장음표시 사용
331쪽
ditiovem sed Hispanui a Gali' non ad
xo Octobr.Potestatem 1 Rege accipit
Mo Betricae Praefecturae diploma di Decemb. Admonet
Trincipes deno discessu, Seribit de eo ad ordines,
MARGARITA PARMENfIS, Jam , quam explorationem regni visam, ideoque , quasi neutri Regum expediret absentia ejus in Belgio , modeste rejectum, tunc alium pro se Ducem ab Albano submissum. Vtut fuerit , exeunte Novembri, Cameraco discedens Arembergius , triduanis supplicationibus pro ejus expeditione ante peractis, cum MarchioneVillerio conjunctis apud Ambianum copiis , inde ad Regis exercitum profectus est , opera in pugnis aliquot egregie posita, donec rebus in Gallia compositis, ac pace utcumque firmatis, in Belgium est revocatus Albani jussu, tunc maxime eo Duce atque militia indigentis. Per id tempus Machiavellus ab Hispania r versus attulit Regis litteras : quibus postquam
auctum se filia rribus ante diebus significasset, haec Catharina est, quae postea denupsit Carmio Emmanueli Sabaudiae Duci ) potestatem ei facit, Belgio abeundi: testatus, dare id se ser
ris petitioni, non commodo Provinciarum: quas ob Provincias in summa temporum difficultate prudenter ac strenue gubernatas,agit quaesitis sane verbis ejus virtuti gratias, cumulateque relaturum pollicetur. His acceletis litteris Gubernatrix, tradito Belgicae Praefecturae di-j omate Albano Duci per eumdem Machimelum ab Hispania misso, admonitisque Philippi Regis apud Imperatorem, Regemque Galliae, re Angliae Reginam Oratoribus, qui Principes
illos de ipsius diIcessu certiores faciant: epistolam componit ad Belgicos ordines , ut quae coram dicere in publico illorum conventu pe optaverat, antequam e complexu abiret popularium suorum; ea squando Ordines cog re per Regem non liceat j litteris utcumque supplexet. In quarum summa , enumeratis nec parce, nec salso , quae fere novennio in privinciarum administratione gesserat; quaque ratione turbas duobus postremis annis excitatas , ante Aprilis exitum ita composuerat, ut Belgium umversum ad obedientiam Regi de-
itum, bonorum civium consilio operaque re
332쪽
ripsi R. s Ex Tu S. egerit, orat, ut eum tueri rerum statum con- i s 6 . junctis animis connitantur , integra majorum Religione , obse uioque adversus Principem: a cusus clementia sperandum esse . de ipsis quoque perduellibus , quod unum supererat, poenas quam mitissime exactum iri. Se quidem ea luper re sententiam suam misisse jam ad Regem, idemque iteraturam prius iram discedat: nec usquam in posterum aliquid omissuram , quod pro Belgarum sibi carissimorum salute ac tranquillitate apud fratrem impetrare posset. Et sane haud post multo litteras ad Regem dedit in hunc modum. Felix Regina Domina I si otidis
mea partus, cujus ob mmcium osculor .as estatu tua Regi in hil manus, asserat incredibili me Doluptare,cernentem
sanguinis immortalitate dignis mi propagationem. v d Dero mihi abeundipotestate dum facis, cumulare beneficium volueris,addendo, ob administratam
se me Probinciam ad solum tuum, es e te mihi Osie enim Clementia tua disum est loqui repere devinctum; mihi pro Ato jucuiditas accidere nihil potuit cum in omni negotio satu ut facerem tiri, propositum ante ocu los habueris,atque ad hane normam ubique me ac naviter exploraverim. aeuod si a gerata sum , prac re omninoperactum puto eum laboribus mei . Etenim inficias non ibo, in hoc annorum prope
novem satio, lictores oppido mustos di praegraves fabiisse me, inter hujusenos consiliarios constitutam, quorum pleroseque aut aemulatione discordes, aut Medabios, aret Hispanorum odio infensos habui: plane
ut eorum sententiam nec mihi integrum esset non adire , nee tutum sequi. Et tamen inter hasce tenebras , succedent que rebellium tempestates, in por- ttim tranquillitatemque subductam esse Reipubliea
navim, unius feminassidernatione; enimυero non
vis humana fuit, est omnino quod agnosiam ac Penerer pietatem tuam, cujus gratia me tuis auspiciis Belgio moderantem divina Bonitas prasenti ope gubernatio. Iam vero quando hue Dei beneficio adducta
res est, nec aliud quam animadυerso flvariat in
eos qui Proυincias turbaverunt ; nou omittam
eviscare infestati tua, quid mertere prae tem .
333쪽
II 6 . rerum statum maxime pus. Suppliciorum terrortati to exerctu quaesito sicuti jam perquam mustos des oratione venia fugatist in aliau terras,magno utra. que eum Belgii durimento ; ita vereor , ne reliquos, dum a fuga sistuntur , intra Bestium conclusis c actosiur,in factiones ac turbas aerius impellat. M At si apud Belgas terrore Peneratio comparatur.
.i hane forte viam feberitatu institerint s ut nam ipsa me factam ) Hispano quidem nomini plui
acquirent inraicae, quam potentia et Probissis certe di eisilia bella , ct externorum arma , ct postremo solitudinem adducent. Hi :m ob rem Ma atem
ego tuam oro obtestorque,ut Clementiae disina, ac tua memor, ultione in quam pauci mos contraeta, tu rum poenitentiam, quam poenam malis. Sic te, Reginamque, Dominoi meos , cum recenti prole Deust y g t. Optimus Maximus duui ime fortunet. Interea
Oisicia civi- evulgato Margaritae discessu,proveniebant quo- ' tidie e toto Belgio honestissimi quique . publim civitatum nomine contestantes dolorem, . iacturamque Provinciarum ex illius absentiarac finitim M iterque illi saustum anxia , uti fit, cura com- uin is r i. Precantes. Finitimi quoque Principes ossiciosissam: pes stata tum litteris tum legationibus idem praesta-κ ta, ibant, superavitque omnes Elisabetha Angliae Regina tam bonae caraeque sororis uti scribe- Abit Eliel- bat , vicinita e in posterum caritura : sive is ruis, '. - amor fuit in Margaritam , sive sbllicitudo ex reditu. R e . Albano succetare. Illa autem adornato iam discessu, aucta ab Rege quatuordecim millium aureorum reditu, Februario mense , Albano de- ' ducente ad Brabantiae fines, ac Belgica Nobili-- tate in Germaniam usque comitante,in Italiam, venit : ubi magna occurrentium pompa ab Octavio marito excepta est, relicto apud Bebae r licto earum animps incredibili desiderio sui, quod
apud Belgi' Tecutae deita calamitates tantopere cumulaetior usi eo . gestas non dubitarent idem-uantibus a, iidem Besgae Albano ipsi, ac Reques enio, mul-g Tvj x' quam apud successores conruevit , hon QR pq mqx' rificentius iactantiusque denarare , ac prope modum obtrudere: immo Duaci cum restitu-
334쪽
LIBER SEPTIM Vs. 3Ilto studiorum caiisa Franciscano coenobio ex Margaritae Parmensis aere , adjecta essent, utia let, gentilitia ejusdem Signa vi nunquam illac populus praeteriret . quin ad eorum aspectum denudarent , reverenterque iubmitterent caput. Quod deinde studium maxime patuit, cum scriptis ad Regem litteris , Parmen- Dan. sem velut unicum rebus amictis modum re- Franciic mediumque effagitarunt Belgae , albue aliquanto post obitum Ioannis Auctaeiaci, cum Alexandro filio receperunt.
Actenus res Belgicas, etsi noni pace florentes, haud perennibus
tamen turbis agitatas , certe ad extremum compositas , pristinaeque tranquillitati propemolum restitutas ; nunc aperta Provinciarum defectione, ma- pnis utrimque exercitibus , majoribus odiis, plurima Ducum militumque clade funestatas dicere aggredior. Nec sum nescius,horum causas malorum in Albanum Ducem vulgo referri:ram etiam antequam ad hasce Provincias regcndas accederet,ejus nomen Belgis ingratum erat. Ferebaturque , cum Carolus V Imp. rebellionem Gandavensium ulturus petiisset ab Albano, qua illos animadversione dignos existimaret; respondisse , Meritam es e contumacem patriam , ut funditus everteretur : offensumque immiti ressu,nso Caesarem, jussisse illum in turrim ascendere, urbemque inde totam aestimare:
tum interrogasse , quot pellibus Hispanicis ad conficiendam aeque grandem chirothecam (hoc senat Gallicum Gandavi nomen j opus o g esset t.
335쪽
b reductra iii Belgium Hisp nos: ob damnatos proscriptosique Proceres. Ex quo deducunt belli
3ra ALBANus, lesset neque Albanum, quippe Imperatoris ocfensionem ex vultu cognoverat, quidquam addidisse. Quae resqnoniam cum Principis re V bis laude pariter conjuncta erat; seu vera seu ficta, facile Gandavensibus credita, ab iisque in reliquum Belgium cum Albani odio propag
ta. Et auxit ille praesentia opinionem severit, iis, dum ad Provincias veluti subigendas armatus accessit: dum Hispanos milites in Belgium reduxit: eosque . dc arces urbibus imposuit: dum captis Egmontio, viro Belgis gratissimo, atque Hornano maris Praefecto, vocatisque ad causam dicendam Grangio, ac reliquis conjur iis , auctor Regi fuisse dicebatur, ne cuiquam illorum ex nimia facilitate , qua satia pece tum erat, aliquid condonaret. Et sane (sicuti
nonnulli disserebant 3 si poscenti Orangio, ut
sua ipsius asseclarumque causa ab Rege tor ti ordinis Principe, non ab Duce Albano, eluc. que concilio, cognosceretur, annuisset Rex
bellum tunc quidem ab iis haud inces tum suisset. Sed irati Regis sententia per invisum ministrum eoque invidiose prolata, qua Orantius sociique Maj estatis damnabantur,bonisquβ ex ebantur: justo nimirum dolore illos ad arma compulisse videri potuit : atque adeo belli, quod insecutum est , gravissi mi ac diuturni, ad Hispanos quam ad Belgas referri potius causam
oportere aliqui conhesebant:nempe homines ex eorum numero, qui, uti Polybius Hebat, belli causas atque principia perinde habent. Ego vero Albani perseveram invisamque Belgis administrationem sicut fuisse belli occasionem principiumque non abnuerim. ita non fuisse causam belli certum habeo. Altius enim multo haerebat causa. Nimirum insita Orangio dominandi libido indignatione ac dolore stimulata, aucta accessu haereticorum , opportunitate partium,
omnium ferme ordinum ostensione . naec profecto fuit causa et quae si non Ainc ad bellum s ces accendisset, aliunde materiem incendii quaesitura demum erat. NE C enim deesse diu p
336쪽
LIBER SEPTIM Vs. 3I3. test occasio improbitati. In hoc autem felix Is 68. Urangit facinus fuit, quod ab alterius odio
patrocinium habuit. Nactus enim ille occasi . nem ex Regis sententia adversum se, fratremque , dc primarios quamplures lata ab Duce Albano: arma corripuit,tanto honestiori specie, . quanto se tueri, sua repetere , socios , filium, Iatriam in libertatem asserere non aequum mo-o,sed etiam gloriosum videri potuit. Haec au- consilium tem mihi, qua se ratione habuerint,enarraturos bu's an . Albani quidem Ducis , di qui secutus est, Lu- Aibatii de dovici Requesenti res in Belgio gestas brevio- Requet euis. re aliquanto circuitu persequi consilium est , ubi ipse non habeam aut alia, aut ferme certiora quam alii. Quae duo dc in Margaritae praefectura latius ut progrederer suasere, re in Ioanne Austriaco, atque in Alexandro Farnesio suadebunt. Quorum multa, aliis non perinde nota, ex arcanis, Suae apud me sunt, litterarum monumentis polliceri possum. In hac tamen ipsa rerum veluti summa,si quae mihi explorata prae caeteris erant , dc erunt sanae non pauca, explicare dicere non gravabor. Et suturarum quidem calamitatum praenun- P R ' s mcium interpretati sunt aliqui, puerum Leodii natum bicipitem , quadrupedem , quadrima- rorem. num: quo portendi canebant monstruossim foedus, complurium populorum viribus constandum, quod brevi sane constatum est. Auxitque metum apud obnoxios jam animos, secutum mox incendium Mechliniense. Etenim in sul- Deendiumphurei pulveris molas ignem casu, seu dolo ina Ne bitu osectum sexaginta consecti pulveris doliola
comprehenderunt , tam ingenti quatefactae motu terrae atque fragore,ut pleraeque Brabam etiae urbes, exaudito procul tonitru . nutantibus aedificiis trepidaverint. Qitamquam ut arceri solent ab urbe hujusmodi ossicinae , non magna insecuta est hominum pernicies. Minor tamen
fuisset, dc rariores quotidie deplorarentur hae strages , si quemadmoelum seditiosi invicem e liparantur, ne ex illorum coitione constetur
337쪽
Artifex. Si ius non Probatur ab aliquibus. II, . ONe-
coaesisset, non bene. Causae cureo loci pos-ra fit Ara.
ALAANus, rebellionis incendium et ita quae tormentariam hanc pestem componunt elementa, seorsim haberentur. Sed Albanus jactura potius, quam praesagitione commotus, Antverpiae arcem tam dabat, Paciotti machinatoris ingenio, Serbelloiui an dicio , quam maxima duorum millium operarum festinati'ne pariter ac successu: nempe quod unius artificio, atque unius consilio utebatur. Pentagoni forma extructa est moles,
propugnaculis ad stogula larera quam amplis
sinae prosectis : quorum quatuor, ab se Gube nator appellari voluit, Ferdinandum , Tolet num, Ducem, atque Albam : quintum Paciotto
permisit. Haec autem arx licet arcibus per Eu- ropam postea fundatis exemplar diu extiterit: ac Pactolium, clarum exinde nomen, ea potissimum gratia Inventorem novae munitionis appellaverint ; haud tamen omnibus perinde probata est: cum ob alias causas, tum quod eo sita posita sit ad Scaldis ripam, quae Brabantiam respicit . ut accedentes ab Hollandia hostes, urbemque invadentes arcere non possit, arcuisset autem, si illam in opposita urbis parte , versiis ostium Sc dis , contra Hollandiam statuissent. Excusant id tamen aliqui, affirmantes in e truenda mole habitam tunc Albano rationem ,
qua sibi potius ab urbe, quam urbi ab hoste
praecaveret. adduntque praeterea, sapienter eo fabricatam loco , quo in arcem inserre subsidium ex subjectis circa Provinciis promptum esset Hispano quae sane cura fundatoribus a cium prima censetur. Hujusmodi autem opportunitate caruissent . si Hollandiam versus, munitionem excitassent. Ego vero non hoc poetissimum spectasse Serbellonium arcis magistrum mihi persuadeo . Neque enim , cum fundabatur arx, Hollandia Regi parebat minus, quam Brabantia: ideoque subsidio utrimque inferendo patuisset aditus. sed arcis securitati consuluisse crediderim eo maxime pinsitit. Nam cum omnis late planities , qua ad
Hollandos itur, depressior aliquanto jaceat, adeo
338쪽
LrggR SEPTIMus. 3Is adeo ut a gerum objectu sussinendus sit stu' i suius , ne se campis infundat ingenti vel pago rum strage ; imperite ea in parte collocassent arcem , ubi hostes corruptis facile objicibus , illam aquis invadentibus cogere ad deditionem ultro possent. cui obnoxia quidem malo minus est in praesentia , solo altiore sita. Quamquam secto dein Belgio, redactaque in hostium pol statem Hollanta, illa quoque extitit, quas non tum quaerebatur , utilitas inferendi in arcem auxilii ex Provinciis Hispano subjectis. .i hodem tempore a Duodecimvirili concilio, CONCD quod Albanus instituit, criminibus praeceden- v mtium tumultuum sine provocatione cognoscendis , vulgo ob crebra supplicia, Conestium sim- .guinis appellatum ; Guillelmus Nasiavius Princeps Orangius , Antonius Latinius Comes Ab eo v Hocesti atanus , Florentius Pallantius Comes
Culemburgius, Gulielmus Comes Bergensis , sidam P o. Henricus Brederodius,aliique a Belgio profugi cerei velaae Dynastae, Albani jussu vocantur ad Regii Pr
curatoris accusationes expostulationesque audiendas, seque ab 'bjectis criminibus explicandos. Sed illi, misib statim libello ad Albanum, Non puem
cujus concilium negabant legitimum tribunal Sodalium aurei Velleris , procul tueri communem causam satius habuere. Addidit preces Improrat Grangius ad Maximilianum Caesarem, eiusque ex Principum Germaniae patrocinium implora- ore homuit, ut illorum auctoritate componeretur cum Vrincipum,
Albano controversia : nisi forte id agebat, ut per speciem rei componendae , suspicionem armorum,quae jam parabat, Hispanis adimeret. Nec Caesar, aut Imperii Principes abnuere Bel- - pn, relagarum patrocinium. Sed Albanus re Maximi-- '
bani litteris . re legato Bavariae Duci, Nuem 'rum' iniqui caermani Dynastae ut Regi gratum delegeranti non suo, sed Regis Nec fieri mandato
respondit. stati que festinata causa, expectato 'tamen quem praescripserat dierum numero,cum intra eos dies nemo se sisteret, Albanus pro ea,
quam Rex in illum transtulerat ad hujusmodi reuitam.
339쪽
Mittit oran- eii filium- in Hispaniam :
. Theotam ac Philosophis Ipse in
Execrante id Patre, sed iarpeciem
Damnat ex .eodem coucilio quam
sis A L B A N V s, quaestiones vicaria potestate, Orangium , Ludovicum Cratrem, ac reliquos edicto competi tos , Majestatis reos pronunciat, adjuvicatis fisco eorum bonis. Simul Bredae Orangit oppi-do imponit Hispanum praesidium et simul ejus filium Philippum Gulielmum tredecim annos natum d Lovaniensi Academia, in qua litteris operam dabat, in Hispaniam mittit: ubi per
qccasionem Catholicae educationis , nomen o fidis occultaretur. Id, quod impotentius accepisse Oransius visus est: execratus assiduis vulgo querimoniis immanitatem erga tredecennem filium , quem neque aetatis innocentia,
neque implorata Lovaniensis gymnasii privit gia ab injuria texissent. Cum tamen plures haud cubie sentirent, gratam suisse homini praecalibdo, omniaffue proprio ex usu metienti, captibvitatem filii apud Regem : nempe, ut res Hispana superior foret, eoque suis ipse dominiis
exueretur , esset in quem Hispaniae moribus innutritum suam Rex clementiam ostentaret. Nam si secus, uti sperabat, eveniret, adesse sibi minorem natu Mauritium paternae fortunae comitem, re bonorum haeredem. Ex eodem con
cilio duodecimvirali . criminis ejusdem rei
quamplurimum damnantur,quosAlbanus emicus per Provincias Maesitoribus compererat aut templa re sacras imagines violasse, aut conciones, consistoria, turbulentosque coetus h
huisse; aut in Regem sive obscuris symbolis , di deustorum nominibus , sive indutis palam vi mis conjurasse: aut demum iis operam, consilium, vires praestitisse. Q3ae tamen intempestive parari in populum , prudentiores disserebant. Quin potius , dum plectebantur capita, blande corpus haberi, re consopiri debuisse dine si se commoveret, agitatione sui facile ictus a capite declinaretur. Eodem impetu funditus exscindi Albanus jubet Culemburgii Comitis aedes , Gheusii quondam nominis natalem domum et excitqtaque ibi marmorea columna, ad-
uidit in basilic quidem quati r linguarum,m
340쪽
numentum , Ea in area ades Florentii Pastantii solo aequatas esse , si execrandam memoriam repetita in illa conjurationis adtiemis mollionem,Ecclesiam Catholicam Romanam, Regiam Majestatem,ac patrias Resones. Ad haec terrorem paulo ante addiderant nuncii ab Hispania, Carolum Regis filium patre custodiri jussum; simulque Florentium
Nomorantium Montinii Dominum, quem allegatum a Margarita in Hispaniam supra narravimus , in Segovianum carcerem Imperio Regis abductum. Credebaturque, huic eadem, quae Hornano Tratri, objecta esse et illi autem Belgarum patrocinium plurimum obfuisse. Et de iudicio quidem Montinii post annum capite damnati dubitatum non est: Caroli vero mortis,quae hoc anno contigit, causa, quanto incertior atque obscurior, tanto avidius contumaciusque ascriptoribus investigata: INSITA hominum pleri sque libidine , abdita rimandi, obvia praete eundi. Ego , quae mei operis in Caroli causa reperi, jure persequar sine cura reliquorum. Ferox ac violentum Carolo ingenium suit. Idque statim a pueritia observatum: cum oblatos interdum ex venatione lepusculos sua jug laret ipse manu : eorumque aspeliu palpitantium expirantiumque frueretur. Quod a Veia to Legato fuisse animadversum, inamque inde conjecturam indolis videlicet inclementis, non minus Suam de puero eruente oculos c turnicum Ddicavere olim Areopagitae ; in
commentatione legi rerum Hispanarum ab e dem Legato ad Senatum missa. Nec vero vanos ipse consectores ostendebat indies trucibus vastisque moribus, ac mente non usquequaque sui compote : ut multa de eo scribens ad Ca dinat. Alexandrinum Nuncius Apostolicus Archiepiscopus Rossanus affirmat. Et auxerat
puero libertatem Philipei patris absentia: simul indulgentia Maximiliani Boemiae Restis, qui cum conjuge Maria Caroli V filia, pro Philippo
Hispaniam moderabatur. Idque Persensiit avus carolus Imperator, cum o Belgici, abdicatis