장음표시 사용
461쪽
DΕ Ο ΑΡΙΤ IS VULNERIBUS. 643 non habeat, telum autem ad os pervenisse, acilaesisse videatur 1, radere oportet Deci lo ratorio secundum longitudinem. ac profunditatem pro hominis natura, & rutius si etiam trinnivei sis: nsit os, ruptionum gratia ad vilum inconi picuarum, R contusionis obscurae gTatia, qu e non Ila . tro cessit ex natura alterius ollis capitiS. Inc Icat enim ipsa ratio magis , ii non etiam uJl2S COA- spicuae fuerint hae affectiones , ex telo in Ode e X- sistentes. Et ii sedem teli in osse videris, tum ipsam toti sedem radere oportet, tum ambientIa ipsam ossa, ne sepe ad sedem ruptio accedat &contussio , aut sola contulio , & deinde luteant , UUm non conspicua exsistant. Postquam autem os scalpro raseris, ii quul ad perforationem tendere ossis sauciatio videatur , perforare oportet, & citra perforationem triduumno 11 excedere , sed in hoc pol sorare tum ullas , tum tempore calido , ii ab initio curationem sui-
Si vero suspiceris os ruptum, aut Contulum esse , aut ambo hzec; conjectura fucia, quam Ve- heimenter sauciatus siit, eX vulnerati verbis , se
quod a sorti id contigit, qui fruciavit, ii allus
ab alio vulneratus fuerit, & quod telum quo Vulneratus est,eX maleficorum telorum ordine fuit, deinde quod vertigo , Sc caligo ipsum corii puerit, & quod in soporem profundiorem inciderit,& quod ceciderit: his ita fientibus , is non cognoscas, an OS ruptum sit, aut contusum, audam ho haec, neque alias videas: super os aliquid maxime nigri coloris, nigro medicamento liquato subactum , imponere oportet, L sub2Xtento linteo oleo imbuto super ulcus, & deinde magae cataplasmate apposito deligare, postridie vero ' xsoluto , ac eXpurgato ulcere deradere. Et ii i num
462쪽
HIPPOCRATIs LIBER non fuerit , sed ruptum , ac contusum , reliqUUm quidem os rasum album erit, fisura vero & con-tUsio , quae nigrum medicamenti eliquatum in sei psum suscepit, in reliquo osse albo nigra erit. Caeterum hanc fissuram conspectam rursus socundum profunditatem radere oportet. Et si quidem radens fissupana hanc conspectam nigram eXemeris,& deleverisi e conspectu sublatam, contusio quidem ossis aut magis aut minus facta fuit, quae si1- ne etiam fissuram a scalpro rasorio deletam rupit. Verum minus horrenda haec est, L minus
negotii exhibuerit , fissura deleta. Si vero in profundo sit , R dum raditur deleri nolit, ad per. forationem devenit haec calamitas. Sed perfor
Te oportet, ac de caetero Ulcus curare. Cavero
autem convenit ut ne aliquid mali os contrahat ex carne, si male curetur. Nam & perforato OLs, & alias denudato, sed sano; & si laesionem aquam ex telo habeat, & tamen fanum esse pu- te Cur , periculum magis imminet, ut suppuratum fui. etiam si alias futurum non esset.
Si et caro os ambiens male curetur, inflammetur, de constringatur. Ignescit enim . et multa ii Amma impletur. Et sine os ex ambientibus carnibus in seipsum calorem et flammam , et quaecumque mala in seipsa habet caro trahit, et ex
his ita suppuratum fit Malum est etiam humi
dum esse carnem in ulcere, et putresq*ntem ad multum temotas purgari. Quare suppuratum quiadem quamcelerrime ulcus facere oportet. Sic nim ambientes ulcus partes quamiminimum i flammabuntur , et ulcus citiisime purum erit Necesse e si enim carnes concisas ac contusus dtelo suppuratas fieri, ac consumi. Ρostquam autem purgatum fuerit, 1iccius fieri ulcus Oportet.
Sic enim citissime sanam fiet , sicca cumQ gerinu
463쪽
D T CAPIT Is VULNERIBUS. ως nante , et non humida. Et sic quoque ulceri caro non superincrescet. Eadem ratio membranae circum cerebrum est.
Statim enim Osse perforato , et exlecto, ac de membrana detracto , ipsam denudatam membra nam puram quam citi ilinae , aC siccam facere oportet, ut ne ubi ad multum tempus humida siit, computrescat , ac in tumorem adtollatur. His enim ita fientibus, periculum e sit ipsam putrefieri. At vero os quod discedere a quovis alio of- se oportet, ulcere in capite sente , & sede teli in Usse exsistente, aut alias osse plurimum denudato , discedit, ubi plurimum exsangue factum est. Resiccatur enim sanguis ex osse & a tempore, &a plurimis medicamentis. Citissime enim discesserit, si quis ulcus quamcitissime purgarit, & de
Ultero & ulcus , & os tum majus, tum minUS re siccaverit. Quod enim citissime resiccatum , ac testaceum factum fuerit, ex hoc facto maxima dimittitur ab alio osse, quod sanguinolentum, ac vivum exsistit, & quum exsangue , ac siccum fiat, a sanguinolento ac vivo valde discedit. Quaecumque Varo ossa intro contusa cedunt ex sua ipsorum natura , rupta aut etiam disse eta , Valde ampla , talia minus periculosa sunt, ubi meminbrana sana fuerit; & quae pluribus fili tiris , Mamplioribus intro rupta sunt, adhuc minUS periculosa sunt, ' ad detraetionem faciliora sunt,& nullum ex talibus perforare oportet , neque periclitari ossa auferre conando , priusquam sponte sua emergant, priore forma eXsoluta. Emergunt autem carne subnascente. Subnascitur autem ex
duplicata otiis lamina, & ex sano osse, si super-Da otiis pars sola fuerit corrupta. Sic Vero quamin 'citissime, & caro subnasci, ac germinare potexit, & ossa em exserint, si quis ulcus, quam L,
464쪽
Ms HIPPOCRATIs L I B tissime suppuratum redditum, purum faciat. Et si per totum os ambΘe parteS intro colatu e ce serint ad membranam , & superna ostis pars, Si inferna, si quis si militer medeatur, ulcus celerrime sanum erit , & Offa, quae intro cesse
Tunt , celerrime emergillat, ac reVertuntur. At
veto puerorum otia & tenuiora, & molliora sunt, ea de caussa quod sanguinolentiora sunt Acava , & neque introsa, neque densa , neque solida , Si a telis sequalibus, ac debilioribus ii similiter, ac minus fusint vulnerati, junioris pueri vulnus &magis.& citius suppuratur, & inhreviori tempore quam senioris : & si uti s ex vii
nere moritur US eit , junior seniore citius perit. Caeterum si os denudatum carne fuerit, unimadversione habita cognoscere conari oportet,s oculis videre, ac noscere non datur, nil r Up tum sit os, & an contusum , aut solum ContU-
sum, & an sede teli facta, adiit contusio, uulf dura, aut ambo haec. Et si quid horum os passum fuerit, detracto sangUine, par UO tere hello modice & cuna cautione Os terebrare oportet. Tenuius est enim os, & minus profundunt juvenibus, quam senioribus. Quicumque vero ex vulneribus in capite moririturus est , & fieri non potest ut sanus fiat, ac servetur, ex his signis dinotionem morituri facere oportet, & quod futurhm est praedicere. Patitur inim haec. Quum quis os fraetum, aut
do fraeturam intelligens , per errorem deliquerit , i& neque raserit, neque perforaverit, veluti o iami opus habeat, A velut os sanum ex si stat ;ante decimum luartum diem febris corripiet ut plurimum in hyeme. In aestate vero post senti
anum diem febris corripit, & postquam hoc fac i
465쪽
DE CAPITIS VULNERIBUS. ψ47tiam fuerit, Ulcus colorem amittit, R ex ipsos inies pauca fluit , & quod inflammatum est ex ipso emoritur, & Viscosum fit, & apparet Velut sit fame latum, colore fulvum, sublividum, os tunc corrumpi incipit, & fit valde nigrum, postremo pallidum , aut Valde album evaden S Quum vero jam suppuratum fuerit, in lingua pullulae oboriuntur, & desii piens aeger moritur, di convullio plerosque corripit in altera Corporis parte: Si quidem in sinistra parte capitis ulcus habeat, in dextra corporiS parte conVulso corripit. Si vero in deXtra capitis parte ulcus habeat, in sinistra corporis parte convulsio corripit. Sunt autem & qui siderati. fiunt , atque sic percunt ante septimum diem in aest te, aut decimum quartum in hyeme. Similiter
autem significant haec signa & in juniore, si
Quapropter ubi intellexeris febrem invaderela ominem, & ex aliis signis aliquod ipsi accedere , non cunctari oportet, sed os usque ad men branam perforare, aut scalpro rasorio deradere.
Est enim & ad perforationem , & ad rationem facile, ac expeditum. Deinde reliqua sic curare, prout conducere Visum fuerit, respectu ad id, quod fit, habito. Quum vero in Vulnere in capite, homine terebello perforato, aut non perforato, Osse autem denudato, tumor rubicundus , ignis sacri speciem referens, accesserit in facie, & in oculis utrisque, aut altero: & liquis tumorem contingat, doleat: & sebris coria ripiat , ac rigor : & ulcus ipsum tum quod ad carnem attinet, tum quod ad os, bene habeat ad aspectum : & ambienteS Ulcu S partes he-ue habeant excepto tumore , qui in facie
466쪽
sistit: & aliud peccatum nullum tumor habeat , quod ad reliquam victus rationem attinet ; hujus infernam alvum deorsum purgare oportet medicamento, quod bilem ducit, & ubi sic purgatus fuerit, & febris dimittit & tumor sedatur ;& sanus evadit. Medicamentum vero dare oportet . ad vires hominis respiciendo , prout robore validus fuerit. Caeterum de per rationis , ac terebrationis usu, ubi ea necessitas ingruat, ut necesse sit ho minem perforare sic statuendum est. Si ab iniutio adsumptam curationem administras, non Oportet statim os ad membranam perforare, Ac eX-sci indere. Non enim conducit membranam osse denudatam ede, ad multum tempus male as ic
tam ; sed postremum , ubi madore )corrUmp1, ac putrescere ipsam periculum est. Est & aliud periculum si statim osse ad membranam perforato, ipsum auferas, ne in ipso opere membranam per terebellum vulneres. Verum te- Tebrantem oportet, ubi jam valde parum abest ut os sit perforatum, & os jam moVetur; a terebratione desistere , & sinere ut os sua sponte discedat. Nam in osse perforato, & a perforatione relicto, nihil mali accedere poterit. Te
Due enim jam id , quod restat, fit. . Reliqua
vero curnre Oportet, prout ulceri conducere vi sum fuerit. Terebrantem autem frequenter CXimere terebellum oportet, caliditatis Ditis gratia es in frigidam aquam immergere. Calescens enimcx circumductione terebellum , etiam OS eXcule- faciens, ac resiccans adurit. A majus os perfo- Tationem ambiens discedere facit, quam alips dis cessurum fuisset. Si vero etiam statim volueris usque ad membranam perforare , & postea os auferre
467쪽
ferre, eodem modo frequenter eximere terebellum oportet, & in frigidum aquam demergere At si non ab initio curationem adsumpseris , sed ab alio traditam susceperis, ita ut posterior tam de ad curationem devenias ; terebello exsculpto statim os ad membranam perforare, ac eX scinde- Te, oportet, & eXempto sepe terebello spΡculuritum alias, tum per admotum specillum, circumcirca ipsius terebelli viam. Nam multo citius perforatur os, si supputantum jam ac transpur tum perforaveris , L Lepe contingit, ut non profundum os sit, tum alias, tum ii ea capitis parte fuerit VillnuS, qua tenuius magis quam crastum os ipsum exsistit. Quare cavere Oportet, ut in terebelli admotione ne fultaris, Verum qua parte crassisimum os cile visum fuerit , in eum semper terebellum admotum adigito , ita ut frequenter
consideres , ac commoveas OS , R ejicere coneris. Postquam autem abstuleris, reliqua , Velut ulceri conferre visum fuerit, curato.
EIU GALE Nus obscurius inter gentiinos rece pit , facile tamen ex ips0 libri sapore dignoscas , Hippocratis esse. Brevis , gravis , M in rebus simplicibus minime imperitus , se ad minima quaeque princip. Art. Med. Tom. I. F f
468쪽
fria chirtirgo c0mpetat utit medico , curiosissima dat Iraecepta. Neque mala sunt quie subju,rgit ae de , ligationibΠΙ.
AUT sin ilia , aut diffudi ia , a principio ,
a maximis , a facillimis , ab his qine undi iquaque penitus cognoscuntur : quae & videre , &tangere, & audire licet: quae & visu, & tactu , R auditu , & naribus , & lingua A & intelligentia sentire licet: quae & quibuS cognoscunt Ir, Omnibus cognoscere licet. Quae vero ad chirurgiae ossicinam : aegrotans , aeger 3 ministri , instrumenta , lumen : ubi , quomodo : quot, quomodo ,
dus , locus : agen S aut sedens , aut stans , moderate ad seipsum , ad id quod tractatur , ad splen dorem lucis. Lucis igitur species duae sunt, altera communis, altera artificialis. Communis, in nobis noli est. Artificialis, etiam in nobis est. Utriusque vero duplices usiis sunt , aut ad lucem, aut sub lucem. Sub lucem & modicus usus est & mo deratio manifesta. Ad lucem Veio , ex priesenti hus, ex conferentibus luminthus ad splendorem Convertere Oportet id, quod tractatur, exceptis his quae aut latere oportet, aut videre turpe est; ita ut id, quod tractatur , ex adverso sit luci; qui ero tractat, eX adverso ejuS quod tractatur, Ve- Tumtamen ut ne tenebras inducat. Sic enim Aqui agit videre poterit, & quod tractatur non videtur.
Ad seipsum vero , si quidem sedeat, pedescundum rectitudinem sursum versus e directo a fgenua sint, distantia autem parva in consiste s
469쪽
CHIRURGI OPPiCINA. 4s , Intercedat. Genua autem superiora sint Inguini-hus modice distantia, pro commoda cubiti politione , ac appositione. Vestitus expedite, dii in-cte, aequaliter, si militer ; cubitis, humeris. Ad id vero quod tractatur , ultra & prope; & surgunt ac deorsum , & hac aut illac, aut in medio Ultra quidem & prope termini sunt cubitorum gibbi, ita ut in anteriorem partem non excedant genua , in posteriorem costas. Sursurii Vero , ut non supra mammas summas manus habeat Deorsum , ut non inferius quam ut ubi pectus L l genua habet , sumnias manus angulares ad bra chia figuret, & in medio quidem hoc modo sohabet. Hac vero aut illac, ut non eXtra sedem. sed pro ratione convertionis & corpuS , & ope-Tantem corporiS partem producat. Si vero stet, utrisque pedibus ex aequ6 institere satis est. Age e vero oportet ita ut altero pede inscendat, non eo qui est ad manum agentem, genu ad inguen sublato; velut in sede: sed & alii termini iidem sunt. At qui tractatur , reliqua corporis parte tractanti inserviat, ulli itans, aut sedens; aut decumbens, quo quam facillitate ita velut figuram habens perseveret, servans subflexionem, subsidentiam , eversionem , decliVitatem. Sic quae debet servatur & figura , & forma ejus qui tractatur , in exhibitione, in tractatione, in habita postea sequente: Ungues neque praeminere oportet , neque deficere. Digitorum Vertices ad Ultim exercere, digitis quidem summis pleraque , indice ad magnum
admoto. Tota Vero manu prona, ambabus autem adversis. Digitum CXtendere cogit magnum
quiddam in medio digitorum positum, & Oppolitum facere magnum digitum indici. Morbum auctem esse manifestum eis, per quem etiam lsed uim
470쪽
tur lii quibus ex nativitate , R educatione, as . suevit magitus digitus ab aliis contineri. Ope ra Omnia eXercere Oportet Utrisque seorsim agendo , Si ambabus simul. Similes enim sunt, ain habus conjeetando bene, pulchre, cito, non laboriose, concinne, eXpedite. Instrumenta quidem, & quando, & qualiter dicetur. Ubi oportet, ut ne quid impediat opus, neque impedimento sit inter accipiendum circa operantem corporis partem. Si Vero alius det,
paulo prius paratus lit, & faciat ubi jusseris. Qui
vero circa aegrotantem sunt, id quod tractatur , exhibeant prout visum fuerit.' Reliquum autem corpus detineant , Ut totum quiescat, tacenteS& praefecto obedientes. Deligationis species dupe sunt, qupe facta est,& quid adhuc fit. Qupe adhuc fit, cito, non lata horiose , expedite, concinna. Cito qUidem, perficiendo opera. Non laboriose, facile agendo. Expeditio vero ad omnia parata est. Concinnitas autem jucunda adspectu est. Ex quibus vero exercitationibus haec contingant , dictum est.
Quae facta est, bene, pulchre. Pulchre quidem, simpliciter , distincte: aut similia ac aequalia , PC- qualiter , ac similiter; aut inaequalia es ac dissimi lia, inaequaliter, ac dissimiliter. Species vero libesunt , simplex, rotunda in orbem , ascia, sima, oculus, rhombus , & se miseeta ita ut species congrua sit speciei & silectioni ejus, quod deligatur. Ejus Vero quod bene deligatur , dube sunt species, roboris quidem, aut comprestione, aut copia linteolorum , & partim quidem ipsa deligatio sanat, partim curantibus inservit. Ad lipedigitur lex haec est. In hiS au em maxima deligationis Vis est. Compressio quidem, ut incumbentia non ab -