Artis medicae principes, Hippocrates, Aretaeus, Alexander, Aurelianus, Celsus, Rhazeus

441쪽

non decidunt, neque in his carnes , sed summae . partes nudantur. Ista autem ad curationem assumere oportet. Plurima enim formidabilia magis sunt, quam noXia. Curatio lenis esto, quae per calida & diligentem victus rationem institui debet. Profluentis sanguinis & frigoris periculum impendet. Habitus corporis , Ut ne acclivis sit, deinde , ut pus subsidat, aequalis, aut qUicunque talibus , iisque quae denigrantur accommodatus cxistit. Sanguinis profluvia ac cruentae dejectiones , circa judicationem largae quidem , sed paucorum dierum his contingunt. NeqUUvero hi cibos aversantur, neque admodUm febribus corripiuntur, neque quicquam Vacuan

Quae interiorem in part m . si vertebrarum perVertio , quod ad urinae suppressionem & stuporem attinet, lethalis est. Quae vero eXteriorem in partem incurvantu eorum , plurima minus sunt noxia , quam quae conputiendo non eX'celserunt, quod illa in sese morbi discrimen recipiant , haec Vero in magnam corporis partem gliscant, & in proccipitis partibus eveniant. Qua te quid in collis cernitur, quae fractae paucae qlii dem febre , & sanguinis sputo, ossisque vitio tentantur, sive una , sive plures fraetie sint, curatioque simplex convenit absque inedia, si febris absit, deligatio quoque pro lege fracturarum. Callus vero viginti diebus , quod laxum os sit,

inducitur. At circumcirca contusis collis , tuberculosi & tussiculosi evadunt, ac ea quae per linamenta fit curatione opus habent, costaeque s de- ratione tentantur. Ad unam quanque enim cof tam nervi ab omnibus partibus ducuntur. At quiet

ex casu in gibbum incurvantur , en miniis In clI-xactum agi possunt, veruim aegrius diriguntur ,

442쪽

424 HIPPOCRATI squpe sunt supra septium transversum. Quibus

quoque a puero id contingit, ea non augentur, sed vel crura , vel manus , Vel caput. Adultis

gibbus si fiat, statim quidem a morbo liberat, successu tamen tempori S per eadem, quze junioribus sui significationem edit, minus tamen maligne habent. Ac facile tolerant quibus CorpUS CArno sum & pingue redditur , horum tamen pauci adseXagesimum annum Vitam produxerunt Sed &Vertebr e in obliquum intorquentur. Ad id etiam conferunt habitus , in quo decumbunt, de quibus przenotiones fiunt. Multi vero etiam sangui-Tem eXpuerunt suppuratique extiterunt. Quibus

curatio diligens instituenda , R deligatio pro mo re. Vietus ratio primis diebus exquisita esse de-het, deinde plenior , quies, silentium impar an

dum , habitus corporis accommodand S, alVUSsubducenda, venere abstinendum. Sed & quibus sanguis non expesitur , ii dolorem magis sentiunt, tens oreque recidivas potius pati solent, quam quibus costa perfracta est. At quibus mucosum quidddam relinquitur , id doloribus sui memorinna commoVet. Curatio us ione perficitur , si in quibusdam quidem ab oste ad os Usque candens

ferramentum demittas , ipsiim autem non adtingas. Quod si in intermediis costis fuerit, non

in ulteriorem partem penetrandum, neqUe in summo adurendiim ; alioqui si deratio sequetur ; &cUratio per linamenta eXperiunda, de quibus di centUr Omnia , quae intro subire, aut sub visum Cadere oportet. Verbis vero non satis explicari possunt, neque cibaria , potiones, calor , frigUS, corporis habitus. Tum quod medicamenta partim quidem sicca , parti in vero humida quaedam etiam fulva, quaedam nigra , quaedam Vero etiam alba, nonnulla quoque acerba, eaque hoc modo

443쪽

adhibita, cum victus ratione ulceris curationem faciunt.

Reponendi & dirigendi qu edam lex est, tum

quae per vectis molitionem initituitur , tum per cuneolum. Suppositus quidem asellus ah lucere; vectis vero adducere solet. QV2e autem reponenda aut dirigenda sunt, ea extentione facta , in ea si 'Ura , in qua unum quodque supra sinum suum sublime attolletur, adurgenda. Quod Vero excessit , supra id unde excellit protrudendum. Illud autem manibus, aut appensione, aut asellis, ahit

ad aliquid injectis vinculis , practatur. Manibu Sigitur ad partes utimur, primam Vero manUSjuncturam & cubiti gibhum adurgere sitis est. Eam quidem quae est ad manuum juncturam recta ad cubiti gibbum : cubiti autem gibbum eo habitu, ut ad brachium recturn angulum eviciat, qualem in brachio , quod manui subtenditur reddit. In quibus vero pedis aut manus digitos , in manus junctura, aut spinae ex gibbo inclinatione , quod excellit intro cogere , Si adurgendo compellere convenit. In reliqui S quidem propulsiones , quae manibus fiunt, abunde sunt. Eminentia vero supra aliquid collocata, calce aut si l-blimiore patinae parte in suam sedem propellei e

Oportet , ita ut qua eX stant mollis globulus accommodate supponatur, altera autem eX parte P ritus aliquis retro R deorsum protrudat, sive VJ-terioriam , si ve exteriorem in partem prolapsa sint. Quae in obliquum inclinant, partim protrudere, purtim retrotrudere utrinque R ex altera parte oportet. At spinae ex gibbo inclinationes, quae quidem interiorem in partem fiunt, neqUe 'ternutamento , neque tum , neque fiatu immisib, neque cucurbitula restituuntur , Verum aliqua clii tensione opus est. In errorem autem inducuntul,

444쪽

quod, velut aliquando fractis vertebris conting1t, etiam spinae introrsum inclinationes prae dolore intro luxationem fecisse videantur. Haec Vero celeriter & facile coalescunt. Quae exteriorem in partem incurvantur , partim quidem quae supra sunt, in pedes distensio, partim vero quae infra contrario modo facta restituit. Impulsito vero cum distensione , aut insidendo, aut pede, aut affere fieri debet. Quae in hanc vel illam partem obliquantur, si quae admoveatur distensio , ac praeterea corporis habitus, adhibita victus ratione, restituit. Quae ad usum sunt accommodata, en omnia lata, blanda , specie valida esse oportet. Neque

lintea ante convoluta esse debent, praeparata tamen antequam Vis adhibeatur, omnia, moderata tum longitudine , tum latitudine, tum crassitudine. Velut in femoris distensione , quod est ad malleolum & supra genu deligari debet, & per haec quidem eodem distensio fieri. Juxta lumbos

autem & circa axillas , R ad interfemineum, femur, vincula injici debent, ac media sui partim quidem ad pectus, partim vero ad dorsum tendere. Haec vero ad id quod subter est, quo omnia eXtenduntur, deliganda, sive ad pistillares fustes , sive ad asellum. In lecto igitur si istud moliare , haec quidem lecti fulcra ad januae limen

obfirmare oportet , ad ultera vero lignum Vati dum transversum ob jicere, pistillaribus autem

fustibus , qui supra sunt ad haec obnixis a distensionem facere, aut rotae molliolis desolans , aut scala disposita, utranque in partem impellere. Inusti autem communi est asser sex cubitorum , latitudinis hi cubitalis , crassitudinis dodrantalis ,duos humiles asellos hinc M inde habens. In medio quoque columellas habeat, in quaS Ve-

445쪽

MOCHLICUS.

Iut scalae gradus expoliti infiguntur, quaeque ad subsistendum moderata ad lignum magnitudine

se habeant. vel ut in demisso humero contingit. CaVa quoque laeVia exsculpta, veluti quo clam al-Veos habere oportet, quatuor digitorum latitudine & altitudine . tantumque inter se distare, quantum ad directionem, in ipsa per Vectem molitione , satis este videatur. In medio Vero Ca Uum in quadratam figuram exsculptum esse debet, in quod columella immittatur, quae juxta interfemineum posita, defluere corpus Vetet, quando aliquanto laxior immissa molitionem, quandam la- ciet. Oportet autem tabellae line92, aut quae summum in pariete quodammodo insculptum habeat, extrem Um protrudere, Sc in alteram partem vi impellere, supposito molli aliquo quod conveniat. Quibus ex palato os discelisit, iis medius nasus delictit. Quibus vero caput colliditur, aut re

aliqua incidente, aut frangente, aut apprimente, corum nonnullis eX capite in fauces acria Veniunt, R ex capitis vulnere. Ac ad jecur & femur partium, ubi alia sit per aliam effertur, Aluxationem secerunt, notae redundant, & quate- nu S, quaqlle ratione, quantumque inter se disterant , considerandum. Quibus quoque acetabulum perruptum est, & quibus nervus aliquis divellitur, & quibus os ad natum perfractum, tum quibus & quanam ratione Unum etiam, aut dUΟ, in quibus os geminum cito & quaenam eo S pericula circumstent , aut spes affulgeant, quibus desperatio, & quando tristis exitus impendet, audcerta salus imminet, & quaenam repossitionem, aut manus tractationem, & quando postulent, Aquaenam minime, aut quando non. In his tum spes, tum pericula praedicenda, tum qualia nquando sub manus tractat lenem veniant spectat

446쪽

da. Tum quae a primo ortu luXata adhuc intrementiam accipiunt, aut jam acceperunt, & quodnam citius, & qtaodnam tardius, quodque claU-dum y quanana ratione, quodque minime exsistat. I una quam ob caussam & quodnam imminutio nem sentiat, & quanam parte, & quonam modo , ac quibus ista minus contingit. Est eti manimadvertendum, quod fracta citius aut tardius coalescunt, aut perversiones & ollium ferruminationes fiunt, eorumque curationes quibuS Ulcera statim, aut quibus postea contingunt, quibus etiam oti a fracta minora evadunt , quibus minime, quibus fracta cute emineant & qilanam parte magis exstant , quibus loco emoti aut exserti a

ticuli compingantur, & quasnam ob causas in quibus sensui patent, in quibus mentis agitati Ο- ne comprehendantur. Ad adfectiones & curationes suectant, quae legitimis de deligatione praeceptis Continentur , praeparatio , exhibitio , distensio , fuctio , deligatio , suspensio, collocatio , habitus, temporum & victus ratio. Quae laxa sunt citissi

e conlescunt, contra Vero, quae contrario se habent modo. In perversionibus incurvi fiunt , Carne privantur & nervis. Quod repositum Alongius multo locum unde excelsit superabit , quum quod loco motum est. Nervi, qui in mota sunt & loco humore flaccescente, ii facile cedunt, qui Vero non , minus. Optimum ubi quid exci .dit, citissime reponi. Si febris occupaverit, non tentanda repositio, neque quarto die , minimo vero cubiti gibbum quinto die. QuaecunqUe Ctiam torpidum habent sensum , ubi inflammatio Temiserit, quam cithlmae reponere optimum. Diavulsa in nervis aut cartilaginibus , aut adnatoc sic aut cliis dentia' circa juncturas, in pristinum

ita uni aestitui nequeunt, sed in plerisque celeriter

447쪽

m OCHLICII S. 629 cassum contrahunt , Usus autem servatur. partes extrenue facile excidunt. Quae facile excidunt minime in sta armatione tentantur. Quae Vero minime incalescunt, iis , ii diligens curatio non adhibeatur, maxime rursus excidunt. EXtensio eo habitu quo maYime superadtollentur, fieri debet natura & loco in considerationem adhibito. Qua parte excesserunt directio fiat , retro recta& in obliquum, propellenda autem celeri re ulsione adhibita. Jam vero cito revellerἡ per circui actionem licet. Quae frequentissime caecidunt nullo negotio reponuntur. In causa e it ne i Vol una aut ossium solutio, nervorum quidem longitudinis aut incrementi, ostium Vero acetabuli aequabilitas , capitis laevitas. Consuetudo usum facit. In causa quoque est corporis dispositio & habi tus , & aetas, & muCUS , qui line ita Lam in tione subest. Quibus ulcera statim facta sunt aut ollibus elate ex itantibus , aut pollea ex pruritu aut B sp xitate, ea quidem ubi senseriS , confestim solvito, ulceri cerato picato imposito , deligatoque fasci einitio 1 tiner vulnuS injecto , ac in reliquiS petan rete gerito ac ii ea parte laetio nulla e X iste let. Ι1OUna iaque modo ea parS maXime extenuabitur , Sccitillime circumabrupta eXcidet, & repurgata ulcera celerrime coalescent. Ferul3e Vero neque ad

ipsi na ulcus admovendae, neque apprimendie. Et in quibus non magna Olia absunt, ita se gerendum : R in quibus magna Olia ablunt , ' cum multa su p p uratio adsit , non amplius illa neque eodem modo facienda, sed nudatur pars recrementorum , quae moram traXerunt, gratia. fit quaecunque magna Ossa cute eminent, iis , livexe ponantur , si ve non , deligatio quidem non convenit sed dii ensio. Urbes conficiuntur quales

448쪽

ΙΡPO RATIs LIBER compedes , quorum unus quidem juxta malleolum, alter ad genu in crure adaptetur. Hi lati, 'leves & validi sunto, circulos habentes. Virgae

putem corneae eam convenientem , tum magnitu

dinem , tum craltitudinem habeant , ut distensionem moliantur. HabenaS Vero utrinque in extremis finibus habeant , quibus ad annulos alligentur , ita ut extremi fines orbibus innixi , vim adhibeant. Curationem perficiunt ceratum picatum calidum, habitus corpori8, pedis & coxendicis positio , exquisita victus ratio. Quae silperia eminent ossa , eodem aut postero die reponito , quarto aut quinto die minime, sed ubi gracilia evaserint. Repositio vero per vectium molitionem facienda est , aut ossis quod reponitur , si firmamentum non habeat, impedimenta praecidenda Ouin etiam nudata ossa decident, & breviora evadent. At articuli partim quidem magis , partim vero minus luxantur , & qui quidem minus, facile reconduntur. Quibusdam quoque majoratum ossium, tum nervorum, & articulorum ac carnium vitia contingunt. Femur autem & br chium quam simili inter se modo contingunt.

HIPPOCRATIS

LIBER

DE CAPITIS VULNERIBUS.

449쪽

DE CAPITIS VULNERIBUS. q31POC RATIS. Mult0 enim plura in Semeioticis

y practicis sunt, qua egeant interpretatione θ' restricti0ne, in i s omnia siniplicia, es' sunt, eg auct0rem c0nscium vides , 1e et era docere θ' indubitata. Praemittet iamr anatomica aliqua, cicinparadoxis futtiris. Locris hic reperitur , Di ν0 riis stili ras fallere , ς' pro fi puris imponere scribit, loca mania sesa es cum Epidemicorum libro quinto connexi0. Hic capitis mala binpt0mata sua tu alterno latere pr0ducere legas. Terebrae et tim jam vulgo n0tum, ij minutas in eo cautelai receptas fuissemideas.

NULLUM capitis vulnus leviter contemni

debet. Saepe enim cutis sola contusa ferro, aut alia aliqua re , si non diligenter, & cum quadam cautione curetur: veluti si sanguis concretus non eXpurgetur, aut aliud quiddam negligatur : Ulcus incrudescens non parum molesti exhibet, & aliquando etiam febrem inducit ; A medico quidem negotia, aegroto Vero perICUJum non minus adfert. Uerum hoc multo magis contingit , si calvaria , & cerebri membranae rumpuntur. Quare si non singula haec diligenter m dicus curaVerit, saepe mortis cauisa exsistit. Et doliis quidem omnibus etiam alibi diximus , sed& nunc dicendum est. Ρrimum igitur capite Vulnerato interrogare Oportet, per quid Vulneratum sit. Deinde quid homo fecerit, quum Vulneratus fuit. Ρostea qua parte vulnus inflictum sit. Nam hominum capita

nihil inter se similiter habent, neque suturae ca-

450쪽

pitis in omnibus eodem loco consistunt. Uerum quisquis ex priore capitis parte prominentiam habet: est autem prominentia, rotunda ossis pars eminens prze alia : hujus futui se consistunt in capite , velut litera graeca T pingitur. Brevio rem enim lineam ad prominentiam transversam constitutam habet; alteram Vero lineam per medium caput, sed secundum longitudinem ad collum semper habet. Qui vero eX polieriore capi tis parte prominentiam habet, hujus suturae etiam contrario priori modo consistunt. Brevior enim linoa ad prominentiam transversa consistit; longior autem per medium caput , secundum longitudinem ad frontem semper constituta est. Quisquis autem eX Utraque capiti S parte, & anteriore, & posteriore, prominentiam habet; huic suturae sunt similiter constitutae, velut litera graeca H scribitur. Consistunt autem longae quidem

lineae ad utramque prominentiam trans Versis. Brevis autem per medium caput, secundum longitudinem ad utramque longam lineam desinens At qui neutra parte ullam prominentiam habet , hic suturas habet, velut litera graeca. X pingitur. Consistunt autem hae lineae, altera quidem

trans Versa ad tempora pertingens , Altera Nero secundum longitudinem per medium caput. Duplex autem est os juxta medium caput;

durissima vero ac densistima suprema ipsius pars existit, & infima quae est ad membratiam. COn- similis est color ossis sub carne , consimilis est color ostis inferne. Secedit autem a supremo , AC infimo osse , a durissimis , ac densissimis, ad mollius, ac minus densum, & communi US , ad duplicatam laminum. Est autem duplicata lamina cavissima, ac mollissima, & maxime antros a. Est

autem & totum os capitis, excepta valde modica suprema