장음표시 사용
11쪽
8 De stabili primit ae Ecclesiae
solum, sed veritatis de suo auctore proderent testimonium. Rationes, quibus harum epistolarum auctoritatem infregerunt viri evculti satis iudicii, quos inter est Ven. CHRISTOPH. AVG. HERMANNUS, Z ita sunt comparatae, ut dubiam de auctore facile reddant mentem. Medium alii Critici cum beatis tenuisse existiman
tur, cum ANDREA RIUETO,ai CASIMIRO OUDINO, bi &Cl. CHRISTOPHORO BEYERO, c) qui postremus multum huic
salebroso, de IGNATII martyrio & epistolis, argumento attulit Iu eis, statuentes, bonis admixta esse mala, ut in ceteris, ita &in hac epistola, quam procul dubio iunior IGNATIO, interpolatrixque
tractas et manus. In ea propemodum sententia accuratiores viri PE.
TAVIVS, VOSSIVS, GROTIVS, HEINSIVS, HAMMONDUS,
& PEARSONIVS conspirant, septem priores, ad quas nostra, de qua agimus, spectat, epistolas non omni suffragio esse privandas. Ast erat aliquis sententiam , & hanc dirimat litem , erit nobis magnus Apollα Quod si uero id darem acutis, quos compellavi, Criticis, has epistolas in rubro IGNATII, sed in nigro recentioris aevi scriptoris prodere nomen, hoc tamen ab illis me impetraturum ςsse spero, harum epistolarum auctorem scriptoribus ecclesiasticis ςsse acceniendum, eumque multis in argumentis cum veritatis si mamento & iudicii acumine scripsisse. Saltem, quod adduxi . emi. tum, tessera non est privandum. Commendat lGNATIUS, aut qui sub hoc gloriosi nominis peplo latet scriptor, hanc unitatem Philadelphiensibus, eosque ardentissimis rogat precibus, ut arctissima, quibus totam ecclesiam Christus in unum redegit comus, vincula sancte colant, perpetuoque reputent, hanc ecclesiam Christi merito, apostolorumque ministerio esse fundatam, & tam firmiter quidem fundatam, ut etiam inferorum portae illam subvertere non Valeant. Matth. XUI, 18. Quin & ipsorum Apostolorum in tradenda fidei doctrina unitas Christianis ob oculos erat ponenda. Offenderant ipsi in Apostolis & primis Christianis hoc fidei & doctrinae exemplar, summamque omnium fidelium communionem, & ex hoc exemplo sibi id, quod officii sui requirebat ratio, capere poterant. Tradit enim sanctus
12쪽
oste littet atrum e mmisatoriarm connubio. 'sanctus Lucas: meabant Apostolo, um doctrinae fideles, communi ut, panique fransendo supplicationibus. Ael. II, 2. Bene obser
e hanc apostolicam communionem ella exemplo & documento, quam unanimi consensu & stabili connubio fideles inter sese suerint iuncti; quae fidelium unitas toti eeclesiae Christianae debet esse incitamento longe efficacissimo ad pacem & unionem inter omnes Chri
sti discipulos & fideles constanter eolendam. BE 'ER ID Glo omni ex parte suis agatur GUILlERMUS SCHERLOKIVS f), qui unionem , quae fidei & ecclesiae Christianae est anima, ad naturam &indolem ecclesiae maximo cum firmamento requirit. Tria potissimum laudatus SCHERLOKIUS ad muniendam ecclesiae unitatem constituit momenta. Primo urget unixatem fidei, qua summus in rebus fidei adesse debet consensus. Articuli enim fidei fundamentales concatenato inter sese iuncti sunt nexu, periculumque est, ne, si hic vel ille articulus sua privetur virtute & pondere, reliqui penitus corruant, vel saltem labefactentur. Repugnant huic unitati fidei inanes levesque de rebus fidei disceptationes; exitium autem pariunt contrariae, quae fidei fundamentum attingunt, sententiae. Secando ecclesiae unitas summam praesupponit in cultu, Deo deserendo, conformitatem, ita quidem, ut Deum & ratione & revelatione satis - cognitum ea, quam praescripsit, ratione colamus, ct adoremuS, neu liquam vero cultum in ignobilius aliquod adorationis transferamus objectum. Apparet hoc ex argumento, quam longe Romanenses ab hac ecclesiae fideique unitate recedant,dum creaturis divinum praestant Cultum. Tertio requiritur mutuum amoris, caritatis & humanitatis
studium. Ab hac limata SCHERLOKII stilentia ne latum quidem unguem discedit ISAACUS BARROVS g , qui unitatem univeosae ecclesiae. Christianae haud male collocat: hrimo in fidei conforamitate, & omnium, quae ad fidem spectant, doctrinarum consensu et secundo in mutuo caritatis obsequio, quod erga se invicem observare B debentd vid. Sermons On s rat subjects Vol. VIII. Se . on Acts. IL 4 . The exemplarΥHoliness. of the primitive Christians p. 39s. seq. a Lond. e vid. H. Dissert. de Liturg. eceles evangel. litui g. apostoL M. II. 42. recensitae
13쪽
debent Christiani: tretio in spirituali seu mystica, qua omnes fideles unum tantum Christi constituunt corpus, unione. Ex hoc fonte promanant illa sanctissima, quae omnes fideles obstrinsunt, ossicia. quae, ad conserVandam hanc ecclesiae unionem, omnes Christiani praeuare debent. Mutua porro inter ipsos debent esse pietatis & amoris obsequia, sine ovibus fides elanguescit. Id sibi datum esse crediderunt primitivi Christiani, qui hoc fidei, cultus & caritatis clypeo teru, omnes quasi subter densa testudine tulerunt casus, & non leve ec. etesiae Christianae, hae unione . concinrunt inter paganos ornamen. tum. Callidus nominis Christiani hostis, diabolus, hoc unionis peris
sentiscens vinculum, omnes intendit nervos, ut hanc turbaret eccle. siae pacem. EXciraVit Venenatas plane Viperas, haereticos inquam versutissimos iuxta ac crudelissimos, qui hoc unionis vinculum ar.
rodere & perforare sategerunti Ast in diem fuit, quod incola caliginis suscepit molimen. Quanto enim maior fuit uiaboli, in diri.
menda Chriltianorum unione, astutia, tanto solertior extitit Christia. norum in conserVanda ecclesiae unione Vigilantia curaque, quod postea ex ipsorum demonstrabimus institutis. Quae adduximus unutatis ecclesiae Christianae vincula, Romanensibus, ad conservandam& propagandam ecclesiae unitatem, non sufficiunt. lnde quartum 'addunt vinculem; obedientiam videlicet, summo episcopo, ct ecclesiae praesul exhibemiam. Audiamus fratres WALENBUR CHLO S h , hunc in modum disserentes : Unitas ecclesiae vel r) es fidei, membra ecclesiae, tanquam corpus Gristi, uniuntis capiti subbju CHisto; vel a P est ea itatis , qua uniuntum membra ecclesiae
inter se , vel 39 es obedientiae, qua populus fidelis subiicitis legit,
mis pastoribus. Novistia itaque addunt momentum, qua summo pastori Romano totus Christianorum coetus esse debet subisiectus, haereseosque & separationis illos postulant, qui hoc putatilio Petri succe hi denegant obsequium. Atque Vel hoc unico arguis mento Protestantes gravissimae reos iaciunt Romanenses haereseos, frustra susurrantes, papam esse unitatis ecclesiae centrum, & nullam, quo demumcumque loco deliteat, ecclesiam, extra sedis Romanae vinculum. se verae & omni ex parte beatae eccle Iiae efferre posse
titulo. Ipsi sibi somnia fing unt, adserentes, visibile ilIud Romanae ecclesiae caput, capitis inviisibilis Christi sustinere vicem. Vti vero
14쪽
ope litterarum communicatoriarum conmι o.
corpus mysticum sine Christo, tanquam capite inuisibili, subsistere non possit; ita visibilem in his terris ecclesiam, sine hoc visibili duce se mi ni me posse tueri, Opinantur. Ex hoc fonte tot ab ALBlNGENSIBUS, VALDENSIBUS, & H 'SSlTIS motae sunt disceptationes ;quin ina mo recentiores Romanae sedis defensores hanc opinionem, quam ceu clavam Herculis sibi extorqueri haud patiuntur, iterum in scenam prindu Xerunt, quos inter sunt purpuratus NOALLIVS, COLBERTUS, BOSSVETUS , & NESMONDVS, quorum strepitus feliciter compescuit IAC. BASNAGIVS i . Operae pretium me facturum esse putaverim, si ED MUNDI RICHER liki sententiam his
Verbis conceptam excitaveror Qui obtendunt, monar chicum regime omnium esse optimum, fallunt aut fallantur ; minime attendentes, d, versam et e rationem temporalis atque Boisualis reginams d quoniam in temporali gubernatione, cum omnia absoluta potestate geram tur, hoc melius si regimine Monoebico, quam ulli agis, propter maluetiam hominum perseitur. Serus autem res se habet in spirituali gubernatiove ecclesiae, ubi Communio sanctorum Amersarum gentium totius orbis to arum non Monarchise cogi aure imperari,sed aulaeaxarsuaviter per actus hie archieos suaderi sabiliri potes. Quam ob
rem bis observandum, non quid hominibus obnoxiis expediens aut . bonum videatis, sed quidnam Cissus lege evangeliea inci praecep rier dominatum vero pure monarchisum hoc oraeulo interdixisse: Reges gentium dominantur, vos autem non fle, tam certum, qua mquod certissimum es. Prolixe id tractat vir S. Ven. SALOMON DE YLINGIUS i , quem exeitasse idem est ac laudasse. Sed cal mum hic quiescere iubeo, quia totum hoc ammentum in altera, quam meditor, commentationis parte, de visibili ecclesiae capite adversus
GOTTIVM copiosius est pertractandum. g. VI. Prius autem, quam antiquissima iuxta ac sapientissima primiti.
vae ecclesiae rimemur instituta, operam diligentiamque eo converti. mus, ut veram unitatis ecclesiae christianae indolem naturamque investi. B i gemus.
i in Trai te des Prejugea saux, ct legitimes, ,u Reponse aux Imres, ae Instrumons Pastorales de quatre Prelats. Chap. VI. de I unite, da son centre, de s a natu. re , s. I H p. sq. seq. a Delpt.' Irol. k vid. Historia Concilior. Generat. Cap. II. s. XIX. p. sq. m. l) vid. Misceli. S. S. Observat. Pari. IV. Exercitat. VI. de novitate regiminis moi dichici in eccles univers. p. 41 o. seq.
15쪽
gemus. Quiesceret calamus, neque argumentum satis iam satis ad liqui. dum deductum attingeret, nisi illud dente Theonino paucis abhinc annis arrosisset purpuratus VINCENTIUS LUDOVICVS GOT. TIUS, rebus mortalium iam defunctus. Prout GOTTIVS inge. nio fuit admodum acuto, R ad persuadendum hominibus credulis perapto: ita in libro ma de eligenda inter dissentientes Christianos sententia, fucum fecit ingentem, & veritatem Religionis Evangelicο-
Lutheranae uno quasi ictu subvertere & diruere est conatus. Omnem adhibuit operam , ut veritatem ecclesiae Lutheranae infirmaret; inde insolenter admodum & impudenter scribit n): Refcirmati ecclesiam Chrisi extinxerunt. Video, tanto promitari,qui magno insurgit hiatu, signa esse inferenda, ct caussam ecclesiae nostrae strenue agendam. Ne vero praeter casam curramus, & Delphinum cauda ligemus, sinsula GOTTIl argumenta sub examen accurate erunt vocanda. Primo manem strigosumque titulum , qui ita se habet: Refrarmati ecclesiam Christi extinxerum , aequa expendemus lance. Portento similis profecto est me, quo Protestantes perfricuit GOTTIVS, titulus, qui vellem tanto viro non excidisset. Pelion Ossae nunquam imponere, nec temerarium illud suscipere ausi sunt Protestantes factum, quo
Christi ecclesiam extinguerenti Si GOTTIUS putat, homines inermes imbecillesque posse extinguere Christi ecclesiam, contra e pressam Christi promissionem, errore laborat plusquam epidemico. His Chelm promissis innixa est ecclesia vera & pura: super hanc Pritram mirificet Petrei de C risio conse m aedificabo ectasiam meam, ut ne portue quidem inferri adversus iliam sint praevalitvrne. Matth XVI. i 8. in diem foret hoc ausum, quod primis saeculis tot imperatore, ct haeretici quidem optarunt & tentarunt, sed non
essicere potuerunt. Superior semper ex omnibus concertationibus bellis, ' vexationibus, evasit Christi ecclesia. O quam vellem le-
esset GOTTIUS B. nostri GOTI LIERII KERNS DORFII oi dis
striationem, tot argumentorum ponderibus, quot Verbis conceptam:
de perpetuitate ecclesiae evangelicae s forte magis sobrie scripsisset. Si vero GOTTIVS illam Protestantibus, Reformatis videlicet S Luthe. ranis, quos una dea ibri fidelia, in i pressit impietatis noram, illum. que potiissimum fovit sensum, Reformatos suas intra ecclesias Cho isti
16쪽
extinxisse ecclesiam, neque eiusdem amplius esse membra, sociosque, longe omnino a vero deviat tramite & Vel primam ecclesiae negligit notionem. Noverit tantus vir, S qui eius manes venerantur Romanae sedis satellites forte didicerint, ecclesilam esse vel miseroum Vel particularem. Ecclesia universalis communem omnium ad Christi regnum vocatorum, & verbo divino, sacramentisque utentium, com.
plectitur coetum, qui fidelibus & hHocritis constat. Quo iditur iure Veritatisque nota adserere potuit GOTTIUS : Reformatos Chri. sti extinxisse ecclesiam. Adest coetus verbo divino collectus, col. lustratus, ct sacramenus initiatus & confirmatus.
I. VII. Regerit GOTTIVS: p Ecelsam esse sanctam sanctitate
doctrinae di morum, Catholicam, id est, toto orbe die fiam, Or-Hodoxam , id es, rectum 'Am seruautem, Apostolicum, quia eam, quam ab apostolis doctrinam accepit, fideliter re illibatam omsodit. Huius recisae omWs Christiani sunt membra , ubicumquesne, dummose in eadem Me es caritate permaneant. Ideoque es plures ecclesiae in diveram orbis Provinciis flui, quoquo nomine appellentum , sunt illivs ecclesiae catholicae orthodoxae partes ac membra , F omnes una eademque fide commvvicevt. sit αβ in eadem eum ecclesia universali communione non sint ac fide, iam non sunt Christi ecclesiae sed Bnagogae Satanae: vvde Apocal. II. s. ecclesiae Smrnens dicitur: blasphemm is ab his, qui dicunt, se Iudaeos esse, ervon Iunt, sed sunt Synagogae Satanae. Satis speciosa & persuasio.
num fascii, involuta sunt haec GOTTII argumenta, quae vero, si ad vivum resecantur, S ad unguem exasciantur, suis facile exuuntur
ligustris. Protensa mauu GOTTlo adstipulamur, ad veritatem ecclesiae Christianae requiri sanctitatem doctrinae aeque ac morum, postulari ulterius, ut ecclesia sit purioris doctrinae ct fidei particeps Sapostolica. Si fidei & gratiae media contemplaris attentius, facile
concedimus, ecclesiam etiam hoc nomine dicendam esse catholicam. Alea nunc iacta est. Excutiamus has, quas purpuratus attulit GODI IUS, notas. Prius autem, quam his notis, quas sibi GOTTIVS pro inbitu fingit , arietem admoveam, monendum est, has, quas ad- fcriint Romanenses, notas, gratis hoc maetari nomine, quia potius affectionum S adiunctorum occupant locum. Notae enita eccIesiae
17쪽
Dis stabili primitivae Ecclesiae
non possunt intelligi, nisii visibilis, quia invisibilis ex his notis diiu. dicari nequit. Quibus enim ecclesia visibilis distinguitur a coetibus
puram fidem repudiantibus, notae debent ita esse comparatae, ut sint propriae & perpetuae, quales nulli alii ecclesiae attribui pollini. At si Romanensium , quas nobis de ecclesia proponunt, conssideras notas, primo ueprehendes intuitu, illa signa non soli Romanae ec clesiae esse vindicanda; proinde dubia esse & valde lubrica. Quae veritatem ecclesiae constituere debent notae, essentiales, inseparabiles, & perpetuae esse debent, sed Romanensium signa varia & incerta sunt, nec verum & reale innuunt discrimen. Si de sanctitate doctri. nae & morum est disceptatio, spondeo recietoque, hac tessera Lu- theranam gaudere ecclesiam. Sanctitas doctrinae duo involvit mem. bra, quorum alterum est, ut omnia doctrinae capita formae sanorum, quae a Christo, eiusque legatis accepimus, verborum ad amussim respondeant, alto um, ut doctrina ad vitae sanaitatem manu quasi ducat. Sanctitatem doctrinae urget Paullus, neque nos illam negligimus, memores illius effati: Si nos aut alius anselus de coelo evangelium annuntiet vobis, praeter auod annuntiavimus vobis, anathema fit.
Gal. I. v. 8. Ipsum vero doctrinae sanctitatis studium debet impel. lere nos, ct aculeis quasi incitare ad pietatis exercitia libere & assidue
peragenda. Hinc profluit morum sanctitas, qua rerum nostrarum satagere, & omnia, quae efflagitat Christus a suis commilitonibus, caritatis obsequia praestare allaboramus. Age respiciamus nunc nostros corymbos i Sanctitatem doctrinae in nostra ecclesia pie ob. servamus, & a doctrinae norma, in sacro codice tradita, ne latum quidem recedimus unguem. Nulla humana admittimus instituta,
Veriti, ne sanctitas doctrinae Christianae his ipsis figmentis & prae.
ceptis, heri demum aut nudius tertius a pontificibus excogitatis, Idemandatis, deformetur, eorrumpatur, contaminetur. Imis animi
visceribus infixa sum Jesu verba: Omnis plantatio, suam nou plautavit pater meus eoAestis, eradicabitis. Matth. XV. is. Doctrinae Vero Romanensium quot quaeso habent vitiligines & maculas, quae ipsam doctrinarum non negligendarum propemodum labefactant naturam ct firmamentum 3 vitae sanctimonia in nostra non negligitur ecclesia, sed sedulo inculcatur, hoc saltem discrimine, quod Romanenses oderint peccare formidine Poenae temporalis,
satisfactionum videlicet propriarum, laboriosae poenitentiae, ieiunii,
18쪽
IFope litterarum communicatoriarum comIubio. instigationum, aliorumque eruciatuum metu; Lutherani vero oderint peccare virtutis fideique per opera conspicuae amore. Sanctitas morum non vi & metu debet extorqueri. sed libere tex fide nostra veluti rivulus e fonte svo promanare. De fidei puritate omni ex parte apostolorum doctrinae consormi nihil dicam; quoniam religi.oni nostrae hoc in argumento non opus est hedera. Ex adveno hunc naevum in ecclesia Romana satis denudarunt IOSEPH VS
s , quorum nomina in hoc litterarum genere Veluti luna inter minora sidera exsplendescunt. Qua igitur confidentia purpuratus ROB. BELLARMINVS nobis hanc ecclesiae Romanae sanctitatem olim commendavit, eadem nos hanc praetensem doctrinarum veritatem& integritatem inficiamur. Lege, amabo, hane BELLAR MINIO sententiam oppido phaleratam: Ecclesia nostra catholica nulium eri rorem, nullam turpitudinem, nihil contra rationem docet , etsi milia supra rationem. troinde sola est absolute sancta, eique soli convenit, quod in Imbolo dicimus: Credo sanctam ecclesiam. Satis arro. linter haec scripsit BELLARMINVS, haud memor errorum, quia iis tota Romanensium scatet doctrina. Quam multa in Romana e clesia extent doctrinae capita, quae contra rationem sunt, Vel unt. eum Transsubstantiationis syrma nos edocere potest, quod egr de urget GUILlELM. SCHERI OmlVS u . Actum agerem, si omnium, in quas Romanenses iurare debent, doctrinarum instituaere vellem examen, qua provincia feliciter sunt perfuncti JO. PLA
nes hoc in argumento aliis palmam praeripuime videntur. GOTTIVM redeo.
Quod tandem ad Cathodicismum ecclesiae spectat, illum eeel sia Romana neutiquam sibi soli vindicare potest. Ex mente enir.
id vid. The olde Relig. a Lond. 1663. ra vid. H. Apostasa Roman. Fecies aε3nεὶ vid. 6 si lid. Demonstrat. quod eccles Lumerata. sit apostol. Rinnaria vero arcis statiea i Og. t vid. H. Op. Tom. I. Lib. IV. Cap. XI. p. Is I 8. sen. v vid Preservatis contre te Papisine Sect. IV. See. Partie p. IO6. x vid. Insanabit. Roman. Eceles. Scepticisin. Cap. II. quod Pontificiorum fides AH . S. niti non possit. p. 6. seq.y vid ri. Ostenso summar. quod Pontificii dogmata sua sibi meuliaria ron possne unamini seriptorum ecclesiasticorum e quinque prioribus saeculis superstituineomsensu probare, Edit. Helansud. Ios .
19쪽
De stabili primitiuae Ecclesiae Patrum, teste JOANNE PEARSONIO E , has potissimum ob ra
tiones ecclesia appellatur catholica. Primo ob naturam ecclesiae universalem, seu, ut prellius scribam, quia ecclesia Christiana non perangultis huius vel illius regionis includi debet circulis, sed diffeminanda, & iam diffusa eri in totum mundum, iuxta illud Jesu
mandatum : Euntes docete omnes gentes. Matth. XXVIII. Secundo dicitur catholica, quia res omnes creditu & factu necessarias tradit, & omnes, quotquot illi suum dant nomen, accurate illis imbuit. Z ertio appellatur catholica, quia omnia fidei capita & morum
Praecepta proponit, quibus omnes, qui Christi se dicunt discipulos, nullo excepto, summo studio obsequi debent. Quarto dici meretur catholica, quod omnia salutis media iis, qui in hac Jesu semilia degunt, adversus omnes animae morbos & Vulneraropinat. Quae si diligenter expendas argumenta, Videbis, GOTTIVM Romanae ecclesiae gratis vindicare hunc ecclesiae catholicae titulum. Falcem immittit in alienam messem, & quod toti ecclesiae Christianae debe. tur , particulari arrogat nomen. Romana ecclesia, prout nunc est eius ratio, suas doctrinas Verbo divino oppido contrarias multa per
saecula angustis in limitibus occuluit, donec sensim paullatimque illas in varias diffuderit terrarum partes, & illas inundariti Errorumtamen non effecit Catholicismum, sed ecclesia Orientalis,& egregii
veritatis testes omnibus saeculis divino nutu excitati, obstiterunt, quominus tota corrumperetur ecclesia. Quocunque igitur Romanenses ecclesiae suae Catholicismum intueantur latere, maximopere falluntur. Quod si enim Catholicismum ratione doctrinae intellistunt, ut catholica ecclesia si eadem, quae doctrinam a Christo & Apostolis
prosectam in summis fidei capitibus arctissime tene 'Romana ecclesia senoc nomine exornare non potest. Vix ullus es: fidei articulus, qui non errorum farragine sit commixtus. Porro sua excidunt Pontificii eausa, si Catholici sinum in amplitudine, & perlongo nominis Pontificii syrmate ponunt. Vera enim Christi, quae invisibilis est, ecclesia externam ct dimensam non admittit amplitudinem. Id equidem non diffiteor, Romanenses in disseminanda sua religione variis arti. bus uti, & cum suis mercibus extremos currere ad Indos. At in. tercessit hactenus singularis Dei providentia, quo minus Romanen. sum errores longe lateque serpentes, ct in proximum quemque pro. sitim.'
20쪽
ope litte rarum communicatoriarum connubis. IIsilientes, ubique locorum stabilem sedem figere potuerint. Et si
rei maxime Romana ecclesia suas pennas extra nidum suum, eXtim, inquam, Italita terminus extenderet, & ex adverso vera Christi ecclesia ad paucos rediret, nullum tamen veritati divinae metuendum foret periculum. Fertilior enim semper errorum seges est, quam Veritatis propago. Staret ecclesia pura nihilominus inconcussa, it etiam ad tantam, quanta tempore antediluviano fuit, redigeretur fidelium paucitatem. Cothurnum proinde sibi adaptant Romanen ses, si ob ecclesiae amplitudinem & splendorem externum trium, phum agunt. iX. Si ulterius urget GOTTIUS. nos non esse in communione cum universali ecclesia ac fide, aliam, meminerit, communionem esse externam, aliam vero intervam. Ubi quaeso extat testimo. nium, ecclesiiam Romanam esse solam Christi ecclesiam, & Luthe. ranam ecclesiam, quae extra huius ecclesiae commercium posita est,
esse deviam, spuriain & falsam 3 Universalis ecclesia Christi omnes particulares complectitur ecclesias hinc & inde dissitas, in unitate externae professionis doctrinae purae, seu in externa communie tione & societate eiu8dem fidei & eultus externi coniunctas. Illa igitur est vera Christi ecclesia, quae se veritate doctrinae & Iegitimo
sacramentorum usu commendat. Illius ecclesiae externa societas est petenda, desideranda, quaerenda. Quae si rite pensitarent Romanenses, vadem me praestiterim, illos esse consessuros, Lutheranos non minus esse a verae Christi ecclesiae communione avulsos, quam membrum, quod, elanguescentibus aliis ccrporis membris, suum
adhuc vigorem a capite recipit S incrementa, seu, ut planius scribam, esse Vesuti ramum, qui, decrescentibus & arescentibus aliis ramis, succum tamen & nervum a stirpe recipit. Haud periclitatur Luth ranae religionis Veritas, quod aliae ecclesilae Christianae partes macilentae sunt, & oppido languidae. Satis habemus, ecclesiam Luthmranam invissibilis capitis, christi videlicet, sedi influxu S praesidio.
quin & participem esse communionis univerisis ecclesiae, qua ex ternam, qaam fovemus, fidei professionem, a Christo nobis tradi. tam , sancteque a nobis ad cineres usque colendam. En nostram sine fuco sententiam. Si vera totius ecclesiae unitas, ct intima omni um membrorum necessitas est credenda, Romana ecclesia, eo tem-