Opuscula academica medica et philologica collecta, aucta et emendata

101쪽

de morbis, opus transscripserat Heraclides, ea nobis temporis injuria interciderunt 'q). - Neque VeTin minus illustri specimine comprobabat Empedocles, non Vanam atque inutilem esse, quam sibi compara erat salutaris prosessionis cognitionem, tunc, cum Cau SamΡe8iis, cujus furore magna hominum inter Selinuntios facta erat Strages, anquirebat, in Ventamque selicissimo tollebat. Nimirum prope Selinuntem flumen decurrebat , quod foetore pestifero omnem inficiebat viciniam, SctΡOTeque amaro maximeque ingrato inprimis feminis noxium, partus reddebat dissiciliores. Empedocles igitur bene perspiciens, foetorem illum aut ab aquarum paucitate, aut a fluminis tarditate pendere, utriusque causae medebatur ita, ut duorum aliorum fluviorum cursum suis impensis illuc deduceret, Sicque aucta B quae copia et celeritate cum pestem, ab aeris impuritate ortam, Supprimeret, tum emendata Saporis amaritie partus ossiceret saciliores 'θ. Neque vero hac via, pestilentiae auxiliandi, Semper et ubique, qui

empiricorum mos est, utebatur, Sed mutatae Cau Saeremedia quoque opponebat alia. Plinius ' ) onim Empedoclem et Hippocratem narrat, ignibus quoque Vim

medicam e88e gnaros, ignis sumtu pestilentiam coercuisse , SosiS ObScuratione ContΓRCtam. Haec igitur omnia, quae Empedocli non Vulgarem, O temporum ratione, Salutaris professionis notitiam suisse satis luculenter probare videntur, sortRSSehausta sunt ab iis, quos laudavimus, Scriptoribu8 elibro, quem de medicina Versibus sexcentis Con-

Scripsisse Empedoclem testatur Diogenes Laertius ' ').Cujus quidem carminis nihil, nisi fragmenta quaedam ad HOSira tempora pervenisse acerbissime dolebit, quo-

102쪽

tus quisque magni istius viri ingenio pretium statuere noVit suum. Haud enim scio, an jure in Empedoclem transferri possit, quod Tib. Hemstertiosius, idoneus harum rerum arbiter, de Polybio tulit judicium, cujus tanta admiratione captus erat, ut, Si sieri poSSet, unum ejus librum deperditum plaustris homiliarum S. S. Patrum redimere vellet '). Sed haec hactenus. Reliqua, quae de Epicharmi, Democriti aliorumque philosophorum in artem medicam meritis scribi poterant, alio promam tempore, nisi sinistra de hoc specimine a Viris eruditis,

iisquo idoneis judicibus lata judicia irritum fecerint

consilium meum. Quam quidem judiciorum severitatem uti nolo virium imbecillarum commemoratione, aut argumenti dissicultate accusata, aut humanitatis judicum, qua tironem ferre soleant, laudibus lenire, quae Omnia quam i8 Vere quidem commemorari pos-Sent, tamen, cum nimis Sint Vulgaria, consuetudinis legi potius, quam Veritatis sensui data esse Viderentur :) ita omnibus gratum profiteor animum, qui me ubi errantem in Venerint, in viam rectam bene ole

reducent. 29 Vid. elagium Tib. Hemsterhusii auctore Dis. RuhMenio p. 29.

103쪽

INVENTIS.

PROOEMIUM. Quo diutius considorationi eorum, quibus nOStro tem pore ars ObStetricia aucta, et emendata est, animum advertimu8 nostrum, quoque diligentius eadem examInam 18, inque commoda, quae exinde in Vitam, Sis ΠΙ-tatemque Cum matris , tum infantum redundarunt, inquirimus ; eo suavioribus laetitiae perfundemur SenSI-bus , eoque magis et arti ob laetiora incrementa, et miseris, quae ab ipsa auxilium exspectare debent, seminis ob imminuta partus pericula gratulabimur. Etenim a cra88a empiriae ignorantia, qua antiqui88ima artis ObStetriciae tempora premebantur, aeque longe recesSimus, ac ab infelici instrumentorum excogitctu dorum , adhibendorumque amore, quem truculentum Arabum ingenium excitavit, excitatum Vana ΡeVSUB Sio , quasi in eo magna obstetricii medici laus cont1- nereiur, diu aluit, et magna denique, qua et Suoae o, et insecutis temporibus floruit, ΛΜBRosii ΡΑ-RAEI , Ob multorum instrumentorum inventionem Sib mctgnol ere placentis, auctoritas recentioribus temporibus confirma it. Nunc, qui obstetriciam faciunt, magis incognitione anatomica partium, partuI In Seo euilum, in exploratione virium, quibus foetus utero materno

inclusus expellitur, in investigatione denique imped1-

104쪽

mentorum, partui Objectorum, nec non leniorum remediorum , istis soliciter tollendis aptorum, deSudant,

quam in instrumentorum, ad foetum quocunque tandem modo extraliendum facientium, excogitatione:

neque is hodie magni obstetricii medici famam obtinebit , qui magno instrumentorum, quorum Vel Sol IS adspectus seminas terrere solet, ad paratu ad parturiente8 accedit, et licet successu utatur, plerumque fere felici, de frequentissimo eorum in Sua Rrte USII gloriatur. Cujus quidem rei causas anquisituri praeci-Ρuam in eo deprehendemus, quod jam nunc Viri in

haCCe arte exercenda Occupantur, qui accurati8Sima

omnlum, quae ad partum seliciter absoluendum requiruntur, rerum cognitione imbuti maiorem ponunt laudem in prudenti cunctatione, lenissimorumque Teme-dIorum usu, quam in improvida festinatione, ac crudeli instrumentorum adplicatione. Hinc factum eSt, ut partiam ingens instrumentorum multitudo, quae Brtem obstetriciam non tam auxit, quam Obruit, admodum circumcideretur, iis solummodo relictis, quae Ρarium juvare, et sine crudelitate foetum educere Ρ088unt, partim eae ipsae operationes, quas ad seminaS, Iunonis Lucinae iram exportas, Vocati VitamusquIdem, Sed non semper ex itare po8Sum I S, et rariuSInstituantur, et institutae multum ab illa, cujus crimen quondam subibant, crudelitate remittant, atque adeo minora Vitae parturientium pericula minitentur.

Horret animus, et nescio, an commiseratione tristis-S mae seminarum sortis, quarum puerperii m neque ncti arcte Viribus, ne quo obstetricum opera Solui potvrat, magi8, quam detestationis Sensu RCerrimo Concui tur , dum Superiorum Seculorum memoriam repetit, mi8eramque artis, quae istud naturae opus leuare, BC pericula, nisi penitus removere, minuere Certe et

debet, et potest, conditionem explicat. Chirurgosen m, ac medicos, in auxilium parturientium accitos, plerumque intempestiuo, et subrustico seminarum pu-

105쪽

dore a partuum natura IIum consideratione Olini ex-CINSOS, sua ipsorum experientia nihil amplius docoro poterat, quam foetuS aut jamJam mortu instrumentorum Ope extructionem, aut VIul RdhuC Caedem, CPu- dolissimamque dilacerationem. Inde non poterat non seri, quin e u Sm OdI conamana, partuS Impedimenta Superandi, medico, chirurgo e ignominiae labem ad-SΡeVgerent, praesentium ΘΠImOS horrore Persunderent,

alienas. Nostro Vero tempore, quo Viri, malo parturientium pudore prOScripto, majorem cum partu8 negotio, eju8que perficienda ratione familiaritatem contraxerunt , arS obstetricia coepit paulo magis humanitatem Spirare; instrumenta, quorum ingenS numerii Sad vitam Rotui misero era prendam, eJUSque membTRcrudeliter dilaceranda excogitatu8 ercti, quaeque, quaSi infantum retulerit, rudine an urit ficiOSe facto Instrumento brachia ipsi rescinderentur, pectu8 abdomeniae aperiretur, Cranium perforaretur, cerebrumque exprimeretur , elegantia et ingeniose excogitata Structura quodam modo in icem certabant, ii Sui fere omnia exemta, et Sacra tanquam pristinae crudelitatis monimenta, Seponuntur; impedimenta partui objecta iam,

ip8orum cau818 penitius cognitis, sacri Ius tutiuSque re-mOVentur , Atque multorum et infantum et matrum vita suis, reique publicae con SerVatur. Neque tamen Operam penatia S perdere mIbi V1detur, qui, cum Oh- stetriciae arti colendae, exercendaeque Studium, Vitamque dicax erit suam, etiam illorum in Strumentorum, quae, quamquam Ollio in manibus Obstetricanitum VerSahantur, nunc tamen Ob Omni USU remota Sunt, notitiam sibi comparare, eorumque utilitatem noxRS-que perdi8cere studet. Eienim hac cognitione imbuto numquam accidet, ut ad partum difficilem absoluendum accerSitu8, et licet omnibus, quae ratio et experientia jusserant, in usum. Vocatis, tamen infelici

106쪽

usus SucceSsu habeat , quod postea , quam instrumenii obsoleti cujusdam notitiam acquisivit, vitio sibi vertere, atque in ca ISa puerperii male finiti ponere queat. Quo accedit et hoc, quod illi, qui omnem artis aut scientiae cujusdam ambitum emetiri cupit, non honorisca videtur ignorantia eorum, quibus ars, aut SCientia illa a primis ipsius initiis aucta et emendata eSt. Saepius enim cum accidat, ut ea, quae jam a longo

Inde tempore tanquam Inut111a, quin pernica Osa a ViriSariis, quam profitentur, peritis rejecta sunt, post aliquod temporis interVallum rursus cum maximis laudum praecon IIS in Scenam reducantur ; Is, qui Superiorum temporum memoriam negligit, haud dubie vanis illius inventi laudibus abreptus sua ipse e e rientia discere debebit, quae jam aliorum damno cautior redditus poterat Πο88e. Quamobrem non ridentur operam Su Scepi88e Vanam, qui in colligendis accurate- quo describendis instrumentis occupati sunt, quorum aliquis usus ab antiquissimis inde temporibus in arte obstetricia aut fuit, aut etIam nostro adhuc eSt aevo. Huc praeter alios Scriptores, qui, dum praecepta, par tus cum faciles, et e naturae legibus contingentes, tum dissiciles et praeternaturales absolvendi, traderent, hinc inde Variorum instrumentorum mentionem injecerunt , ad foetum aut Vivum, mortuumVe, aut Solidum concisumVe extrahendum idoneorum, reserendi sunt inprimis HENR. ΝΕPoΜ. CRANZ1VS , et JOAN. STE1DELE , quorum ille, dum inter academiae naturae curiOSOrum membra recipiebatur, de instrumentorum in

adplicatione dissertationem Τ) scripsit, hic vero libe -

1 Rocepta est Fasc. fers. Oper. min. Nied. et dimere. edifore FRAN c. A V. de WAssERBERO P. 166 - 261. Argumentum hoc ah auctore ita tractatur, ut primo inquirat in instrumenta, quIbus inde ati Hippocratis actuo ad sua tempora in arte obstetricia usi 8unt, eorumquΘ Sola adferat nomina, nulla data doscriptionΘ, uude discere possimus, 'uaenam inter cognomina instrumenta

107쪽

lum de usu instrumentorum in arrie obstetricia non

Suram agere, StudioSeque nonnulla ex istis eruero dis- Sertationibus , quae accuratiu8 auctiusque tractari merebantur. Nam qui in historia artis obstetriciae non omnino rudi8 hospesque eSt, etiam me non monente, facile perspiciet, tot inventiS artem iStam auctam recentissimis fuisse temporibus, ut, etiamsi laudati

Scriptores argumentum pertractatum tunc, cum scriberent , penitus exhauserint, tamen larga iterum scriptionis materies sit subnata. Constitui itaque, relicta ob nonnullorum huc pertinentium Scriptorum desectum,

et alii tempori reservata operationis, in Siga ulti honorem ab ejus nomine insignitae, historia, cujus elaboratam editionem huic ipsi opportunitati destinaveram , locum, a duum uiris illis inchoatum, nisi absolvere , id enim, dum in Ventionis studium Viget, fori nequit, certe profligare, eaque addere, quae post edita

illorum scripta ad rem instrumentariam Sive Hugendam, SiVe magis perficiendam a celeberrimis medicis obstetricantibus sunt excogitata. Ac primum quidem de sexcipe agam, quae quicquid contra dicant GV1 L. ΗVNΤΕRVAR), ALPHoΝs. LE RO1') aliique hujus prae-

intersit disserentia, et in quonam a Iterum alteri praestet: dein exponat de omnibus hisce instrumentis animi sententiam Sui, inprimisque immoretur forcipis usui, expendatque tam ea, quae ipsum indicent, disuadeantque, quam quae contra illum a Variis sint disputata.

mentis quibusdam ad perforationem crauit, Pectoris abdominisque, et ad CΙunes incIa atos educendos ab auctoro inventis, risOsrectibus denique Vectis a Boonhuysenio cognominati observationes, quam RCCuratam omnium, quact in arte obstetricia alicujus utilitatis fuerunt, enumerationem, descriptionemque. Lictquct nondum Videtur occupatum esse argumentum, quod ex aliqua Parte Pertractandum mihi sumsi, quin omnem senim dicendi materiam

108쪽

clari instrumenti adVersarii, reliquis , ad Retum eX- trahendum inventis, instrumentis palmam praeripit,

magisque perficere, et illi, cui destinata est, negotio

accommodare Studuerunt fib).

f. s.

De forcipe obstetricia in unit erSum. Anteaquam forcipis usus in artem obstetriciam introducebatur , tunc fere semper de vita insaniis actum

et conclamatum erat, cum caput ipsius, Viribus uteri Sese Vehementer contrahentis, intusque contentum 1 Oe- tum expellere conantis in pelvis aperturam impulsum, et quodammodo inclaVatum haeserat. Etenim Vel Versiono instituta infans pedibus in lucem protrahendus, vel, si illam Suscipere non amplius licebat, caput Suo IOCO reliquendum, exspectandumque, usque dum illud naturae nisibus ita comprimeretur, ut per istam, in qua haerebat, aperturam transire posset, Vel ad auxi-

109쪽

lia denique confugiendum erat, quorum a18um quilibot

inter modicos obstetrici08, qui non omnem humanitatis sensum deposuerat, iure meritoque exhorrescebat. Haec igitur non poterant non excitare ingenia Virorum, ad artem obstetriciam augendam, magi8que e colendam quodammodo natorum, eOSque ad instrumenti inventionem invitare, quibus crudelissima cranii perforatio, cerebrique e VPSSio, nec non III Corum, aliorumque, ad necandum dilacerandumque excogitatorum instrumentorum u8uS profligari poterat. Λtque illud quidem ferramentum in forcipe Obstetricatores reperi isse sibi Visi sunt, quae eX quo tempore ad partus , ob caput foetus aut incla a tum, aut nimis magnum dissiciles, absolvendos adhibita fuit, ingentem et infantum et matrum multitudinem morti praesentissimae ereptam rei publicae servavit. Forcipis in universum iam Simpleta eSi Structura, tamque Vulgaris in re domestica aeque ac opificiis quam plurimis usus, ut etiam ad partum absolvendum antiquitus jam adhibita fuisse videatur. Neque vero hac de re dubitare nos sinunt Veterum, quae temporis injuriae erepta adhuc Super8unt, Scriptorum monimenta, in quibus Variae Occurrunt forcipes, ad caput infantile comprimendum, atque eri utero mateUno producendum idoneae q). Quae quam i8 nota, atque

5 Praetor PHILUMENUM, incsertae notatis scriptorem apud AETIUM letrab. IV. Serm. 4. c. 23. P. 790. to. II. collecl. H. Steph. et PAVLVM Aeginetam de re mod. VI. c. 74. P. 583. ed. cit. Arabes quoque, A VICENNA, et ALBVcAsys, forcipiam utilitatem in arte Obstetricia intellexerunt, Variasque cum ad contersenda nimis magni capitis ossa, tum ad extrahendum foetum facientes, indicarunt. H. N. CRAN Z. I. c. f. 6. P. 177 s. occupaVit jam ultoriorem hujus rei' comprobationem: quamobrem nolo Plura forcipis antiquitus jam cognitae tostimonia addere. IIIud tamen non possum non monere, CRANEIVM Vehementor erraro, dum PAVLVM a Patria Aeginetam cognominatum I. c. Putat ultimum Graecorum esse, qui de re medica scripserit. Exceperunt enim illuni PALLADI s , THEOPHILVA, DEMETRIUS PEPAGO 'ENVS , ACTUARIVs aliique, quorum ultimus, imperatore MichaeIe PaΙaeologo, adeoquo seculo AIII. floruit.

110쪽

extra omnem dubitationis aleam posita esse videantur, nescio tamen, an in reprehensionem recte incurram, qui ot hoc loco eandem rem Vel Verbi IO tangere necessarium duxerim. Etenim memini, me invenire Viros, quorum Summct in arte Obstetricia auctoritas

facile potest incautos in erroris praecipitia abripere, qui negent, ante Ia c. RVEFF11 si h), celebris inter I 0 vetos decimo Sexto seculo chirurgi, aetatem ullum forcipis Vestigium deprehendi posse q). Post hujus Viri tempora omnes, qui in arte Obstetricia Studium operamque p08uerunt, certatim quasidosudarunt in forcipe illa paululum immutanda, perfectioremque reddenda. Pertinent huc Stet Ufi, PiιA

siati, Burioni, Palimni, Petiti, Gregoisii, Mumaini, nos nardi, Ningit, Chapmanni, Gi ardi, Frehesii, alio

rumque longe plurium forcipes. Inter illas vero recentissimis temporibus maximopere se Viris peritis, illarumque rerum idoneis arbitris LEURE11 et SΜΕLL 11 forcipes probarunt, reliquisque fere palmam praeripuere, quamquam et hae ipSae nondum ita persectao,

omnibusque numeriS RbSolutae Sunt, ut omnem respuerent emendationem. Quod cum usu experientiaque edocti intelligerent LEA K1Vs, IOHNSONUS, ORΜIVS, BAVDΕLocq VIVS aliique, elaborarunt summo studio in eo, ut forcipe8 eXcogitarent, a quibuS Omnia abessent, quae usum Lex retianae, Smellianaeque impeditum reddere, quin interdum penitus interdicere posse viderentur. Quae quidem immutationes, emendandi instrumenti causa Susceptae, in quonam potissimum

5h) Cf. sejus librum: de conceptu es generalione hominis. Tigur. 1554. 4. quae quidem editio alteri ab Is RAELE SPACHIO, Profess. Argentoratensi, in collectione Gynaeciorum Argent. 1597. f. ProcurataΘ , Praeferenda est Propterea, quod Posteriori figurae monstroruin , libro V. a Rues o detineatorum, desunt. 6 V. C. GEORG. Gv1L. STE1Ν in libro : praclistae AnDitum aurGeburtiniusto, S. 561. P. 1 4. et BAVDELoco 1vs Pare des uCCouchemenS to. II. P. 34. seu Versionis germanicae, animad ex-sionibus eruditissimis a Philipp. Fr. Meckesis auctae, P. 31.