장음표시 사용
71쪽
rea Aut ex suo dotem Episcopis co retinere praesertim cum partem attribuerit eae Duos6 MARGARITA PARMENfIs. dum Christi gregem contra irrumpentes passim lupos; idisue neminem reperiri adeo insensum Regi, qui non fateatur, aut certe non sentiat. Nec eorum dotem potuisse minore incommodo confici ' quam qua ratione viri prudentissimi ei rei praepositi statuerant. Rex probaverat, Pontifex jusserat. Neque debuisse Priticipem hoc enim requirebant aliquit ea super m Ordines convocare, ex eorumque sententia consilium capere: quod non solum nullo ad id obstringi se iure putaret, sed etiam animo praevideret, Ordines in re compluribus ingrata , instigantibus praesertim finiumis haereticis , facile pro ea, quam exercent in comitiis , libertate dic sensuros , inquo' Majestatem suam populis 2ntandam, aut etiam contemnendam exposuisset Rex , de eorum animos tanto magis irritasset, quanto iis palam invitis repugnantibu que , quod semel secum statuerat, peregisset. At enim potuisse Regem aliunde suppeuitare novis Episcopis alimenta : quod si, quo se cumque verteret, omnia magnis impedita dissiculi tibus viderei,debuisse regia pecunia,non aliena, rem conficere, sine populorum turbis , sine cu-j quam mala gratia. Quasi vero aequum non esset,ut qui Belgio Pastores inservirent, Belgiacis quoque proventibus alerentur. Neque pepercisse aerario suo Principem, attributis nummum aureorum sesquimille in singulos Episcopos, quoad eorum dos exigeretur auunde:quamquam dum eos inducebat Rex in Abbatum bina , non plane aliena dilargiri et praesertim cum . id auctoritate fecerit Romani Pontificis , penes quem esset eorum bonorum administratio. Ex quibus ad extremum conficiebant, etsi Episc pos perpetuis reditibus aluisset Rex , non tamen propterea quieturos illos, quibus non tam ea proventuum translatio seu coniunctio, quam ipse Pastorum numerus gravis erat. Id quod damnari nulla ratione , immo excipi ceu salutare opportunumque remedium cum de
buisset, satis apparere,utrinam parti, si quid obet
72쪽
eam causam tumultuarentur aut Brabantini,aut
alii Belorum populi ea tumultuum initiae sbuenda' essent. Sed neque ab hac parte sumptum est tumultuandi principium. Ea enim ratio Episeopos in Abbatum , si qui forte decederent , Iocum inducendi, jungendique cum illis horum bona , ob assiduas ad Pontificem, ad Regem querimonias, quas in loco memorabo, passi imis in Vrbibus instituta est. Certe in Brabantia , quae maxime recusabat Rege d mum annuenti, tunc quidem nihil immutatum. Non tamen nurim , ea agitatione distordantium animorti ., obedientiam 'bsequiumque adversus Principem , hoc est, imperii firm menta , non parum vitii fecisse, ac ruinam , si varidius impellerentur , praemonstrasse. siquidem NIRIL tam regno perniciosum, quam si populus addiscat in Dominum palam obniti. ab eoque non solum impune, sed etiam seliciter
dissentire. Vna omnium maxime turbavit conciuntque
Belgarum populos suspicio primum, dein conatus Inquisitionis adversum haereses instituen- . dat, Placitisque Caroli Caesaris firmandae. Quaeret , quoniam vulgo visa est aperuisse in Belgio belli seres, operae pretium faciam , si quidquid hoc est , paulo accuratius evolvam. Religio sicuti apud omnes magni semper fuit, quod Deo cultum,quod populis concordiam praestet: ita in Chrisciana potissimum Repub. sedulo provisum adversus ejus turbatores. Ea provincia ab solis Ehiscopis , ad quos iure pertinet, principio administrata. Postea, sive quod pluribus curis sacer is Magistratus implicetur, sive quod ab suo grege abesse interdum Elise' scontingat , sive aemum quod eorum aliqui incuriose, non nemo etiam inscite id muneris exerceat; optimum factu visum est, si ab Sede Apostolica delegarentur extra ordinem judices doctrina ac pietate praestantes, quibus inquirendi animadvertendique . in haereticos jus esset, eoque Apostolici Inquisitores ap- 'b
An hinc: de ducenda sit tumiitruum origo.
73쪽
Eiusdem procuratio varia Romae stabilitat3 a
I. Manich. in caustum me. c. De
8 MARGARITA PAR MERSIS, pellati. Id primum ab Innocentio Pontifice,
ejus nominis Tertio, supra annos Quadrin entos coeptum reperio , misso adversus Albieen- ses divo Dominico Praedicatorum familiae sundatore, qui primus Quaesitoris munus summa cum laude gessit. Exceptus inde mos , eodem terme ac sequenti dein saeculo, a multis Christiani orbis nationibus, creatique in sinstulis Provinciis ali iiot Fidei Censeres , qui de Religionis injuria legitime cognoscerent. Non. tamen ubique ea res perinde valuit. Alio temporarii Quaesitore' missi ob haeresim repente enatam , eaque extincta revocati: certum alibi tribunal erectum quo de Fide quaestiones perpetuo reserrentur et alibi tota ea judicii se , t c alii, praeter Episcopos , Pe mlili inhaereticos inquirere. Quin re Romae variatum e nam modo per consuetos Vrbanosque Magistratus administrata omnia , Quaesitor extra ordinem nullus; modo plures, sea sub unius pluriumve regimine Purpuratorum Patrum : donec Pontifex Paulus I V instituto aliquorum ex iis Patribus Collegio , quorum ruriramis nae controversiae finirentur; augustiori sanctiorique judicio rem in posterum Romaestabilivit. Porro .ut firmius haec perstarent.
M E T V s , qui lictor est legum , a principio
intentatus : mulctaeque ac poenae in contumaces indictae atque exactae , mitiores ab iure Pontilicio, ab Caesareo graviores. Etenim Imperatores , cum animadverterent, praeter Dei sacrorumque cultum , pacis interesse cujus tutor est Princeps, si Religione continerentur populi: viderentque, ea periclitante, non posse inter foedas nae resum undas tranquillitati locumelle ; quae via peragellionis reos, eadem in haereticos, ceu Religionis, atque adeo pacis hostes supplicia decreverer ita tamen, ut poenae non a te sumerentur, suam in Ecelesiastico foro .culus est de haeresi cognoscere , diseeptatum ea super re, nomenque criminis pronunciatum foret. mar etsi per Orthodoxorum provincias
74쪽
M Lin ER SECvNDVs.r vincias semper exercita sunt, proque repenti- I s s v. , Dis hominum de Retitione prave sentientium a. motibus, accuratius alicubi procurata ; nussa, quam tamen , quam per Hispaniam , exquisi- In Hispaniau tius acriusque, sive proprio Catholicorum Prin- ν' ,si . - ., et cipum stuc io , sive externa populorum , qui se auuo i sis., iis regnis infuderant, contagione. Haec autems procuratio Religionis aucta postmodum est ins universa sere Cnristiana Repub. ob excitatast uno ab homine quam latissime turbas e Martia Mart. Lmberi, hum Lutherum loquor, eorum temporum coim iuieudi i sequentiumque calamitatem. quam ille calami- turri tatem diu meditatus Orthodoxorum quieti, i nunc incepto . nunc mutato consilio , velut in- , certus animi, fata potius in opportunitatem intentus S i ad extremum mortuo Maximilia- It no Caesare , accitoque ad Imperium Carolo Maximiliani nepote , in facinus erupit. haud ignarus , I N i T i A Principatuum novis esset rebus attentandis accommodata : simul quod i Caesaris adolescentiam crederet rudem adhuc, regnandi, eoque sperneret. certe ratus, illumi potius stabiliendis Imperii rebus , quam retinendis Sacrorum ritibus operam daturum:
sellicitatis ad desectionem ab Ecclesia primum , tum quod proximum est i a suis . Principibus , ipsoque a Caesare provinciis, Ro-
. manum Imperium pariter ac Religionem in partes scidit. Quo factym est, ut multo quam ante impensius summi Pontifices de Fide quari stiones intenderent, Christianique Principes, ut cuique Religio, resque publica cordi erat,
enixius incumberent in eam curam. Et vero Caroli v.
Carolus Imperator , cujus in primis auxilium imp-NLnspectabat laesia Religio , veteri Caesarum exemplo , leges sibi statuendo per Imperii ac Bel- edicta .rii Provincias illicet duxit adversus Catholicae Fidei corruptores. Quare dum is ab Hispa-i nia per Belgium Germaniamque, summa mor- nor. Marcis .
talium gratulatione plausuque, ac toto illo jam tum blandientis fortunae strepitu vehitur ad . ' '
Imperii sedem, mormatiae in celeberrimo
75쪽
Patris edicta confirmat. Gubernatrici executione ni dat:6s MARGARITA PARMEN SIs, . Procerum conventu Martinum Lutherum , ab I Romano Pontifice damnatum, ipse quoque Se- ptemvirum Augustalium . Imperiique Princia ipum atque ordinum sussiatiis damnat proseri-hitque : ac proscriptionis edictum eodem aim Ino, qui fuit vigqsimus primus supra sesquimibb lesimum , per omnes Imperii ac Patrimonii siti iProvincias proponit. Cum vero nihil propter biea malum remitteret, immo sui FLAGi Traimpetu valent) intra paucos menses ea coni gio storentissimas civitates assiceret, aut affa- aret, Caesar re reis alicubi supplicio asse is, re cnovis ubique re amplioribus, 'uae septies re- i tritit, edictis , medicinam conta s est facere hsurpnti volatimque morbo. Quin etiam cum postulasset , Pontifice Censores Fidei, accepis- setque ; eorum au ritati securitatique cavens imulta sancivit, quae anni millesimi quingentesi- lmi quinquagesimique Placito praescribuntur. lVerum nova illa judicii facies plus terroris si bicum attulit in Belgium , quam observantiae. lNam etsi alicubi suscepta res est, Brabantini tamen . quod in eo carpi libertatem suam dic rent, commodum nacti, imposito sese onere Ii- iberarunt sub ejus anni quinquagesimi finem, Quo tempore partim Augustana comitia, Trbdentinumque Concilium , partim bella conti. nenter alia ex aliis nata per Numidiam, Pannoniam , Italiam, Germaniam , Galliamque, alio distraxere Caesaris curas. Et quamquam Philippus Rex, ubi in belgii possestionem intulit pedem , statim paternas ea su per re leges novo edicto firmavit; rem tamen haud promivit, implicitus repente bello, quod eo ipso, quo edictum proposuit anno , tribusque insequentibus , acersimo cum Gallo gessit. Donec anno quinquagesimo nono, cum primum a bello nactus est otium , revocavit illico animum ad Religionem stabiliendam, discedensdue a Belgio, mandata sorori Gubernatrici, atque Antistiti Granvellano dedix, Enixe curarent, ut Caroli Placita di cautiones , quas ipse Rex
76쪽
LIBER SECUN Dus. 6sprq Pontificiis Quaesitoribus confirmarat, em quisite servarentur. Atque hic erat rerum status, haec Caroli Caesaris edicta, haec Inquisiti nis in haereses initia Processusque. Cum Mar- Sarita Parmensis , uti erat injunctum , intenens in eam curam , idque agere cum Provinciarum Praefectis aggressa, sensit esse non paula dissicilius imperata facere, Quam imperare facienda. Magiuratus aegre vivebantur id negotii in sese suscipere. Nobilium alictui optaram sitas i ambigue pollicebantur , aliqui praecise negabant opportunum tunc esse , redire ad eum lapidem movendum , ad quem toties ocsendissent. Brabantini 'qui sub Carolo Caesare sienum excusserant, re praesente Philippo Rege non receperant, nunc ad Gubernatricis s minae vocem, in illud sese induerente Apud p pulum nihil moderati, aut medii, consternatio
primum , mox audacia et nunc timenti, nunc terrenti similis: nempe ut potentiorum aspiratione , at ue haereticorum stabello agitabatur. Quin re vulgo exaudiebamur in Regem multorum voces , quas aliunde immissas in ora sermonemque multitudinis apparebat. Cur
auxissit tot E seu i , si Religionis injuriam propulsaturi im non erant' t profecto in Concitiis decretumsisse, ut qui Pastores animarum in expurganda inter suos mala harasumfuge segniis agerent, Episcopali munere exauctorarentur. Curarent
igitur Disivi rei fuat, aut presonam male impo ram deponerent. quamquam futurum satiui fuisse, se non eam induissent, neque tot Infularum numero Belgium frustra territassent. Floruisse d multis jam faeculi. Religionem apud stlgas , sola urbanorum Magistratuum opera , sitie ea Pontificia severitatis pompa, sine udbi Cainoli Casaris edictit. Gid nova isthae mi sitorum additamenta di m anuoi te
rores I Deberi hoc nempe magna ex parte in De Dini Mntisitis ambitioni , qui UT SUPPLICES habeat, miseros ae reos quarat, SUADEN-D A M esse Religionem , non imperandam. carolimnum egregie piam fuisse in m iustia candendis:
77쪽
ex metu Iumquisitionis, di ex re
sed experientia constare , per eas Religionis ea amnihilo meliorem , di Prodiinciarum statum remque
publieam multo deteriorem quotidie fieri. Et ecepisse
jam intermitti commereia regionum , sublata meraeatorum libertate,magno utique impendioBelgarumae pracipue Muttie iensium, quorum verea negotiatione constent. Postremo neque Carolum casarem,
neque Philippum Regem , necive Priticipem ullum, qui tu Brabantina pridiilegia iuraberit, promiserit-oue se non impasiturum in populis notias judiciorum formai, passet Belgai, sijura quidquam valent)a istere ad Inquisitioni, edictorumque severitaetem pem ferendam. Verum Gubernatrice nihil in iis rumoribus mota, cum de reis interim supplica sumerentur, Tridentinumque praeterea Concilium , quod tunc finem acceperat, jussu Regis Promulgaretur in Belgio; hemere alicubi palam populus,damnatos e lictorum manibus stamivivos abstrahere , 'clandestinos in urbe conventus, mox in campis celebrare: quin re N bilium complures convenire, edus nescio quod inter se icere, libellos partim in vulgus spa gere, partim Gubernatrici magno repplicam
lium coetu offerre : eo tumultu atque succes.su, ut mitigatis propterea Caesaris edictis, impetrata delinquentibus venia , intermissa de Fidei censoribus eo inserendis , ubi ante non fuerant, contentione; nihil prosectum sit, quominus , infundente se h vicinis locis haereticorum multitudine , concionales homines ipta in foro Catholicam Fidem oppugnarent, iisque adjungente se subita poetularium ac iambulonum manu, in templa inietum facerent, bona diriperent, sacra violarent in apertam denique desectionem, nullo tunc palam duce , summa tamen licentia, vi , latrociniis pipulationibusque prorumperent. Atque huc ventum demum esse: in eumque nimbum , qui
repentino lanitu Belgium omne prodigiose pervasit, coaluisse populorum iras ob sueritatem Principis affirmabant aliqui, quod is
Imperatoriit Uictis, quaestiossibus de haeresi , Tria
78쪽
Tridentinis Decretis , tam multa simul impodi I s s s. tuna molitus , Belgii patientiam irritasset. Cum tamen alii omni Regem culpa liberarent, Miomm quippe qui eorum edictorum quaestionumque auctor non extiterat, Patris tantummodo placita , evocatosque ab eodem in Belgium Pontificios Fidei . Censores confirmarat. Neque propterea novas judiciorum formas contra Belgarum priviles a Regem aut Caesarem in- e. SMe a. devexisse, dum Quaesitores adduxerant; quod ho- -- et pol. rum jurisdictio , cum non ordinaria, sed de- Iegata tantum esset, nova judicii forma dici dinum. q. de non posset. Itaque religionem Regis abunde commendabant , quod Romani Pontificis eae Conciliorum auctoritati longe posthaberet tu bulentorum hominum minas ac seditionem rnec putaret ab se imprudζnter agi, si quae a sapientissimis Christianae Reip. Patribus decreta erant adversus haeresim, eorum usum in suas ipse Provincias inveheret primus. Sed haec diversorum judicia pluribus hoc loco persequi, ambitiosi esse ingenii duco . praesertim cum ea, . quae hactenus exposui, contulisse quide, aliquid ad Belgicos tumultus , non fuisse autem principes illorum causas , persuasum habeam. Eas in praesentia causas etlucleatius dicere consilium est: ut quae plerumque sint Rerum publicarum Regnorumque turbamenta , Belgarum exemplo discant , qui nostra haec legent. Raro quae turbant incitantque plebem , ea dem Nobilitati negotium facessunt, saepe ta- ra iuniis,nien (quasi eadem mala utrumque parrem premant conspirat cum plebe Nobilitas, non partis sublevandae aut in commune viasulendi tia, sed ut privatum incommodum arceat ali na ope , remque suam tacite curet, dum cura- re publicam vulgo existimatur Et populus qui- h-adem ut tumultuaretur, haud dubie principium tum quidem duxit ab haeresi. Invexerant illam partim ex- BAERE313. terni mercatores quorum cum mercibus haec
79쪽
iti Belgium inductariam trisam P. Maeram. Fossim a
Alta & aucta a fiuitimis populis. Inde Belgium
s milia. 6 MARGARiTA PARMEN SIs,giones Helvetiorum Germanorumque, quorum opera superioribus in bellis usi perdiu fuerant Carolus Caesar Philippus Rex : partim exules ac profugi ex Anglia , Q uos Maria Regina , dum expurgaret ab haerela regnum, edimis ac poenis insectata, non pauciores triginta hominum millibus , ex iis qui aliunde translabserant in eam Insulam, semel ejecit quorum permulti novas sedes atque colonias in Belgio posuere. Inductam vero his praecipue , quos dixi, modis haeresim alebant augebant
que , qui Belgas intercipiebat, finitimi populi,
commercioque ut linguae, sic re morum paene confundebant: nec plus aquarum o Germania Rhenus , Mosa E Gallia vehebant in Belgium , quam inde Lutherianae , hinc Calvinianae contagiones in easdem Belgarum Provincias iis dein amnes importabant. Vt nihil de Anabas
tistis adjungam, qui h Wes phalia Frisiaque
frequentiores aderant: quippe vicinius fove bantur , habebanturque ut domi propemodum nati. Ergo affecta ex hisce capitibus Belgicae multitudinis pars. atque ad defensandam eam vitae licentiam confidentior erga Dominos ecfecta , cum primum occasionem est nacta, novis animum rebus intendere , atque eos miscere turbas, paulatim coepit, quas ab haeresi per populos ac regna perpetuo creari. nimium quantum experti jam sumus. Etenim RELIGIONEM raro solam mutavere civitates: sed uoties mota est sacra haec Anchora, totiesuctuavit simul Reip. navis. Nec mirum: EST HAERESIS contumaciae rudimentum: dumque ex hominum mentibus sensim em cutit Dei jugum, detrectare atque excutere humana imperia similiter docet. An obscurum est , huc demum desinere nostro hoc saeculo sapientiam haereticorum , ut iis , quae in Catholicia Religione paulo graviora vide tur , abscissis : ac praetextu in Deum fiduciae,
timore aejus extenuato atque expuncto ; om
ni Religione mortales , Rei jam securos ,
80쪽
LIBER SECUN Dus. expediant: atque ad extremum nullum esse s . e o. uspiam Numen asseverent ' mod qui sibi petasuaderi semel est passus, expulitque ab animo temptus obeis eum, quem natura Dominum imposuit; is re- eeoxiae liqua imperia ac dominos non minus asperny i*-i tibitur, quam ii, qui ubi defecerint a Rege . mbi nores Magistratus iacile contemnunt. Atque r. ego quidem inter re' humareas,admirabiles semper duxi, in civitatum regnorumque ad- ministratione , tam multa hominum millia uni . subesse, unum timere. Id in Tarentium com sensum situm est : consensum reverentia in primis ac metus firmant, praesertim quia s1NovLOR v M interest si universi regantur. Raec autem imperii firmamenta haeresis aperte ecconvellit: cujus buccinatores specie Christi nae libertatis , in mores vitamque Principum , non surdis vulgi auribus, assidue atque acerbe declamant. Quorum praeceptionibus , dc tamquam sacris imbuti animi multitudinis, haud mirum , si tantum & Principi detrahant de a ctoritate imperandi, de sibi addant de imm nitate parendi. Insitum est a natura hominibus, aversari Dominos , atque aegre imperia pari et
quid facient impulsi qmtidianis declamatio iram flabris, ac turi fidelitesque Religionis o jectu Satis exemplo sunt eruntque poster
i Transalpinae regiones , quas paucorum homb. num turbulentis concionibua excitas toties ar- s mavit haeresis in Dominos, inexpiabili populo- i rum ac Provinciarum clade. Vt stae constet,
quod dicebam , Non posse absque ingenti ru rum publicarum motu cultum Gligionis antis quari. Et quamquam in Belgium non ita irre-
pserat ad eam diem haeresis, nec ita multos nu- merabat, ut ab ea factione magnopere time dum tum quidem esset, inc'rruptis popula- i rium pleriQue : cum tamen hi augeri Episco' hibus M. porum numerum, publicari Caesaris edicta, fouibus usa poni Fidei Quaesitores animadverterent, canentibus palam haereticis , haec omnia conspM eoaestandas