장음표시 사용
101쪽
ducto prin cipio , comitiis Equbium antei velleris: Lx eadem
8r M A RG A RITA PARMEN sis, atefaceret; Orangius, (sic ipse commemorat ist
ut Regem eliceret ad rem pestitus evolven- idam , simulat jampridem se eorum conscium iatque participem: crediditque tacite Henricus, iquod carum Regi Principem putaret, ejusques vadem videret. Securus itabile narrat, Inter ise ac Philippum , internuncio Albano Duce, iconvenisse, omnes novarum religionum familias perditum ire : id sibi in Gallia, idem Phi- lippo in Belgio curae futurum : sed hunc ado itare praeter alia certum causarum Fidei tribu- inal , quo non minus quam arcibus , in officio ;populos contineat. Exploratis Orangius hisce liconsiliis, quae Philippi agnoscebat, in Belgium irediit. Hic cum videret de Margaritam Pata imensem rebus praesici,eique Graiivellanum at ijungi, de Episcoporum numero provincias augeri,dc de Fidei Quaesitoribus instituendis agi; sensit haec esse , quae sibi pridem indicaverat Henricus: cumque animadverteret ob nova haec decreta, sellicitis suspensisque civitatibus, nullam fere partem Reip. laetam ; enimvero utendum sibi duxit ea rerum opportunitate : ratus, si illa offensionum initia,quae ex una parte satist ex se complures ab haeresi jam corrupti foveantur, ex alte. a ipse clam aleret: haud dubie elusurum se Hispanorum consilia : sibique jam tunc oboriri nescio quid lucis intellexit, ac magnum aliquid obversari animo, quo destin re iees suas tacite impellebatur. Ergo telam sic ordiri placuit. Gandavi habiturus conventum Rex erat Equitum aurei Velleris : in quibua creandis quoniam non omnis tunc erat auctoritas penes Regem collegii Magistrum, sed in sust agiis esc consensu collegarum , Orangius, ut in eum ordinem aliqui adlegerentur , quos ipse noverat infensos Regi, (credo Montinium.& Hochstratanum) enixe curavit, sellicitatis
102쪽
Lis ERVS E cvNDus. neis arcibus Hispanum militem, incitare o culte institit: atque apud fidissimos quosque nactus matrde peregrinae militiae superbia disserendo, quae specie tuendi finium , jugum liberis civitatibus uis militibus: . meditetur: simul Belgarum fidem militum praedicando, quae ad gravem gentis injuriam eoteris posthieatur ; suadet ut ordines, Qui cogendi tunc erant, ab re praecise postulent Hispanorum militum minionem , exemplo P tris , qui praesidiis nonnisi Belgicis utebatur in Belgio. Id, quod ab ordinibus, magnis pros cto clamoribus stagitatum, atque ab Rege tunc quidem verbo , postea vero re ipsa firmatum est: multa utique Orangit gloriatione,qui etiam . litteris testatum voluit, Auctorem se suisse janos ejiciendi. eoque facinore , quod decori sempiterno ducebat sibi collegisque suis, duoc secutum est alterum, quod servitute
tum quidem patriam exemerit; alterum,quam
viam religioni, ut ipse trauitur, adornaverit. Vnum sibi suisque defuisse ad summam gloriam , quod quemadmodum Hispanos Belgio semel ejecerint, ita non statim sores obstruxerint obfirmaverintque, praecluso illis aditu ac spe Belgium repetendi. Sperare tamen se, si uti ab ea gente magnam Belgii partem ita eu gaverit , nihil ut ibi suum, praeter ossa re cineres suorum, illi possint agnoscere , sic brevi
effect urum, conaturum quidem certe, ut m Provinciis omnibus exterminati coactique in patrium solum , sinant aliquando Belgas' plena persevi libertate fortunarum, corporum, at ueanimarum. Nec minus impigre versavid ille ex novisse in novorum Antistitum delignatione, quos odio nempe Calviniano tortores appellare consueverat, excarnificandis comburendisque mortalibus impositos. Idque acrius agebat 3pud AAbbates quorum aliquot secretis colloquiis instructos , firmatosque adversus imperantium metum , praecipua discordiarum instrinmenta diu habuit. Sed nusquam felicior,
quam in edictis Imperatoriis Regiisque stu-
103쪽
bae creanueli vi Pothiatu ex turbis Al. ano Guber iste motis, Dux optatur Oraneius a seditiosis civibus atque ab haereticus
vivi sita.M M A R G A R i TA P ARM E Ns I s, strandis. Vt enim nihil aeque perculit hominumammos , atque Inquisitionis nomen in haeretib s instituencae, ita Orangius in ea trepidati ne metum amplificando , privilegiorum injuriam, Hispanorum severitatem, Belgii servitutem, vana pleraque, sed inclinatis ad suspicionem mentibus idonea, permiscendo; mirum, quantam & rei invidiam , & a Rege abalienationem , re in Hispanos odium cumulaverit. Adeo ut cum jam multis persuasum esset, in ea re verti gentis libertatem, non minus Quaesitores Fidei, quam hostes Patriae,a suis civitatibus abstinendos putarent. Hoc ergo successu laetus Orangius , simul ob Graiavellani potentiam acribus, ut ajebam, stimulis incitatus, eo pronius institit re populi re haereticorum fovexe partes , quibus praecipue invisum illum n gaudebatque. Tandem novis ac lon re atrocioribus Albano Gubernatore turbis per omne Belgium implacabiliter excitatis , quantum audacia populis accrevit, qui oblata sibia nonnullis civitatum Praeseliis impunitate, ametria palam detractabant et tantum animo erectus orangius , quas adhuc spes incertus, atque in longum jecerat, jam prope. ac desti- . natas habere, damnataque aula , majus aliquid
anter arma atque celerius expectetare coepit.
Donec gliscente in dies malo, seditiosi cives haereticis immisti, pars fuga poenarum stimi
lati, multo plur*s spe novae libertatis allecti: ut ea quae moliebantur, sub duce serent aliquo tutiora honestioraque ; advertere oculos in Orangium, quem potentiae avidum, eoque Ilia
panis infensum introspexerant: quem scirent
haeresi imbutum , certe haereticorum amnitatibus amplicatum , eorumque utentem opera viderent: quem oppidorum complurium dominatu validuse , Oc externorum Principum consiliis opibusque nitentem non ignorarent.
Et inse partim haereticorum studio , quibus ut faveret domi urgebatur a conjuge , 1 fratre, a familiaribus , soris a magnis Vroceribus
104쪽
dein Albani, semper Hispanorum , praesertim quod demerata Regis gratia,vix lacum videret retrahendi aleam, quam jecerat, partim opportunitate dominandi, quam sibi in manus ut dique osterri sentiebat totum se ad eorum patates tran didit, in quibus defendendis & Seciem propugnandae libertatis haberet, re spes
interim sitas abunde pasceret. Atque in hunc inodum , quod neque Orangius , aut dux alius sine ea concitatione populorum , nec concitata, multitudo sine duce agitavisset, utrorumque consipiratione perfectum est : exarsitque ea sabitariae rebellionis stamma , quae diuturnum postea, detestandumque victoribus juxta ac victis armorum incendium constavit. Quare, ut semel omnia sub aspe stum p
nam , PLvRIMUM refert, succedantne, an concurrant infortunia. Utque ex. aliquarum coitione coetuque stellarum gigni noxios afllatus perhibent; ita inter mortales, atque in eκ-cidio regnorum obvenire certum est. Immissa
impetu naeresis , offensi Hispanis militibus populi , aucti per Provincias Episcopi, repetita Caesaris edicta, ac sumpta de violatoribus su plicia, injectus ex Hispanica Fidei censura terror, frustratae Nobilium spes , praelatus in aula Graiavellanus , quia una suere , tumultus illos ac turbas facile concitarunt: sed non eodem modo. plera ue horiun praeterea sunt, quia
honestiora videbantur ; cum tamen duae rem causae.consecerint, Haeresis , re Ambitio : sed aliis nominibus involutae occasionemque ac principium aliunde mutuatae. Nam haeretici,
conciliato sibi populo , privilegia obtendebant
libertatemque Belgarum : adversus ea ne quid a Margarita Gubernatrice decerneretur , ad opem Nobilium coniugiebant. Et audiebantur
avide ab iis, quorum alios egestas, alios rei ubis, plerosque Granvellani potentia stimulabat, eoque opus habebant iis turbis, in quibus
ficerentur ablacteticis , hiul a Gubernavib
105쪽
ce adhiberentur operi: re , quod inde fieri oportebat, Graiavellani potestas paulatim concideret , quippe negotiis exuta. Hinc aucta plebis contumacia ex societate partium, imp ria Dominorum contemptui haberi, qui re si ditiosis passim coetibus terreri urbes . deinde potulationibus templa multis in locis violari, postremo defectionem meditantium populi trum videri alicubi. jam initia coepta sunt. Atque haec mihi comperta primis de causis atque principiis tumultum Belgicorum: quos ante discessum Margaritae Parmensis ex Belgio
consopitos. ac propemodum extinctos , nova rursus in Albani praesectura offensionum principia multo funestius excitarunt, dum stimulator omnium Orangius nactus eo prolapsam, sed non perinde duraturam sine duce multitudinem , locum occupavit; atque adversus His norum arma, aperta demum Provinciarum Qiscessione, armatos diu populos Ductor ore suit. In quibus quantum peccaverit aut Hispanus importunitate remediorum , aut Belga contumacia adversus imperantes; malo ex ipsa rerum narratione peti, quam ex historici invidiose disserentis ingenio.
Rima novi regiminis cura fuit militum Hisidianorum missio. Etenim querebantur, ut indicava ante, Provinciae, exacto quatuor mensium spatio, quo educendum
peregrinum militem o BelgioRex spoponderat; tamdiu ad praesidia retineri. Sed Margarita ita cunctabatur , quod
spei plurimum hi et in veterani militis vir
106쪽
contagione finitimorum,qui magnis de Religi ne discordiis conflictabantur. suit Musa , ut laborantem pecunia militem , quia stipendia non solvebantur a Provinciis, ipsa sustentaverit aliquandiu contracto aere alieno. Verum cum Belgarum querelae propterea gliscerent in dies , Regisque fidem Provinciis taligatam Gu matrici objicerent r cumque vir ejus octavius Dux Parmensis , qui non satis eam ante probaverat Hisbanarum cohortium in Belb io moram , profecturus in Italiam , eorum-em missionem Conjugi suaderet; transigit illa cum Rege per litteras de militum di essu: acceptaque ab eo pecunia dc commeatu , jubet evocatos ex limitaneis urbibus praesidi rios omnes Flusingam Zelandiae portum , inde siluturos in Hispaniam, quamprimum deduci. , Sed hic dum navigatio adornatur , adulto jam autumno, repentinis ab Rege litteris Guber- ombnatrix admonetur, ne Hispanos adhuc amoveat praesidiis , sed pro sua prudentia tamdiu moras nectat, donec ea super re certi aliquid ipse praescribat. Quod sane desiderium etsi animo Regis semper insedit , novis tamen suspicioni bus confirmatum fuisse crediderim ab litteris . Granvellant: qui sedulo intentus in Nobilium facta, nimios eorum conatus in expellendis peregrinae militiae praesidiis acciperet in deteriorem partem, ac sortasse etiam Principis, orangu consilia altius introspexerat. Sed Margaritae haud promptum erat obsequi Regis: animo : quod odia rixaeque inter utramque nationem ultra remedium processissent. Etenim Mispani tanto infensiores erant , quanto majo- re omnium contentione emittebantur : dc Deleae novis ostensionitas irritati illorum profectionem tanto inclementius urgebant. adeo ut Zelandi, quorum apud Insulas, ut dicebant . modo , substiterant Hispanae cohortes navigati ei opportunitatem opperientes, desperatis re-
Ma uecreverint, in aggeribus, quoa oceanum ii
Dilatio nouis imperavis a Rege,
107쪽
contra sustollunt in littore, operam exinde nullam ponere , cum tamen viderent earum molium partem supercrescentibus aquis resedisse, libenter passuri ( ut ajebanti mare potius superfundi adversus terrarum ereptores. id,quod olim apud hane gentem Dux Ansibariorum vovit in Romanos. Quin re jactabant, palam au dientibus Hispanis, Malle se hauriendos Oceano permittere , quam ad eum repellendum vel pedem domo esterre, quamdiu illorum terram lcalcarent externi milites. Tamen ne Rem, de siderio deesset Amriaca, navigatione Hispan rum dilata , quo modo eos a Zelandia revoc ret , agitare privatim coepit in arcano paucirum senatui additis tunc quidvin nonnulli quorum fidem experta jam eterat. Sed omnia magnis impedita dissicultatibus offerebantur. Sedippe nou posse illat eooeari privi, quam statua tur Hrbei in qu M indueend, Ant; statui vero non posse sine earum praesectu,qui haud dubie dissensita
essent. Teinde eo derandum, eonjunctimne sub una legione tu hiberni, eoui Odi; at intolerabitis futuros eiυitati, apud quam alantuT .' an radituri lim separandi per Protiinei cat futurai passim eaepasiroi injurri id quibus non abstinerent populi, eontempta illorum paucitate. Denique cum animo reputandum, quo stipendio m uia AAntanda sit, j
rarii inter se protiriciis, nihil militibus solvere non mado Hispanis, sed etiam popularibus,donec exterani Belgio non abseedant. Haec quamquam vere disci Gubernatrix animadvertebat, ne quid tamen intentatum relinqueret, an ut consultando dies traheret causam integram retulit ad se premum concilium rerum agendarum. Sed hic e dem, re ( quia plures erant j audaciora mem rabantur. Alii affirmabant, civitates, audita ea dilatione , palam repetere promissa Regis: jamque indignationem ordinum erumper qui sibi verba a Rege data suspicentur.Alii me catorum querelas, alii debita Belgis militibus stipendia denarrabant. Denique non differen- eam ultra iuvigationem conficiebant omnes. Prae
108쪽
LIBER TERTIvs. 8s praeter unum Graiivellanum. qui, sive studio Regis, re quod ita conducibile rebus Belgicis existimaret, sive quod se nudari eo praesidio
nollet, si forte aemulorum conspiratione peteretur a cum diu, qua erat auctoritate ac facundia restitisset, ad extremum rationum numero momentisque victus e nisi sorte timuit, ne aliquid in Senatu conficeretur invito Granvellano; in eandem cum ceteris sententiam, de quidem, ut videri voluit, haud gravate concessit. Quare eo consensu mota Gubernatrix , praesertim quod indies odia renasci videbat: idque longe gravius malum esse reputabat, quam quod iis absentibus Belgio timebat; Regi, quid in eo conventu disceptatum sit de militum profectione, scribit, causis leviter, neque anxie perstrictis :nempe ne timere videretur apud Proceres Bel Ras, in quorum Senatu recitabantur hujusmodi litterae,antequam mitterentur in Hispaniam. At privatim , arcanisque notis per eosdem tabellarios Regi praecise denunciat, D erri abitum Hispanorum diu tim haud posse. In eo constare Provinciais omnes, ut quamdiu se iis reliquiu peregrina tria libreas non videant, ne assem quidem regiis musoribui seu dia pereotibus largitura sint. Lamentari proinde argentarias negotiatoresque , qui eum pecuniam faeneraeo dederint elueitatibus, eamque externo militi siserint, quasi propediem abitumro ; dum ille non abit , nihil ipsi ab iratis eluitatis bus recipi . Uine ingeni ubique gaudium, cum
primum e prasidiis edocata eohortes adornare naPLgationem 'sa sunt. Ea re quietiis argentariorum querimnia fustentato Belgainum militum sei,quia oui stipendium quindecim mensium jam debitum deisitatibui promissum ubi primum Hilpani vela feraim. Eluod si, nauestatione interm a , redito a Zelandia Belga videant; vereri se magnop re, ne strati easse, seditione facta, per ca Deucurrant rapto victitantes ; immo ne cibilatet, qua
transire nuper Nissani non sino jurgio rixsiue, portas occludant redeuntibus, aditumque armata prorum
ui deniqueat mauus. de Gubernamtrix rem con ficit cum Rege
Arcana Gambernatricia epistola.
109쪽
xx Dee. Rex annititia haec verba.
Hispanori maenilirum iunii paniam a s s ora pedem seris militiae ordiam
tum e se nec mu um ase externis militum,intenden-ie se hieme timendum Certim imminere malum ab
alienatu popularium amisit,ae domestica seditione;
quasi exemplo vicinarum urbium excitaretur, nee
passe Belgarum post os a tribui Histanorum mile,
bus eoirceri, nec esse tu arario tantum pecunia, aut sperari ab argentariis tantum opii , quantum det ad unam militum centrariam propere legendam A.
tis foret. Hasce ob litteras celerius, quam lis sbentius Rex assensius est Provinciarum postula . tis. rescripsitque i,ubernatrici, Q. BAE gio, siquidem . re videretur, Hs panos militer et opportunum fore spplementum in ostis , am si
Gerbensi elade rat mictibus Christianorum. Provid rent parro Tribuni, nec milites . navibus educerent instructo agmine, sed per manipulos, aut ceraturiat, e alias rhapolim, alio, in Stelliam dispararent.. Ce-
ra futurum, ut peeunia ob eam rem ab argentariis
data , exhibitis eorum singraphis , persilvatur in Hist ia. Verum adversa tempestate, ac praeter solitiim hiemante procellis mari, aliquam siuretenti Historei milites apud Zelandos Holla desque, aa extremum remittente hieme, sub initium sequentis anni, magna Belgarum grat latione solverunt. Et quoniam Rex Gubernatabcem monuerat, uti curaret, ne Belgica peditum militia, ab eorum Proceribus administraretur in posterum; ipsa Der speciem ordinandae rei militaris, occasione cliscessus Hispanorum, mois rem Maria Hungariae Regina Belgium obtinente usitatum, sed intermissum , in praesen, tia revocavit. Centuriones nominari a quo
quam noluit, ipsa legere instituit, uni melius
obtemperaturos. nec Centuriarum ductorabus
imposuit Tribunos , squod esse munus Nobblium selebat) sed Centuriones accipere imperia voluit a Praefectis urbium, quamdiu in
earum, praesidio versarentur: Praesectos autem
in obsequio duraturos sperabat, quod ad moverentur ab ipsae, removerenturque..Atque
110쪽
ita praeclla tunc quidem a militia Tribunatu ,
auctoritatem quoque in partium militem , eo-
ue potentiam Nobilibus praecidisse se crediait. Nec temere credidisse sentiebant aliqui, si
. praeterea curasset, ut Hispanorum loco totidem cohortes ex aliis nationibus illico substituerentur. Quamquam enim externus miles in Belgio adversabatur postulatis Provinciarum , promissmque Regis, adduci tamen Belgae non inviti potuissent, ut admitterent: si, dum disceptabatur de Hispanorum abitu , eam conditionem Gubernatrix apposuisset, ut quamdiu finitimorum circumsonarent arma, peregrinis praesidiis , praeter domestica, urbe, limitaneae firmarentur : profecto pro ea, qua flagrabant omnes cupiditate Hispanos emittendi, re ipsi quamcumque conditionem subiissent. dc Gubernatrix in tumultuantes postea Belgas externum militem promptius armasset. Sed tunc, cum turbae propius urgebant, praesentia componere votum Margaritae fuit-Nisi sorte a legendo emterno milite aerarium illam deterruit, nempe in magna pecuniarum difficultate pertimescentem , si stipendia differrentur , ne periculosius tumultuaretur peregrinus miles , quam domesticus , qui sub Principis manu pluribus modis coerceri potest. Publicam Belgarum laetitiam ob discessum Hispanorum consecuta est re privata aulae gratulatio Granvellano Cardinali creato, & nuptiarum selennia , quas in Saaeonia celebraturum Orangium multi Nobilium comitati sunt. Hic enim dum sororis interesset nuptiis, suum quoque s deiuncta jam prima uxore Anna Eg-rnontiai cum Anna altera Mauritii Saxonum Ducis filia matrimonium firmaverat, communicato ante cum Gubernatrice consilio. Quae
principio aversata conjugium ab Lutheriana familia petitum, negavit posse umquam embari aut Regi. aut sibi, eum puellae Iungi in Regia Lutheri natae quam haeresi non magis pater