Opuscula academica medica et philologica collecta, aucta et emendata

91쪽

Neque Vero minus eXercuit philo80phos antiquis-Simorum temporum Somni mortisque explicatio , quam Alcmaeon Ii ac sere ratione Animo con Cepe Cut Suo. Sanguine ad majora Sanguifera VASa refluo, Inaximamque ibi partem stagnante, Ihominem incidero in Somnum, qui non nisi Sanguine denuo aequaliter per totum corpus distributo discuteretur: quod nisi fieret, Sanguine potius ad ista majora Va8a Confluente omni, moΓtem accidero β).

Sanitatem denique in aequali proportione distributionsequo calidi frigidique, sicci atque humidi, amari

atque dulcis, similiumque facultatum cerni: qua ratione aliquo modo turbata, calido que aut frigido , aut humido, aut Sicco etc. praeScripta8 a natura seges migrante, morbum incidere q). in qua quidem sententia defendo id a Pythagorae agnoscimus discipulum,

subobscuram harmoniae Vocem, qua ille Sunitatem Comprehendebat, Verbis intellectu facilioribus exponentem. Similis, Vel potius eadem prosperae Valetudinis descriptio, a The age facta, nisi jam fuisset in superio

Qua0 hucusque de medica Alcmaeonis scientia Sunt disputata, ea, Opinor, Satis clare innuunt, illam magis in contemplatione, quam in actu positam fuiSse.

ost, quod ipsa Alcmaeonis Verba, forte o libro physici arguinenti φυ0ακος λογος. cf. Diogen. Laert. VIII. 83. P. m. 542. petita, continere idetur. 25 PIutarch. I. I. c. 23. in quo loco cum Reiskio αἱμορρους φλεβας legi malim pro Vulg. OlιOρους. Ita enim majores Venus, quRe sectae multum sanguinis fundant, vocari, loca Hippocratis docent, a Fosesio in OECON. Ni Pocr. υ. αἱ 'OPOOυς ψ λέβας, is lata. - Dein Vi oppositionis adclicli illa: maximam partem, quae in graecis non Ioguntur. De Variis 10ctionibus in Ioco Plutarchi cit. Cf. Harios l. c. P. 209. 26 Plutarch. I. I. e. 30. quem Iocum is cum Stohaeo Sermon. ACIA. P. m. 512.) se communi fonte Videtur hausisse. E Plutarcho tamen addi velim ψυχρου, quod haud dubie a Vicino πικρου male exsul Sum BSt.

92쪽

Iam vero liceat cum illo componere Empedoclem, virum summi ingenii, nec Vulgaris doctrinae, quem natura- Iis philosophiae studio floruisse, Gellius ') testatur,ctique ΡaritIn, quae ostendant, quo jure a conditoribus

I istoriae medicae inter eos relatus Sit, qui Cum Sam

pientiae studio artis Salutaris prosessionem Conjunxerunt, partim ea colligere, quibuS sententias Alcmaeonis emendavit, aurit firmavitque. ΕΜ PEDOCLES. Cognitionis medicae, quae in hoc fuit, specimina enarraturus eidem ordini, quo in antecedentibus usus sum, Studebo, atque, omnibus relicti8, ea quae anatomes aliquam peritiam probant, ita exponam, ut cum Alcmaeonis inventis contendam. Quae igitur Alcmaeon de auditu , a Vacuo intra aures posito loco, qui aeris impulsu percussus reSODR-Tet, pendente adSeruerat, ea ita emendavit Empedocles, ut hunc Sen Sum potius vi aeris perfici contenderet, qui pertundens partem cochleae similem, et in aurium cavitate veluti tintinnabulum quoddam Suspen-Sam , Sonum ederet, ab animo percipiendum discer-

et sine omni ambiguitate dicta: tamen fuerunt inter Viros eruditos recentiorum temporum, qui aegrius forte ferentes, quod Empedocles, illa vidolicet rudi ot illiterata, qua Vixit aetate, jam ad interiora auris penetralia investigando pervenerit, negarent Empedoclem hisce, quae laudaVi, Verbis significasse cochleam, in osse petrOSO Ante canaleS, Semicirculares dictos, Silam, sed potius innuisSe tortuosos cartilaginis anfractus, qui aurem externam conStituunt. Cupidi tamon illi omnis antiquitatis reprehensores Viderint, qui ipsorum adser-

93쪽

tio cum Plutarchi verbis stare possit. Is enim partem

κοχλιωδη, quae ab aere Ρercu SSa re8onet, et quam lor uosam interpretantur, non eXtra aurem poSitam, Sed

intus ab Empedocle collocatam fuisse narrat. Quo quidem testimonio omnis cadit et quasi praeciditur disputatio de Vera vocis κοχλιῶδες explicatione orta. Alcmaeonem vidimus in Sterilitatis, quae mulis Solemnis esse solet, causam inquisivi88e, in qua reperiunda et Empedocles Studium operamque posuit suam. Ille cum in mulos, tum in mulas infecunditatis culpam conferebat; hic illis liberatis, has tantumroas judicatas condemnabat. Etenim mulas negabat

ceSSerit gracileS, exiguos, quorumque obliquus in abdomine positus impediat, quominus semen Via recta ad illos perueniat, ac etiamSi eo uSque penetraverit, tam arcte clausos, ut ab illis recipi non possit ). Cujus quidem opinionis haud dubie observationibus, ex mularum dissectione collectis, superstructae defensionem suscepit quoque Diocles, celebris post Hippocratis tempora medicUS, eamque pluribus mularum uteris incisis eram invenisse testatus, ad sterilitatis, quae multis incessit seminis, causam adhibuit explicandam δ). Breviter igitur enarratis, quae anatomes intelligentiam in Empedocle fuisse ostendunt, jam nunc ea COI- Iigamus , quae eundem nobis non Oscitantem natuΓae humanae spectatorem exhibent. Haud enim dubito,

fore, quibus haec acris ingenii contemplationisque diligentis, qua claruit, specimina egregie placeant, quique Plutarcho, Vel quisquis tandem auctor sit libri d0 AN, quae philosophis placuere, gratias habeant, quod

94쪽

magni illius philosophi sententias de Visus , olfactuS, auditusque modo, de respirationis ossicio , de nutritionis ciborumque adpetitus ratione, de Variorum elementorum, quibuS COPPIIS humanum constet, facultatibus , de somni morti Sque causis, aliisque, a philosopho quae diligenter disquirantur, dignis argumentis oblivioni ereptas nobis servavit. Quae quidem omnia ita

tractabimus, ut hominem a primo, quo conceptuS QSt, temporis momento uSque dum ejuS corpus, morte ab anima solutum ac putredine reso utum in ea, e quibu8 fictum efformatumque est, elementa destruitur, Empedocle praeeunte, conSideremus. Neque enim is in eo acquiescebat, ut parteS, quibuS homo adultu S Constat, nosceret, sed et in Viam ac rationem inquirebat, qua naturae sapientia ipsas illas partes Sen Sim sensimque formet, formataSque eo perficiat, ut, quin ea S miretur, animum habeat, ad pulchri perfectique sensus percipiendos hebetem atque obtusum. Ac de semine quidem ea jam meditatus est Empedocles , quae et recentioribus temporibu S patronos de sensoresque invenere suos. Etenim tam maribus, quam seminis semen tribuebat, et in utroque particulas quasdam futuri hominis repositas latere adfirmabat. Has divisas particulas in mutuum niti connubium, eoque nisu efficere coeundi desiderium '). Seminis utriuSque moleculas majore minoreVe, quam ad formandum hominem necessaria esset, copia ad feminae naturam delatis, aut non omnibus eadem celeritate,

eodemque ordine projectis, aut particulis illis, quae ConjUngendae essent, a so discedentibus, et in alienum

95쪽

invadentibus locum: mon Stra Iususque naturae oriri h): unaquaque contra ea illarum molecularum bis toruo aequaliter divisa, aut in uniVersum genitali hutnoro nimium adfluente , gemell08 aut tergeminos nasci

Λ harentibus aliis cum observa88et non nisi pueros , ab aliis Vero non nisi puellas procreari: hujus Per causam rimatus, illorum feruidam , harumque frigidam atquo desidem indolem in causa esso judicabat ). vitae quidem ratio nisi verior, probabilior

Patrem enim aut matrem, quo plureS aut ille, aut laoc seminis moleculas in foetus 1 Ormationem imponderit, eo magis referre sobolem existimabat ' : lihoris vero ad neutrius parentis similitudinem accedentibus, calorem, Semini proprium, fractum atque di-

Empedoclis ingenium in hac una similitudinis causa, parentibus Saepe cum liberiS communis, in Venta; sed audebat etiam, quae recentioribus temporibus saepius in controveΓSiam deducta eSt, phanta Siam matriS, quae quo ViVidior esset , eo efficacior in foetus imaginem ad matris similitudinem effugendam ipsi videbatur λ ψ .

5) PIutarch. I. c. c. 8. Videtur igitur EmpedocIos JO. Bapt. Μa-Zino instit. med. mechan. Brix. 1735. 4.) aliisque praeripuisse iam sexplicationem formandi foetus a particulis cum via,Culi, tum fominini s minis secundum loges specifici ponderis sese ordinantihus dorivatam. Cf. ill. Halleri d/. . de form. -OnStr. metarem. in OPP. min. lo. II. P. 197. nol. 126.6) Plutarch. I. I. c. 10. Hancoct, qua is originem gemoliorum ter-gΘminorumque 1Oetu IIn Explicaro studuit, opinionem denuo in Scenam Produxit, ingenioseque exornavit Busson. I. c. n. 349. of 556. γ) Cf. Plutarch. I. I. C. F.

96쪽

Varias corporis animalis partes, quarum forma

tionem domum elapsis XXXVI diebus incipere, et

post quadrageSimum quarto absolui in statuebat, Varia principiorum , quae Sumebat, mixtione componi : Cur-nes ex aequiS aeris, aquae, ignis, terraeque partibus coire: nerVOS praeter pareS aeris et aquae portione8 duplam ignis terraeque continere, atque libero expOSitos aeri, igneis exhalantibus particulis, in massam abire duram, et hominum ungues, animaliumque aliorum ungulas formare: Ossa inprimis ex aqua, terraque compingi: Sudorem denique Iacrymasque mixta8 invicem quatuor ignis terraeque partibus cum una aquae aerisque conStare in ' . Quae quidem elementorum particulae si in ulla corporis parte imminutae rationem turbarent, quae inter ipsas naturae legibus constituta obtineret: tunc quodam quasi instinctu Omnia

duci, quin et cogi animalia, ut perditas illas quocunque modo moleculas novis repararent; hinc cimorum adpetitum esse derivandum in δ). Inde enim secerni particulas , animalis corporis Oeconomiae accommodataS, quae si subsiderent, corporique adponerentur, ratisviri, et calore accedente, crescere illud : contraque eam imminui destruique omnino, et Secretione particularum nutrientium imminuta aut plane sublata , et calore fracto omninoVe extincto in ' . Utrumque Vero per Singulas hominum aetates magis magisque imminui haud dubie videbatur Empedocli, cum homines sui seculi comparatos cum illis, qui primi a natura facti formati-

διαχομενου. Oui locus HarIesio in Platonis quoque l. c. valde corrupto adfuisse videtur Sprene e I. Beyre. z. G chichre d. Med. St. 3. P. 251. not. 92. Duae Huri es. de cognitione viarum Iacrymalium infert, ea infirmo nituntur argumento.

97쪽

que Sint, tam exigua Statura, tantaque Virium dobilitate eSSe adsereret, ut non nisi infantes referrent, β). in eodem calore paululum restincto Somni , in extincto mortis causam invenit q). Iam vero Empedoclis de Via ac ratione, qua visus perficiatur, Sententiam exposituro, liceat aliorum quorundam physicorum eadem de re opiniones antea transire, et tantummodo perStringere, quae uti plures erant, ita et in diversas invicem partes discedebant. Erant enim, qui, Ocul OS DOStro8 Speculis similes effora ii, in quibus imagineS rerum externarum expreSSae

Conspicerentur: rationem tamen non adderent, qua

fieret, ut ejusmodi imagunculae in speculi superficio 1Ormarentur, 1 Ormataeque rein Objectam ad Vivum exprimerent. Alii melius sibi explicare videbantur visus theoriam sumiis radiis, qui ex oculo in rem objectam quasi effunderentur, ibique per omnem superficiem ita distribuerentur, ut, si servato illo Ordine ad oculum reflecterentur, formam efficerent plane similem rei conspectae: alii aliter. Empedocles quidem cernere nos arbitrabatur imagine rei externae Visu percipiendae ad Oculos nostros uanslata: ipsam Vero imaginem a radiis sormari ex omni re Visu percipienda oculos ingressis , ibique a vi quadam ignea, aerem, in quem ista emia Via surrentur, simul transferentem, collectis

atque dispositis '). Quae, etiamsi theoriam Visus

15) Plutarc11. I. C. 16 Ibidem c. 23. et 25. et Galen. do placis. Hippocr. ac Halon. libr. II. 17) PIutarch. I. c. IV. c. 13. 14. In Priore caPite pro UuIg. κατα νων ακ Γινων Ar κοιοιν Iegerim κ. c. α. ἔκκοιο ιν. Ita Iegit Tib. Hemst. ad Th. Mag. p. 314. h. Galen. in hist. phil. I 00ιν habet, cujus reliqua id. Heinster i. in edit. Aldina corrupta; in ed. Chart. corruptiora pronuntiat.) Oui enim in oculum ro serti dehohant radii, ii ex oculo ut antea effluxerint, necessct videtur. De isu et omni sensu agit Empodocles duobus Versibus, a Galeno servatis de plac. Hipp. et PΙat. VII, 5. p. 218.ed. Chaxt. ed. Lips. to. V. p. 627. SQq 631. , quorum SenSus est hic: sensorio quidem magis terrestri, qui est tactus, tex- restrem in visibilibus naturam, Iucidissimo Visus lucidam, quem-

1. 6

98쪽

cum iis conjunxerim, quibus rationem expIicare Studuit, qua rerum obiectarum imagines in speculis ad

rum illud, quo Empedocles utebatur, scribendi genus,siv e summam, qua Plutarchus illa Empedoclis placita rotulit, brevitatem, Six e denique foeda, quae adductis Plutarchi verbis vel ab imperita librariorum manu, vel temporis omnia consumentis injuria inflicta sunt,

spicuitate Empedoclis opinionem exponunt, ut Viri oruditiores acutioresque in auxilium Vocandi sint, velint ingenii acumine nobis philosophi mentem recludere , medicinamque Plutarchi vulneribus feliciori

manu adserre.

Olfactum cum Alcmaeone pendere a fragrantibus corporum Odororum particuliS existimabat, quae in aere SparSae tunc , Cum inSpiramuS , adducerentur. inde apparere quoque CauSam, Cur, reSpiratione obsauces exasperatas dissiciliori reddita, ut in destillationibus accidit, nareS quoque ab Odorum sensu simul percipiendo excluderentur in '). His, quae Empedoclis Studium, naturam anima

lium, inprimisque hominis, uti philosophum et phy

siologum decebat, perscrutandi, Satis luculentis probare Videntur speciminibus, addam denique ea, quae ille et primae respirationis causam, et Omne omnino respirationis negotium explicaturus protulit. Scilicet putabat foetum, utero adhuc inclusum, Vita spirituque Carere, ac tunc primum aerem haurire, cum humores, illum in utero cingentes, qui OS et utramque cum ciborum, tum aeris in illud patentem Viam replere

admodum et aserio auditus sensorio propriorum a0ris adfectuum dignotio absoIvitur, Galeno interprete. Cons. Stoba et ecI. PhyS. to. I. P. 363. ed. Heer. quocum Ioco confer. PIal. Menon p. II. P. 76.18 Plutarch. I. I. c. tr. coII. cum Cctiso de med. IV. 2. 4. P. m. 173. si in fauces humor destillavit, has exasperat etc.

99쪽

ipsi videbantur, defluxerint. Sic enim seri vacuum

Iocum, in quem aer externuS irrueret, apertaque Vasa

repleret. Hoc quidem modo peragi primam inspirationem. Dum Vero calor innatus suo ad exteriora impetu repelleret aerem haustum: hominem exspirare. Jam recipere Se , et quasi fugere ad interiora corporis calorem innatum, sicque quodammodo in Vitare contra nitentem aerem, ut iterum, e quo depulsus aufugerat, IOCum Occuparet, pulmonibusque expansis inspirationem perficeret. Quo facto calorem innatum denuo elatebris prorumpere SutS, aeremque advenam propulsare. Atque ab hac alterna caloris innati fuga, renovatoque adverSuS aerem irrumpentem impetu derivandam esse a ternam inspirationis exspirationisque Successionem. Ita quidem Plutarchus ' 'b explicat Empedoclis de respirationis negotio mentem. Iam liceat eadem de re proferre, quae Aristoteles η ') adductis ipsis illius verbis Empedocli placuisse narrat. Is autem reprehenso prius Empedocle propterea, quod, cum de respiratione egerit, neque addiderit, quid potissimum utilitatis illa corpori adserret animali, neque finiverit, omnia animalia reSΡirarent, an eSSent, quibus illud natura negaverit, totum reSpirationis negotium ex illius philosophi sententia ita adumbrat. Esse scilicet Vena 8 quasdam, Sanguinem quidem, Sed ita continenteS, ut non totae repletae sint 'h): iis patere in aerem externum Vias, angustiore8 illas, quam ut particulae sanguinis 'fl) transire posSint, ampliores

100쪽

tamen, quam ut aeris particulis in corpus aditus sit praeclusi S: Sanguine, qui sursum deorSum moveretur, descendente, aerem illabi, sicque inspirationem seri, adscendente Vero , elici eundem, sicque exspirationem absolui. Quae quidem et Plutarchi et Aristotelis verba, quibus Empedoclis Sententiam exprimere studuerunt; si quis cum illo fragmento Empedocleo contendere velit, ab Aristotele nobis servato: is vel hoc exemplo cognOScet, quam lubricum sit de Veterum placitis decernere , eri aliorum Scriptorum, nec Suis ipsorum

libris hauriendis.

Iam Vero, quae per8crutando humanum naturam cognoverat Empedocles, ea ad cauSAS cum PTOSperae, tum adversae valetudinis indagandas, indagatasque tollendas transtulit. In eo enim Alcmaeonis, Contemplatione magi8, quam actu artem Salutarem juvantis,

que. Neque tamen solis hisce testimoniis, aut forte magnificis illis promissis acquiescere debebimus, quibus Empedocles remedia omnibus pandere ad morborum impetus frangendos, Senectutis molestias se an-das , mortu OSque in Vitam revocandos efficacia pollicebatur '). Exempla potius adseram, quibus medicinam factam ab Empedocle suisse constabit. Quo qui-dom pertinet celebrata illa antiquitus semina απνους, quam mortuae Speciem per triginta dies prae se serentem, funeri eripuit Empedocles, atque in Vitam reduxit. Dolendum Sane, Viam ac rationem a nullo, qui huius feminae, gravissimo animi deliquio sopitae, meminerit, additam fuisse, qua Empedocles usus eam resuscitaverit. Quae enim et Empedocles ipso discipulo suo, Pausaniae, ad iStam seminam Spectantia, dictitaverat, et quae ex hoc fortasse libello in suum,