장음표시 사용
351쪽
et Octob. Supplex eius libellu3. Non desistit
utrisque, inter alia quam plurima,
3r8 A L E A N v s, ab Hornam sorore Maria Momorantia, atque a Sabina Palatina Bavarica Egmontii cynjuge. Et hujus quidem libellus per Octavium re Margaritam Parmae Duces in Hispaniam transimissis , haud facile sine commiseratione legi a quoquam potest: dum aut jura Regi comme
morat in causis Sodalium aurei Velleris servari solita , adnotatis legum capitibus , promptis exemplis :aut dum eiciem revocat in memoraam labores singulos , quos vir ejus annos nondum octodecim natus pro Carolo Imp. ipsoque Philippo Rege, in Algerianis, Gelaricis, Gallicis expeditionibus ac bellis ,contempta toties motate, pertulisset: aut postremo dum clementiam Principis obtestatur, ne velit infelicem matrem cum undecim innocentibus liberis , tanta cum jactura, atque dedecore. miserum diuturnumque per omnes gentes exemplum circumferri humanae calamitatis. sed non ideo minus interea quaestionibus insistebat Regius Procurator , ex eo novem mensium spatio, menses quatuor conficiendae accusationi accipiens sibi, quinque concedens ad defensionem reis. Haec porro acta si, uti apud me sunt ingenti explicata volumine , hic ego per otium referrem: non dubito quin avidis talium in loco satisfacerem. Sed satius sit, indicata quam paucissimis eorum summa, historiae dignitati, ac lectoris festinationi juxta conssilere. Objectum est Comitibus EM montio atque Horimno , voluisse illos cum Orangio aliisque Nobilibus , excuta Rege a Belgii dominatu, Provincias inter se partiri. Eo spectasse conatum ejiciendi Granvellani Catabnalis , qui eorum consilia introspexisset: nec unquam aut Cucullorum. aut Sagittarum symbolis conspirationem utique indicantibus ces satum , donec Regem coegerint, Cardinalem e Belgio revocare. Foederis non modo con- hos fuisse, sed etiam ab Egmonti' Casembrotium a secretis intimum, qui ei aperuerat, se nomen foederi dedisse, domo non ejectum, imo ad omnia, uti solebat, adhibitum. Hornanum
352쪽
aerga R SEPTIM es . num vero, cum mih a Gubernatrice ductori h s 6 et ' militum Beavorio ad expellendum Tornaco Villersium aliosque conjuratos , favere debuic set, uti loci Gubernator, de illo urbe ejiciendo. cum Magistratu consultasse. Foederatis, consistorialibus, mercatoribusque patronos sese ambos praestitisse , pollicitos iis operam vitamque suam. Teneramundae cum Orangio, Ludovico ejus fratre, Comite Hochstratano re paucis ali- . Mot Foederatis , de intercludendo Regi aditu in Belgium agitasse, ac saepe hujusmodi conventibus interfuisse. Gheunis templorum po-Iulatoribus, a Flandria Egmontii Provincia, diconomachiam exorsis , non obstitisse: Hornanum, eorum aliquos, ac praecipuum inter incendiarios Ferdinandum Martinum violatae Re- Iigionis causa non semel custoditum , e Tornacensi carcere abire permisisse. Magistratibus civitatum , quarum ipsi Gubernatores essent, sopem in s crorum violatores effagitantibus, eos non tulisse: mandata Gubernatricis adver- .sus , haereticos , contra ipsius Gubernatricis mentem haereticis erelicuisse : templa eissem ad conciones concessisse : aliaque (haec sane perplurima numerabantur) contraria hominbbus , qui Provinciarum Praesecti, Senatorum intimi, Velleris aurci Sodales, subditique Hi- Ex ibit . ano Reei forent, admisisse. Ob quae legitime objecta probataque , jure in Egmontium Horm eoufico P. nanumque , t conficiebat Procurator: ut in Ma- curator.jestatis reos , pronunciandam esse sententiam, eosque fortunis de capite plectendos. Ad haec R spond/ot autem Egmontius atque Hornanus t siquidem illi ad par erat terme amborum causa) praefati, nolle.
sibi fraudi esse , si ipsi, qui legitimum ordinis
aurei. Velleris judicem tantummodo Regem haberent cum ejusdem collegii Sodalibus, red- - - derent aliis rationem sui: ita seorsim respondere, ut pleraque ab se facta pernegarent: multa interpretarentur: aliqua non abnuerent, sed jure patrata confirmarent. Agitatum a se demutando Principe, constanter inficiati sunt: ' P Hurn
353쪽
Hornanus etiam querimonias super eo arabdit, veluti offensus. De intercludendo Hispanis. aditu in Belgium , non negavit Egmontius in Teneramundano coimressu dictum aliquid sui; se a Ludovico Nassavio , dissentientibus tamen ceteris : ideoque de colloquio, in quo definitum nil fuerit, non habuisse quid Gubem tricem admoneret. Cum foederatis Nobilibus quatenus egeatnt, explicarunt. Nempe conjuratis , iconomachis , haereticis a se aliqua pe mi ira : sed necessitate ac bono Religionis et quam in Flandria quidem non pauciores sexaginta hominum millibus , qui concionis arma- . ti adibant, absque dubio extinxisset, nisi eis aliquid indultum esset, quo templa Catholicis erepta restituerent, uti factum est. Nec minore necessitate. Tornaci, atque in Tornacesio condonatum fuisse aliquid superanti per ea I ca haereticorum multitudini. In Cardinalem jure se commotos, uti Provinciarum regimini perniciosum. Casembrotium in familia retentum ob partes contra sacrilegos ab eo sula pias. Beavorio non eguisseTornacum satis tunc quidem compositum , ideoque de illo Flandris praesertim rogantibus tribuendo consuli tum. Sic per alia accusationis capita (namque omnia vel cursim delibate infinitum foreti, siquidem unius Hornani causa sexaginta cap tum erat: eo, quo objecta fuerant, ordine, u-gillatim partitesve ipsi percurrerunt. In quia bus 'uantum crimina eluerint purgaverintque, mihi certo definire promptum non est. Scio equidem nonnulla eae iis a Margarita Gubernatrice utrique objecta apud Regem: imo consilium illud partiendi Regias Provincias video etiam Osinabrugi Episcopo in Nest phalia subolui , significatumque ab eo Margaritae per
Cobellium ejus consiliarium: idque ajebat, se multo ante a Comite Swarremburgensi, Oran-
hii Principis assini, atque a Georgio Hollio Tri:
uno Germano sub coenam exhilaratis audivisse, cum Daniae quoque Regem in ea partitione
354쪽
LIBER SEPTIMus. iii nominarent. Quod re Margarita compositis I s 6 8.
ad Regem litteris non omisit, uti nos in anno sexagelamo sexto memoravimus. Populus ta- : men , sive. ex odio in Albanum , sive in Eg- tio, io, h. f.
montium amore , judicium ferens, reum ab- relata in Alba-
solvebat, culpamque omnem transferebat in . Albanum invidiae retinentem adversus Egmon- victum' tium, veterem belli aemulum, offensumque super haec memorabant, quod olim alea ludenti multa aureorum millia victor Egmontius abstulisset: ac postea in publica laetitia, sum ute que explodendo ad signum selopo ex provocamtaone contenderent, funera us esset Albanus, ingenti Belgarum plausu ad nationis sitae decus referentium victoriam ex Duce. Hispano.Quae quamquam aut vana,.aut minora, vulgus
tamen commiserationi pabula undecumque . congerebat. Neque ego alienum a vero credi- derim , in hac reorum caiisa congestum plus invidiae in Albanum, 'uam ipse commerue- Albans qua rit. Quin etiam viros sane quam graves affir- ininculpae iamasse legi post allatam ab Hispania capitis sententiam,scripsisse Regi Albanum, sia ejus patra- num sici itione supplicii tardiorem estici quotidie se, ob ea quae inde secutura praevidebat: Regemque iratum Egmontio partim ob fidem , quam is in Hispania cederat,non servatam, partim ob Margaritae Gubernatricis iteratas de illo querim nias ad Regem , accedente Spinos e Cardin iis, qui pleraque tunc moderabatur, impulsu ;increpasse Almni moram,remque protinus conmsici , ut pridem mandaverat, imperasse ; distu- Iisse tamen Albavum tamdiu supplicium , dum . Orangio Brabantiam invadenti obviam ire coactus est. Haec autem quamquam non perinde apud omnes fidem habitura, ego tamen a plurium inAlbanum odio deterreri nequaquam debui,quin,uti accepera memorarem. 5icuti neque ipopulari favore in Egmontium praeterire titu accepi habeo,quod video ei a nonnullis crimini datum: phvuis.
nempe accepta illum pecunia dissimulasse in Provinciis siua aliqua, quae Misso militaris, nec
355쪽
A L 3 A N v s, magnopere expendens, quo traherent husuo modi momenta Religionis , obfutura solido si
crarum rerum statui nunquam existimaverit. Hanc tamen culpam , cujus ego vestigium nusquam viderim inter accusationis capita,
in quibus nihil utique per incuriam aut clementiam praetermissum est; facile mihi per- .suadeo, ni iam fuisse. Vtcumque res fuerit, in E montium atque Hormanum , Gandavo Bru- Nellas tertio Nonas Iunii advectos, ab Albano Diiodecimviralis concilii supremo , delegata
sibi peculiari ab Rege facultate, quam in Tor
quatos Equites exerceret , capitis sententia Regis nomine lata est i missusque Martinus Ritnovius I prensis Antistes , ultimae neceistatis nuncius. adjutorque. Et Egmontius quibdem, etsi finem meritis suis longe imparem doluit, ingemuitque ; conoposito tamen animo, uti fortem virum decuit, solum de uxore fisi lic
que sollicitiis , hanc Philippo Regi epistolam
i exaravit : cujus ego exemplar Gallica seria
m lingua (sic enim ille scripsit) ad Marga- ritalii a Christophoro Astanuillio misium luc
Latine reddo. DOMINE,' quando risum est in bi, ara midum esse morti humilem sidemque tibi subditum ac famiarem, qui non alio unquam jnte dit animum ac vires, quam in obsequium tui : pro quo, uti superiora testantur nec labori aliquando nec fortunii peperci meis, imo mille periculi; ob dei vitam ipsam . quam ego vitam nunquam profecto tanti feci, ut si qua forte in re Fcero amplitudini tua vel minimmm posset, non eam libentis me
cum morte centies commutassem Propterea non du-
ιito , quin ubi explor te eosnmeris ea qua hic sunt gesta, plane intellecturussis, quanta mecum injuria t estum, dura tibi de me persuasere id, quod ne cogitaberim quidem. Cujus rei testem appella Deum, precorque , ni huic anima ante Dotem ejus hodie
sienda reddat, si quid omisi ex iis qua Regi Provim
usque debere me credidi. Oro iraque te,Domino,n 'hil ultra oraturus, tit pro mi cede laborum ilhcio et mirae meorum . commiserario te capiast aliqua
356쪽
Ad mortem se tota nocte phrat Eginoam
re' ussu mea, atque undecim liberortam, fantiaorumque quoi paucis ahq t amicis commen Letos relinquo. Id verofacturum te, pro tua imata clementia, mihi certo persuadens, vado mortem subiaturus, suam excipio libentis me, certus hoc meo D ne multis satisfactum iri. Bruxesiis, quinta Iunii , duabdi media nocte horis a no millesimo quingemtesmo sexagesimo octavo. Asa 'statis tua humili, mul elissimi sique, atque obsequentis imus subd
tus, ae famulus mori paratus, Lamoralius E montius. Epistola Regi transmittenda, I prensi Episcopo tradita, vitaeque noxis apud eum confessione expiatis , nociis reliquum placando divino Numini, firmandoque animo , I prensi procurante, transegit: idemque praestitit, eodem Antistite , aliisque adjuvantibus , Hornanus. Mane, ipso pervigilio Pentecostes, conspectum est in sero. Iuliani Romeri legione obsesso,serale pegma pullo instratum panno, ac mduobus pulvinis ante argenteam Christi patientis enitiem, Quo perductus sub meridiem mane to Egmontius , comitantibus I prensi ac Rome-
m , post aliquot pias preces . exutili petr se ea. '
mascena tosta, abjectoque pileo, ac paulum cum I prensi collocutus , in genua procidit venerabundus ante Crucem, nocturnoque capitis re gapite piste umento ad mulos priaucto , a carnifice, qui sub pegmate latuerat, quemque olim famulum ejus a pedibus fuisse serunt, obtruncatus . est. Secutus deinde Hornanus eadem coim Idem Horii stantia ictum carnificis excepit. Vtriusque ca- m ita geminis praefixa pilis serreis duas horas .pectaculo fuere. Corpora statim avecta in vicina templa, ac postridie cum capitibus ad suarum quaeque jurisdictionum oppida transsata, atque honorifice condita. Funestum Egmon- Lucto ius iii finem c namque hic in omnium amoribus litia in E-erati doluere Belgae odio majore, quam luctu. Fuere, qui linteola, contempto periculo, Egmontii cruore consperserint, servaverintque, seu monumentum amoris, seu vindictae irritamentum. Alii plumbeum loculum exoscu-
357쪽
vi balostento firma- ii Inde acre odium in Abbaa uino M. I x.
Dictum Gubilia legati. Rinnitim Egis
lati, ultionem minitari nullo delatorum respectu ausi sunt. Nec defuere, qui acria illa Belgarum studia , execrationemque Albani nominis animadvertentes , assirmarent, ea caede st bilitas tunc primm esse Foederatorum partes: praesagirentque brevi Belgium omne tumultibus , contra quam Albanus existimav rat, involvendum. Crevitque de ea praesagitione inde quoque sermo, quod statim post patratam necem , in agro Lovaniensi sanguinem pluisse nunciatiim est. FACiLI multi- Eudine ad ea credenda, quibus odiorum suorum causa haberi divinitus rata videatur. Et sane ab aliquibus haud dubitatum est , quin consultius egisset Albanus, si clam punito Fgmontio, non eam scenam ac pompam ingratae nimium popula tragoediae conquisisset. Etenim MALE admoventur oculi spectando. illius supplicio, cujus causani commiseratio meliorem facere videatur. Sed homo in tetrorem, quo tunc opus
existimavit, intentus, invidiam odiumque sui facile posthabuit. Fertur Gallicus legatus, qui spectaculo occultus ii tersuit,scripsiste ad Carolum Regem, Vidisse se in Bruxeste foro cocussimillim verticem, cujus virtute bis milia contremtierit et clades significans illatas Gallicae Nobilitati ad Sanctum Quintinum re Grave lingam : quarum prioc mastina ex parte, posterior quanta erat,Egmontio debebatur. Decessit annos natus quadraginta sex , relictis ex Sabina Bavarica, quam Spirae praesente Carolo V Imp. duxerat, eminis octo, maribus tribus : quorum primus iatris virtutes, secundus non nisi odium in Hi- patios relictum sibi putavit a patre , ex tertio Regi fido soboles tantummodo superfuit. Fr trem habuit. qui Carolum Caesarem secutus in Africam, obiit in Italia : sororem, ex qua nupta Comiti Vada montio nata est Francisca Henrtei III Malliae Regis uxor. Nobilitas familiae pervetusta: potentia olim mnor, cum Gel-driam Est montii. Duces obtinebant. Genti cognomentum ab Egmontio , oppido in extrema
358쪽
Li3ER Sa PTIM V s. Batavia ad littus occidentale , ex quo Comitii i s s 8. appellationem semper usurpavit Lamoralius,' quamvis Gaverae ad Scaldis ripam sitae, non procul Gandavo, Princeps esset. A Carolo Vcreatus aurei Velleris Eques , a Philippo Re- obilissimis Provinciis Flandriae atque Artesiae praefectus est. Vir plane dignus , qui ob heroicas animi corporisq; virtutes longe alium sortiretur vitae finem. Quamquam illa ipsa
mortis infelicitas sui commis ratione crescunt omnia j non parum amplificavit virtutum opinionem, re filiis in paternorum bonorum possessionem a Philippo Rege revocatis, fraudi non fuit. Ac vero Philippus Comes Hor- ac Boruant. nanus , di ipse aurei Velleris Eques , quatuor annis natu major Egmonti S decessit: Montinio fratre capitis quoque damnato ob eamdem causam in Hispania, quo eum cum Bergensi Marchione legaverat Gubernatrix. Ne' Hornano minor, quam Egmontio , nobilitas erat ex Gallica Momorantiorum gente; cui se parem utique praestitit, rebus ad Sanctum
Quintinum strenue gestis , pr fecturisque
tum Belgici maris, tum praetorianorum miliatum magnifice administratis: cum militiae ru-
dimenta posuisset Carolo Imperatore , cui ob Hornam Caesarei jnris arcem inter Geldriam Brabantiamque subjectus erat a ducebatque inde Comitis titulum, quamvis aliorum in regiis Provinciis oppidus isti arciumque potiretur. Desteri profecto haud modice potuisset hvsus . viri mors, si non Egmontius omnium lacrymas consumpsisset. His in hunc modum peractis, toto impetuiti Frisiam movere statuit Albanus, praes nisi O s,in '
cum parte copiarum Chiapinio Vitellio castro- viteln Gemrum praefecto: qui Graiaingam ineressus, eam P 'g in urbem, contra Ludovicum Nasi avium obsi- x qui, dentem , strenue defendit. Tum ipse justis ex- A:embergil. uiarum, moesta militum pompa , soluti s Co- .
miti Arembergio . Exuxellis j exeunte Iunio, contendit Antu piam : relictoque ibi Ga- .
359쪽
turiis ad arcis urbisque praesidium , substitit
Busco luci . expectato Cresi erio cum septemdecim curulibus tormentis. Inde profectus sub initium Iulii, trajectoaue apud Graviam Mosa Arenacum Geldriae, cleinde Daverra triam Transis laniae pervenit. Vbi paulum retinuit exercitum, certior ab exploratoribus futurus , an pontes aliquot sustinendis torment rum oneribus pares forent. hi illi non longius
multo provecti , tympanorum strepitu procul exaudito mox re vexillis quatuor insperiis, illico ad Albanum redeunt, adventare hostem , inque proximo esse referentes. Is, etsi aegre adducebatur ut crederet: quia tamen a speculatoribus diversie, uti assilet, nationi S id asseverabatur, propere Tribunos Praesectosq; admonet, pugnae aciem instrint, simul alios, qui propius obiervent hostium numerum ac vires, immittit. Quibus inde digressis in conspectum veniunt vexilla quatuor praeclara totidem curribus velo ac fronde intectis , in quibus nova nupta, magno agrestium circumludentium comitatu, in vicinum pagum, belli secura vehebatur Enim vero re ad exercitiam relata ; non magis deria diculo fuit exploratorum incuria , quam ludicra rusticorum inter arma simplicitas: versoque
proinde in hilaritatem repentino illo pugnae apparatu, preteriens ante aciem sponsa, sisto sicloporum plausu consalutata est. Mansitque s qi memoria in Wallonica militia, ut procursatores exploratoresque si reditum ad suos paulo meticulosius festinaverint, Num sponsam viderint, militari joco interrogentur. Sed Albanus
damnata ea mora. moraeque auctoribus acriter
increpitis , Groningam intravit Idibus Iuliis, paulo ante meridiem,eaque ipsa hora, ut erat in equo , exploratum hostium castra , quae tribus Groninga millibus passuum aberant, ipse paucis comitatus recta contendit. Reversus, ac relicto ad urbis praesidium Brunsvicensi Dirce sequenti die Mam celeritate opus erat, in hostem
360쪽
. LIBER SEPTIM Vs. 33 vadit. Erant ei peditum millia ferme duodecim tria equitum, veterani plerique centuriones praesertim ordinumque ductores. Nec pauciores pedites Nastavius numerabat, equitatu inferior erat, auditoque Albani advenm, sex inde passuum millibus castra moverat, subitarioque vallo de aquis circumsepserat. Insecutus illos Albanus jubet Gasparem Roblaeum hillii Donabnum assumptis ex evuitatu peditatuque mille ac ducentis sciopeianis Hispanis atque Wallonibus, bisariam aggredi castra, non tam spe tunc quidem eorum potiundi, quam ut exploraret vires hostium, eosque moraretur, dum Cresso-nerius tormenta promoveret. Sed tantus siclo- petariorum ardor , vel potius tanta hostium renavia, sive dissensio maxime Germanorum suit, ut desertis eil utraque parte munitionibus , in fugam se ultro conjecerint. reliqui incensis , quae pesterant, castris , subtraxere se pugna. Ex quibus haud rauci , dum nullo ordine, nullo Ducum respehu diffugiunt, aut fossis ac paludibus cum equis hausti, aut ab insequentibus , abjectis turpiter armis , pr culcati sunt. Caesi ex hostibus paulo supra trecentos , ex Regiis 'non nisi novem : majori . haud dubie strage futura, nisi suos Albanus signo revocasset, veritus ne obscuro jam coelo in caecas fallentesque ubique fossas; inextric bili errore, sese milites induerent. Sed quinto die compensavit. Etenim jussis Caesare Davato Marchionis Piscariae fratre , & Curtio Comite Martinenglio cum aliquot turmis sugitivos non deserere , ipse cum exercitu , una ante mediam noctem hora, Ghningam rediit: statimque evoluta nondum nocte , Dux inquies, re occasionum haud segnis, copias educit , ac duodecimo Ralend. Augusti hostem as- i.
S ubstiterat Nassavius in aditu Frisia: Orientalis , ad Gemingam pagum , inter sinum Dullarium, ac numen Amisiam. Habebat a tergo Emdam , partium amicam urbem, excepturus