장음표시 사용
351쪽
09o. Quoniam formae morborum paSSim pro ipsis morbis inepte habitae, aut Cum eis Commixtae fuerunt. atque nonnulla illorum, quibus hae formae
CON Stituuntiar, Symplomata omnino eminentia aerii gentia Sunt, nec non ipsam praxin instituendam dirigunt ue hinc etiam omnium antiquiSSim B, et per plura secula vulgatissima febrium divisio CX SVmptomatibus praevalentibus fuit desumta. Ita jam veteres distinxerunt sobres in ardente S ob ardore praevalente, in epia lasa frigore , in typhosas a stupore, in li 3 d r o-Pyreta S a Sudore, in Ia opticas a tabesCentia etC. Ιmo et recentiorum multi febres ex praedominante quodam Symplomate denominarct Sol bant et adhuc dum solent, at auo distinguunt sc-bre S Comatosas, phreniti CAS, pleuritica S, dy Sente ripas, pete Chiale S, Vermino Sa S etC. Quorum Symplomatum , utut incertis febribus praevalentium, nonnulla tamen VPI plane ACcidentalia sunt, vel aequivoca et febribus obpoSitae etiam indolis proprio, ac proinde determinatam indolem sobrium non indicantia. Hapex rationE Symplomata minus ConStantia, utpotem Orbi tantum formam Constituentia, nonniSi pro subdivisione , et ad statuendas spe Cies aC VBrietates febrium adhiberi possunt, minime autem, quo niam generiCos Chara tereS non offerunt, ad genera sobrium determinanda. Neque etiam horum generiam numerus et sinis haberetur, si ex Sym- stomatibus febrium vix numerandis , atque Sub
352쪽
meretur generica divisio. 991. Alterum momentum, quod antiquissimis ac omnibus aevis in febrium distinctione re- Spiciebatur, eSt typus, decursus Sollicet et du-xationis ratio. Hoc respectu febres in typicas et atypicas, in acuta S et lentas, in Continuas et intermittentes dividuntur. Va-1Ore omnino Summe praCti Co, non tantum pro
Secundarii S, Sed etiam pro primariis febrium divi
sionibUS. Ratione numeri aegrorum, eodem tempore febri correptorum, ratione itaque Cnu-Sarum, SiVe SingulOS, Sive plures homines simul sobre in stantium, ab antiquis etiam temporibuS febres distinctae fuerunt in spora die a S et ΡΟ-pulares sepide micas, juxta vim VOCiS, Super populum dominanteS). 993. Spora dicae generantur CauSis Sin gularibus ac domesticis, proinde in pauca tantum individua agentibus. Populares autem ori UΠ-tur ex CauSis noei Vi S magis universalibus, plurima simul individua adgredientibus; proinde vaSte in populum gro Mari solent. Subdividuntur in Coningio Sa S, et epide micas stricte tales. 994. Febres Contagiosae, tot mi Cae, ex specificis mi asmatibus proficiscuntur, quae ContaCtu vel immediato, vel mediato, vel etiam Sola adproximatione in atmosphaeram aegri diffunduntur et propagantur, similesque iterum in
353쪽
dispositis febros producunt. Disserunt ab opide
micis non soliam natasmate proprio , Sed etiam eo, quod passu SUCCeSSivo progrediantur inter homines, Sub Commereio hominum auCto Hugeantur,otque imminuan ur eo imminuto ; demum quod sub diversa mutatione atmosphaerae, Vi Ctu S CtC. eaedem pei Sistant in specifica sua indole. 99o. Epide micae febres econtra, Veniunt eX Causis morbosis summe univer Salibus, Sem et ipsas in organi Smo non regenerantibu S, et quidem plurimum ex Conditione neriS et ViCtUS , ΡΓΟ- inde ex rationibus mere diaeteticis, et minimo
ex miasmatibus successive migrantibus. Mutatis conditionibus aeris et victus, mutuntur etiam in indole sua speciali. Sub dividuntur in endemias fitationarias, annuas et epide mice in
996. Endemiae febres fixam Sedem et perinonnem indolem habent, utpote ex CauSi S proSilienteS, quae CertiS locis aut provinciis integris continuo insensae sunt. Ita febres intermittentes in regionibus paludosis. 997 Stationariae febres, endemiis soroanalogae, non tamen Continuo , Sed pluribus plexumque annis in Certis regionibus dominantur proprio Charactere, qui leniter in CreSCit, viget, de CreSCit, alterique tandem locum cedit et digni talem illam, qua febris haec imporium peculiare in omnes morbos tum sobriles, tum non febriles ita exerit, ut eis Suum characterem pluS mini S VO
354쪽
DIVISIONES FEBRIUM.importiat. Rationes hujus epidemiae non in solis manifestis qualitatibus atmosphaerae delitescunt;
quae omnino Spatio plurium annorum diverSe mu
993. Annuae febres certis anni temporibusndstrictae sunt, et cum illis periodice quotannis reCurrunt. Pendent a qualitatibus atmosphaerae Sat manifestis, frigore, Colore, humiditate, Si C- Citate etc. Inde enim certis anni temporibus Certae etiam diatheses imprimuntur organiSmo, et quidem hyemis tempore inflammatoria, aestatis tempore biliosa, atque temporibus aequinoctii frigida, aut fere neutra. Ex qua diathesi, datis gravioribus nocivis potentiis febrim expilantibus quibuscumque, febreS oriuntur, CertIS RN- ni partibus respondenteS, et propterea Branun dictae, quae quidem, utut regantur imperio Stationariae febris, ipsae iterum omnes epidem iee interCurrenteS , Contagi OSOS et Sporadicos morbos in Sulam trahunt jugum, propriumque Suum illis CharaCterem Communicant. Atque ita etiam divisio febrium non plane inutilis quoad anni tempora habetur, in hyemale S, Verri ale S, cte
999. Febres epide mi Co inter Currentes denique, Certis anni temporibus minime adstringuntur, indefinitis temporibus ac sub quavis regnante epidemia intercurrore possunt, dominium Supra alios morbos non habent, sed ipsae potius subalternae sunt Stationariis ac annuis febribus.
355쪽
ales sunt febres catari a o Sae, rheumati Cae, et aliae , quae manis Ste pendent a Sola tempestatum variabilium constitutione, aut ab aliis publicis, sed Summe variabilibus causis.1 ooo. Haec jam febrium diviSio, ex Causa-vom singularium vel univei Salium Consideratione desumta, utut ad primariam febrium distributionem minuS apta, maximum tamen in praxi valO- rem habet, quoniam tum febrium, tum aliorum morborum Specialiores modificationes respicit, ipsamque utiliter dirigit medendi rationem. 1 ooi. Imo febrium epidemi Cartim annua rum diligentior intuitus, stabiles omnino offert earum Charactere S, CertiS anni temporibu S proprios ;hyemali inflammatorium , aestivo bilio-Sum, Atque temporibus aequinoctii intermittente in , frigidum et pituito Sum. uaprop-
ter hae febres annuae a medicis observatoribus Cardinales vocabantur, Cum vix non omne S
Teliquae in praxi occurrentes febres', primario AC praeVAlente Suo Charactere ad harum unam reduci poSSint. IOO2. EX eodem sere sonte suas sobrium divisioneS petunt, qui, graViSSimum momentum, indolem scilicet febrium illam, quae principalem
therapiam dirigit, unice respicientes. EaS in i n si animat orta S, ga Stri CAS, DET VOS RS 1 putridas, frigidas lentas etc. dirimunt. Quae divisiones, Cum proximam fere CauSam atque diathesin diversis febribus propriam pene
356쪽
tium in noSologia et praxi habent.1oo 3. Sed praeter haS Summe practiCRS , adhuc plures habentur aliae divisiones sebrium, utilitatis longe minoris.1 ooq. Quo ad exitum et esse tum diversum dividuntur in b e u i g nas, quae brevi ac facile in pristinam Sunitatem terminantur; in Su-lubres seu depura to ria S, quae adhuC meliorem, quam ante febrim fuit, Statum inducunt :in maligna S, quae diffiCUlter Sanantur, et Summo Cum peri Culo eXCurrunt 3 et in pernicio- Sa S, quae inopinata morte finiunt.1 oo5. Quo ad extensionem distinguuntur in universale S et locales, posterioribus non sine maxima li Centia, et Contra omnem
linguae usum ita dictis.1 oo6. Quo ad intensi one ii denique, in m a n i f e S t a s , diverso gradu tales 3 in occv l-
lenitate nee minimum redolent febrim, et tam sebres Sunt 3 Atque in larvata S, quae plane Sub alienis symptomatibus delitescunt, et nonnisi urinis sobrilibus et moliminibus criticis se praeSentctrat, non tantum intermittentes, et saepius ac periodice redeuntes , Sed et interdum Continuae, plerumque ephemercte Sunt, et quarum exemplum non infreque S Offert apopleXia.
ioo7. Hisce jam febrium divisionibus Con)munissimis, nec non principiis, ex quibus de-
357쪽
Sumtae fuerunt, eXpOSitiS, videndum jam erit. quaenam harum maximam in Ρraxi utilitatem, simulque SyStematicum febrium ordinem offerro
1OOB. Quousque Causa proxima febrium ignorabitur , eouSque etiam ultima illa differentia, qua a Se invicem diScrepant genera febrium , Occulta erit, et logica aut Scientifica earum divisio, nisi hypothesibus acquieScere quiS Vellet, non habebitur 3 sed unice practiciS, ex Symplomatume Ssentialiorum ac therapiae requisitae differentia desumtis insistendum erit divisionibus.
IOO9. PraCti Co autem reSpectu nonnisi duo sunt momenta , quae utilem in praxi divisionomprimariam febrium determinare Valent, Chara C- ter morbo SUS prae V Blen S et tyΡu S.IOIO. Praevalens character febrium, inflammatoriuS, gaStriCUS, DEI VOSuS et . minimo ex Singulis Symplomatibus, Sed potiuS ex universali organismi propria morbosa diathesi desumendus, indicat et dirigit ipsam therapiam Specia-
puum in febrium diStinctione primaria. 1O11. ΤΥΡΠS, ideas quoque directrices in medendo minime excludit, ab ipsa enim indole febrium speciali ori pendet, pluries, exemplo intermittentium , propriam ac specificam methodum
358쪽
DIVISIONES FEBRIUΜ. petit, et non tantum rationes seligendae, sed etiam tempus opportune adhibendae therapiact exquisitius determinat. Hinc quoque grave momentum offert ad febrium distinctionem. 1O12. Multum igitur sapiebant jam antiqui, qui utrumque momentum, tVpum ac indolem respici entes, febres distinguebant in intermittente S et Continuas, posteriores subdividendo in Syrio Cham, Seu febrem continentem indolis inflammatoriae , per Septem fere dieS decurrentem, in typhum, Seu febrem remittentem indolis ner-VDSae , per quatuordecim Circiter dies durantem, atque in Syn Ochum, febrim remittentem indolis aut gastricae aut putridae, ad viginti circiter
Io I 3. Hisce consideratis, vel typus febrium primarias dabit illarum divisiones practiCaS, atque Charaeter eminens et propria indoles sobrium Seoundarias seu Subdivisiones 3 vel etiam inverse, ex indole sobrium primariae, atque eX tyΡΟ ea Tum Secundariae divisioneS erui pOSSunt. io 14. Quodsi autem perpendatur, typum OL fere phenomena diagnostica tum magiS. aperta, tum magis generalia, quam Specialiores et magis intricati characteres febrium offerre Solent 3 aptius omnino erit, primos ordines classis sobrium ex ipso typo, subalterna vero genera potiuS EX indole febrium, earumque proprie generiCO Cha TRCtere deSumere, quo sane specialior therapiadirigit IT.
359쪽
Io 15. Jam quoad typum exactissima dichotomia febres dirimuntur in intermittentes, quae in decursu Suo apyrexiis intercisae sunt, et in Continua S, quae veris apyrexiis nullis intercedentibus decurrunt. Hinc respectu hocce duo etiam exoriuntur ordines Classis febrium. PBIM Us ORDO: Febres intermittentes. SECUNDUS ORDO : Febres conti uuae. ao 16. Et juxta hanc divisionem Summo an liquam et Vere practicam specialis sobrium