장음표시 사용
191쪽
5 authoritati Luris ciuitas. ς
probabiles sententia: Cuiaci, Antoni Fabri , Done o oec dixerunt, non sit rugantur asserto aduersari ,
Tribonianimi in praxi non in sequendi , e quamuis dicti ore nimis ample loquut ni, non alii quoslide asserta vindiciarum Iustiniant i , Mim opusculit agnari possent, quo ab N afferri opposita sententia reddatur, neque ab extrinseco rdice probabilis sed iuxta Theologica, aliaque solida fundamenta id , quod in indiciis Iti inian mi , in in hoo opusculo continetur es in praxio eruandum. DuΕRsAR Ius assertum suum Theologicis fundamentis confirmare ausus est , unde talia fundamenta examinare praecipue mens est. Primo loco allata sunt ex Sancto, T. Diana, qu*
sequuntur P. Diana res i. moras. part M tr. I 3. resoL1. habet haec verba.
An Advocatio possit sequi opinionem Antonij Fabri, uiat ij, O milium Iur consiliorum.
II. Hanc quaestionem tractauit sancius in suis practicis disputationibus. quia Codex rarus est , ponam per extensum eius verba. Animaduertendum ait plures iurisperitorum non
ausos in piax sectari opinione Duarent, uiacij, Donelli,
192쪽
ic g Noua meteres indicis dignitatis,
Antoni Fabri θ aliorum, appellantque illas opiniones solum theoricas, ta non practicas, tantumque ad Scholarum ludum proficuas nequaquam tamen adiudicandum in praxi. In quo sane decipiuntur Nam imperceptibile est aliquam opinionem esse speculative probabilem , M in praxi tuto amplexari non posse , cum probabilitas practica a speculativa probabilitate oriatur, ab eaque solum differat, tanquam essectus a sua .causa, id enim, quod quis opere exequitur iuste , vel iniuste, ab eo nasciciar, quod scilicet speculative iudicauit posse agi licito, vel
illicite, cum cognitio speculativa dirigat voluntatem ad Opus Unde in praxi tuto amplexari poterit Advocatus talium Doctorum opiniones cimo Arte melius, quam aliorum non tam
theorice sapientium iam illi qui theorice rem plenius exarai nant, fundamenta discutiunt , melius quoque regulam ad operandum demonstrabunt ias nihil prodesset alicui rem nius percipere, nisi in ordine ad operandum certiorem regulam Constitueret Nee oberit, quin horum doctorum sententia sectari queat, Obd magis communiter iurisperiti illorum mentem non amplexentur , nec Iudices iuxta talium opinionum sentias pronuntient, id enim necessitatem non inducit aliis, quod videlicet contra theoricorum doctrinam teneantur quoquo iudicare, M quia praesumendum sit plures iudicum δε iurisperitorum contra talium theoricorum sententias iudicantium id aeter quia ex proposito eorum Doctorum doctrinam non dista
sere, sed unus alterris vestigia tanquam greges sequitur. Haec Sanctus disp. 6 . num.63 quae valde sunt notanda quia multum quotidiana,i in aliis libris minime obvia Hactenus disti re solutio. Secundo propositum it quod Escoba in Thcol orat.
in Practoqu. c. I. num. IS sic ait III. Plures iurisperitorum non audent in praxi opiniones m xeni, Cuiacij, Donelli, Ant. Fabri, aliorum opiniones sect ri, easque theoricas solum,&non practicas vocitant, tantumque ad Scholarum ludum proficuas , decipiuntur plane, minime enim percipio aliquam opinionem ne speculatiuς
193쪽
c thoritates Iuris ciuilis. 69
probabilem, A in praxi amplexari non posse, cum probabilitas practica ab speculativa oriatur probabilitate, ab eaque solum differat tanquam effectus a sua causa , id enim , quod quis opere iuste exequitur, vel iniuste, ab eo exoritur , quod speculativei dicabit licite posse geri, vel illicite, cum cognitio speculativa ad opus dirigat voluntatem inde in praxi tuto haerescere pote ris huiusmodi Doctorum sententiae imo forte securius, quam aliorum non tam theorice sapientum sensui iam , qui theorice rem planius examinant, fundamenta discutiunt, melius quoque regulam ad operandum demonstrabunt, alias nihil prodesset alicui rem sanius percipere , tali in ordine ad operandum
Certiorem regulam constituerent, Ioan Sancti disp. q. num. 6 Thom Sanctio lib. 1. de Matr disp. I. num . . hactentas Escobar, Vbi supra num is Verba Sanche citati ab Escobar, ubi supra ex lib. et de mair disp. L. n. . ha ossint. LV. Obseruandum tamen est ex scientia, vel opinione, vel dubitatione speculatiua , quam quis habet,teneri simile iudiciu in practicum formare , ut si speculatitae , dc in communi sciat aliquid esse usuram, vel dubitet, tenetur practice , lies, itanc scire vc dubitare, nisi ratio aliqua specialis cogat variare iudicium practicum , deuia enim a recta ratione me credere omnem hominem teneri restituere, Me in eodem casu absque aliqua speciali ratione eximere Deinde, quia cognitio speculativa dirigit voluntatem ad opus ergo tale debet esse iudicium practicum , quale est speculatiuum nisi si eo crati variare
CQgat Quod autem ob aliquam rationem variare possit iudi- Cium hoc probatur, cita cum res morales ob circumstantias varientur, potest aliqua occurrere, qua licitur mihi essiciat, quod in communi P ex se illicitum est ut possum scire in communi non licere rem alienam capere, at in particulari, hic in
nunc mihi licere, quia extrem indigeo : Sic Corduba lib. 3. quaestionari quaest. s. dub. i. post propositionem Ludovi Lop. i. par instructo in z.editione cap. g. vlt.
V. Videt lector quod P. Diana in titi loquitur de Advocato,
194쪽
i Ioua et teres vindicia digni atu,
sed antatis, consequenter etiam Diana in corpore resolutionis , ubi nihil aliud , quam id, quod asserit Sanctus, dicit, idem
nrmant de iudice, clarius id facit Escobar ac omnes asterunt principia, quae non suadent aliquid specialiter aduocato, non autem iudici competens, sed absolute tam pro aduocato, quam pro iudice idem stabilitant praecipuum autem principium est,
quod sit imperceptibile esse aliquid speculative probabile, non esse practice probabile, sed opiniones uiacis, Antoni Fabri,&Donelli, ac similium sunt speculative probabiles, ergo erunt practice probabiles secundum principium est , qui theoricu Mspeculative res examinant, plenius ac melius tales res,ec Carum fundamenta examinant, discutiunt, S melius etiam regulam
operandi , 5 se gerendi circa tales res demonstrant, quam illi, qui non examinant res, tundamenta rerum, opinionurn, ac sequuntur, ut greges, moues vestigia aliorum, ergo cum Culacius Faber, Donellus, ta examinent res, d earum fundamenta theorice, speculatiue, examinabunt etiam plenius, ostendent melius regulam operandi circa praxim iudicialem, di consequenter melius erit sequi illorum vestigia, opiniones, quam aliorum, quorum opiniones sequi quemlibet in praxi posse dicitur communiter, etsi ut greges alios sequantiir,4 res , ac Rudamenta ipsarum non examinent, cc Discursus iste a Theologis praedictis tactus est correspondenter ad id, quod a Theologis practicatur,ac quoad res de opiniones hcologicas
accidit; apud Theologos enim ille dicitur theorice, specula iatiueres, cic rerum fundamenta examinare,&nomen Theologi speculativi, de theorici meretur, labet, qui res, earum fundamenta ex principiis, vel ex natura rei, vel ex suppositionc aliqua praeuigentibus deducit,4 correspondenter ad talia principia praeuigentia examina , discutit firmat , ut maxima cum laude, omnium Theologorum utilitate nunc faciunt, A successive facturos speramus Eminentissimus Cardinalis de Lugo, nostri PP. Carmelitae Discalceati Salmanti censes , ac
noster P. Fr Philippus Sanctissima Trinitate, & alij plurimi
195쪽
authoritatis Iuris ciuilis. 7I
Illi autem dicuntur non esse Theologos speculativos, theorico sed Casuistae, vel Summistae vocantur,qui respec u alicuius
rei tuam sui principiis non examinant proponendo,, discutiendo omnia, vel saltim praecipua ipsius undamenta, illa, quae aduersarisobij ciunt cum obiectionum solutiones, e sed alteratis Theologi , vel aliorum auctorum sententia ponunt,ac ad summum aliquam rationem breuiter addunt, in isto sensu verum est, quod data paritate, si speculatiuus Jheologus examinet, ex suis principiis praeuigentibus discutiat omnia, quae praxim rei piciunt, est imperceptibile, quod speculative probabile, non sit practice probabile. quod talis Theologus speculatauus, quantum est ex vi modi procedendi, si aliud per acci dens ob puus culpam non accidat, ostendet certiorem rCgulam,
Vti dicti allerunt, unde si idem in casia nostro quoad Cuia Cium , abrum Monellum M alios similes auctores , cic illos qui contra praedictos sentiunt , verit caretur , ita ut ageretur de aliqua opinione, qua V gr Faber sequendo omnia, quae in corpore iacis habentur, siue sit possitum a Iustiniano sub nomine antiqui prudentis , siue quomodocumque in corpore iuris reperiatur,' plene , ac diligenter examinando fundamenta, nihil eorum, quae de facto in corpore iuris continentur reiiciendo
ostenderet , quid sic dicendum practicandum , afferretur autem sententia contraria v. gr. x Arismino Tepat qui Opinionem non examinat, nec fundamenta adducit cutit, deberet concedi quantum est ex vi modi procedendi,nisi aliunde constaret de contrario, quod di ios, d meliu est sequi Ant. Fabrum , quam Arismio I pat alios similis rarinae auctores, haberetque locum id, quod ego in meis vindiciis iustinianismi ut infra dicam asserui, Atqui ut infra ostendam quoad casum nostrum de Tribonianismo, d lustinianismo praedicta locum non habent, ideo nec doctrina praedictorum auctorum audie
i. Vt autem res plenius examinetur, est notandum, quod quoad res morales speculatiuum M practicum multipliciter accipi
196쪽
1 Nous veteres indicia dignitatis,
accipi possunt. Primo , ut supra explicatum est Secundo, ut ex Caietano,in aliis notat Sanche , loco ab Escoba citaton T. est id speculatiuum, quod respicit res in communi, quoad
modum uniuersalitatis, comparativo ad practicum considerans particularia, omnes circumstantias, gaudet nomenclatura speculativi ex eo , quod etsi ex natura sua sit ordinatum ad praxim , attamen quantum est cx se id totaliter, de perfecta non facit, quasi de hoc non curans, quia, etsi notum sit res
morales dependere a circumstantiis, attamen vult Zantum rationes generales , coniuersales contemplari, o Considerare, non curans circumspicere alia praedicta tracticum autem dici
tur id, quod non sola rationes uniuersales rei moralis , sed singularia, seu res in particulari, prout dicunt omnes circunstantia sponderat,in discutit , c in hoc sensu quam p- Theologi negant este practice probabile id, quod est speculatili probabile, videntur contrariari illic, qui docent quidquid est specu latiue probabile esse practice probabile, ut num anteα dictum est sed non est vera dissensio aliqua circa id inter Theologos nam qui dicunt, quidquid est speculative probabile, est etiam practice probabile,loquiuatur de probabili speculative complete, perfecte id est respiciente rem non olum secundum rationem
Vniuersalam, commiinem , sed secundum omnia , quae in
particulari, ut singulare quoddam est, .m hectis omnibus circumstantiis dicit qui autem negant esse practice probabile id quod speculative probabile est , accipiunt probabile speculatiue, sed speculative incomplete in imperfecte,quatenus res in singulari, secundum omnes circumstantia non considerantur sed si accipiatur speculative probabile , ita ut omnia , quae in singulari, secundum circumstantia sunt conlideranda pon derentur, non dissentiunt, sed conueniunt , unde nullam sievere, 'uoad rem inter Theologos dis ensionem circa praedicta
videtur. Addo quod Theologi aliquando disputant facta aliqua suppositione de facto non concedibili, loquendo sub condi tione v gr si nulla adessae lex diuina prohibens peccatum
197쪽
N authoritaris Iuris ciuilis. 73
odii Dei, vel an non intellecta lege aeterna in Deo existente adhuc peccatum esset dicendum culpo sum, esset a Deo pu-nibile, ut videre est in Eminentissimo Cardinali de Lugo de Incarnatione disput . . secl. 6. de hoc speculante in casu , quod
non daretur Deus in nostris P P. Carmel. Discat in p. 2. agenti bus de bonitate re malitia humanorum actuum vi unde desumantur, o in aliis, quod multo magis habet locum , quando Theologi disputant facta suppositione, vel sub conditione tra chantes quid, si lex possitiua alicuius Principis de facto obligans non adesset, vel non obligaret, esset agendum M dici possit, quod etiam practicant respectu aliquarum bullarum Summi Pontificis, ut unusquisque videre potest in Eminentissimo Cardinali de Lugo de iust. 5 iure dis i7. usque ad num. 6O .in Lenio,
d aliis , quoad aliqua agentibus de consci , ac si non adesset Bulla Pi V. multa cotiditiones exigens quoad talis contractus Celebrationem , 5 valorem Sc dicentibus probabile, ac licitum Gai dicta suppossitione id , quod absolute v. gr. Romae,ubidi cardinalis citatus liber fuit approbatus, non est probabile, nec licitum , quia Romae viget, obseruari debet constitutio Pi V. supra dicti & iste modus Theologizandi, ac discurrendi vocatur a multis speculativus, quia non solum negatiue, seu pra cisiue se habet ad illa, quae res secundum omnia, quae ad illam spectant dicit, considerando tantum aliqua rationes communiores, iniuersaliores, sed procedit priuatiue, de facio, Scexpresse agens demptis per intellectum iis cis maliter a partexe habet inde est pura speculatio, opponitur modo illi, qui necessario exigitur praxi caliter , quod impossibile est dirigi recte praxim a tali speculatione, oe ideo est absolute neganduin
quod in hoc sensu accipiendo speculatiuum practicum , sit practice probabile id, quod est speculative probabile, Sc nullii, est , qui vel limina Theologiri, ac facultatis moralis attioit, qui id verissimum non agnoscat, Sc neque Ioannes Sanctus neque Diana, neque Thomas anche , neque Escoba in praedicto sensu loquuntur,aut habent aliquid, quod tali asserto contrarietur.
198쪽
1 Noua veteres vindicia dignitatis,
II. In casu autem nostro , quia, ut sepe dixi, & in vindici Iustin. probaui, euidens est dari de facto leges in corpore iuris communis ciuilis in insubria in praxi iudiciali seruati, irami gentis iubentes iudicari praetim iudicialem regulari iuxta. Tribonianismos , seu lustinianismos uiacius, Ant. Faber, Donellus. alij, dum aliqua contra Tribonianismos dicunt, quibus videntur eos quoad praxim non approbare, loquuntur speculative conssiderando solum rationes uniuersales legis pilis
iuxta antiquam iurisprudentiam competentes, ac sub conditione,&ex suppositione quod dicti leges Iustiniani non Xtarent, Mantiquae iurisprcidentiae, seu iuri antiquo non essent praeferenda: Caeterum, quando agunt de rebus quoad praxim iudicialem nunc vigentem , dicunt, quod hodie est iuxta tales Triboniasinos res iudicanda, ut vidimus ari anteced. inde sequitur, quod iurisperit illi, qui Sancto dixerunt tales auctores esse speculativos, aheoricos,non autem practicos, recte dixerunt, si quoad casum nostrum explicassent se, quod tales illos dicebant, quia, ut dixi ex Caiet &aliis n. ant considerant D D pra dicti res secundum aliqua rationes tantum, non autem secun dum omnia praxim respicientia , loquendo de Tribonianismis, ac si leges Iustiniani iti principio Cod de Digestorum i in tit. Cod. Q et uir enuclion vigerent, sicut Theologi quoad aliqua tractant da censu, ac si Bulla Pi V. non esset edita , ut supra inietur; oc propterea contra id nullo modo militat doctrina Theologorum num. i. ci allata loan Sancij, Dianae , scobar, Thomae Sancti; nam tales auctores in diuersissimo sensu o. quuntur, agunt enim de casu, in quo habeantur in confidera tione omnes leges positivae, omnes circumstantiae ad id, de quo agitur de facto spectantes; unde non est probabile, quod illa, quae Culac Faber, aut alij contra Tribonianismos dicunt, possint de facto licite practicari quia autem nimis uniuersaliter, non distinguendo , nec dicti Iurisconsulti, nec citati Theologiloquuti sim nec sequuti sunt Eminentissimum de Lugo . Lessium, Malio , qui postquam egerunt de censu, ac si non adesse Bulla
199쪽
Bulla Pis'. postea agunt de ipsissimo contractu iuxta dictam
conititutionem Pi V. S id quod praescindendo a tali ulla dixerunt probabile, licitum, docent esse improbabile S illicitum hipposito quod dicta constitutio viget, sed imperfect e doctrinam suam tradiderunt citati Theologi ansamque dederunt aduersario meo in Theologica arena non versato credendi, quod generaliter senserint doctrinam quamlibet Fabri, uiaci , S c. esse licite practicabilem, etiam prout instinuat Tribonianismos esse reiJciendos, etsi vere nullus ex dictis Theologis ita senserit: ideo recurrendum est ad id, quod ego in vindiciis Iustinianismi proposui, ubi docui, quod quando sententiae talium auctorum fundantur in reiectione, vel inuoluunt reiectionem Tribonianismi, dici probabiles quoad praxim nullo modo possisnt, scd quando Tribonianis mos , S: quidquid in corpore iuris communis ciuilis continetur, admittunt, tunc si elucidando magis ipsas leges, quam alii, S ex veris principiis legalibus apud omnes receptis iuxta corpus iuris lustiniane recipiendis res firment melius quam alij, possunt esse tales sententiae quoad praximprobabiles, S probabiliores, quam sint opiniones multorum aliorum , quamuis id regulariter reseruandum potius esse doctis illis , a quibus res plenius examinantur monuerim , quod ex arti ant confirmari potest mana ex ipso patet Culacium loqui a pe iuxta ius vetus nunc non vigens, & proponere id, quod etiam iuxta ipsus sententiam est contrarium iis , aiax obscruarCrenemur,4 id non exprimere idemque iacer Fabrum,i alios est certum, unde gregari viri la Hi icci nere non valentes, possunt facile errare. Quia Aiqi cntentiam mei aduersia risi inprobabilem, S duplex datur probabilitas , una ab intrinscco resultans
extundariaentorum rationum soliditate, altera ab extrinseco in sola auctoritate Doctorum fundata, ne aliquis conuictus meis argumentis dicat meam sententiam esse ab intrinseco improbabilem, sed adhuc retrianere saltem ab exti inseco probabilem etsi id falsum esse ex dictis resultet, attamen clarioris doctrinae gratia id sic elucido Debet sententia mei aduersarij
200쪽
Noua eteres et Adicia dignitati ,
dici etiam ab extrinseco improbabilis. Primo quia, ut V; dimus, nullus ex Theologis ab ipso citatis doce quod ipse tenet, sed Omnes in diueis o casu loquuntur. Secundo, quia Legistae a dictis
The0logis citat , ut ex ari antecedenti constat , non tenentiplius opinionem , quamuis v. gr. respectu Tribonianismi habeant aliquas doctrinas, vel periodos ipsum impugnantes, at 'tamen ob id non docent nunc in praxi illos sequi nos non deberes, sed tales impugnationes ob alium finem ubi supra explicatum proponunt Tertio Λ praxipue , quia aduersarius pra tendens nos posse sequi nunc licite in praxi lege Codicis beo' dosiani asserta librorum sententiarum Pauli, aut fundatam antiqui vitis ratione, bc si1 milia saepe explicata, praecipue si tales leges
aut dicta asserta sint alicuius insignis neoterici doctrina illustrata, vel hoc vult ob rationem generalem legis, aut rationis iuriscia uilis positivi cuiuscumque rationis, d loci ac decipitur, nam sequeretur , quod leges Attica quas audiui a Samuele Petit fuisse commentariis illustratas, ius regni Neapolitani a Tapia elucidatum, leges Hispanicae a Lopea aut Pere glossiis, ta doctrinis ditatae, ratio iuris in talibus legibus fundata, aliaque similia etiam quoad id, in quo clare contrariantur iuri in aliis regionibus vigenti, possent ubique licite practicari, sicque non
regni aut loci particularis, sed totius orbis leges essent, propraxi sufficeret adducere quamcumque legem cuiuscumque populi aliquando promulgatam, vel rationem in aliquo cire cuiusta
cumque loci irimo in Platone, Aristotele,aut quolibet argumento probabili, quod ad ius positiuum, sic spectat, prQponente v. g. rempublicam Platonis intrudente tundatam, maxime si doctor aliquis id exornauerit,in tamen sunt omnia praedicta, ut absurdareij cienda Ne hoc asserit, quia Code Teodos libri sent. Pauli, tit Vlpiani, instit Cai ratio iuris in antiquis prudentibus fundata vim iuris Romani aliquando habuerunt, plures leges Codicis Theodosiani , muli asserta antiquorum prudentum praedictorum, aut in dicta ratione iuris stabilita , habentur in corpore iuris , quia omnes leges talis Codicis, omnia asserta