Institutiones practico medicae, rudimenta nosologiae et therapiae specialis complectentes ...

271쪽

Bo3. Sunt autem ceterum vel idio pathi-C a e adseetiones Sensorii Communis, medullae Spi-Πalis, aut gangliorum, vel Symplomati Cue, vel tantum sympathi CHO. 8 34. Effectus spasmorum in febribus nunquam boni Sunt, convulsionum interdum boni obServantur, ob CΟΠCuSSiones, quaS organiSmUS inde patitur. Ita convulsiones in primo Stadio exanthemati Carum febrium exanthema expedire, Creditur. Attamen multo frequentius essectus in febribus producunt fune SPOS 3 jam Vel ex eo, quod magnas aegrorum debilitates relinquant. Sed etiam omnes diutius durantes ConvulSiones

adeo turbare Solent SenSorium Commune, ut Uni- VerSae ejuS uCtioneS mutentur, et ipSa Dpoplectica mors facile adducatur. Imo ex Cadem ratione

locales convulsiones diu per Si Stetite S aut frequentius redeuntes , facile in universales abeunt 3 quemadmodum etiam intenSiores Spasmi scoquenter in Convulsiones tranSmutantur. Recte igitur H ip p ocrates docuit, melius esse, Si febris convulsioni Succedat, quam si febri convulsio.

Bo5. Quibus Consideratis patet, pro instituenda prognosi in febribus, haud indis forentia

momenta offerro SpaSmOS, COI Vul SioneS, ipSOSque tremores. Universalis vel SpaSmus vel convulsio, Cum mentiS abSentia, diu persistens aut pluries TedienS, Nunquδm Caret periculo , praesertim in Ddultis. Brevis et transitoria adfectio sive SI'RS-m0di Ca, Sive Conuul Siva, minus PeriCUlΟSa CSt,

272쪽

nimum peri Culum eX SpaSino et convulsione locali, brevi. Quodsi diutius persistant, aut frequenti US redeunt, V. g. Singultus, facile in universales abeunt. Idem de tremoribus. Mali sunt Univei Sale S , qui diu ac vehementer Sub aestu febrium per Si Stunt, ac capite adfecto. Partialis tremor, V. g. linguae, minuS omino SuS e St. Tremor labii inserioris , nisi a causa accidentali veniat, uti ab animi pathemate, a pusillanimitate, a lo e vinatione etC. Saepe de Signat actum Criti Cum instantem 3 nam sortis Sima organismi molimina in heterogenei S e Corpore expellendis comitari solet universim, uti Sub vomitu, Sub partu etc. Go6. Si magnus est in junioribus ae irritabilibus subjectis impulsus humorum VerSUS C put, facies plena turgida 3 Si fixi Sunt oculi, aut vage mobiles 3 si leves faciei motus involuntarii, ACCE- dente simul adsectione Comatosa, alvo tarda RQ urinis limpidis , convulsiones in febribu S, aut graviore S UASmOS ΡrBeCOgDOSCere utcunque ii Cet, utque mature auxilia instituere oportet ad malum ΡrAeCavendum, quod, dum jam pleno impetu intraverit, non semper feliciter profligatur. BO . Therapi a Spasmoriam, Con UlSion rimet tremoris, illa deposcit remedia, quae obposita sunt Causi S. In febribus inflammatorii, anti inflammatoria, in gastricis evacuantia, in nervo Si Sex itantia erunt indicata. ADtispastica Specifica, in quovis horum CaSuum profi Chia, non dantur.

273쪽

8o3. Ubi autem spoci aliores indicationes non habentur, generali S AC Sympto In Hii CR C tu ruplurimum in eo Consi Stit, ut ob eri Cephalo, vela parte maxime irritata instituatur derivatio respondens Conditioni Iurium , atque ut ita nervi, sive obruti, sive irritati, liberentur 3 Siquidem, uti praesertim in initio febrium acutarum , ne Cjactura humorum , ne C Vera debilita S pro causa adcusari potest. Huic SCopo satis apiunt Cautactolvi solutiones, prae Sertim ope clisterum, bal Dea moderata cutis irritamenta 3 Si aegri deglutiunt, interne talia, quae nervis irritatis blandiendo, motus inordinato S Componunt, quin alios tumultuΟSe provocent, uti Potu S mucilaginosi,

emul Sa, mixturae oleo Sao, Camphorct, moSChUS, ammonia, Calomel Cum opto in refractissima dosi. Quae omnia in caSu ancipite tuto exhiberi pos- Sunt, nam mucilagino Sa debilitatem non augent, pura Camphorae, moSChi etC. orgaSmum non exintollit. Caveat medietas, nisi summus ossit virium Ianguor, ab USU Stimulantium fortiorum , ad quem facile seducunt imperitum spe pio Sa Domina antia spasmodicorum. Mala QSt Opinio, omne S SPRSmo Sot convulsiones ex debilitate oriri, atque Stimu-

Iantibus uni e iudigere remediis. J QS sime noceret praxis haec impetuosa in febribus infantum ante eruptionem in Stantis exanthematis. BO9. Tremoris quoque febrilis, si mulῖum Urget, eadem Cura e St. Qui vero pendet a frago κ

re, illis est curandus remediis, quibus frigori Oe-

274쪽

u6q THERAPIAcurritur. Conuale SCentium tremor petit nutritionem et Te Staurationem. Hin C in Cura hujus symptomatiS praeSertim adtendendum, quo tempore febris fiat. β. SYΜΡΤΟΜΑΤΑ ΤΗORA CICA.81o Ad symptomata febrilia urgentiora , ab adfectione Organorum pectori S pendentia, Pertinet praecipue anxietas febrilis, et tu S- sis febrilis. ANXIETAS FEBRILIS.

A. S c li e li h a m e r DisS. de anxietate praecordiali. Jen. 1694. L. Heister Diss. Sistens theoriam et ille rapiam molesti symptomatis, cujus signum e St anxietas. Heimst. 1755. D. Fascli Diss. de anxietate praesertim febrili. Jen. 1764.

B11. Non dolorifica , peculiariter tamen molesta , sere obpressiva aut Constrictiva SenSatio, Cum Situs impatientia ae assiduo de Siderio amo

vendi ingratum, dicitur anxietas Dysphoxia). Quae tamen, prolati dolor, meliuS Sentiri, quam explicari pote St.

275쪽

263 313. Locus, in quo hoc malum occurrit, di- er SUS e S Se poteSt. Et quidem vel Singulae par

Bii In febribus frequentissima, e Si unXietas anhelo Su, in se Ctore Sedem hul, EI S, IDO- Iestia ac metu Suffocationis stipato. Quae tunc percipitur, quando liber Circulus Sanguinis per Cor et VHSu majora, Aut per pulmone S impeditur. Et quidem in omni febri iam stadio frequora S SV m Ptoma, Sub frigore , Sub oe Stu et prae Sertim ejuSQXacerbatione, Sub turbis criticis , et sub ipsa ut trina lueta vitae Cum Causa morbi invinoihili. i5. Hujus anxietatis dua S prae Cipue Species Statu ere liCet , praecordiale in et p u i in oti a I e m.

G16. Anxietas praecordialis exoritue ex praepedito Sanguinis exitu ex Cordo in arterias majore S. Stipatur Sen Su PO ad OriS, AD OriS et ardoris cordis intolerabili, pulsibus orteriarum inaequalibus aut intermittentibus, proclivitate in Syn Coperi. E a que est saeviSsima et periculosi S- simu 3 frequenter lethalis, si vel anevrismaticae

Bi7. Anxietas pulmonalis Oritur, Si Sangui S ex pulmoniti a S per VenBS eorum ad Corlibere redire non potest, aut quo Cura Ue Ob Sta culo in transitu per pulmones impeditur. HoeCεpecies anxietatis in praxi sobrium est frequentiSSima , atque Occurrit Sub omni peri pia eum Onia,

276쪽

imo sub omni secundaria in pulmonibus congestione Sanguinis aut alioriam humorum. Stipatur obpressione ae pondere Sub Sterno , roSpiratione

nis, quo quidem Symplomate nullum est mole Stius 3 pul Sibus arteriarum mox inaequalibus, mox etiam regularibu S. 813. Si vero transfluxus sanguinis per V nam portarum impeditur, moleste quidem etiam adsciuntur pulmones diaphragmate SurSum preSSO, BD respiratio plus minus sit anhelosa 3 Sed maxime nugitur plenum hepar ae adja CenS Ventri Culus. Propterea haec anXietaS, prioribus minus periculosa, dicitur epiga Strica, atque illaeso etiam

hepate ex solo ventriculo Onerato oritur. Cognoseitur pondere ad hypochondrium dextrum , aut ad cordis scrobiculum, dolore epigaStrii pressivo, Cui dialgico, ad praecordia diffuso, ita molesto,

ut etiam aegri prae intolerantia regionem hane pugniS perolatiant. PUISUS arteriarum non Sunt characteristici sub hae anxietate. Bi9. Sunt autem et aliae, minimo anhelo Sae, attamen diversimode molastae anxietates aliarum ΡΘrtium , oliorumque Organorum, tum in febribu S, tum extra illas. Ita dira Cephalaea sacit anxietatem capitis, odontalgia anxietatem dentis aut maxillae, pruritus cutis non sedandus anxietatomouitS, podngra anxietatem CruriS etc. qua I DC per momentum fere minimum partes adsectae in eodem situ retineri POSSunt, aut denegato motN,

277쪽

ass duis irritis ad eum conatibus molestantur. Ita etiam si habituales ex prava ConSUetiadine motuS DC geStiCulationes Singularum partium omni nisu -subprimuntur, aut seXae extremitates diu non extenduntur, anXietaS quaedam oritur. Quae muSCulorum anxietas ex pluribus causis etiam in se-bribus OCCDrrit. BIO. Denique etiam datur anx etas univerSalis, omnium simul partium organi Smi, quae Non minia S molesta est, ae ipsa anhelosa. Talis extra morbos anxietas est ex animi pathematibus, expudore, Zelotypia, ex impatientia, CX muSSato

desiderio avidiori qualicunque. Talis in moactis est anxietas spasmodica, hystericarum , hypOChondriacorum , rabidorum. Talis in febribus est

ti S SimiS , . praesertim orthriticorum, si morbus in omni junctura est. Imo sub Omni omnino sebre, CordiS AC arteriarum quaedam anxietas videtur AdeSSe. Quae maxime urget stati crisi instante, et praecipue, Sub graviSSima vitae reluctatione in

823. Causa proxima omnis anxietatis Iatet omnino in impatiente desiderio amovendi ingratum , Cui Voluntas vehementissimo nisu in Citata , SatiSs Cere non potest. Remota O CHU Scte latii Versim vero in organorum obpletione RutC0nstrictione tali, qua circuli aut nervorum liber-

278쪽

t u S et uericulum hujus symptomatis variant. In genere uiatem Semper mali SNnt, quoniam proe sortim in febribus summam inquietudinem, pervigilium, proinde augmentum febris, atqUe tum molestias ingratissimas, tum et pericul OSRS PI Be- Cipue in pectore Sequelas, animi deliquia, Staginnantitam humorum Coia Crementa in praecordiis, et ipsam suffocativam mortem post Se traherct ΡOSSunt. Omnis enim anhelosa anxietas ipsam tibin periclitari iudicat, atque promptum auxilium depOSCit. 823. Huic jam molesto et pericuIOSO Sympto mali pro diversitate Causae, thera pia prOSPiciundum est diversa. Ubi congeStio peCCat, requiritur depletio, ubi irritatio et moles heterogenei, CVRCuatio, ubi Spa Sinus, ejus resolutio etc.

Gq. Ubi vero specialis indicatio non elucet, aut satisfieri illi nequit, ibi symptomatica cura in generalibus quibusdam, sub omni anxietate proficuis auxiliis Consistit, quo fere Sequentia Spe Clant: Situs corporis talis, Sub quo facilior humorum per anxias partes CirCulus Cori.

ceditur, in anxietate praecordiali et pulmonuit

279쪽

Iigationes et stricturae partium anXiarlam, Siquidem. instinctus et automatiCa aegrorum pre Ssio

illas indicat: horoica devictio impatientiae ac jactitationis nimiae, quibu8 omnino Caia Sae anxieta-tatum adhuc augentur 3 ab alimento et potulento nimio, quo primae Viae onerantiar , moderctia δι- Stinentia 3 excretionum CautR promotio. TUSSIS FEBRILIS. 825. Sonora a violenta pulmonibu S ropentine Compressis exspiratio, sive invita et Convul- Siva , Sive imperio voluntatiS proVOCata, Cum niSuexpectorandi, dicitur tussis , βη . Sumpto mamorbosum nonnullarum sobrium essentiale, pluries autem accidentale et adventitium, morbis tamen pleriSque, et vix non omnibus febribus Com-

826. Occurrit sub frigore febrili, EX Conge-Stione humorum tunc majore in pulmonibuS 3 ex simili ratione sub aestu febrili ac sobrium oXa Cerbatione plerumque Comparet 3 Sed et in omni se-brium stadio Obvenit, si major adest pulmonum irritabilitas ; a minimo enim tunc aeris inspirati aut potulenti deglutiti irritamento tu Ssis exCitatur. Quam etiam illaeso pulmone Sola provocat dia-phragmatis irritatio et Convulsio. Bet . I riplex universim quoad originem Suam tu SSis est; guttur a lis, pulmonalis et abdominali S.

280쪽

263 THERA PIA 8 3. Interdum ab irritamento in Iarynge, aut in faucibus prope Iaryngem Convellitur diaphragma ex mira harum partium philadelphia, atque

tussis excitatur cum nisu irritantis e gutture omOVendi, quae guttur ali S diCitur, atque non tantiam Sensu aegri ipsius, Sed etiam proprio SO-no, ac proprio ejiciendi tenesmo dignoscitur. 829. TUSSis pulmonalis, Omnium frequentiSSima, ex irritatione in pectore , Sia e pulmonis, Sive pleurae oritur. Sen SUS aEgri, CXCΓΟ-tioniS, Si quae ade Si ratio, atque propriUS SOHUS hano tussim denotant.b3 3. Si vero ex parte ventriculi, aut Organorum Contiguorum, descensus diaphragmatis itapi Aepeditiar, Ut mox in usum vocatis musculi S ab dominalibus convulsive adscendere debeat, oritur tUSSi S, ni Su e Xpe Cto rationis non Semper Stipata, quae ga Strica aut abdominalis vo Catur, et cujus Stimulum ipsi aegri sentiunt infra dia-phrogm R. . 3 i. C a ii s a e ergo tussim proVOCanteS, UtUt proxime nonnisi di aphragma Convellentes, Temotae tamen multipliceS es Se possunt, irritante S SCilicet in diversis locis. Indo in febribus gastricis, inflammatoriis ao aliis, tussis essentiale poterit CSSU Symploma morbosum, sub diversis diversorum organorum Cum diaphragmate Correspondentium ad sectionibus ue accidentali autem modo omnibus subribus Se adsociare potest, EX Bere in Spirato irritante , ex frigore aut humi ditate a