianismum assertii vcrificatur etiam quoad alia articulo primo proposita, itavi generaliter in hoc opusculo locum habeat. X. eclesia Doctorum,& Sanctorum Patrum aquila Au gustinus lib. i. de lib. arb. cap. 6 tradit, quod lex temporalis, quamuis iusta sic commutari tamen per tempora iuste potest
lib. de ver relig. cap. 3, sic ait in istis temporalibus legibiles quamquam de his homines iudicent, cum eas instituerint cum tamen fuerint institutae firmata non licebit iudicibus de
212쪽
188 Noua veteres vindicia dignitatis,
eis iudicare, sed secundum seipsas ergo iuxta Augustinum, etsi iusta fuerint ad antiquam iurisprudentiam spectantia,attamen per tempora potuere iuste mutari, quoad temporales leges corporis iuris ciuilis, cum nunc stat institutae firmatae , non licet iudicibus de illis iudicare dicendo, quod ibi sunt Tribonianismi, debet esse quid contrarium correspondenter ad antiquam iuris- prudentiam δε censendo, quod aliqua ex , sicuti est quilibet Tribonianismus, non est seruanda in praxi, atque debere in iudicando praeferri tali legi id, quod est iuxta antiquam iurisprii
dentiam, sed tenetur iudex iuxta corporis iuris ciuili lcges iu
X I. Denique sicut cuidam , qui pr. xsidente statui Mediolani quodam ubernatore, a quo plura proclamata edita fuere desumendo multa in ipsis praescripta a proclamatibus suorum antecesserum , volebat obseruari proclamata cuiusdam antiqui gubernatoris dicendo, quod erant in optima iuris ratione fundata, Sc quod nunc imperans gubernator debuerat non partim, sed totaliter, perfecte redigere in sua proclamata id, quod prudentissima proclamata praedicti antiqui gubernatoris continebant; responsum fuit, amice expecta, quod si constitutus Insubriae gubernator i tunc ex vi tui proclamatis efficies, quod praedicta proclamata seruentur, sed interim tu obseruare debes et alij
seruare tenentur proclamata, quae nun vigent, non autem id, quod ipsis contrariatur in antiquatis proclamatibias Contentiam,
ita illis, quicunque sint, qui quoad loca in quibus viget ius commune , quia ipsum compilatum fuit depromendo plurima in illo
praescripta ab antiqua iurisprudentia, volunt obseruari aliqua medicam omnia ad antiquam iurisprudentiam attinentia, etsi in corpore iuris non lint, asserendo quod sunt in optima iuris ratione fundata, quod compilator, vel Iustinianus debebat totaliter , . perfecte redigere in corpus iuris id, quod prudentissimo in suis libris antiqui prudentes scripserant, dicendum est, amici expectate, quod sitis Summi Principes, tunc ex vi legis a vota promulgatae essicietis, quod praedicta in corpus iuriF
213쪽
hon reda , non autem quae nunc in ipso sunt, sementur interim obseruare debetis, tali seruare tenentur ius coram enunc vigens secundum illud, non autem secundum alicui lex iuris prudentia antiqua desumptum iis, qua in corpore iuris continentur contrarium est iudicialis sententia ferenda : si tantum diceretis, si ego fuissem compilator corporis iuris ciuilis, sicuti fuit Tribonianus, posuissem hoc, M non illud, si TemPrinceps, vellem, quod in praxi iudiciali seruarentur, quae ex antiqua iurisprudentia quomodocunque habere possumus, non autem quae sunt in corpore iuris .esset quid tolerabile, sed quod dum tantum priuata persona estis, velitis ferre sententiam iudicialem iuxta antiquam iurisprudentiam quoad illa, in quibus Contrariatur corpori iuris , est intolerabile . Mirum est, quod
Daho m. I. a. quaest. 6. art. 6. io Cori'. agetras, Cassi, in quo
aliqua lex sit noctua bono communi, sic loquatur si obseruatio legis secundum verba non habeat subitum periculum , cui oporteat statim occurii, non pertinet ad quemlibet, ut interpretetur quid sit utile ciuitati, . quid inutile ciuitati, sed hoc solum pertinet ad Principes; tamen nonnulli priuati viri respectu aliquarum legum corporis iuris non nocivarum bono communi, δίquarum obseruatio non habet subitum periculum, cui statim occurri oporteat, censeant pertinere ad ipsos interpretari,& pro ponere, non per modum discursus, sed ut aliquid licite in foro iudiciali practicabiles, quid sit utile, & quid inutile generaliter,
etsi proponant, quae dictis legibus sunt oximaria, non agnoscunt hoc solum pertinere ad Pi PCS ad quo rccurrere debetarent, si aliqiaid obserit e, quod ob meliorem rationem iuris in antiqua iurispriacientia fundatum censent dignum quod mutatis&abrogatis, qu in corpore iuri habentur observentur nam' etsi D. Thom I 2 qua stio art. r. habeat hunc titulum , virum lex humana semper sit mutanda, quando occurrit aliquid me
lius, iundamentum mutationis, nisi in aliquibus casibus non faciendae etiam ob meliorem rationem, proponat his verbis, habet ipsa legis mutatio quantum in se est detrimentum , quod
214쪽
, Noua veteres indicia liuitatis,
dam communis salutis, quia ad obseruantiam legum plurimum valet consuetudo, in tantii quod ea, quae contra communem consuetudinem fiunt, etiamsii sint leuiora , de se grauiora viden tur, unde quando mutatur lex, diminuitur vis constrictiua legis, in quantum tollitur consuetudo adeoque cum in nostro casu, quia ius commune ciuile est, ubi viget, quam maxime a consuetudine firmatum, habeat locum ratio D. Thomae , talis mutatio forte non obtineretur; attamen si summus Princeps id constitueret, esset, non minus ac respectu aliarum constitutionum iuri Communi contrariarum fit, obseruandum sed quod priuata persona non tundans se in Principis auctoritate , aut in iure , vel Ore suae regionis velit, ubi ius commune iget, delere, abrogare
id , quod in iure communi extat,m est sancitum , Hoc illius intrudere ut partem iuris communis,& id, ad quod obseruandum per sententiam itide cogere possit, aliquid contrarium iis quae expresse uis commune iubet , non videtur permittendum, ut ex hoc opusculo, ex vindiciis Iustinianismi sufficientuli me
Munullis miis a Beneuolo Lectore corrigendis. Fol. 13. lii .ii ac bene , lege dictione. ibid. in .i . dele duo puncta ante dictionem non ibid. in penuit ac leget sotai .lin. . ad i. a. . sol. 1 . in . 16. Papiant l. Papiniani. fol. 29. in . . dele vitia gulam post exhibeatur fol. 33. lin. is in fine dele Iustinianum. fol. 39. in . 1 . in fine cin princ deberent pro dubitarunt. l. 17. in . 11 dele vii gulam post verbum fuisse. sol. 19. n. as in fin. quod ad Q. quoad fol. 6 . lin. a. unde lege undecim fol. 87. in in . ira odit. modo. l. ior lin. 16 fundata . fundatam. fol. io a. in . 6. appellanxu l. appellatur. ibid. in .i9 lege l. l. leg et .sel. iso. lino . illum . illas l. i 3 . in. so. mi in exi. Vel.
215쪽
nens Codicem Theodosianum, sententias Pauli, titulos Vlpiani, Institutiones Caij ualia
quaedam ad iuris prudentiam Pectantia , quod non debet adeo magniferi ut a multis fit, iraecipue non est anteferendum iisqtue in corpore iuris ciuilis communis habentur art. . . . arc. a. o. per totosa dictus Rex
eis Arianus non est per multum temporis persecutus Ecclesiam Catholicam, sed Episcopi Catholicis concessit celebrare Conciliu , in quo pro ipso fundendas
esse preces alteriturari. 2. n. 2.quia exosa apud subditos leges Gothicae erant,edidit volumen Pi- dictum praesesereno Matinere solum ius eluite Romanum ibid.ra. 3. M attamen libri ex iuris prudentiaRomana in dictum volumen redacti fuerunt ab Alarico seu ab Aniano compilatore corrupti, mutati,inutilati, ad normam Gothicam aptati ibid. r. tot ari praecipue n. s. seq.
n. I 6. seq. Est suspecta fides
Gothica non minus ac graeca quoad fideliter redigenda in unu corpus ex qua ab antiquis prudentibus &Imper fuere deprompta ibid.n.7. inueniuntur in dicto volumine Alaricismi seu Anianismi, id est mutationes Ob quas Anianus compilator reprelaenditur, magis quam reperiantur Iustinianismi seu Tribonianismi in corpore iuris communis, ob quo Tribonianus ab aliquibus
arguitur ibid. n. S. 6. . . . toto ari mutatio facta ab Aniano
quoad illa quae vere scripserat v. g. Caius antiquus prudensit ipsa aptaret iuri Gothico fuit a Cu-jacio manifestata ibid. n. II. 5 absolute, .semper verum est,
quod quando eidem antiquo pria doriri aut Imperatori aliquid attri buitur in corpore iuris Iustinianei,& corpore iuris Alariciani,&di- Ucrsitas, ac contrarietas viget, id
prouenerit quia Tribonianus id mutauit, unde vera verba antiqui prudentis vel Imperatoris sint illa quae reseruntur in volumine Alariciano. ibid. n. q. I9.& n. i. is Alaricus tot suis temporibus extantia ex insigniori-Dus voluminibus iuris prudentiae
216쪽
Romanae non redegi in suum volumen, in quo tamen glossas Aniani Gothi inseruit, quod
Mon habuisse pro fine edere corpus iurisprudentiae Romanae, est indubitatum ibid. n. I . fuit dictus Rex occisus aClodouaeo Rege Francorum ibid. in dicto volumine moderni plura mutant seu varietatem lectionis inducunt. b. I. o. ob incertitudinem quod dicti libri, supra mutati contineant vera verba v. g. Pauli,Caij,&c. non debent absolute ut libri
talium auctorum magnifiexi quia sunt libri antiquati vim legis non habentes, non possumus
illos sequi quoad illa, quae sint
contraria iis, quae in corpore iuris communis habentur ibid. in fine, per totum ari habet aliquando tale volumen id, ex quo patet contineri in ipso aliquid, quod vere scripserit v. gr. Paulus -ntiquus prudens, vel Lanxerunt aliqui antiqui Imp. v. g. Gratianus,Valentin. Theodos . unde concedi debeat, quod diuersitas quoad de reperta in corpore hiris communis prouenit ex Triboniani mutatione; attame id exemplificando ostenditur, quod in talibus casibus est et absurdum,&non debemus relicto Iustinianis in sequi id, quod in volumine
Alariciano continetur art. per totum praedictum vvlumen approbatum sui ab Arianis, non autem Catholicis Episcopis ibid.
Angelicus Magister D. Thomas dota
cet, posse leges positiva mutari, de iuuices iuxta legis scripturam iudicare debere,&lbium publica
auctoritate gaudentes,non autem
personas priuatas poste ob rationes aliquas mutare leges art. vlt. n. . idem tradit non facile elleleges mutandas ibidem n. II, Arianus V verb Alaricus. Ant. Faber fuit acriter reprehensus a Bachouio iurisperitoNeoterico non Italo ob illa,quae in libro de Error Pragmat. consimilibus
libris scripsit contra id, quod in corpore iuris posuit Tribonia
nus art. . a n. a. usque ad n . .
Idem fecit Salgadus Neotericus Iuriscons non Italus ibid. n. . Concinit Caitus Italus manifestans practicandum id quod Tribonianismi praescribunt art. 9. n. II usque ad finem. Attuli multa contra aliqua reperta in corpore iuris , ut veteris iurisia prudentiae notitiam , quid desiderabat noua lege summi Principis induci insinuaret, non
autem quia censeret tales doctrina ante legem praedictam
nouam posse practicari ibi. d. an. II usque ad 9. m. a 6 est id conforme doctrinae
principiis ipsius ab ibid. a n. i 9 usque adris fuisse ab ali quibus Theologis dictas probabiles Fabri sententias non infirmat quod in praxi non sunt ob seruandi Tribonianismi art. vlt. per totum ipse absolute rejici non debet art. 8 in sine. Aristoteles docuit ius positiuum
217쪽
mutari possie tales mutationes esse seruandas art. vlt. n. 8. Augustinus idem sentit ibid. n. O
Ariano compilatore corporis iuris Alariciani corruptae,
mutilatae, mutata .art. a. n. . .
S. MO. Salibi. quce Cai fuerunt ibid. n. quaenam leges depromptae ex lib. inllit Caij sint in corpore iuris communis ibid. n. dictae leges ostendunt librum instit. Cato in vo lumine Alariciano adscriptum non es e veras Cni inititutiones ibid. quid in praxi valeant V. ver b. Alaric de Vlp. Censitori delinquenti seuerior poena impolita legitur in volumine Alariciano quam in corpore iuris communis tamen etsi concedi possit id prouenire ex mutatione facta a Triboniano seu a Iustiniano non poterit iudex imponere seuersorem poenam in Codice Theodosianoptae scriptam etsi in ipse vera
verba imperatorum antiquorucontineantur art. . n . iunctissquae in toto ait habet e lodo uarias Franeo in Re Victoriam do Gochis reportauit, Repori Alaricum occidit, ob id tib Anastasio Imperatore tunica blate ipsi missa fuit art. 2. n. I S.Cod. x Theodosianus V ver b. Thcodosianus Codex.
Crux olim fuit supplicium homi-minum acinorosoru id sustulit Constantinua Magnus ipsius tamen ex in corpore iuris non extat, sed id in dicto corpore iuris continetur, quatenus Tribonianus mutauit verba antiquorum exprimentia dictam cenam ponendo nomen furcae bi
erat nomen Crucis art. . a n. a.
Alaricus ponendo in suo volumine verba Pauli exprimentia cruci esse figendos facinorosos,& iubendo quod iudices tantupracticarent id,quod in tali volumine dicebatur, sui Arianae
haeresis Hicti Regis ostentum ib. n. s.
Cui acius ad dandam notitiam veteris iurisprudentae ante Iustinianum vigentis plura scripsit corre pondenter ad talem veterem iurisprudentiam, ad eundem finem Tribonianismos aliquos iudicauit; attamen manifestauit quod nunc debemus in praxi sequi id, quod desecto reperitur in corpore iuris, etsi a Triboniano se a Iustiniano sit
inductum arr- s. m. 9 usque ad i. r. idem fecit quoad Coditacem Theodosianumis alia ad iusprudentiam spectantia continentia quid diuersum ab illo, quod in corpore iuris habetur ibid. fuisse Cujaci opiniones ab aliquibus dicaa probabiles non infirmat, sed potius firmat
esse inprixi obseruando sTribomnianismo art. vlt per totum nec Cia jactum, nec Fabrum aut
218쪽
DI par sententia de opinionibus Cujaci Ant. Fabri.&c.
EV ricus Gothorum ex non fuit primus ipsorum legislato c
Escoba sententia de opinionibusCujacij, Fabii, c. elucidaturari. vlt per totum. Eruditis auctoribus non eme totaliter fidendum art. q.
Raec iurisprudentiae monumentis non est adhaerendumari. 4. Ia . . .&seq. art. 8. n. 7. 9. Io. H.
fidendum art. q. n. 3. q. Hortensia lex quando lata 'uatum circa illam aliqui errauerint, quid de illa sentiendumart. . LINstitutiones C ij .vetb. Caius. Ius ciuile commune ubi eius obseruantia viget non debet postponi iis,quae ex libris sent Pauli, c. ex Codice Theodosiano, aliis consimilibus cotra ipsuproponuntur hoc opusculo per totum Circa illa quae contra dictum ius ciuile alseruntur ab eruditis no est absolut ipsis fidendum art. . per totum , sunt circa similia adducenda inter se conliarij eruditi iurisperiti ibid. id accidit etiam dum agitur de te historica ad eruditionis li-n eam specialiter etiam spectan-
te art. c. per totum , etiamsi citent auctorem celebrem ex antiquis ibid. idem erificatur quoad verborum significatione. ibid. n. 9 id habet locum etiarn dum mutant aliqua verba ut concilient aliquas leges ait an . . ius ciuile multis modis accipitur art. . n. i. Qir illa quae de facto sint in corpore iuris ciuilis sunt in Praxi seruada, etsi contraria sint assertis rationibus irincipiis iuris V. ver b. iuris ratio. Id senserunt etiam Cui acius S Faber V verb. Cui ac Luerb Ant. Faber.
Ius nouum rius vetus quid significent apud Cui actu Ant. Fabi . alios similes eruditos iuris-
peritos art. s. n.' Mart. . n. 2.
Iuris ratio ab Ant. Fabi aliis allata ut contraria aliquibus in corpore iuris ciuilis extantibus, non susscit ad rejiciendum id,quod in
corpore iuris continetur, ad amplectendum id quod asseritur dicaae rationi iuris conforme ar . . per totum Mart. 6.n 2. Vsque ad n . .
aliud est quod aliquid sit rationi iuris vel naturalis vel ciuilis conforme, aliud quod ius naturale, vel ciuile aut ratio tulis vel naturalis, vel ciuilis obliget, ad aliquid faciendum vel omittendum art. 8. n. II. Is ratio tutas ciuilis ob multiplicem acceptionem ignificationem iuris ciuilis potest plura
importare ibid. de n. a. ratio tu ris naturalis prout magis latci tet, quamuis natui ale non sufficit
ad faciendum quod aliquid sit de
219쪽
iure ciuili ibid. n. 3. Principium iuris apud non ullos est quasi de ac ratio iuris, specialiter accipiturcii pro illo , quod ab aliqua lege
antiqua constitutum est, habens rationem fundamenti ex quo plures illationes deduxerunt,4 in quo multas doctrinas stabili crunt prudentcs antiqui, aut fuit origo aliarum posteriorum legum ipsi conformium, ibid. n. I . quod aliquid ii contra rationem aut prin-cj pium iuris ut supra acceptu, non cit ouod nunc non sit obteruandum , dummodo sit iure ciuili expresse sancituri ibid. Mart. s. D.
Iustum naturale, iustum legitimum quid sint, quomodo iustu legit sit mutabile art. 8. seq. Iustinianismus, quid sit art. s.
LE liqua ex eo quod specialiter non sit abrogata non recite dicitur vigere post generalem abrogationem legου in antiquarum vigentem in corpore iuris communi ars. 3. n. 3. non qu e libet obseruari potest art. vlt. n. I.
MAtrimonium inter lic Osduorum frateiam,vel soror si, Vel Datris e sororis an sit prohibitum iure ciuili, quibus antiquis Romanis fuit prachicatum, quae legum Romanarum diuersitas circa id suetit, diuersitas sententiarum iurisipetitorumi, Ora Italorum art. q.
Mutatio legum positivarum fieri potest,sed non facile est pracsticanda art. vlt. n. 8. seq.
PAuli libri sentent suerunt ab
seq. alia V. vel b. Alar. ver b. Vlp. Plebiscita a quo vim legis habuerunt,&quomodo Horatio & Philoni ac Horten si id sit adscribendum art. F. per totum Principium iuris V. verb iuris ratio. Probabile speculatiuum, ira caicum ii quo in brant, quando su verum aut fit sum, quod quidquid est speculative probabile est
practice probabile art. vlti per totum,probabilitas ab extrinseco seu
ab alaetoritate cessat quando osten
ditur aliquem auctorem loqui in casu diuerso v. g non considerando legem positivam in cali easu obligantem ibid. n. 7. Prudentes antiqui non scripserunt iuxta id , quod sentirent elle conforme virtutis iustitiae, de dicti
minis rationis regulis, sed ut ligati ad sequendas leges possitiua qua
rum intcrpretes, & commentatores erant,& ideo ad eges 4.tab .ad leges Iulias ad varia Scitat Osicon stulta plebiscit Praetorum, im ad
Qtias clain Orationes Imperatorum ediderunt commentaria art. 8. I a.
usque ad Σ . tradiderunt plura contra rationem iuris, dissimulabant legum placita , ut promulgarent doctinas populo placentes quas ad ipsus mores aptabat. b.n.q.erat diui, sit in duas principalcssectas propo tionaliter ac Theologi, Philosophi in Thom istas ricolistas ibid.14.A. M i. in quibus potissimum utraque iecta dissidebat.ib.n.6. Iaenam secta illotum praeualeret ibid.n. 7.
220쪽
adeo egant inter se in multis disti Theophyli assertis non striden
dentes in etiam quoad generalia si visam principia , quod cum ratio iuris apud non paucos eruditos tignificci ad , quod erat conforme doctrimae antiquorum prudentu est ditricillimum ob dictam ipsorum contrarietatem id assignare,in casu autem quod assignari possit, quia fundatur in iure positivo ad placitum Principis mutabili non habet talem subsilitentiam,quod valida siit
bebant auctoritatem faciendi notiuitis .ib. non pauci ex illis varias inter se contrarias sententia tenuerunt. ibid. num.IO.
pendentiam a Romano iure aliud ius particulare viget, non debent recipere leges Codicis Theodotiani, δί quae fundantur in antiqua iuris prudentia Romana,vi quid lieit e prachicabile art.T. n.P.
SAnci sententia de opinionibus
Culac. Fabri, c. elucidatur art. vlt totum pecu latiuum, & practicum V verb. probabile.
Theodos codex videtur non esse
immunis a mutilatione, mutatione Aniani art. 2. n. 9. I 2.I . 16. art.vlt.D. . remissiue ad Sirm. Nodebet obseruari dum contrariatur dum art. . . . M. Tituli Vlpiani V verb. Vlpian. Triboniam lini quid sint art. . N. I. sunt in praxi obseruadi etiam quando de illis certo constat .contrariantur iis, quae in libris sent Pauli,&c aut inmodice Theodoliano, aliis iuris prudentiae monumentis continentur art. 3. per tot am, quamuis rationi,vel principio iuris, Ut antiquorum pres lentum docti inas, cius constitutum tignificanti sint contrari art. 8 per totum , ari .n. 2C. seq. Bachouius Trib nianismorum Obseruantiam firmat. art. 6. n. 2.& seq.ldem docent Schi-
forde glier.discipulus Fabri in opere ab ipso Fabro laudato,Hugo done l-lus, Miccus art. 7. per totum,im diditatiunt Cui acius, ipse Ant.
tis Theologorum asserentium opiniones uiaci Fabri, cicile probabiles id non labefactatur , sed
confirmatur art. vlt per totum V. verb Alaric.Ant. Fab. censit. Crux. Culac ius ciuile,iuris ratio, tria dentes.
D. Thomas, . verb Angelicus Magister.
ULpiani tituli fuerint ab Ania
no compilatore voluminis Alariciani corrupti mutilati, mutati art. 2. u.8. 9. 4. non habent
vim legis ibid. alibi saepe, ex iuri communi art. 3. nium. . Malibi eo quod super illos scripsit Cui acius Ope prας Pue art. . ia . . rart. vlt vim in ordine ad praxim non ob