장음표시 사용
491쪽
in Belgium. Imago eius supra posita. Pater ejus octavii octaviens ingemnium, ac artes. eivit. m
s8 IOANNES A vi TRIACVS, qtiae mihi comperta de Alexandro. tanto quam in aliis executus sum Ducibus, amplius a principio memorare , quanto hic grandem Ania lium partem impleturus occurret saepius legentibus : quibus haud ingratum fuerit Alexandrum ante Belgicam expeditionem cognitum cum eodem Belgium moderante, quasi magni corporis membra ubique magna conjungere. Natus est Alexander Octavio Farnesio Parmae ac Placentiae Duce , viro non dubie adnuis merando inter exempla virorum regnandi artes
apprime callentium. Quippe ingenium illi ad pacis bellique artes a natura promptum : abavi sui Pauli III lacerique Caroli V schola pe eruditum : a fortunae variantis disciplina pera
sectum. Eminebant in eo comitas re beneficentia : non magis naturae dotes, quam hominis artes , novo nutantique imperio accommodatae, O in re amatorios ludos, quibus indulgere paulo intemperantius videbatur , re tui ille , Augusti Caesaris exemplo , ad arcana domorum exploranda , certum habeo. Nihil illo in privatorum causis audiendis , in promia scuis salutationibus, in omni vita, civilius. Speciosa venerantium obsequia , certantesq; blanditias mutuo mentientium, ceu persenatas magnifice nuvas, cum risu spectabat: ac R E B v smtentus victorum inania transmittebat, esse-citque aequitate ac indulgentia, laxamentis
que popularibus , quibus ipse se privato non Asimilem immiiscebat, atque in primis liber Iitate, qua etiam votis adeuntium obviam ibat: ut inter Principes ea tempestate , Vpulorum studiis ac benevolentia claros , merito haber tur Octavius. Nec minor et 1 militia claritudo, cujus ut tyrocinium sub Carolo Imperatore adolescens ac paene puer posuit; ita primam eidem operam praestitit, undecim millium bellatorum ex Italia Ductor , quos Religionis a que assinitatis causa Paulus III trans Alees iussit ad taesarem, non leve momentum eius
492쪽
victoriae , qua Germania omnis, inter Danu- I sm bium, Albim, de Rhenum. Imperatoriis armis subacta est , uti Caesar ipse , viso illo exercitu, Exliii. i, negavit nobiliores unquam delectu copias equitum peditumque ex Italia provenisse, di spectata virtute , magnam eis victoriae deberi par- I Alcaeod.tem amrmavit, Octavium propterea generum insigni caritate , & aurei Velleris torque com- hiis Iri. . plexus. At vero in Italicis postea bellis Octa- Iia. vius, pari sortitudine , re Parmam contra Pon- s i Z
tificios ac Caesarianos exercitus, annua obsadio
ne , defendit: re Philippi Regis Hispaniarum
partes cum Placentiae restitutione demandatas, adversus Gallicos Duces variis aggressionibus promovit. Depositisque exinde armis,quae nulli umquam nisi lacessitus intulerat,reliquum viatae,vir amoeni ac civilis ingenii, firmando fruen- doquin imperio transegit. Hoc igitur parente lis Nexacuuia Alexander (namque de matre ejus Margarita
Austriaca Imperatoris Caroli V filia re retuli supra non pauca , de in loco superaddami natus est Roma: : eo ipso anno, quo Pontifex Paulus III paternus proavus , inchoato Tridenti Concilio : ac maternus avus Carolus V Imperator, comparato in Germania exercitu , Christianam Rempublicam adversus Lutheranam haeresim, ille sanctissimis legibus armabat , hic armis triumphalibus asserebat, non vanum tunc quidem praesagium orienti proli, postea vero incitamectum ad idem alifluando monstrum, tamquam avitum hostem , lasereditaria virtute de-'.
bellandum. Accessit Pauli Pontificis praedictio: Pauli o I si qui allatos ad se Alexandrum , & gemellum ea prR irem, fratrem Austriacae parenti gratulatus, imposita super Alexandri verticem manu, addidisse s rebatur, illum, si quid veri praesentiret animus,
magnum armorum Ducem aliquando futurum. Credo ex nominis occasione Alexandrum ab terum auguratus: nam aliunde divinationem trahere, vanum habeo. Et auxit domi laetitiam Acreatus per eos dies Parmae ac Placentiae Dux,
Octavius Puer : quasi nova naicenti soboli ii v 6 minatio
493쪽
Romae laetitia ex gemello Pariu Is pera uD. Euhiaeh. octavii in deratio, tange alia quam Ti.
Philip. I I. Ust. Idae. Caroli vhinitis. Pietas Oct xii. Alexandri yaptismus. Educatio.
6o IOANN sis avs TRIA Cus, minatio pararetur. Sed nihil aeque felicitatem
ostenderat, ac gemina uno partu proles, ingenti Romae gratulatione excepta , continuatis per dies complures ab Romana Nobilitate omnium generum ludis spectaculisque : relicto etiana dapideo ad posteros monumento rarae utique sortunae in regnatrice domo. Cum interim Octavius, non ut ob similem gestiisse felicitatu dicitur olim Tiberius , iactasseque gloriose in Senatu , Nulli antea Romanorum Cusdem fastigii viro geminam stirpem virilis us editam ; sed imitatus Carolum socerum,
'ui ad nuncium Imperatricis enixae marem fi lium , illico ad divi Pauli coenobium , quamvis imbri effuse inti, im decidente , se contulit pedes , gratesque Deo ceu prima gaudirlibamenta persolvit. sic ipse , audito Margarita, uxoris partu, non prius gratulantium officia Pr cerum admisit, nec in publica laetitia Iaxavit animum , quam domo egressus,recta ad sacrum accurrit Christi Domini e Cruce pendentis imaginem a Sodalibus ejusdem nominis magna Romanorum veneratione in divi Marcelli templo servatam et cujus ad pedes provolutus spraecipua enim religione illam colebat egit ex animo grates divinae beneficentim complexusque illud vitae lignum, sub illius umbra liberorum salutem fortunamque depinsuit. Dignus profecto , qui filium dein viderit, illud ipsum triumphale Crucis vexillum per Belgas explicantem , in eoque Signo gloriose vincentem. Tertio post mense,in Baetismi fonte ad laetitiam enim magis spectaculis repetendam , aliquantum differri placuit lustralem diem: abluente illos Ioanne Dominico Cardinale de Cuppis , sacri Senatus Principe , prior natu Alexander, posterior Carolus ; hic ab Imperatoris , ille a Paussi ante Pontificatum nomianibus appellati sunt. Sed Carolo non diu superastite, omnis in Alexandri educationem cura conversa est. Insantiam In Austriacae matris sinu indulgentiaque ; pueritiam apud Praece-
494쪽
LIBER NONvs. ssptores, quos tulit aetas illa praestantissimos , exegit: fructu tamen perexiguo , certe imparicum docentium industriae , tum discentis ingenio. Quippe is natura inquies igneusque, litterarum compedes oderat: saltuque, re equestri disciplina , dc gladiatorio ludo , corpus quam
animum libentius exercebat. Foveruntque, aut potius indiderunt hanc puero mentem eae, in quas nascens incurrit, armorum imagines , d mesticaque sitorum studia: a quorum primo i veluti alitatu , verius multo quam a natalium potestate siderum, mores hominum plerumque finguntur. Si quidem bellicus patris apparatus trans Alpes ad Caesarem properantis, omniaque armis domi strepentia , ita nascentem excepere, ut prosecto prius ille tubarum cantum , quam nutricum naenias audierit: habueritque pro crepundiis tympanorum sonum et de quam primam hausit oculis lucem, armorum fuerit. Quin secuto statim anno reducis . e Germania patris spolia perstrinxere iterum infantis oculos : nec post multo, magnorum exercituum concertationes ad Parmam , ubi obsessus sexennis puer inter muralium tormentorum fragores educatus est et atque alia subinde ex aliis parentis bella, quo magis in primos incidere aetatis annos , eo altius impressis militarium simulacrorum notis, martialem plane animum formavere. Pueritiam
nondum egressus in Belgium mittitur a matre ad Octavium Ducem, a quo traderetur Philippo Regi, tamquam redintegrati auctoramentum obsequii in Austriacam domum : simulque ut ea testificatione abstracti , se unici pignoris, demererentur Avunculi animum , promoverentque (quod maxime spectabant) ad arcem Placentiae, recepta jam urbe, restitit endam. Et Philippus, quoquo puer animo traderetur, ibbenter excepit, delectatus quidem sororis suae,
quam summopere diligebat, imagine ; red in primis habiturus illum veluti obsidem ad Farneliorum in se studia confirma a. In Belgio
illi indita Mausta. Puer in Berumgium mittitur ad Philippum Regem, xisD
495쪽
M tum ejus postulatum. A Repe duci, intio Hispa
Amor Regis erga illum. di favor alio.
ob has praeci Pue causis. Coniugium
her IOANNEs AUSTRI Acus, sesquiannum cum Rege substitit, ea captus a morum specie , quibus tunc maxime Belgium conflagrabat. Feruntque, cum a Rege duceretur ad exercitum apud S. tintinum , summis Alexandrum precibus petiisse , quo die oppidum copiis omnibus oppugnatum captumque est, ut armis indutus ad oppugnationem mitteretur et rejectumque a Rege inter admirati nem ac risum , quippe undecennem puerum aegre in castris, sulisque ubertim lacrymis se continuisse. Inde profectus cum Rege in Hispaniam egit ibi annos ferme octo , educatus cum Carolo Hiipaniae Principe, ac Ioanne Austriaco, partim Compluti,quo Carolum litterarum causa pater immiserat: partim Mantuae,in aula sub oculis avunculi Regis, adeo illi acceptus , ut
silii loco haberi ac diligi si Philippo hic Ale
xander videretur. Intendebatque ei Regis benevolentiam Caroli comparatio, solutis aspericque moribus a paterna gravitate dissidentis. Neque haec ei gratia squod rarum in Aula fraudi aliquando fuit apud ceteram Nobilitatem : quam aut anteibat Caroli Quinti nepos, aut sibi demereri studebat adolescens ore et
ganti proboque, ossiciis impiger, largitionibus
immodicus , eoque domui suae gravis r armorum vero tractatione, ludisque praesertim equestribus, quos certatim Carolus Princeps, & Ioannes Austriacus, militari animo juvenes saepe dabant, adeo decore modulateque ingrediens, re adversus pericula securo improtectoque interdum corpore decurrens; ut inter ea proeliorum simulacra favore plaudentium exceptus, voluptati juxta ac timori esset. Annum vigesiamum agenti uxorem decrevit Rex Mariam Lusitanam Eduardi Principis filiam, Regis Emmanuelis neptem , fama ingenii ac sanctimoniae, illa tempestate, inclytam . Utque honori Margaritae sororis suae Belgium administrantis hoc darest missio ad eam Alexandro filio , evocataq;illuc nsa cum Regia classe ab Lusitaniar ac profecto ab Irdia, magno apparatu,eamdem ob causam
496쪽
LIBER' No Nus. 63 causam Octavio parente, celebrari nuptias Bru-xellis voluit, qua supra meminimus , gratulatione Provinciarum. Inde Parmam digressus, susceptis ex conjuge pluribus liberis : quorum tres. Margarita Mantuae olim Princeps, ad feliciores ponea nuptias caelesti cum Sponse trans lata, Ranutius Dux, Odoardusque Cardinalis parentibus superstere : ubi firmatam jam prole domum , seque vacuum a publicis curis vidit. quippe Octavius pater,quo erat aetatis animique vigore, tacite unus cuncta regebat) suspirare foris bellum, animoque circumspectare coepit, si qua sibi armorum alicunde nasceretur occasio. Interea cupiditatem illam. feras in silvis consectando , hastis in urbe decurrendo,
aliisq; spectaculorum generibus , quasi proeliorum imaginibus , pascebat simul fallebatque.Quamquam ad haec, ut seroci erat ingenio, addebat interdum aliqua, gladiatore quam Principis filio digniora. Namque armis sub mutata veste firmatus, noctu urbem pererrabat: non ut Caesar ille dissimulata re ipse persona per tenebras circumiens, globo tamen septus gladiatorum,qui rixas a Principe coeptas, modicas quidem linerent, si vero 1 laesis validius ageretur, arma inserrent: sed Alexander incedere plerumque solus, ut uno interdum comite, obvios serro sistere , manus conserere, illorum suique periculum facere, atque, ut FEOCITATE yliicit temeritas eo processit, ut si quem inaudisset dia gladiandi fama commendatum, non ante desist ret , quam noctu aggressus, suas cum est vires artemque componertato Ferento; cum aliqua do Comitem Taurelium, nobilem virum manuque promptum , inter tenebras offendisset, eo statim loco (quod pridem optaverat; provocasse, consertaque pugna , cum Taurelius ad sacem illac forte praetereuntis , Alexandrum Farnesium agnovisset, projecto ad terram ferro, veniam oras', si suum in Principem. nescius lucet ac lacessitus,arma temerasset. quo evulgato,
est, ut pleriq; occursum riua evitarent, nescis
Amorumpido Nocturnugladiatoriae
Neronianis confidenti re , ac temerariae titari ea
497쪽
I. U M sacrum aspirat Alexandero prono Octavio pareute. on Austriaca.
abit: exim delecto vobilium dc
triremibus Gennensibus impotito.
ne scilicet amitterent apud Principem aut vim existimationem, aut viliores gratum. Sed interim oblata est ei tandem occasio arma honestius induendi , composito nobilis cedere Christianorum Principum adversus communem hostem. Ad eam expeditionem multa invitabant, re pugnae causa , de nobilium virorum eo conssuentium celebritas , de , super haec, belli Imperator Austriacus, amore ac sanguine aeque conjunctus. Nec pater abnuebat, 1
militari indole filii magnum aliquid sperans, certe ferociam ejus inter belli discrimina edomandam : sed repugnante, cui plurimum tribuebat , Austriaca matre; nestavit inconsilio Avunculo Rege 'uidquam agi oportere. Interim Austriaca litteras sicuti curaverat,accepita videri sibi differendum Alexandri abitum respondebat. At is invitatu Ioannis Austriaci praeter modum incensus, expugna-ga tandem matre, exoratoque Rege, ad bellum se quam magnificentissime,ut primo in egressu, comparavit. Octoginta duos a Placentina ac Parmensi nobilitate secum traxit ad bellum: adhibitis praeterea , veluti praetoriana custodia, militibus ferme trecentis a Paulo Vitellio militiae clato conquisitis non usitato delectu equippe eorum plerisque aut olim Centurioniabus, aut Subcenturionibus , aut Signiferis, aut alio perfunctis munere supra gregarios. Hoc Alexander Farnesius comitatu obtulit se voluntarium militem Avunculo Duci: a quo eXercitur' forte lustrante avid Issime complexus, ejus permissu cum quadringentos ex Regiis classia
tiis elegisset, duabus Genuensis Reipublicae
triremibus impositit, Comite Carolo Scotto, sic Petro Francis 6 Nicello regendos: ipse cum vitellio testato , dc parte suae nobilitatis ac mi litum, ejulueret Reipublicae Praetoriam insedit. Quamquam in itinere, totoque ante pugnam tempore, ab Austriaci latere in Imperatoria triremi nunquam abscessit: idque bono vertit univexsae classis Exorta enim inter Austriactim: re Vene.
498쪽
LI AER NONvs. sis .& Venerium Venetae classis Praefectum disco dia perquam atroci, Christianaeque Reipublicae vires haud dubie civili proelio commissura, primos Austriaci furentis impetus, quibus imminutam supremae Praefecturae majestatem ultum ibat,unus Alexander cum tamen non des sient, qui ardenti satis juveni faces aggererent) quaerat apud avunculum gratia , tamdiu sustinvit, donec Marcus Antonius Columna Pontificiae classis imperator, ac Venetorum legatus Augustinus Barbericus, sapientia sua , adhibitaque opportune iFarhesii opera , imminentem classi tempestatem opinione celerius discussere. Quo nomine cum Romam dein venit Al xander , laudavit illum coram Purpuratis aliquot Pius Pontifex , seque & Christianam Rempublicam ea gratia debere illi plurimum testatus est. At vero ubi ventum est ad pugnae locum Actiaca olim victoria ab Caesere Oct viano relata percelebrem . instructa utrimque acie , ipse apud Marci Antonii Columnae triremem in media classe , suam conscendit, pone adstantibus duabus reliquis Genuensibus. Ac post effusam eminus sagittar in pilarumque procellam , concurrentibus jam navigiis , Al xander in Mustapham exercitus Qi aestorem intentus , ejus triremem quanta vi potest invadit, consertisque manibus eam longe validi rem, quam putaverat, expertus est. aerarium illa vehebat, e que praetorianis militibus supra trecentos, plerisque veteranis ac pugnacissimis firmata erat. Cumque diutius ancipiti marte pugnaretur, signis modo illatis, modo repulsis; pudore simul iraque si iccensus Alexander , arrepto scui vibrando assii everati praegrandi gladio , in hostilem triremem saltu se projicit: ac iurenti similis, circumdaisto utraque manu serro,iatam per hostium stragem aperuit militibus suis viam , exemplo ac periculo Ducis utque adeo incitatis, ut jam promptissimis quibuscque Turcarum caesis, reliqui deditionem facile pararent, nisi advecto illuc valida cum triremi
Plurimum confert ad Ducum disecordiam sindaudant Laudatus propterea hPontifice. Pugnatur Ipse Must
499쪽
illum demum, di Scander ianuin vincit,
caprque. Praeda ex vibctolia. Ioari. Austriael de Alexandro
Scanderite Praefecto , auctis hostium copiis va- ribusque redintegrata paululum fuisset pugna. Sed recentes a tergo milites una ex Alexandri triremibus submittente , cum victorum impetum non ultra sustinerent hostes i conso multis vulneribus Mustapha , nucioque Scanderiae Praefecto, mox etiam capto; non modo Quaestoria illius triremi, sed hujus etiam au-xdiari navigio Alexander potitus est; tanta in blitum suorum praeda , ut complures fuerint qui Sullaniorum (monetae genus est, haud mi noris aureo Venetorum riummo i duo millia, aliqui etiam tria . cx navi sane Quaestoria secum abstulerint, praeter ea , quae Aliquae duae per se triremes , ex triremibus hostium duabus , totidemque biremibus expugnatis captis que spoliata manubias reportarunt. Ferunt Ioannem Austriacum, cui post finem pugnaet multa de Farnesio Principe narraverant . in
ter gratulantium officia , suscepisse quidem
illum singulari benevolentia atoue praeconio. cum ea tamen exceptione laudasse , Quod eventu meliore , quam consilio sese in nostes confertos e & adhuc validos , dubio regressu, conjecisset. Quam ille culpam sibi quidem laudi ducens , collata confidentiae causa in Mariae Lusitanae conjugis sanctimoniam, cujus ad Deum precibus tectum ac tutum se crederet, avunculi admonitionem sestive tran misit. Nec minorem animi impetum . seclito post hoc anno, (quamquam minori seu fortuna , seu verius concordia nationum i Alexander ostendit. Redintegrato enim foedere, ad victoriam apud Echinadas partam in Peloponneso persequendam , serius aliquanto rediere
Christiani Duces. Reparaverat lam utcumque classem novus maris Praesectus Vlucialis, eamque ut occursui Foederatorum subtraheret, huc illucque deportatam , prope Methorais denique portum propugnaculo firmatum contianebat. Inde dum extrahere hostem Austriacus, oblato ne pius certamine, conatur, expu- gnando
500쪽
LrBER NONvs. in abi gnando terrestri aggressione Navarino haud procul sito praeficit Alexandrum. Ille acceptis re secum bellatorum millibus omnino sex,bipartito exercitu, arcem majoribus tormentis oppu-nnare coepit, conatu sane majori quam sicces si sit. Quippe saxeo scopulosoque in loco moliri est humum ad aggeres aegre poterat miles: nec , . dolia corbesque , terra re saxis oppleta , opporios staque aggerum loco , satis firma erant muni- est menta adversus hostilitim tormentorum ictus.st Odintinuabatur nihilominus oppugnatio: egres sique interdum Navarinenses, nec sine caede re- pulsi, haud procul esse a deditione credeban- a tiir; cum noctu introducto in arcem, Farnesi norum sive indulgentia, sive ignoratione viatis rutrum, Turcico praesidio : simul i dique ad et olim constuentibus Barbarorum equitum pe-it enumque copiis , veritus Alexander, ne in n. tercluso reditu obsideretur , desperata expu- a gnatione satis habuit , si incolumem cum torcs mentis exercitum in hostium conspectu reporgii taret ad naves. Et Austriacus , quando classis Othomanica universi certaminis vitabunda, eliis i ci e portu nullo injuriarum irritamento pote- . t rat, contentus incusso hostibus metu, expresea l . saque veluti consessione concessi ubique maris: i, divisa foederatorum classe , animisque , ipse inii Siciliam , alii alio discessere. Atque hoc suit . Alexandro militiae tyrocinium, quod ei re in ei illo martialium virorum store, re absentes epud Principes, Pium praecipue , successorem, que Gregorium , ac Philippum Hispaniae R . i gem , sicut opinionem conciliavit naturi alb, quando summi Ducis; ita Regem postea moel vit, ut in Belgium , quod tunc belli moles im cumbebat, eum ultro distinaverit. e. Exenim Belgarum querimoniis adversus Io-
annem Austriacum oneratus quotidie Rex , pa-
ibi candisue Belgii absque armis ne Victori qui- dem innoxiis perquam cuyidus , Provinciarum
votis annuere . eoque sororem Margaritam
Austriacam cum Alexandro filio submittere
Vrbem aggre ditur sed irrito coa