장음표시 사용
201쪽
prudentum M totaliter dicta ratio non extant in corpore iuris, sed potius aliqua ibidem sunt cum mutationibus; quia melius est recurrere ad fontes, e quibus emanauit magna pars cor poris iuris, frui antiquis sanctionibu si placitis in sua puritate absque mutationibus de nouo inductis , ideo in praxi tendum sit legibus Codicis Theodosiani, praedictis libris Pauli, Caij, MVlpiani, dicta ratione antiqui iuris sed neque hoc admitti potest,pro quo nota quod Lexi contra te habet libru legum Rota manaru erudite etsi breuiter explicatarum, in ipsius principio merito afferitur leges antiquas regias,in leges Graecas fui Te fontes iuris ciuilis Romani, postea manasse leges duodecim tabularum δε quod antiquae Regiae leges Romanae , leges
atticae occupabant decem ex duodecim dictis tabulis Ma Festo citantur quaedam leges Regiae x prima , sectanda S tertia tabula , ac Dionysuas ponit legem Ronauli de filiis vendendis in quarta tabula, 6 quod antiquus Romanorum Rex Servius Tu lius fuit pra cipuus auctor iuris ciuilis, multas leges de contracti bus, 3 aliis rebus rogandi, ex quibus plura in suas tabulas De cemuiri transtulerunt renuntiatum autem est mihi Samuelem
Petitum in leges Atticas, Sylvium in leges regias, cir tab. Balduinum in leges Romuli, mi et tab commentaria edidisse. Pertinuerunt etiam ad ius Romanum Senatusconsulta , Plebiscita, edicta Praetorum leges Imperatorum, qui usque ad Theodosium regnarunt, talia, inter quae insignem locum obtinent,
quae correspondenter ad leges 1 tab anti ixi primi prudentes tradiderunt,4 primaevam rationem iuris Undarunt , certum
autem est, quod omnes loge regi , a Grecae praedictae non Derunt ad amussim absque mutatione aliqua in duodeeim tabula, redactae, saltim quod nec ipsa , nec leges . ab. extant nunc in corpore iuris immutatae , d sicut primo edita, sunt, eo quod successive leges, sanctiones, ac placita ut supra ad ius Romanum spectantia subiacuere mutationi,& nouae diueris sanctiones sunt successive inductae, iucut codex lustinianeus ita etiam Theodosianus habet multa diueis ab antiquis praedi a is
202쪽
i Noua veteres vindicia dignitatis,
ctis sanctionibus ad ius Romanum spectantibus, inuod sicut nunc ratio iuris fundata in iure Iustinianeo differt ab illa, quae v. continetur inia pe citatis libris Pauli Cai), Vlpiani ita ratio iuris fundata in v iano Caio 4 Paulo disseit ab illa ratione iuris, quam Paulo , Cato,& vlpiano antiquiores prudentCs tradiderunt ut art. . ostendi, quod generaliter Proculeiani antiqui prudentes recesserunt a prima ua ratione iuris aptam is prudentibus tradita, plura innovarunt, ut ibidem probaui. cilis suppositis inquiro primo, si aliquis animaduertens 'UOd in Jorpore iuris viget lex regia Romuli eo modo quo edita fiat Cori serendo omnem potestatem populi in summum Principem , ut patet ex V plano, Sc Iustiniano illam habentes pro plurium in corpore iuris extantium fim lamento Q. I. E. de constit. Princip. l. i. C de vel iur enuci inde deduceret legem eiusdem Romuli de patria potestate ab ipso, ut reterur, sic editam, in liberos suprema Patrum auctoritas esto, vendere , occidere liceta, posse nunc sicut edita fuit practicari aliter . quod iuxta ius ciuile, ac in foro citis, Pater occidens, aut ad libitum vendens filium puniri non posset, etsi sit contra limitationes, mutationes iuri SPatrum in filios a Romulo concessi, nunc in corpore iuris cXtan te , quia iuris Romani ratione dicta ex aliquando est gauisa,imbab ipsa emanauit patria ciuilis potestas, nunc cum aliqUibus tamen Utationibus, quas innui, vigens Secundo, si alius dicat Proculeiani anti si prudentes recesserunt a prima ua rationesia
ris, o successita multi ex posterioribus antiquis prudentibus mutarunt, Ac non sunt secuti id quod habebat suo tempore praero. gatiuam rationis iuris ob magis antiquorum prudentum doctrinas idco tales innovationes reiicio, de omnes Phoculeianos, di nouiores dicto i rudentes respuo d. sequi nolo, quia antiquam primaevam iuris rationem sequi debemus Tert id si alius ex citat libro legum Romanarum in promat verbi gratia , legem Iubam Miscellam , qua statutum est, qudd coniux cui legatum fa-crum est sub conditione, ne iterum nubat possit nihilominus tale lagatum C pcru, si intra annum iuret se velle nubere procrean
203쪽
dorum liberorum causa. quamuis istinianus nou. 1 Glit 6 potest adiudicare legatum coniugi iuxta prascriptum estis taliae Miscellae, quia aliquando ad ius Romanum spectauit Thim inus ac nunc spectet lex Iustiniani sedi , Aproponionali er dem pronunciet quoad alias leges non solum libra stomatiarum legum , sed quas iustas , Dionysius, Plutarchus, o Zomenus orgonius Malisantiqui, ac moderni reserunt. specialiter e
g. antiquas regias & Atticas, quia sit recurrere ad fontes iuris cmis S,contendat obseruandas,ut a Graecis, atque Regibus Ro manas editae fuere , inquiro, inquam, si praedicta, alia sitnilia proponantur, an pro praxi illa admittet si omnia concedat,apparebit admittere adeo absurda, tib d quocunque titulo id impro Dat ale censebitur; si autem pra dicti csiptae quia uni contra principium iuris in duobus articulis antecedentibus firmatum, quod sanctiones posteriores derogant prioribus acinusquisque supremus Princeps abrogare leges positivas suorum anteces brupotest, sontra principium apud Theologos. legistas certum distingui ius pontivum ana irali per hoc, quod sit ab homine inducibile, mutabile tunc peto, quid habet,aut habuit su-
aut ratio iuris a te proposita, itavi contra expressas posteriores in V Corporis iuris ciuilis saepius adductas, duret earum vis cli- Cit practicabilitas quo trabali clauo sua remanCratica Oritas Coiadi Cis Theodosiani, librorum Pacili, Caij, Vlpiani, d a re allatae ratationis antiquati viris quis potuit praedicta extraherea linea iuri, positivi, aut reddere non abbrogabilia a legibus posteriobibo aequaliter ac leges Romuli, Iuli Caesaris, aliorum qui tationem iuris a te allatam dicet maior firmitate fraudere
habuerit plumaeua iuris alio vi quod Proculeiani V bibi,
ala potuerint in nouare plura contra iuris rationem ut re
sum est ad autem Iustinianus facere tibi Vasti dicta lactor Magnoscet, quod valor em Codiei
204쪽
it Noua veteres indicia dignitatis,
librorum Cai Vlpiani Pauli, rationes iuris antiqui quando est contrarius expresta textui corporis iuris est titulus sine re, itavi in sola fallacia aequivocationis similis aequi uocationi quae inuenitur inter hominem viuum,in hominem mortuum, sit fundatus, quia lex Codicis Theodosiani est aequivoce lex, cum sit priuata vita legali, unde nec ab intrinseco, nec ab extrinseco est probabiles, ac licite practicabile sequi, ut legem id, quod in Codice Theodosiano in aliis praedictis fundatur, quia nullam
in casibus narratis vim legalem habent, ut supra probaui. Omitto, quod Codex Theodosianus continet plures leges Iuliani Apo-itatae,& aliquorum haereticorum Imperatorum ii subiacuisse deprauationi a Sirmondo propositae ob id cessare quendam praetextum a nonnemine insinuatum , nam har ad hunc articu
luna non spectant, unde ad alia transeo. Quartes, ut recte docet Eminentissimus de Lugo de poenit disput. 27 num III. o IS.
ob clausulas nouas Bullarum nouarum, nullo modo etiam ab extrinseco est probabilis sententia, quam Diana resol.morai tom. 2.tract de sacr. resol. I 14. at Ferens pro illa Santaret Grais& Henrique habet, quia fundatur in clausulis antiquis bullarum antiquarum quibus obstant clausulae bullarum nouarum Pergo etiamsi datemur aliqui auctores tradentes sententiam mei aduersarij, qui tamen nullum pro se legitime citauit adhuc esset id etiam ab extrinseco improbabile, quia ut vidimus est fundata in clausulis , de assercis antiquis legum antiquatarum , Maliorum similium, quibus expresse obstant clausulae, . sanctiones nouae legum in corpore iuris nunc vigentium taut etsi ante cognitionem eorum quae ego proposui, potuerit aliquis ob ignorantiam quoad forum internum forte excusari, attamen nunc ob mearundamenta sulficienter firmata in elucidata, cessat omnis probabilitas etiam ab extrinseco, cum ipsa incompatibilis sit cum clara cognitione falsitatis ostensae eo modo , quo demonstrata est falsitas opinionis mei aduersarij unde qui adhuc ipsius sententiam sequeretur, conuinceretur sentire, quod vel non datur in supremo Principe facultas legislativa, labrogatiua antiqui
205쪽
turis positivi, vel Iustinianum facultatem talem non habuisse, aut eundem Iustinianum non sanxisse . quae saepe diximus de abrogatione antiquarum legum, x eorum, quae ad antiquam iurisprudentiam spectabant, in corpus iuris non redactorum Primum est falsum, d est propositio graui censura digna Secundum est falsissimum, S contra praxim iuxta quam obseruantur plures constitutiones sustinianeae abrogatiuae antiqui iuris, ut ex Codice,&ex authenticis est certissimum Tertium est contra cui lentiam facti, & sensum visius, quo nusquisque legere potest tales sanctiones in corpore iuris nunc de facto extantes, a me in praefatione ad lectorem allatas, unde praedictus talem sentetiam sequens esset exsibilandus. Et ut probabilitatem ab extrinseco deesse sententice mei aduersari ostendam arguendo ad hominem
contra ipsum sic discurro. Sanche iniciis Lelectis disp. q. sciit isse,
qui potest rariendi osse fontem probabilitatis praedictae nam primus omnium dicit probabiles opinione Cuiacij, Fabri Do-nelli, Diana est simplex transcriptor verborum Sancij, atque Escoba nihil aliud proponit, quam id, quod Sanctus tradit,3 ex ipso Sancto ipsum citans suam assertionem doctrinam desumpsit sed est notandum quod videns in fonte Sanctum inueni , quod post verba relata a Diana citat Sancher has urn ma , ut similem doctrinam tradentem,ri postea sic ait. Si tamen eueniret in supremo consilio, aut alio ex facultate Regis esse expresse iusJum stylum oppositum doctrinae illorum doctorum esse
semper seruandum non poterit tunc iuxta ri mam sciatentias tu dicari, quia ex quo ius nouum Dococtum constitutum est aduertasus illorum doctrinum , desinit iam probabilitatem habere, sicut post Concilium Tridentinum aliqu- Opinione S Sylvestri, Angeli, Armillae, M aliorum antiquorum sectari non possunt, qui biiquorea inhaerere fas erat, si ergo Sanctus in puncto agens de casu nostro opinionum Fabri, uiaci , c. firmat talium auctorum sinam desinere probabilitatem habere, si extat ius positiuum
expresse iubens obseruari stylum oppositum doctrinae illorum, Sanctus generaliter loquitur dicensisti eueniret in supremo con-
206쪽
i Noua eleres Cin icia dignitatis,
silio, aut alio ex faculiate Regis , c. cum de facto , ut vidimuse l. i. de l. t. C. de vel iur enuci detur ius posuiuum expresse
iubens obseruari stylum oppositum sententiae mei adueriai ij quoad Tribonianismos in docarina uiac, Fabri &c fundatos, lebet dici talem sententiam desinere est probabilem, quod
propter Constitutiones saepe citatas resultat esse omnino improbabilem, de illicite pracsticabilem sententiam mei ad eriari ab
illis, qui ut leges tenentur obserua te constitutiones redactas in corpus iuris Communis ciuilis praedicti, de quorum numero erat aduersarius meus. Ex prcedictis igitur remanet firmatum , quod quoties Theologi , iurisperiti S consequenter etiam uia citas , Antonius taber Monellus , 5 C res examinant iuXta prae cepta iuris naturalis ex principiis uniuersalibus, irae apud omnes
necessario recipi debent, ira vigenti. g. quod lucrum ex mutuo licitum non est , quod seruitus non in proprio, sed in alieno solo constituta intelligitur . quod precario fruens re aliena non usucapi illam , quod rem alienam unusquisque restituere debet, vel iuxta aliquam legem positivam , quae sit in viridi obstet uantia. vere , ac de filio obliget, si simul considerent res in par
ticulari, circumstantias omnes v. g. quoad lucrum CX mutuo, an damnum emergens vel lucrum cessans habeat locum , respectu restitutionis rei alienae , an haec res aliena particularis sit pignori data,vel petatur a Domino si sit v. g. ensis, ad proditorio occide dum aliquem, tunc velaminatam erit, quod si omnibcis ponderatis resultet siue .g rem restituendam, est impossibile, di inin
telligibile,quod id, quod tali modo est speculati ac plobabile, non sit etiam practice probabile, praedicta est rati iuris,quae quanta do habet locum, est ab omnibus etiam in praxi sequenda. eius modi est etiam quod ius suum unicuique est tribuendum , quod
aequalitas rei ad rem debet in contractibus locum habere, atque si de praedicta . conssimili ratione iuris ageretur Vt innui art. ant ced non haberent locum, quae ibi contra rationem iuris a
multis Commemoratam scripsi . nihil esset secundum talem rationem juris probabile speculatiue,quod non esset pracbice pro 'babile
207쪽
habile, si omnia ad praxim ordinata considerentur,ut supra expliciust hoc nihil aliud volui Ioannes Sanchez, Diana, Escobar, Thomas Sanctu sibi supra citati, sed debet tiam pro certo
haberi, quod abutitur aduersarius incus doctrina 4 Uchoditate dictorum Theologorum, nam te dictis clucet non habet locuin casu nostro, sed iuxta omnium Theologoru . Consequen
te etiam praedictorum sententiam , quando aliquis loquitur taliter speculatiue, quod per speculationem suam demat, lauserat, nolit con derare id, quod de facto a parte rei adest, iotabiliter aria rem a affert obligationem fauem operandi diuerso
modo ac inducitur ab illo, quod vult tantum talis speculatiuus Considerare v. gr. considera do actionem facta suppositione, quod
non daretur vel alterna, nec positiva diuina, catali axa lex Positi ua humana de tacto obligam grata itor, Siti graui pinna, Vt V. g. faciunt Cui acius, in notis ad titulos Vlpiani S sententias Pauli, Z Faber Tribonianismos caiciendo multa asci edo de rebus aliquibus lagalibus loquentes ex suppositione seu , ac si non daretur de facto lex potitata humana de facto obligans grauiter, S sub graui poena ad operandum quoad praxim iudicialem secundum quod mutationes facta a di boniano sub nomine antiqui imperatoris vel prudentis editae quas Neoterici vocant Iibonianismo, exprimunt, pra scribunt,d sequendo non dictos libros sed i a tantum quae de facto sunt in corpore iuris sancitant,.-brogando omnia in corpus ut is non redacta mili casu di-ςζndum quod qui dicunt tales austo in speculistitae, non ait buunt, nec adscribere pos ore,oc. volunt illud speculaturum quod etiam est practis imi , sed tale speculatiuum , quod omni no in praY est reiiciendum Vnde dcbemus id quod in vindicii Iustinianismi S in hoc opusculo docui fateri est e verissimum atroci sententiae cuiuscum que auctoris siue uiacij siue Fabii fundatoin libris predictis,uc in reiectione,& non oDsca aliae riam . quae in coasore iuris continentur. v. g Tribonianis mori ses eoru quae sub norriine antiqui imperatoris, aut prudentis posita sunt Triboniano, mutando verba antiqui imperatoris, audprudent
208쪽
ig tu meteres vindicia dignitatis,
prudentis cum id Iustiniani auctoritate sit factum speciali
lege in corpus iuris ciuilis redacta confirmatum, inducatur a talibus sententiis, siue inhaerendo libris in primo articulo citatis, siue Tribonianismos reiiciendo praxis eorum, quae ita ciuili communi contrariantur, idque fiat auctoritate eorum, qux
dicunt priuati homines, quales sunt Cuiacius, laber,Donellus&c., suppono esse alios consimiles auctores iam si ex summi Principis id iuberet, sicut nullus dubitat, quod statuta S leges, ac constitutiones speciales summorum principum aliquarum
prouinciarum debent i contrarietatem dicant ad ius Qui commune, obseruari, ita conccderem quod deberet et ar id
practicari non sunt in praxi sequenda in insubria, ubi ius commune ciuile viget et in hoc errabat aduersarius meus, contra
ouem vindicias lustinianismi, loc opusculum scripsi quid aurem circa alias regiones sit dicendum, Theologi , Iurisperitialiarum regionum facile deducere ex iis, quae ego scripti, poterunt irotestor tamen, quod etsi generaliter, ut faciebat aduersarius, ego multoties locutus sum, ut responsio interrogationi corresponderet, attamen omnia in supradicto sensu tantum in
tellisti volo, dixi, saluo semper meliori iudicio. maiora elucidatione a me proditura, si aliquid dignum responsione mihi
proponetur; nam id hactenus explicui, quod aduersarius obieeit, de ideo plura, vel examinavi, vel non elucidaui, prout necessitas tulit conuincendi aduersarium non auicio correspondenter ad
meum genium, iuxta quem aliter non semel me gessisse ut verbi gratia respectu Codicis Theodosiani, an mutationi ac deprauationi subiacuet it potuissem multa afferre praecipue ex P. Sirmondo in appendice ad dictum Codicem Theodolianum idque statueram facere, sed quia aduersario visum est unicere, quod articulo secundo attuli, id omitto remittens lectorem ad dictum librum P. Sirmondi ex quo forte nonnulla exhibebo appendice ad meas vindicias ustinianismi. Animaduerto quod principi legalia conuincere esse obseruandum assertum huius opusculi, patet ex toto ipso opusculo M praecipue ex duobus m
209쪽
authoritatis siris civilis. Sue
culis antecedentibus, in quibus expressu proponuntur, tonde tantur,m ad casum nostrum applicantur serum quia de principiis aliis praecipue ad Theologiam spectantibus aliquid desiderari potest, sic subdo, quae aduersario in fine disputationis attuli. VIII Coronidis locum teneat id, quod ultimo loco sic pro posui. Antonomastice Philolophus nempe Aristoteles solo lumi ne naturali perfusus lib. s. Ethic cap. is docuit dari iustum naturale, iustum legitimum idest positiuum M non equidem omne iustum esse mutabile, ut quidam nempe sectatores Aristippi Socratici censuerunt, sed proprium esse iuris legitimi, seu postiui subesse mutationi, ad etiam ad aliqua ad ius naturale spectantia aliqualiter ostenderit, simulque tradidit, quod ius legitimum etsi a principio sic , vel aliter constitui possit, attamen quando positum est, debet obseroaxi, Malc cst ergo iuxta Philosophi doctrinam potuerunt fieri mutationes in corpore iuris ex
tantes respeetu antiquae Iuris rudentiae assertionum vi id , quod nunc positum est vi dicto corpore iuris , est obseruandum sicuti,
LX. Theologorum primas D. Thomas in comment lib. s. Ethic. lect. iet. s. r. quaest. 94 art. 1 Gquaest. 97 art. I. late firmat immutabilitatem legis naturalis, mutabilitatem legis humanae,& 22.quῖest. 6O. art. F. quaerit, utrum sit semper secundum
leges scriptas iudicandum, respondet affirmatiue, talis asserti rationem reddit his verbis iudicium nihil aliud est, quam quaedam diffiniti, vel determinatio eius quos iactum est, Fit autem -liquid iustum dupliciter , uno modo ex ipsa natura rei, quod dicitur ius naturales alio modo C quodam Condicto inter lio mines, quod dicitur tu positiuum , ut supra habitum est; lege, autem seribuntur ad utriusque iuris declarationem , aliter tamen Maliter; nam legis scriptura ius quidem naturale continet , sed non instituit, non enim habet robur ex lege , sed ex natura ι unautem positiuum scriptura legis, continet, Minstituit dans
et authoritatis robur,4 ideo necesse est, quod iudicium fiat secundum legis scripturam, alioquin iudicium deficeret, vel a iusto Bl naturali,
210쪽
i Noua veteres indicia dignitatu,
naturali, vel a iusto positivo ergo iuxta Angelicum Magistrum potuerunt mutari antiquae iuris prudentiae astertiones &cum in nostro casu de iure positivo agatur scriptum corporis iuris communis ius continet ac instituit dans ei auctoritatis robur, ideo necesse est, quod sententia feratur, S iudicetur secundum cor
poris iuris ciuilis scripturam , alioquin iudicium , seu sententia deficiet a iusto positivo. Dices , quod ratio iuris aqua mouebantur antiqui prudentes tibi videtur esse digna , quod illam sequamur in iudicando sed contra Idem Angelicus Magister . a.
quaest. 9 O art. 3. habet hunc titulum , virum ratio cuiuslibet sit factiva legis,ac respondet negatiue, quia est id proprium vel communitatis, vel illius , qui vices gerat communitatis, addens
in responsione ad secundum id prouenire etiam ex eo, quod lex debet habere vim coactivam , quam non recipit, nisi a commu nitate, vel a persona publica vices communitatis gerente, ergo, cum omnia ad antiquam iurisprudentiam spectantia fuerint a publica persona vices communitatis gerente expresse abrogata δε
antiquis prudentibus fuerit dempta ratio publicae personae antiquitus ipsis aliqualiter concesta declarando, quod solum illa, quae in corpus iuris ciuilis sunt redacta, debent, possunt, ut leges obseruari, siue ab antiquis prudentibus fuerint deprompta, siue quolibet alio modo ibi fuerint posita dicti antiqui prudentes non obtinuerint postea de nouo rationem publicae personae , nec tu dignitate publicae personae vices Communitatis gerente gaudeas, non potest ratio cuiuslibet antiqui prudentis esse factitia, .constitutiva legum, quas solas, ut supra dictum est,de-bcs sequi in iudicando, neque tu talem vim rationi ipsorum tribuere vales quod sic magis elucido. Idem D. Thom.2. z. q. 6o. art 6 in corp.sic ait iniustum esset, ut aliquis constringeret alium ad legem seruandam , quae non esset publica authoritate sancita, Mibi d. quaest 67. art. I. incorp. sic inquit sententia iudicis est qu si quaedam particularis lex in aliquo particulari facto, d ideo sicut lex generalis debet habere vim coactivam, ut patet per Philos in Q. Eth. ta etiam , dc sententia iudicis debet habere vim