Modus orandi Deum. By Desiderius Erasmus

141쪽

hoc pesum persolverint prς sertim si quod ore sonat, no intelligat, quod

multis accidere verisimile est, certe iuxta sensum myst icum: neve credar magnum quidda est e, verba illa tantum personuisse. Si quid ocii superest principibus a negociis necessariis, id malim impendi perdiscendis praeceptis divinis, aut parabolis Solomonis , aut a poplithegmatis laudatorum principum , quorum magnam vim collegit Plutarchus: aut his libris, quos homines eruditi de re publica privataque administranda reliquerunt. Quod genus sunt Aristotelis politica, oeconomi- ea, Methica ossicia Ciceronis, Platonis dialogi de legibus ac republica, i socratis de regno, Xenophotis Cyro paedia, oeconomica Eodem nonnihil conducentri nostra,

quiscripsimus de principe Chi: stiano, de bello, de reditu Philippi principis ex Hispaniis. Satis oravit princeps, si curavit ut integris incor- iuptis viris comitteretur magistra

142쪽

23 mo D. ORANDI Eu Mius, si sua prudentia bellum exclusit, si vim potentum depulit a cervicibus imbecillium si quam minimo sanguinis humani dispendio, cco natus facinorosorum coercuit, si

sanctis legibus ac moribus publicet disciplinam stabilivit. Nam his neglectis, te pus dicendis preculis ab

lumere, non solum religio non sedes etiam piaculum .hypocri, sis. Sublevandus est populus a prae donibus oppressus, idicitur que relam deferentibus ac principis opem implorantibus: Abite princeps orat. Dicitur interpellatrici viduae aut pupillo Non est otium, princeps Orat. Et tamen si qua puella, si quis morio, siquis qui canem bellum adducat, petat aditum, fortasse non auditurus su Princeps orat.

Ipse Dominus Iesus, regu omnium rex ac principum princeps, quando legitur submovisse despicabilem illa ccalamitosam hominum turbam Quando iussit illis responderi, Abi t Dominus coenat Secedebat ad orandum, sed in desertum, rursusi

143쪽

igitur istis , qui interpellantibus, O

verentur respondere, Princeps ludit aleam apiscoporu nomine to- lerabilius responderetur, Praesul orat, nisi quida sese tam non excusa rent hoc titulo vocantibus ad loge profaniora opinor stitistum regorium, privatas suas preces ad li- miles interpellationes fuisse relicturum. Adrianus Caesar inter multa magnaque vitia nonnullas virtutes habuissElegitur, hunc cum per via euntem , nulier quaedam appellasset, audiri cupiens, ille quoniam alio properabat, respondit non est otium. Tum illa, noli igitur, inquit, imperare. Id liberius a muliercula dictum, tantus monarcha civiliter tulit, restitit Gaudivit causam. Ita magis conveniebat ut ad preces illas

vocant sacerdoti dicatur . nota

ut otium , quam calamitosis cinio centibus a filictis. Ad haec enim

tuo nia propria regum functio est, urpe est non esse ocium, cum sit o-ium proliris precibus, venationi

144쪽

13 Mon o ANDI Euribus, lusibus, saltationibus, morionibus in aleae, ne quid comemorem his etiam sceleratius. Igitur ad

orandum exercitatis argum et a co

piosissime suppeditabit lacra lectio, deinde vita ipsa malis bonis' sic varians, ut tristium maior sit copia si

quid imminet aut premit triste , randum est: si quid accidit feliciter, actis gratiis ora dum, ut Deus quod dedit velit esse perpetuum ii quid commissum est , ora da venia: si quid cum virtute gest um, roga dus Deus, ut sua dona augere dignetur in nobis. Si quem videris hominem egr otis virtutibus praeditum M ob id perutilem reipublicae ora Deum ut multos tales velit esse si quem insio niter improbii ac pestilentem, precare illi mentem meliorem, simulq; ut servet te Deus ne talis evadas si cotingit magistratus, pete sapientiae donum ut possis recte gerere si deptus es, ora ut succedat te vir melior. Si affluxit rerum copia roga ut

qui dedit facultatem, idem de aninium bene vivendi. Quin illae ipsae civiles

145쪽

s. E M. 137 iviles precatiunculae , si ex animo hae liliano magis qua ex more I- itur,non absunt ab orando, veluti ei dicimus ingredienti iter: Bonus

angelus te deducat reducat incolumem marito , precor ut uxor tua feliciter pariat novo magistratui, precor ut honor, quem assecutus es, satin tibi & reipublicae felix:

' pio episcopo, Christus Opt. Max. ,

diu te servet incolumem ecclesiae suae. Caeteraeque huius generis innu- naerae. Haec mihi fere succurrebant,

quae scriberem de orando vir clari Dii me , sed idem optime, alioqui videri poterat alienius ad hominem. aula regiae procerem de or ad scris bere. Si Petrus Apostolus omnes Pet. αChristianos regale sacerdotium appellat si peculiare sacrificium Christianorum, ut diximus , est O- rare, nemini scribi potest inepte de orado, nisi qui Chiistianus non est. Imo haud scio an ullis frequentius Dardentius orandum, qua magna tibus, qui quo graviore negotiorum mole premunt ut , hoc magis egentdixino

146쪽

a 38 MOD ORANDI DEuM divino praesidio. Moses sacerdos n5 erat, sed dux populi, tamen quoties orasse pro populo legitur David rex erat non sacerdos, tamen 3 Re. z. plurimus est in ora do. Solomon rexerat,&tamen in dedicatione templi

veluti fac Udos orat pro tota multitudine. Ne sit regis orare pro populo, cuius non est bene velle populo, nec pro se laboret orare princeps, cui non est opus ope supremi numinis. Omnibus dictum est flammatibusi infimatibus illud Iacobi: Orate pro vobis invicem, ut salvi ii satis Paulus Apostolus in quotidianis precibus suis mentione facit a ipud Deum eorum quos initia vera: euangelio, sed vicissim illos rogat ut orent pro ipso Neroget pro se, qui neq; desiderio boni cuius qua neque

mali metu tenetur. Nesrobet pro alio, qui nulli bi bonum vult, praeterquam uni sibi. In summa me curet hoc sacrificium offerre Deo suo, quia sacerdotio Christiano se credit alienum. Nec inficiamur tamen antistiti peculiare munus esse, ut Orent pro

147쪽

peran nec pro vivis tantum vota faciunt verum etiam pro mortuis. Iacobus ordinavit, ut ad aegrotum accersantur ecclesiae presbyteri, qui Deum orent pro illius salute, ungatque oleo in nomine Domini. toratio, inquit, fidei salvabit infirmum, allevabit eum Dominus, i in peccatis sit, remittentur ei. Iubetur Abimelecti implorare deprecatioue Abraham, quod esset propheta Siccnim legis Genes eos capite vigesiamo: Nunc ergo redde viro suam uxorem, S orabit pro te quia propheta est, ivives. Norunt quia c5suerunt prophetae colloqui cum eo. Nam cum his loquitur Dominus. Verum quemadmodu post effusum in omnes spiritum sanctum, omnes Christiani quodammodo sacerdotes sunt, ita sunt prophetae Per.t Christu enim omnes accellum habemus ad thronu eloria illius. Nec interim tamen cofundendus est ordo in cilesiis laudabiliter institutus, dea maioribus nobis per manus tradi

148쪽

r o Mo D ORANDI Eu Miraditus Sacerdos astans me se dominicae, cu auctoritate deprecatur

pro uilitudine. Idem conscenso suggestu, dum enarrat scripturas sacras, cum auctoritate prophetam a-o it, auscultate cum silentio populo.

Neq; fastu cuivis hoc muneris sibi sumere. Ubi enim non est ordo, ibi confusio. Ubi confusio, ibi traquil illitas esse qui potesti At pax in primis e

decet ecclesiam Dei, qui no a dedi gnatur interesse coetui, in suo nomine congregato Orat igitur antistes pro fratribus suis ex ouicio delegato, orat vicissim populus pro suo antistite ex fratren charitate. Propheta agitantistes ex ordinatione, neque tam fas non est cuivis, cum opus est docere proximum suum , si quid assecutus est eruditionis sanctae . Christiana charitas, sic vicissim communicat ossicia sua, ut non luxetur ordo membrorum corporis liRogavit aliquis , quibus tempori-irbus potisJimum orandum censeam. Video literas fac ras haec tria fere coo

iungere, vigiliam, sobrietatem , a preces d

149쪽

pER DE s. ERAs M. I I reces, quod luxus, somnus de ravent animam cupientem cuDeo olloqui.Itaq; mox a primo somno: onsuescendum est, vel in lecto bre- precantiuncula copellare Dominum. Rursus idem mane faciendii,

priusquam a cubiculo te coferas ad brofana ministeria , postremo sub

quietem nocturnam. Neque contemnendu est quorunda exemplo, qui

posteaqua reliquerunt cubile priusquam cibii capiant, aut aliquid vulgarium negotiorum attingat, si detur c5moditas curant adesse sacro, si modo hic absit omnis superstitio. Sunt enim permulti qui credunt quicquid egerint, cessurum exanimi sententia, si species panis mcalicem aspexerint,in interim hoc agit pirata laxaturus ancoram, hoc agit Caricus miles adornans deprecationem nocentiu hoc agit Iniquus negociator, undecunque lucrum captaturus. Neque negligendus est mos laudatissimns, quo plerique convivium a precibus auspicantur,in actione gratiar u concludunt.

150쪽

I 2 MOD. RANDI Euxidunt. Has tamen velim e sacris lite .ris depromi, magis congruente adhiberi , quam a nonia nullis ad hi bentur. Nos,in ea quae sumus sum.

pturi , benedicat dextera Christi huiusque generis rhythmos, ut non arbitror damnandos, ita malim ibi melioribus cedere. Nec est necesse, omnia infulcire in tales centon S. Κyrie eleeson, nusquam non recte dicitur, sed alibi tamen aptius. Et beata viscera Mariivirginis, pie c5- memoratur, sed his alibi locus erat. Pro bene meritis fortassis ibi no intepestiviter oratur, si paucis id fiat: pro rege, pro episcopo, pro ac pro bello, pro steris nominatim orare, intempestivius videtur alias. Illud

probo, quod apud quosdam consecratio mensa sacra te et iuncula ha bet adiuncta, unde coveniret in covivio primum oriri colloquium.

Rogabis forsit an , quid sentiam de his, qui quotidie persolvunt liturgiam virginis matris. Equidem haec malo, qua quorunda superstitiosas

ac magicis simillimas preces, quanquam