Gymnasii Ticinensis historia, et vindiciæ a sæculo 5. ad finem 15. et plura de ejusdem urbis antiqua nobilitate. Authore Antonio Gatto ..

131쪽

y GYMNAs II ΤICINE N s Issintentiis, Vulpiani regulis, de Gaii Constitutionibus, utebantur. Nec de aliis legibus Romanorum puto intelligendum esse Gotto, Dedum in Prolegomenis Cod. Theodosiani tom. I pag. CXCI. dum, ibi pluribus Caiasiodori testimoniis leges romanas viguisse, testatur sub Theoderico. Jus tamen Canonicum sub Karolo Magno valde floruisse , apparet ex Capitularibus ejus, ubi plura Sacrorum Canonum loca commemorantur ἡ &praesertim in Capitulari II. anni DCCCII.

relato a Baluzio tom. r. col. 37 . ubi nil. 2.

haec adsunt. De Episcopis reliquis Sacerdo ribus,si fecundam canon cam institutionem vivant , si Canoηes bene intelligant o adimpleant . Qimd etiam anno 77 . ut legitur apud eumdem Baluzitim col. I93. nu. XV. justum fuerat decernendo, ut si, qui Episcopi Can num contemptores existerent, ab officio proprio submoverentur : Et idem in aliis Capitularibus dentio praeceptum, ut in lib. T. eOrumdem apparet nit. XVII. Nec minor Sacrorum Canonum cura sub Karolo Calvo :nam continuo eorum reverentia ,&observantia statuta legitur ; quousque sub XII. seculo canonici juris gloria increbuit, compilato cor porc Canonum Pontificiorum, & Ecclesiasim

132쪽

chi: quod Eugenius III. Pontifex Maximus in Scholis publicis, & generalibus tradi jussit; Tunc Theologiae professores inter se distingui coeperunt nomine Canoni starum,&Theologorum , quod in Academia Ticinensi, ut in aliis evenisse credendum est.

Hoc etiam tempore,promotionum ritus ad

legalem lauream initium habuit. Nam, licet aliqui putent, morem creandi Doctores primum extitisse sub Aligusto, a quo legem statam ferunt , ut si quis vellet jus profiteri 'facultatem a Cesare impetraret,ut post Cora- sitim, M. Stephanum, ac Iacobum Midendorispium scribit Theodotus Hopingius de Iure

Insignium cap. h. n. s98. tamen verior opinio

est, nostrum promovendi morem institutii msuisse Lotharii temporibus, quum coepit ira di jus civile : in qua sententia aliis relatis est laudatus Hopingius. Etenim Veteres satis habebant, ut quis Patroni munere iungi posset, apud Praesidem Provinciae se cohortalem non esse, seu Apparitori Praesidis non obnoxium doceret 1 tum Antecelsor a quo fuerat in iure instriustus illum iuris peritiam cal. lere jurabat; quod comprobat Guidus Pan-zirol. Thesaur. Uar. Lectioinlib. I.cap.XXIII.

CAP.

133쪽

,6 G YMNAs II ΤICINE N s Is CAP. XIII. Authentiea Habita Cod. Ne filius pro patre oci

in Campis Ron alia apud Padum a Friderico nobarbo rogataeontra Lupoldum Febembergium, atque Petrum Re bassum. Roncalia Campi, o

Imperatorum eonventus

in illis descri

buntur .

REstituta Parisiensis Academia ad um

decus a Lanfranco, ita postea floruit , ut saeculo XII. ingens Germanorum , & Italorum multitudo ad ea a a conflueret. Quare Fridericus AEnobarbus , ne ex Italia, & Germania Parisios peterent humanarum artium studiosi , eos insignibus Privilegiis ad Germaniae, ac Italiae Gymnasia anno II 38. Authentica Habita invitavit ;quam illa integram refero, ut ejus exordium, di caussam ab aliquorum salsis opinionibus vindicemus. Habita quidem super hoe diligenti inquisitio. xe 'scoporum, Abbatam , Ducam , omnium Iudicum, est aliorum Procerum Sacri nostri Palatii examinatione, omnibus, qui causia studio

rum Diuitiaso by Coral

134쪽

ΗIsTORIA.' ς7rsm peregrisantur Schoiaribus, ct Anaxiise Divinarum, atque ferarum legum Professoribas, hoc nostra pietatis beneficium indulgemus , ut ad loca, in quibus exercentur sudia literarum,

tam ipsi, quam eorum nuntii veniant, cse in eis secure habitent. Dignum namque existimamus, ut omnes bona faeientes nostram laudem, o protectionem omnimodo mereantur: quorum scientia totus illuminatar Mundus , ad obediendum Deo, o nobis ejus Ministris , vita subiectorum infoνmatur, quadam speciali di lectione eos ab omni injuria defendamus. diuis enim eorum non misereatur , qui amore scientia exules facti de divitibus pauperes semeti os exinaniunt, vitam suam multis periculis

exponunt,ina vili is saepὸ hominibus squadgraviter ferendum ess) corporales injurias siηera se perferuον. Hae igitur generali , est perpetuo valitura

lege decernimus , ut uallus de cat reo tam audax inveniatur, qui aliquam Scholaribus injuriam inferre praesumat, nec ob alterius esjureumque Provincia delictum , sive debitum quod aliquando ex perversa eon erudine factum auiuvimus ) aliquod damnum eis inferar et scituris hujusmodi sacra Constitutiouis temeratoribuι L ct etiam ipsis locorum Recto: G ribus,

135쪽

8 G YMN A s ii Τ ICINENS Isribus , quιhoe vindicare neglexerint restitutionem re cm abutarum ab omnibus exigendam in auadruplum : notaque infamia eis imo jure irroganda , dignitate sea se carituros in perpetuam. Verumtamen si litem eis quispiam se per aliquo negotio movere volueris hujus rei optione data Scholaribus , eos coram Domino ,

vel Magistro sua, vel ipsius Civitatis Episco po quibus hane jurisdictionem dedimus) conveniat . Mi vero ad aliam Iudicem eos Ira. here tentaverit, etiamsi causa justssima fuerit, a tali conamine cadat. Hanc autem legem inter

Imperiales Confrutiones scilicet sub titulo NeFilius pro patre &c. inferi jassimus. Dat. apud Roncalias anno Domini M. C. LVIII. Hanc constitutionem a Friderico II. editam suisse autumat Lupoldus Bebem bergius in opusculo de Zelo Veterum Germanorum cap. 3. ita Bibliotheca SS. PP. tom. 26. pag. 92. ejusque est sententiae Petrus Rebustiis de Privilegiis Scholasticorum lib. 3. in principio. Non

tamen constat eorum opinio, quia anno II 38.

non gerebat Imperium Fridericus II. sed I. quod assumpsit anno MCLII. ut notat Sigonius in Vita Friderici I. qui regnavit anno MCCXI. teste eodem Sigonio in Interregno Italiae sub dicto anno . Tandem quum lata fuerit

136쪽

ΗIsTORIA.' systerit lex ista apud Roncalias, non potuit a Friderico II. rogari , quem non certum est egisse apud Roncalias solemnia Comitia . In alium quoque non levem errorem incidit Karolus Egassius Bulaeus de Universitate Parisiensi tom. pag. 278. qui allata Authentica Habita affirmat, eam latam non anno

MCLVIII. ut sentiunt Gottosredus in Codice, Petrus Rebuisis in fine memorati lib. 3. Ioannes Oidendorpius , & Iohannes Bech mannus in Commentariis ad illam, sed anno MCLII. qtm tempore nec Otho Frisingensis, qui accurate scripsit de Rebus Gestis Friderici I. nec Otho Morena Scriptor illius temporis, neque Sigonius tradiderunt lata Comitia fuisse ab Imperatore Friderico I. apud Roncalias i solum enim circa annum MCLII.

Caesar fuit inauguratus , nec ante annilin

MCLIV. in Italiam venit, ut ample testatur laudatus Otho Morena in Historia Rerum Laudensium tempore Friderici AEnobarbi

Caesaris pag. 9. his verbis . Venit itaque Dominus Federicus in Lombardiam anno MCLIV. ab Incarnatione Domini mense Novembris i

dimone prima, hos italassis est in die Mercurii, qui fuit fecundo die Kal. Decembris , in

quo fuit vigilia Sane, Andrea Apostoli apud

137쪽

roo GYMNAs II TICINE N s Is Sanctum Vitum de Castillione in lori 6ηa, seipso die venerunt Neutonici a praedictis Alber-gariis , se expetnaverunt Bargum Placentinam de Laude , in quo omnes alii Burgi simul convenerant : sed ipsi Laudenses tune viriliter se defendunt . Sequenti vero die Iovis, in quo tune

Dii festivitas Sancti Andrea, ivit praedictus

Rex cum omni exercitu in Rone aliam . Est

Roncalia ager inter Cremonam, & Placentiam, ut scribit Tristanus Calesius Historia Patriae lib. 3. pag. I 67. A. parum tamen distans ab Urbe Placentiae 3 ut probatur ex Gunthero Ligurini lib. 1. edito inter Scriptores Germanorum Impetatorum ex Bibliotheca Justi Reuberi pag. 3or. ubi de Roncalia ita canit. Est locus Italia , modisum sejunctus ab Urbe Coi,quia pulchra situ placet unde Placentia nome, Planas ,-Eridani placido junctissimas amni Effundii latos spatios limite eampos . In hoc agro mos fuit Imperatoribus, ut diIcto exercitu in expeditionem Italiae ad sumen. dam coronam Imperii Romani, in Ronealiae campis consisterent: teste Othone Frisingenside rebus gestis Friderici I. Imperatoris lib. 2. cap. I 2. & cap. I 3. in fine: ex quo videtur haec cecinisse Gimtherus eodem loco.

138쪽

Ηis T o R I A ror His quoties Haram Regnator tendit ad Urbem Teutonus , Ausoniam sumpturus ritὸ coronam Ponere eastra solet , ligno suspenditur alte /Erecto Cl eus: tune praeo rcgius omnes Convocat a Dominis pheudalia jura resentes

Excubias Regi , prima celebrare frius

Nocte , vetustorum aebeant ex more parentum. At quicumque domi , Domino nolente relictus Defuerit, pheudo privari Curia censet. Tune quoque nonnulli eensera vindice regni Amisere diu tali, possisse, reatu. Hinc ut omnibus notus esset Imperatoris adventus, ait Otho Frisingensis cap. I 3. ubi Reges Italiam ingredi destinaverant , gnaros

aliquos de familiaribus suis praemittebant, qui singulas Urbes, seu oppida peragrando,

ea, quae ad Fiscum regalem pertinerent, quae sed rum dicebantur, exquirerent. Quae omisnia exponit idem Guntheriis eodem lib. a. Ductus ab antiquo priscorum tempore Regum Mos habet,ut quoties regnator Theatonus Alpem

Transiι, est Italias invisere destinat oras, diui repetant Fisco ucalia jura Fideles Per quascumque suos praemittere debeat Vrbes. At quacumque ream se per da fecerit ausa Sacrilego, regique suo sua jura vegarit Grata luat meratas fraudato Pνιncipe poenas

G 3 Inde

139쪽

io a GYMNASII ΤICINE N s Is Inde fit, ut fractis deformiter horrida muris , Nunc quoq; per totam videas lora plurima terra Hec quoque per cunctas Eegnator Teutonas Vrbes Non modo Teutonicas sed o hie,ubique darentes Jus habet. utpraesens quasi maximus omnia judex Claudere jure manu , cunctasque recidere lites Debeat , atque omnis judex omnisque potestas, Atque Magistratus imo praesente quiescant. Ergo ubι Roncalιa paucis residente diebus

Caesare, fama loquax post tristia nubila clarum Ddus , o uisorem violati juris adesse

Viribus , o populis circumtulit, undique multi Conveniunt,pν operantque suas exponere causas, Factaque multorum maestis sterre querelis Impuoita diis: quos longo tempore tutas Fecerat, o scelerum cupidos absentia Regis . Convenit ergo in Campos Roncaliae Fridericlis uEnobarbus anno M a IV. tertio Kal.

Decembris , & anno MCLVIII. quo celebrem Conventum indixit in campis Roncaliae Solemnem Curiam ad idem Sancti Martini , ut

ageret de legibus. & pace regni s de quibus

Otho Frilingensis lib. I. cap. 6. ac Otho Mo-rena pag. 37. Tuncque ad librum ultimum Feridorum plures addidit leges, quae etiam qleguntur apud laudatum Othonem Frisingensem eodem lib. a. cap. 7. I rogavit Authenticam

140쪽

HIs TORIA Ioaticam Habita Cod. Ne Filius pro patre &c.' Alia etiam Comitia tulit in iisdem campis anno MCLXVI. ut initio lib. XIV. de Regno Italiae naris rat Sigonius , in quo praecipue disputatum inter Pisanos, & Genuenisses de Regno Sardiniae a